محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843150645
مهدی مجاهد اشتباه رایج اقتصاددانان درباره نقدینگی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: مهدی مجاهد
اشتباه رایج اقتصاددانان درباره نقدینگی
آنچه موجب کمبود نقدینگی در بخش های مولد و سالم اقتصادی شده است، جریان ناسالم پول در کشور از طریق سیستم بانکی است که حجم عمده منابع کشور را در بازارهای سفته بازی و سوداگری سرازیر کرده است.
تورم یکی از مهمترین معضلات اقتصاد ایران است و افزایش بی رویه نقدینگی بدون توجه به رشد تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین عوامل افزایش تورم است. فارغ از چگونگی ایجاد و افزایش بی ضابطه نقدینگی طی دهه های گذشته در کشور که موجبات تحمیل تورم و کاهش ارزش دارایی های مردم را فراهم آورده است، قصد داریم در این یادداشت به ادعای موجود در فضای کشور در خصوص کم بودن پول موجود در اقتصاد ایران در مقایسه با سایر کشورها پاسخ دهیم. متأسفانه اخیراً در یکی از برنامه های پر بیننده رسانه ملی هم بر این اشتباه تأکید شد و اطلاعاتی مغایر با واقعیت اقتصاد کشور در اختیار مخاطبان قرار گرفت. البته این توقع از مدیران رسانه ملی وجود دارد که اشتباه کارشناسان خود را از طرق مختلف جبران کنند. در علم اقتصاد نقدینگی(M2) هر کشور، میزان پول موجود در آن اقتصاد را بیان می کند. برای تشخیص متناسب بودن میزان پول موجود در اقتصاد هر کشور شاخصی وجود دارد که نسبت نقدینگی(M2) به تولید ناخالص داخلی (GDP) را بیان می کند(M2/GDP). این شاخص از آن حیث حائز اهمیت است که کاربرد نقدینگی انجام مبادلات در اقتصادی است که کل تولید کالا و خدمات آن در سال با عنوان تولید ناخالص داخلی شناخته می‌شود، و در نتیجه میزان مناسب آن تنها با دقت در حجم تولید ناخالص داخلی به دست می آید. ظاهراً اولین اشتباه در بین اغلب اقتصاد دان های کشور که ادعا دارند نقدینگی اقتصاد ایران پایین‌تر از نرم جهانی است، از اینجا ناشی می شود که برای محاسبه این شاخص به آمار بانک جهانی (1)استناد می کنند. نمونه این اشتباه را می توانید در دومین همایش « سیاست های پولی و چالش های بانکداری و تولید » در ارائه یکی از اساتید اقتصاد اینجا ملاحظه کنید(بخش دانلود دکتر جبل عاملی). همین طور که مشاهده می کنید در این همایش جدولی ارائه شده است که میزان نقدینگی در ایران با سایر کشورها به استناد آمار بانک جهانی مقایسه شده است. جدول شماره 1
%(M2/GDP) (2011)(2) نگاهی گذرا به آمار بانک جهانی (3) نشان می‌دهد که آمار 69 درصد ذکر شده برای ایران در جدول بالا، آمار بانک جهانی نیست و توسط پژوهشگر محترم محاسبه شده و در جدول قرار گرفته، و الا بانک جهانی آمار ایران را در سال 2011 رقم عجیب 10 درصد اعلام کرده و از آن پس اعلام آمار ایران را متوقف کرده است! نکته دیگری که در استفاده از آمار بانک جهانی باید به آن توجه داشت آن است که همانطور که در توضیحات ابتدایی این آمار در سایت بانک جهانی آمده است، در محاسبه نقدینگی برای کشورها، آمار سپرده های ارزی نیز لحاظ شده است که به طور معمول این آمار به عنوان جزئی از M2 یا همان نقدینگی به حساب نمی آید! با توجه به این موارد به سادگی می‌توان دریافت که استناد به آمار بانک جهانی برای مقایسه میزان نقدینگی ایران با سایر کشورها، آن هم با محاسبه نقدینگی با یک تعریف متفاوت برای اقتصاد ایران، استناد صحیحی نیست.اگر بخواهیم آمار نسبت نقدینگی(M2) کشورها - بدون احتساب سپرده های ارزی- به تولید ناخالص داخلی(GDP) آنها را در سال 2013 به دست آوریم، به استناد آمار tradingeconomics به جدول زیر خواهیم رسید. جدول شماره 2
(M2/GDP (2013)(4 اما جایگاه ایران در این جدول کجاست؟ با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در دو سال گذشته، تبدیل نقدینگی از واحد اصلی یعنی ریال به دلار، همچنین تبدیل میزان تولید ناخالص داخلی از ریال به دلار، خطای قابل توجهی را ایجاد خواهد کرد. دقیق تر آن است که نقدینگی و تولید ناخالص داخلی را با واحد اصلی یعنی همان ریال محاسبه کرده و نسبت را به دست آوریم. براساس آخرین گزارش بانک مرکزی تولید ناخالص داخلی ایران در پایان سال 91 برابر 675 هزار میلیارد تومان (5) و نقدینگی کشور در همان زمان برابر 460 هزار میلیارد تومان بوده است، می‌توان نتیجه گرفت که این نسبت در پایان سال 91 برای ایران برابر 0.68 بوده است. البته باید توجه داشت همانطور که وزیر اقتصاد چندی پیش اشاره داشته اند (6) ، این نقدینگی تنها نقدینگی قابل شناسایی توسط بانک مرکزی بوده و در صورت افزودن سهم 30 درصدی مؤسسات غیرمتشکل پولی مانند مؤسسات مالی و اعتباری، صندوق ها و... حجم نقدینگی قطعاً بیش از رقم اعلام شده است. با اضافه کردن 30درصد به نقدینگی اعلام شده، نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی ایران تقریبا برابر 0.88 خواهد بود. جدول شماره2 به وضوح نشان می دهد، این رقم مشابه اقتصادهای بزرگ دنیا و کشورهای اروپایی است. در این جدول تنها دو عدد کاملاً متفاوت و معنا دار وجود دارد که متعلق به ژاپن و چین است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. نمودار متناسب با جدول شماره 2 (M2/GDP)
همین طور که در نمودار بالا مشاهده می کنید، نتایجی که یکی از اساتید با معیار دوگانه ارائه داده بودند(جدول شماره1) و وانمود می‌کرد که نقدینگی در ایران باید تقریباً 3برابر میزان کنونی باشد تا به نرم جهانی نزدیک شود، به طور کامل نقض شده است. نمودار به وضوح نشان می دهد که نسبت نقدینگی ایران به تولید ناخالص داخلی اش در مقایسه با کشورهای در حال توسعه ای مانند ترکیه و برزیل که اقتصادشان شباهت‌های بیشتری با اقتصاد ایران دارد، نه تنها کم نیست، بلکه بسیار بیشتر هم هست. در واقع اگر همانطور که وزیر اقتصاد اشاره داشته اند، سهم 30 درصدی مؤسسات غیر متشکل پولی به آن اضافه شود(قسمت قرمز رنگ نمودار)، خواهیم دید که این نسبت تقریبا هم تراز کشورهای اروپایی است. حال اگر بخواهیم پا را از یک مقایسه صرف عددی فراتر نهاده و کمی علمی تر به مسأله نگاه کنیم، هم قادر خواهیم بود علت بالا بودن بیش از حد نقدینگی در ژاپن و چین را تحلیل کنیم، هم متوجه خواهیم شد که چرا این میزان نقدینگی در ایران علی‌رغم شباهت عددی با اروپا، بسیار زیاد، فاجعه بار و به شدت تورم زاست! بیایید برای ساده سازی موضوع فرض کنیم در یک اقتصاد قرار است سالانه 100 میلیون دلار کالا و خدمات تولید و مورد داد و ستد قرار گیرد. اگر در این اقتصاد 50 میلیون دلار پول وجود داشته باشد، می‌توان ادعا کرد که به طور متوسط هر واحد پول هر 6 ماه یک بار باید در مبادله مورد استفاده قرار بگیرد تا نهایتاً با 50 میلیون دلار در سال بتوان 100 میلیون دلار کالا و خدمات خرید و فروش کرد. اما اگر در اقتصاد 8 میلیون دلار پول وجود داشته باشد، هر واحد پولی تقریباً باید هر ماه یک بار برای مبادله مورد استفاده قرار گیرد. واضح است با چنین پیش فرضی، اگر در کشوری مثل ایران مردم به علت تورم بالا و کاهش مستمر ارزش پول، تمایل به نگهداری پول نداشته باشند، پول با سرعت بسیار بالایی به گردش در خواهد آمد. در چنین شرایطی که به اصطلاح اقتصادی، پول داغ شده است، به علت سرعت بالای گردش پول نیاز اقتصاد به پول به صورت قابل توجهی کاهش می‌یابد. لذا می‌توان گفت با توجه به تورم بسیار بالا و مزمن در اقتصاد ایران نزدیک بودن این شاخص به کشورهای اروپایی با تورم زیر 5 درصد یک فاجعه است. با این تحلیل می‌توان به سادگی متوجه شد که چرا نقدینگی در ژاپن تا این حد بالاست. همانطور که در نمودار زیر می‌بینید تورم ژاپن در 5 سال گذشته تقریباً همواره منفی بوده است. به عبارت ساده مردم اگر پول را در خانه خود نگه‌دارند، سال بعد می توانند با همان پول مقدار بیشتری کالا و خدمات نسبت به سال گذشته بدست آورند! واضح است که در چنین اقتصادی به علت پایین آمدن سرعت گردش پول، نیاز به پول بیشتری برای برآورده ساختن نیازهای اقتصاد وجود دارد و باید نقدینگی را افزایش داد. تورم ژاپن از ابتدای 2009 تا انتهای 2013 (7)
یا در مورد اقتصاد چین باید توجه داشت، همانطور که در نمودار زیر می‌بینید در 8 سال گذشته ارزش یوان چین به نسبت دلار آمریکا همواره در حال رشد بوده است. اگر این واقعیت را در کنار نرخ سود سالانه سپرده 6 درصد با نک ها (8) و تورم سالانه 2 درصد (9)در چین و کاهش شدید سود سپرده ها در اقتصادهای توسعه یافته بگذاریم، متوجه خواهیم شد که بسیاری از سرمایه گذاران بین‌المللی در این سال‌ها تمایل شدیدی دارند که پول خود را به یوان تبدیل و در بانک های این کشور سپرده گذاری کنند. واضح است که در چنین شرایطی حجم بسیار بالایی از پول در اقتصاد صرف مبادله نمی شود یا به اصطلاح در حساب ها خوابیده است. پس برای تأمین نیاز مبادلاتی اقتصاد باید حجم بیشتری پول به اقتصاد تزریق کرد. رشد ارزش یوان نسبت به دلار از ابتدای 2005 تا انتهای 2013 (10)
همانطور که دیدیم حجم پول موجود در اقتصاد ایران در مقایسه با سایر کشورها نه تنها کم نبوده بلکه درصد قابل توجهی مازاد ظرفیت اقتصاد کشور است. و بانک ها در خلاء سیاست گذاری صحیح و نظارت بانک مرکزی با سوء استفاده از شرایط موجود با خلق پول به تولید نقدینگی بیش از نیاز اقتصاد دست زده اند و افراد محدودی هم به قیمت تحمیل تورم به مردم از این سرمایه های باد آورده بهره ها برده اند و بانک ها از هیچ، سودهای کلان به جیب خود ریخته اند و تنها گرانی و تورم آن نصیب مردم کوچه و بازار شده است. حال یک سؤال بوجود می آید؛ با وجود زیاد بودن نقدینگی در اقتصاد کشور چرا بسیاری از تولید کنندگان ما مشکل تأمین نقدینگی دارند؟! در پاسخ باید گفت آنچه موجب کمبود نقدینگی در بخش های مولد و سالم اقتصادی شده است، جریان ناسالم پول در کشور از طریق سیستم بانکی است که حجم عمده منابع کشور را در بازارهای سفته بازی و سوداگری سرازیر کرده است. و بانک ها سپرده های مردم را بدون هیچ گونه ضابطه و به صلاحدید خود در بازارهای مختلف تزریق می کنند و بحران را در بخش های مختلف اقتصادی ایجاد می کنند. نمونه این منابع عظیم در اختیار بانک ها را می توانید در اینجا مشاهده کنید. همچنین با وجود 100 هزار میلیارد تومان معوقه بانکی در اختیار افرادی خاص و عدم تمایل بانک ها به باز پس گیری پول های مردم، که وضعیت آن در اینجا به صورت ساده تشریح شده است، کمبود نقدینگی در بخش تولید امری طبیعی است. حل این معضل ناشی از عملکرد سیستم بانکی، نیازمند سیاست گذاری دقیق و نظارت صحیح بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و سایر نهادهای مسؤل است که مقدمه آن فهم دقیق مسأله است.بانک مرکزی می بایست با استفاده صحیح از ابزارهای در اختیار حجم نقدینگی و جریان سالم پول در اقتصاد کشور را مدیریت و اقتصاد کشور را به جهت صحیح خود و تأمین منافع مردم هدایت کند. پی نوشت: 1 http://data.worldbank.org/indicator/FM.LBL.MQMY.GD.ZS 2 http://events.donya-e-eqtesad.com/Modules/SM/Seminars/Components/SeminarDetails_Show.aspx?SeminarID=OPfW&Type=SeminarDetails 3 http://api.worldbank.org/v2/en/indicator/fm.lbl.mqmy.gd.zs?downloadformat=excel 4 http://www.tradingeconomics.com/country-list/gdp http://www.tradingeconomics.com/country-list/money-supply-m2 5 http://www.cbi.ir/page/11177.aspx 6 http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920804001468 7 http://www.tradingeconomics.com/japan/inflation-cpi 8 http://www.tradingeconomics.com/china/interest-rate 9 http://www.tradingeconomics.com/china/inflation-cpi 10 http://finance.yahoo.com/echarts?s=cnyusd=X#symbol=;range=5y;compare=;indicator=volume;charttype=area;crosshair=on;ohlcvalues=0;logscale=off;source=undefined; پایان متن/
لینک را کپی کنید http://www.tradingeconomics.com/china/interest-rate
92/11/12 - 07:04
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 372]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها