واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
اطلاعات درآمدی، پیش نیاز اخذ مالیات عادلانه نظام مالیاتی ما با مشکلات متعددی دست به گریبان است که مهمترین عامل آن را میتوان نبود اطلاعات شفاف در حوزه درآمد مردم دانست. متاسفانه تاکنون دستگاه مالیاتی اقدام موثری برای جمعآوری اطلاعات در این حوزه نکرده است و همین موضوع، موجب شده است بسیاری از افراد در نپرداختن مالیات موفق باشند.
این در حالی است که یکی از بهترین روش ها برای پرداخت مالیات، خوداظهاری است؛ اما در شرایطی که مردم به دلایل مختلف، حاضر به شفاف کردن اطلاعات مالی خود نیستند، این روش نیز کارایی ندارد. همچنین این پرسش همیشه مطرح است که چرا باید فقط از مزدبگیران پیش از آن که حقوق خود را دریافت کنند، مالیات کم شود در حالی که برخی کارفرمایان آن را به موقع به سیستم مالیاتی کشور پرداخت نمی کنند و اکنون برخی کارفرمایان بدهی های مالیاتی کلانی از این بابت دارند. از سوی دیگر در حالی که در برخی کشورها صددرصد درآمد دولت از محل مالیات های مستقیم تامین می شود در ایران ، کل مالیات های مستقیم فقط 15 درصد درآمد دولت است. تمام این مشکلات این پرسش را پیش می آورد که ریشه موفق نبودن دولت در دریافت مالیات چیست. پاسخ این پرسش به نبود اطلاعات شفاف در حوزه درآمدی افراد جامعه بازمی گردد. در حقیقت جمع آوری اطلاعات درست از درآمد افراد موجب اخذ مالیات عادلانه و جلوگیری از فرارهای مالیاتی می شود. باید تا آنجا اطلاعات سازمان امور مالیاتی دقیق باشد که فرصت گریز به کسی داده نشود. اگر در کشورهای غربی فرار مالیاتی حتی در یک سال تشخیص داده شود جریمه مالیاتی به تمام سال هایی که آن فرد مالیات پرداخت کرده است، تعلق می گیرد چون تشخیص یک بار فریب مالیاتی مساوی است با متهم شدن به این که فرد مورد نظر در تمام سال های قبل نیز در حال فرار از پرداخت مالیات بوده است. همچنین در کشورهایی که نظام اطلاعات مالیاتی آنها دقیق است از هر نوع درآمدی، مالیات اخذ می شود. از حقوق بگیران و فعالان اقتصادی تا سفته بازها مالیات گرفته می شود و همه باید پاسخگوی درآمد خود باشند. اگر برای به دست آوردن درآمدشان خلاف کرده اند، باید در دادگاه پاسخگو باشند و در غیر این صورت باید به ازای هر درآمدی که داشته اند، مالیات پرداخت کنند. این در حالی است که در کشورهای دیگر حتی اطلاعات خریداری می شود و در برخی موارد اطلاعات سازمان های مالیاتی از اطلاعات سازمان های اطلاعاتی دقیق تر است تا اجازه فرار مالیاتی به افراد داده نشود. اگر آنها اقدام به خرید اطلاعات می کنند در عوض هزینه ای که می کنند، می توانند اولا برای دولت کسب درآمد کرده و ثانیا موجب رونق کار تولید می شوند، چراکه هزینه اخذ مالیات از فعالیت های تولیدی بسیار کمتر از دیگر فعالیت هاست. اما چرا دستگاه اجرایی ما این کار را نمی کند؟ آیا اگر از آنهایی که درآمد دارند مالیات گرفته شود آنها از دولت می رنجند؟ آیا پولدارها از این که سهم خود را برای اداره مملکت دهند، می رنجند؟ آیا دولت در عمل هوای پولدارها را دارد؟ چرا دستگاه های قضایی ما باید نسبت به این موضوعات بی تفاوت باشد؟ چرا نمایندگان مردم در مجلس این مسائل را پیگیری نمی کنند. آیا اطلاع ندارند؟ چرا دستگاه داوری مالیاتی در سازمان امور مالیاتی نیز نسبت به این موضوعات بی توجه است؟ اینها پرسش هایی است که در ذهن همه مطرح می شود. وقتی کاری انجام نشود و مسئولان به وظیفه خود عمل نکنند، کم کم صداهای معترض ها و آنها که کار خود را درست انجام می دهند، خاموش خواهد شد. در این میان فساد مامور مالیاتی هم تاثیرگذار است. پرداخت رشوه به برخی مدیران، خرید بازرسان مالیاتی و حتی گاهی تهدید آنهایی که کار خود را به درستی انجام می دهند نیز بر مشکلات حوزه مالیات افزوده است، چراکه برخورد جدی با متخلفان مالیاتی نمی شود؛ حتی برخی شرکت ها برای فرار مالیاتی از ممیزهای مالیاتی به عنوان مشاور برای دور زدن قوانین و فرار مالیاتی استفاده می کنند. همچنین با تنوع زیاد فعالیت های اقتصادی و انواع رشوه ها و حساب سازی ها بسیاری سعی دارند فعالیت های گاهی دلالانه خود را سودآور تر کنند. یکجا قیمت دلار را گران اعلام می کنند تا کالایشان را گران تر عرضه کنند و جایی دیگر قیمت دلار را پایین اعلام می کنند تا مالیات کمتری دهند. وقتی مسئولان درباره وصول مالیات کم کاری می کنند، گریزهای مالیاتی هنر می شود و آنهایی که مالیات پرداخت می کنند، به عنوان آدم هایی مطرح می شوند که توانایی فرار مالیاتی ندارند. این در حالی است که با تامین نشدن درآمدهای دولت از راه مالیات و فرارهای مالیاتی، دولت برای تامین بودجه خود مجبور به چاپ اسکناس های بدون پشتوانه می شود و سرانجام با بالارفتن نقدینگی در جامعه، قشر فقیر، فقیر تر خواهد شد. بنابراین در اولین گام مردم و رسانه ها باید حساس شوند. نمایندگان مردم در مجلس هم باید چشم، گوش و زبان مردم باشند. باید برخی دستورهای سیاسی نیز برای مستثنا کردن برخی از پرداخت مالیات متوقف شود تا ممیزان مالیاتی با آسایش خاطر، کار خود را انجام دهند. دولت نیز باید به وظیفه خود در این خصوص اخذ اطلاعات و مالیات عادلانه عمل کند و قوه قضاییه نیز باید خاطیان را محاکمه کند.بااین حال رفع تمام این دغدغه ها در گرو این است که نظام اطلاعات مالیاتی کشور به سرعت راه اندازی و تکمیل شود تا بتوان به تناسب درآمد هر فرد از او مالیات گرفت. اگر این زیرساخت حیاتی تکمیل نشود تمام اصلاحات مالیاتی در حد امید و آرزو خلاصه خواهد شد وکاری از پیش نخواهیم برد. دکتر ابراهیم رزاقی / اقتصاددان
سه شنبه 08 بهمن 1392 8:13
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]