واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: "قلعه گبري" اثري باستاني يا انبار تاسيساتي
دسترسي ميراث فرهنگي به " قلعه گبري" به عنوان يكي از آثار باستاني ايران كه سالها به عنوان انبار تاسيساتي يك نهاد غير دولتي بوده كوتاه است.
به گزارش خبرنگار حوزه ميراث فرهنگي باشگاه خبرنگاران، بر طبق قانون تمامي آثار تاريخي اعم از منقول و غير منقول بايد تحت حفاظت دولت باشد، در حالي كه "قلعه گبري" يكي از آثار باستاني ايران از دوره اشكانيان در شهر ري، سالهاست به عنوان انبار تاسيساتي آستان حضرت عبدالعظيم مورد استفاده قرار گرفته و حتي سازمان ميراث فرهنگي نيز اجازه ورود به داخل آن را ندارد.
مساحت اين بناي باستاني 3 هزار متر مربع بوده كه بارويي به ارتفاع 17 متر و به قطر 10 متر از خشت و چينه دور تا دور اين محوطه باستاني را محصور كرده و يك مكان توريستي بسيار جالب و جذابي از تاريخ و تمدن ايران باستان را به نمايش گذاشته است. اما عملا درب آن به روي گردشگران و حتي كارشناسان و فعالان حوزه ميراث نيز بسته است.
دكتر " قدير افروند" كارشناس ميراث فرهنگي و پژوهشگر آثار تاريخي كشور با اشاره به اينكه شرايط نگهداري و حفاظتي اين قلعه در حال حاضر اصلا مناسب و مطلوب نيست ميگويد:
قطعا اين سوال عمده مردم و دوستداران ميراث فرهنگي كشور است كه سازمان و متولي ميراث فرهنگي كشور چه نسبتي با اين قلعه عظيم تاريخي دارد؟! در حاليكه اين بنا در تصرف نهادي غير از سازمان ميراث فرهنگي است و به لحاظ منطقي مردم آنرا نميپذيرند و به لحاظ تاريخي هم پذيرفتي نيست!
وي مي افزايد: اين اثر جز ميراث ملي بوده و متعلق به مردم است، كه بايد در اختيار ميراث فرهنگي كشور به عنوان نماينده دولت باشد. اما متاسفانه اكنون انبار تاسيساتي آستان حضرت عبدالعظيم استفاده ميشود و اين كاربري نه ربطي به كاركرد تاريخي بنا دارد و نه اصلا در شان يك اثر تاريخي و ملي است.
اين استاد دانشگاه تاكيد ميكند: اين نوع ترددها و كاربريها براي اين اثر تاريخي در معرض آسيب، بسيار مضر است. بنابراين اين قلعه بايد هرچه سريعتر تخليه شده و به ميراث فرهنگي كشور واگذار شود!
افروند با اشاره به مصالح ضعيف اين قلعه اضافه ميكند: مصالح اين بنا فقط خشت و چينه و با توجه به تخريبهايي كه صورت گرفته، در هر برف و باران زمستاني، مطمئن باشيد كه چند سانتي متر از ديوار قلعه آسيب ديده و كوتاهتر ميشود. در حاليكه اگر ميراث فرهنگي بتواند ورود پيدا كند، حتما مانع اين تخريبهاي سالانه خواهد شد و از طرف ديگر بيش از آنكه اين مكان كاربري انبار متروكه را داشته باشد، يك مكان باستاني و توريستي است كه براي جذب گردشگران بسيار پر اهميت است.
اگر گشتي در اطراف باروي عظيم قلعه گبري بزنيد، حتما متوجه خاكبرداريهاي اطراف ديوار و كندهكاريها و حفرههايي در دل ديوار قلعه خواهيد شد كه برخي توسط ساكنان فعلي و برخي نيز از جانب بيروني توسط معتادان انجام گرفته است. اين در حالي است كه ورود به داخل قلعه حتي براي خبرنگاران هم ممنوع است.
افروند در پاسخ به اين سوال خبرنگار باشگاه خبرنگاران كه آيا در داخل قلعه هم تخريب يا ساخت و ساز صورت گرفته يا نه، ميگويد: تخريبهايي كه ظاهرا به چشم ميآيد، تعرضهايي است كه پيرامون قلعه انجام شده و خاكبرداريهايي كه در طرفين درب ورودي و اطراف ديوار قلعه صورت گرفته، نگرانكننده است. اما متاسفانه ما از داخل قلعه خبر نداريم. در حاليكه اقتضاي يك اثر تاريخي اين است كه ميراث فرهنگي به آن ورود داشته و اقدامات حفاظتي، مرمتي و مطالعاتي آن را بر عهده بگيرد تا اين اثر احياء شده به مردم دنيا معرفي شود.
وي همچنين مِيافزايد: البته الان با توجه به تحولاتي كه در سازمان ميراث فرهنگي كشور اتفاق افتاده، هم خود سازمان و هم خود مردم و افكار عمومي پيگير موضوع هستند، تا اين اثر با ارزش تاريخي به ميراث فرهنگي واگذار شود، چرا كه اين بنا يتيم واقع شده و نياز به حفاظت و مرمت جدي و اضطراري دارد. بهطوري كه دور تا دور قلعه شكافها و آثار سوختگي و تخريبهايي مشاهده ميشود كه به شدت حيات اين اثر تاريخي را تهديد ميكند، و اگر هرچه سريعتر نسبت به سرپرستي و مسئوليتهاي قانوني قلعه تصميم گيري نشود و سازمان ميراث فرهنگي قبول مسئوليت نكند، قطع به يقين آثار تخريبي توسعه يافته و اين تهديدي جديد براي آثار باستاني و هويت تاريخي ماست.
بر اساس اين گزارش و اسناد موجود در سازمان ميراث فرهنگي، سازمان ثبت اسناد و املاك كشور اين مكان را " مجهولالمالك" اعلام كرده، اما به نظر ميرسد انجمن زرتشتيان ايران نيز طي مكاتباتي، مدعي مالكيت اين مكان هستند.
افروند در اين خصوص ميگويد: طبق قانون اولا اگر اسناد و مالكيتي در اين زمينه وجود داشته باشد، مطمئنا به مالك اصلي واگذار خواهد شد، اما چنين چيزي تا به حال براي سازمان ميراث فرهنگي مشخص نشده و فعلا آستان بدون هيچ سندي، "قلعه گبري" را به تصرف خود در آورده است.
معاون سابق ميراث فرهنگي استان تهران ميافزايد: البته در مورد ادعاي انجمن زرتشتيان جاي بحث داريم اما به طور معمول يك بناي چند هزار ساله نميتواند مالك خصوصي داشته باشد و من بعيد ميدانم كه چنين اثر تاريخي مالك خصوص داشته باشد.
اين گزارش ميافزايد: با اينكه مهدي حجت معاون سازمان ميراث فرهنگي كشور از زماني كه وارد ساختمان مجموعه ارگ آزادي شده، عزم خود را جزم كرده تا غبار تخريب و بيمهري را از روي تمامي آثار و بناهاي تاريخي كشور بزدايد و اين آثار را به جايگاه واقعي خود در تاريخ و تمدن درخشان ايران باستان بازگرداند، بايد ديد آيا موفق خواهد شد "قلعه گبري" را هم به سازمان ميراث فرهنگي كشور بازگردانده و خيال دوستداران ميراث فرهنگي و افكار عمومي را راحت كند؟!
انتهاي پيام/ اس
پنجشنبه 5 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 86]