واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: زادروز اولين استاد خط شكسته فارسي
پنجم دي ماه سالروز تولد يدالله كابلي خوانساري، شكسته نويس و خوشنويس معاصر ايراني است؛ كسي كه اولين گواهينامه و مدرك درجه يك هنري خط شكسته در ايران به نام اوست.
به گزارش خبرنگار بخش تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، يدالله كابلي خوانساري در پنجم دي ماه سال 1328 در خوانسار اصفهان متولد شد. علاقهاش به خوشنويسي از همان دوران كودكي شكل گرفت و در دوران مدرسه آن را دنبال كرد. سپس به مدت سه سال خط نستعليق را نزد استاد حسن ميرخاني، خوشنويس نامدار ايراني فراگرفت و پس از آن، بدون داشتن استاد به تمرين خط شكسته مشغول شد. او پس از رسيدن به درجه استادي در اين خط، شاگردان بسياري را در زمينه شكستهنويسي تربيت كرد.
كابلي در سال 46 خوشنويسي را به صورت حرفهاي آغاز كرد و در سال 50 از انجمن خوشنويسان ايران فارغالتحصيل شد. او اولين نمايشگاهش را هفت سال بعد و در سال 57 با ارائه 60 اثر در گالري مهرشاد برپا كرد.
اثر/يدالله كابلي
او تبحر خاصي در شكستهنويسي (شكسته نستعليق) داشت و تصميم گرفت آن را براي مخاطب زمانه احيا كند. او در اين هنر طرحهاي نوين و تلفيقي را به وجود آورد. خوشنويسان قبل از او معمولا در تركيببنديها از يك قلم و اقلام ريز استفاده ميكردند. از ابتكارات او تركيب اقلام مختلف از غبار تا جلي و شش دانگ در يك صفحه است. در شيوه او هر قطعهاي فرم، فضا و تركيب خاص خود را پيدا ميكند و شايد عمدهترين تحولي كه در خط امروز و در صفحه آرايي خط شكسته پديد آمده، همين تنوع و تازگي باشد.
خط شكسته در قرن يازدهم توسط مرتضي قلي خان شاملو ابداع شد و سپس توسط درويش عبدالمجيد طالقاني به اوج خود رسيد. كابلي درباره گرايش خود به اين هنر گفته است:«زماني كه من به اين هنر روي آوردم، اگرچه جوان بودم، اما روحيه جستجوگري و پويايي باعث شد كه به سمت و سوي قلم شكسته نستعليق گرايش پيدا كنم. از اين رو به دنبال مطالعاتي كه در اين حوزه داشتم و از طريق رسالهها و مجلههايي كه در آن سالها به شكل محدود منتشر ميشد، با خط شكسته آشنا شدم و همواره علاقهمندي خود را نسبت به اين خط دنبال ميكردم و براي ادامه اين تحقيقات از موزهها نيز بازديد ميكردم. شايد به اين خاطر بود كه تصور ميكردم موزهها عاليترين جايگاه براي معرفي هنر بودهاند و با گشت و گذار در موزههاي معتبر موجود در دنيا با الگوها و نمونههاي گوناگون خط آشنايي يافتم.»
يدالله كابلي
كابلي درباره خط شكسته معتقد است:«نظر شخصي بنده اين است كه در خط شكسته تنوعي است كه در خط نستعليق نيست و به هنرمند شكسته نويس اين فرصت را ميدهد كه ميتواند از يك غزل، دهها تركيب جديد ارائه دهد. كساني كه به نظم تنها چسبيدهاند يك كار خشك و بيروح و بيتنوع و يك خستگي در خط نستعليق ايجاد كردهاند، به طور خاص ما شاهد كساني هستيم كه كل عمر خود را سطر يا چليپا و . . . نوشتهاند يا فقط كار كتابت تنها انجام دادهاند، در حالي كه اين خط داراي زيبايي بينظيري در هندسه است.»
در سال هايي كه مجالي براي آموزش حرفهاي خط شكسته در ايران وجود نداشت، كابلي با تشكيل كلاسهاي آموزش در انجمن خوشنويسان، اين هنر را به علاقهمندان آموزش ميداد. كابلي معتقد است:« هنر، صلح تمام جنگهاست. هدف همه هنرها اين است كه انسان را از غوغا و آشوب و رنج زندگي آسودگي بخشد و آدمها را به انسان بودن سوق دهد و به تلطيف روح و روان جامعه بپردازد و شفاي باطني و تربيت فطرت بشري بپردازند.»
از آثار كابلي نمايشگاههاي مختلفي در داخل و خارج از كشور برگزار شده است. انگلستان، فرانسه، ايتاليا، اسپانيا، پاكستان، امارات متحده عربي، تركمنستان، كويت، روسيه و ايالات متحده آمريكا از كشورهايي هستند كه اين هنرمند در آنها نمايشگاه برپا كرده است. او همچنين در چند دانشگاه خارجي از جمله دانشگاه آكسفورد، جورج واشنگتن، هاروارد و كاليفرنيا به ارائه سخنراني پرداخته است.
اثر يدالله كابلي
كابلي اولين گواهينامه استادي خط شكسته را در سال 68 از انجمن خوشنويسان ايران دريافت كرد. او عضو عالي انجمن خوشنويسان ايران است و در سال 85 نيز به عنوان چهره ماندگار هنر خوشنويسي ايران برگزيده شد.
اين هنرمند در طول فعاليت هنري خود كتابهاي زيادي نيز تاليف و منتشر كرده است كه از جمله آنها ميتوان به «خط شكسته و طرز خواندن آن»، «حس قلم»، «محراب خيال»، «كلك شيدائي»، «باغ نظر»، «رباعيات باباطاهر»، «نقش شوق»، «منحني عشق»، «دولت قرآن»، «شكسته پيوسته» و «سماع قلم» اشاره كرد.
محمود يارمحمدلو فيلم مستندي از زندگي حرفهاي كابلي خوانساري با عنوان «شكسته پيوسته» ساخته است.
انتهاي پيام
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 168]