واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: حماسه فردوسي بالاتر از حماسه هومر است/ زبان فارسي گنجينه حكمت است
حماسه فردوسي به خاطر روح توحيدياش در كنار نشان دادن قدرت و عظمت يك ملت بالاتر از حماسه هومر، كه تنها نشانگر قدرت يك ملت بوده، محسوب ميشود.

به گزارش خبرنگار حوزه راديو و تلويزيون باشگاه خبرنگاران؛ شب گذشته برنامه "معرفت" شبكه چهار سيما با حضور غلامحسين ابراهيمي ديناني استاد دانشگاه به روي آنتن رفت.
در ابتداي برنامه اسماعيل منصوري لاريجاني استاد دانشگاه و مجري برنامه "معرفت" گفت: در پي تقاضاي مكرر مخاطبان مبني بر اينكه درخصوص شاهنامه حكيم ابوالقاسم فردوسي هم در برنامه صحبت كنيم. برنامه اين هفته "معرفت" را به شاهنامه فردوسي اختصاص ميدهيم.
شاهنامه كتاب اسطورهاي ما ايرانيان بوده و حكيم فردوسي يكي از بزرگترين حماسه سرايان جهان است كه همه بزرگان اين عرصه و ادب دوستان به آن اعتراف دارند.
وي افزود: كسي كه اين اثر را مطالعه ميكند، متوجه ميشود كه اين حكيم بزرگوار صرفا به دنبال بيان زندگي شاهان و جنگهاي آنها نبوده، بلكه بسياري از حقايق حكمي، اخلاقي، تاريخي و بخصوص آسيبها و مشكلاتي كه ايران عصر داشته را در قالب نزاي شاهان بيان كرده است. وقتي يك تحقيق بنيادي ميكنيم، متوجه ميشويم كه شاهنامه، هويت فرهنگي و تاريخ زبان و ادبيات فارسي ايران است كه بعد از 800 سال همچنان ميدرخشد.
ابراهيمي ديناني استاد دانشگاه درخصوص شاهنامه فردوسي گفت: فردوسي يك حماسه سراي بزرگ است.
در ابتدا درخصوص كلمه حماسه صحبت ميكنم كه حماسه چيست؟ حماسه نمايانگر حكمت، شجاعت، حيات و غيرت يك قوم است، ملتي كه حماسه ندارد در واقع يعني زنده نيست، در حماسه حكمت، شجاعت، حيات و غيرت وجود دارد.
وي ادامه داد: همه ملتها مشخص نيست كه حماسه دارند، شايد هم هيچ قومي بيحماسه نباشد، ولي حماسههاي بزرگ به صورت منظوم باقي ماندهاند.
چندين حماسه در جهان معروف است. هومر يكي از حماسه سرايان بزرگ جهان در يونان حماسه سروده است.
هنوز هم بعد از گذشت 2 الي 3 هزار سال در مورد آن مطالعه ميشود.
شايد بعضي از كشورها هم حماسه بزرگ داشته باشند كه ما وارد اين مبحث نميشويم.
معروف ترين حماسه، حماسه هومر است.
ابراهيمي ديناني افزود: در كشور ايران فردوسي حماسه سراي بزرگ است يعني حكمت، فرد، شجاعت و غيرت يك قوم را به صورت اسطوره و قصه نوشته است، چه بسا كه بعضي از آنها واقعي و اسطورهاي به زبان نظم سروده و اسم آن را شاهنامه گذاشته و اين حماسه ايران است.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: در ميان محققان بزرگ و اهل ادب و كساني كه در اين زمينه مطالعه كردهاند، برخي فردوسي را هم رديف هومر شمردند و بعضي ديگر گفتند كه حماسه فردوسي از حماسه هومر بالاتر است.
وي ادامه داد: عقيده من هم همين است كه حماسه فردوسي بالاتر از حماسه هومر است، نه بخاطر تعصب، بعضي از بزرگان غربي گفتند كه حماسه فردوسي به مراتب بالاتر از هومر است.
ابراهيمي ديناني گفت: حماسه فردوسي ضمن اينكه شجاعت، حكمت، غيرت و حيات يك ملت را نشان ميدهد، همه آن توحيد است و از آغاز با كلمه توحيد شروع ميشود و همه آن عقلانيت است.
همه شاهنامه اسطوره و غيرت نيست، البته از آنها صحبت ميكند و بعد از آن به باطن ميرود.
جنگهايي كه در حماسه فردوسي اتفاق ميافتد، جنگهاي ظاهري نيست البته جنگ شمشير در آن وجود دارد، قسمتهايي در شاهنامه وجود دارد كه جنگ ظاهر را نماد جنگ دروني انسان ميداند و اين عرفان است.
ابراهيمي ديناني اظهار داشت: در اينجا فردوسي حماسه را با عرفان ارتباط داده است، هفت خان رستم، هفت مرتبه نفس است كه تبع، نفس، عقل، روح، سير، خفي و اخفا مراحلي هستند كه عرفا براي جنگ نفس آوردند.
ابراهيمي ديناني افزود: تمام جنگهاي عالم كه در تاريخ اتفاق افتاده و اكنون و در آينده اتفاق خواهد افتاد، برخلاف آنچه كه مدام ميپندارند صحنه جنگ زمين و عالم است.
وي ادامه داد: در قديم ميدان جنگ بوده و امروزه جنگ ميداني نيست، جنگ سايبري واقعي است.
اگر خداي ناكرده، جنگ اتمي در جهان اتفاق بيفتد، كره زمين نابود ميشود، در واقع كل كره زمين ميدان است.
جنگ نرم، جنگ سايبري و جنگ سخت نابودي كره زمين است. سابق كه ميدانهاي جنگ زمين بوده، نوعي از صحنه بود و اين زمينه جنگ است.
ولي خواستگاه جنگ انديشه است.
اين استاد دانشگاه گفت: صحنه جنگ زمين بوده، جنگها از تعارض انديشهها شروع ميشود. اگر انديشهها با هم جنگ نداشتند و با هم گفتگو و انعطاف نشان ميدادند و با عقلانيت كنار هم ميآمدند، جنگ رخ نميداد. چون تضاد انديشههاست انعطاف پذيري در انديشهها نيست. خاصيت ذاتي فكر انعطاف است اما انعطاف در فكر نيست.
اين استاد دانشگاه ضمن اشاره به اين نكته كه من خواستگاه جنگ را انديشه ميدانم، گفت: جنگ از فكر و انديشه شروع ميشود البته در صحنه زمين كشتار اتفاق ميافتد، تا مادامي كه جنگ در فكر و انديشه است، جنگ فكري بوده و وقتي به زمين ميآيد صحنهاي براي جنگ شروع ميشود.
ابراهيمي ديناني اظهار داشت: جنگهاي امروز مثل جنگهاي سابق نيست كه صحنه معيني داشته باشد، اگر امروزه جنگ رخ بدهد، نابودي بشر را در پي دارد. بخصوص اسلحههاي نابود كننده و كشتار جمعي كه است بسياري از كشورهاي ابر قدرت و بعضي از كشورهاي غير ابر قدرت است.
وي تصريح كرد: صحنه جنگ انديشه بوده، صحنه صلح هم انديشه است. صلح در بيرون نيست، تظاهر آن در بيرون است.
ما بايد به عالم انديشه برويم و انديشه را انعطاف پذير كنيم و فردوسي اين كار را انجام داده است. فردوسي از اول تا آخر كتاب حماسهاش مسئله انديشه است.
انديشه به ذات پوياست، ما انديشه راكد نداريم. فكر، تفكر و عقل پويا بوده. اگر در جايي تفكر و عقل بدون تحرك بماند، ديگر آن انديشه نيست.
ابراهيمي ديناني ضمن اشاره به اين نكته كه ما تفكر ساكن نداريم، بيان كرد: تفكر به ذات پويا و روان است، كلمه "روان" در فارسي و "نفس" در عربي است. روانشناسي يعني روانشناسان ميخواهند روح و نفس انسان را بشناسند.
روان به معناي "رونده" و "ميرود" است.
وي گفت: روان ظهورش در انديشه است، انديشه، عقل به ذات پوياست و چون به ذات پويا بوده توقف ندارد. امام علي(ع) ميفرمايد:
واي بر كسي كه دو روزش يكسان باشد.
اين دو روز يعني دو لحظه "روز" در اينجا لحظه است.
اين استاد دانشگاه افزود: هميشه انسان در آغاز است و هيچ وقت پايان نيست.
همه موجودات در وسط هستند، درخت در وسط راه است از وقتي كه تخم درخت كاشته ميشود، ريشه درخت در زمين تنيده شده تا به ميوه برسد، در وسط است. هيچ وقت به پايان نميرسد و هيچ وقت هم آغاز نيست.
وي ادامه داد: اما انسان چون فكرش پوياست هر لحظه در آغاز راه است.
وقتي آغاز، نو و جديد معني دارد كه كهنه معني داشته باشد. ما بايد به كهنه هم توجه كنيم، در واقع بايد به تاريخ توجه داشته باشيم. وقايع تاريخي را بدانيم و از آن عبور كنيم.
ابراهيمي ديناني در ادامه گفت: فردوسي اين كار را انجام داده، فردوسي داراي انديشه به دليل پويايي فكرش بوده و به تاريخ و فرهنگ ملت ايران توجه داشته است.
وي افزود: در احاديث درخصوص "جنود عقل" و "جنود جهل" داريم، "جنود عقل"، تفكر و انديشه پاك است و "جنود جهل" يعني نفسانيت و شهوت، اين جنگ واقعي بوده كه فردوسي بصورت يك حماسه بيان ميكند.
انتهاي پيام/
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]