تبلیغات
تبلیغات متنی
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1852160271
گفتوگو با ابراهيم فياض پيرامون تأثير مناسك مذهبي بر پيوندهاي اجتماعي زندگي شكوفا در سايه نظام معنايي كربلا
واضح آرشیو وب فارسی:ايران: گفتوگو با ابراهيم فياض پيرامون تأثير مناسك مذهبي بر پيوندهاي اجتماعي زندگي شكوفا در سايه نظام معنايي كربلا
سهيلا نوري
زندگي‌هاي امروزي به سمت وسويي در حال پيشروي است كه كنشگران اجتماعي را بارها به اين انديشه مي‌اندازد كه حلقه گمشده زنجيره زندگي كجاست؟ افراد مدام به دنبال اين هستند كه دريچه‌هاي مختلفي را به سوي خود بگشايند تا آرامش و سلامت روحي را روانه زندگي پرتلاطم‌شان كنند. در ميان تمام مسيرهاي آزموده شده پل زدن به معنويات احساس متفاوتي را در انسان‌ها زنده مي‌كند. مناسبت‌هاي مختلف، مناسك ديني و مذهبي نيز موجي از اتحاد را در بستر اجتماعي ايجاد خواهد كرد. در اين راستا و به مناسبت ايام اربعين شهادت امام حسين(ع) با دكتر ابراهيم فياض، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران و مدرس مردم شناسي در حوزه دين، ارتباطات و حقوق به گفتوگو نشسته‌ايم.
معنويت و ابعاد ديني تا چه حد افراد را به داشتن يك زندگي سالم رهنمون مي‌سازد؟
جامعه‌شناسي از راه پديدار شناسي به وجود آمده است چراكه اصالت زندگي را به مطالعه مي‌گيرد اما اگر قرار باشد زندگي را درك كنيم بايد با جهان پديداري ديني گره بخوريم. در حقيقت از اين طريق است كه زندگي معنا پيدا مي‌كند. در آيه شريفه 24 سوره انفال «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَجِيبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكم لِمَا يُحْيِيكمْ وَاعْلَمُواْ أَنَّ‌الله يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ مي‌فرمايد: «اي كساني كه‌ايمان آورده ايد، خدا را اجابت كنيد و نيز پيامبر(ص) را آن گاه كه شما را به اسلام كه موجب حيات شماست فرا‌مي‌خواند و بدانيد كه خدا ميان آدمي و قلب او حايل مي‌شود و بدانيد كه همگان به سوي او روانه مي‌شويد و در حضور
او گرد مي‌آييد.»
دين حيات بخش و لازمه زندگي عنوان مي‌شود. در اين راستا حتي دنياي پس از مرگ هم نشان‌دهنده حيات است به همين دليل دنيوي شدن به اين معنا است كه فرد براي خود دنياي كوچكي مي‌سازد كه در آن مرگ بيشتر از زندگي جريان دارد. اين دنيا ظاهري از حيات است و دنياي باقي دنياي زنده خواهد بود و دعوت به دين دعوت به زندگي است. در واقع دين براي حيات آمده است نه مرگ و محور آن حيات و زندگي است اما متأسفانه برخي از انحرافات مذهبي به وجود آمده، دين را به نوعي ضد حيات نشان داده است.
دليل اينكه جامعه‌شناسان حوزه دين معتقدند «جهان‌بيني» اصطلاح نادرستي است و واژه «جهان پديداري» را درست مي‌دانند چيست؟
تعبير غلطي كه در بين افراد مصطلح شده است جهان بيني است در حالي كه جهان پديداري اصطلاح درستي است به اين معنا كه جهان زنده است و خود را بر ما پديدار مي‌كند. آلماني‌ها جهان پديداري را «وِل تان شائونگ» تعبير مي‌كنند به اين معنا كه ما آن را خواهيم ديد. بنابراين رابطه ما با جهان يك رابطه ميان ذهنيتي است چراكه ما و جهان زنده هستيم و با جهان متحول خواهيم شد و به نوعي با جهان گفتوگو مي‌كنيم.
بر اين اساس معنويت و ارتباط روحاني چه دري را به روي رهروانش باز مي‌كند؟
معنويت واژه غريبي است كه نه تنها در ميان كلمات كمرنگ شده است بلكه در ميان بسياري از افراد هم گم شده و كار به جايي رسيده است كه تجربه‌هاي متفاوت هم خلأ دورني شان را پر نخواهد كرد در حالي كه در دين اسلام به اين نكته اساسي اشاره شده است كه افزايش سطع معنويات دوستي و عشق را شدت مي‌بخشد و افرادي كه معنويت را فراموش نكرده‌اند احساس بهتري نسبت به سايرين خواهند داشت. در واقع با اوج گرفتن ايمان و معنويت يك فضاي ميان ذهني شكل مي‌گيرد و زماني كه بار معنويت افزايش پيدا مي‌كند عاطفه اوج مي‌گيرد.
در حقيقت با افزايش ايمان و معنويت نيروي عشق و تمايل به ازدواج افزايش پيدا مي‌كند و زماني كه اين ارتباط به درستي انجام شد بازهم معنويت را به دنبال خواهد داشت و فراگرد تراكمي به وجود مي‌آيد در حالي كه اين احساس در جوامع غربي وجود ندارد چراكه معنويت در ميان آنها مفقود شده است.
پس چرا بسياري از جوانان با وجود برقراري اين ارتباطات از عشق معنوي دور مانده‌اند؟
به علت اينكه آنها هم مانند بسياري از غربي‌ها معنويت را گم كرده‌اند و روابطي كه برقرار مي‌كنند يك رابطه از عشق تهي است. چنين جواناني تنها به دنبال ارضاي نياز هستند كه پس از مدتي به سردي مي‌گرايد و در نهايت تأثير خوبي از آن نمي‌گيرند به مصرف نمونه‌هاي مختلفي از مواد‌مخدر روي مي‌آورند تا به خلأ دروني شان به گونه‌اي ديگر پاسخ دهند.
اگر خانواده‌ها ابعاد ديني را وارد زندگيشان كنند، به چه شعاع‌هاي مثبتي اميد را به زندگيشان وارد مي‌كند؟
دين نظام معنايي يك جامعه را مي‌سازد و جهان پديداري ديني فراساختاري خواهد شد كه معنا ايجاد مي‌كند. بايد به اين نكته اشاره كرد ساختار به خودي خود تضاد زا است و ساختار خانه و خانواده از اين قاعده مستثني نيست. طبيعي است زن و مرد يا خواهر و برادر با هم احساس رقابت داشته باشند اما براي هموار شدن اين تضادها دين به كمك خانواده مي‌آيد تا معنازايي كند و تضاد ساختاري را از بين ببرد. در اين صورت بين اعضاي خانواده مودت به وجود مي‌آيد و تضاد‌هاي معنايي از بين خواهد رفت.
در همين راستا مناسبت‌هاي مذهبي مانند ماه محرم تا چه حد اثر‌گذار خواهد بود؟
همان‌طور كه گفته شد جهان پديداري ديني در زندگي انسان‌ها معنازايي را به وجود مي‌آورد از اين رو آموزه‌هاي ديني و معنويتي كه در ماه محرم وجود دارد زندگي را مستحكم‌تر مي‌كند. معنويت و خانواده با هم ارتباط مستقيم دارند و اين يك واقعيت است كه هر جا سطح معنويت در يك خانواده ضعيف مي‌شود خانواده ضعيف‌تر عمل مي‌كند. بنابراين با ساختار دين است كه بازتوليد معنا در زندگي شكل مي‌گيرد و زندگي هدفدار مي‌شود و به پوچي نخواهد رسيد چراكه تلألؤ‌هاي دين كانون خانواده را گرم مي‌كند. ماه محرم ساختار زندگي افراد را تغيير مي‌دهد.
اين انتخاب كه تك بعدي خواهد بود و تنها معنويت در آن اصل قرار گرفته است آسيب‌هايي را به دنبال نخواهد داشت؟
موضوع انتخاب همسر در هيأت‌هاي عزاداري در مورد هيأت‌هاي سنتي خانوادگي بوده است كه معمولاً در شهرهاي مذهبي شكل مي‌گيرد و به دليل كوله بار تجربه‌اي كه مادران دختر و پسر دارند كمتر پيش مي‌آيد با مشكل رو به رو شوند اما در حالت كلي، نمي‌توان ازدواج راتنها بر پايه يك اصل آن هم معنويت پذيرفت چراكه در اين تصميم مهم، نخست به دل نشستن دو طرف ملاك است و معنويت به عنوان يك شرط لازم است نه كافي.
كار كرد سازنده ديگري كه متحد شدن افراد در ماه محرم به دنبال خواهد داشت چيست؟
به وضوح ديده مي‌شود در ماه محرم، هيأت‌ها در تلاش هستند تا تضاد ميان زن و مرد را دور كنند. افراد جامعه از شرق و غرب شهر به هم متصل مي‌شوند و وارد فضاي بزرگتري مي‌شوند كه آنها را از دوگانگي‌ها دور مي‌سازد و در مقابل تداوم‌ها را به وجود مي‌آورد. در حقيقت چنين فضاهايي به اين نكته بنيادي اشاره دارد كه مناسك دين فراغي بخش و فراخي بخش است. اينكه افراد براي زيارت يا انجام هر گونه مناسك ديني ديگري حاضرند مسافت زيادي را طي كنند عاملي خواهد شد براي اينكه فراغ بال پيدا كند و از هر‌گونه تنگ نظري به دور باشد. براي داشتن يك زندگي سالم بايد تضادها را از بين برد.
بر اين اساس آثار شگرف ارج نهادن به حركت مقدس بزرگ مرد كربلا و يارانش در سطح جامعه چگونه نمايان است؟
به راحتي مي‌توان گفت آثار ماه محرم به قدري چشمگير بوده است كه مسيحي‌ها، ارمني‌ها و حتي فرق ديني مختلف به عزاداري براي سالار شهيدان و اصحابش روي مي‌آورند. مطالعات بسياري در اين زمينه انجام شده است كه حاكي از بازسازي ساختاري آن دارد. اين كه ملت‌هاي غير شيعه وارد مراسم عزاداري امام حسين(ع) مي‌شوند گوياي اين است كه حاضران در فاجعه كربلا حجتي را ايجاد كرده‌اند كه در سطح جامعه بشدت اوج مي‌گيرد. ايثاري كه هر يك از اين افراد در صحنه كربلا ساختند ناخودآگاه عاطفه را رقم مي‌زند و نمي‌توان كسي را پيدا كرد كه فرد با عاطفه و ايثارگر را دوست نداشته باشد.
حجتي كه هر يك از حاضران فاجعه كربلا به وجود آوردند، چه افقي را مقابل چشمان افراد يك جامعه خواهد گشود؟
واقعه كربلا يك تراژدي است و به همين دليل براي هميشه ماندگار باقي خواهد ماند. در اين تراژدي تمام كاراكترها را خواهيم ديد. از نوزاد شش ماهه امام حسين(ع) تا مرد مسني به اسم مسلم ابن عوسجه كه هر كدام شان معاني بسيار عظيمي را ايجاد مي‌كنند و بشدت هم جذاب خواهند بود. از سوي ديگر در تراژدي كربلا امام حسين(ع) يك نظام معنايي شگرف است كه مهرباني‌اش در آن صحرا، انقلابي در دل دشمن و لشگر فرمانده كفر(حر) به وجود آورد تا او يك تصميم تاريخي اتخاذ كند. اگر هر يك از افراد جامعه، به كمك تطابق نقشي، نقش خود را در صحنه كربلا پيدا كنند نوعي جامعه پذيري، رشد فرهنگي و همگرايي فرهنگي شكل خواهد گرفت كه به اين ترتيب به‌طور حتم جامعه سر تا پا مهرباني خواهد شد و حركت به سوي ارزش‌هاي اخلاقي و تغيير ساختارها رقم خواهد خورد.
براي اينكه افراد جامعه اين معاني عميق را دريابند چه نهادهايي بايد دست به دست هم دهند تا زندگي و جامعه‌اي عاري از تضاد‌هاي معنايي و مزين به جهان پديداري ديني شكل بگيرد؟
بايد خانواده‌ها، رسانه‌ها و نهاد آموزش و پرورش بيشتر تلاش كنند تا ابعاد متفاوت جريان ماندگار كربلا در لايه‌هاي زندگي وارد شود. اگر بعد هنري و زيبا شناسي عاشورا مورد توجه قرار گيرد تخيل را مي‌پروراند و خيال را به پرواز در مي‌آورد. بايد به سمت و سوي نوعي تصويرسازي ذهني پيش رفت تا كنش‌ها شكل بگيرد. عاشورا يك تئاتر خدايي است كه نقش هر كسي در آن در تاريخ گم نخواهد شد و بايد اين نظام معنايي را به افراد جامعه نشان داد.
يکشنبه 1 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايران]
[مشاهده در: www.iran-newspaper.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها