محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829993442
نگاهي به آداب و رسوم يلدا يا چله در خراسان رضوي
واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: نگاهي به آداب و رسوم يلدا يا چله در خراسان رضوي
يلدا در خراسان به شب "چله" يا چله نشيني معروف است و دور هم نشستن در اين شب و خواندن شاهنامه فردوسي و گرفتن فال حافظ از سنت هايي است كه در گذر زمان سينه به سينه محفوظ مانده و هنوز هم در برخي از خانواده هاي قديمي مشهدي رواج دارد.
به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران مشهد، دي ماه، در ايران كهن، چهار جشن، در بر داشت نخستين روز دي ماه و روزهاي هشتم، پانزدهم و بيست و سوم، سه روزي كه نام ماه و نام روز يكي بود.
بنا بر گاه شماري كهن هر يك از سي روز ماه، نامي ويژه دارد، كه نام فرشتگان است نام دوازده ماه سال نيز در ميان آنهاست در هر ماه روزي را كه نام روز با نام ماه يكي باشد، جشن مي گيرند، و در اين سي روز ماه، سه روز آن «دي» نام دارد و هر سه روز را در گذشته جشن مي گرفتند.
امروز از اين چهار جشن تنها شب نخستين روز دي ماه، يا شب يلدا را جشن مي گيرند، يعني آخرين شب پاييز، نخستين شب زمستان، پايان قوس، آغاز جدي و درازترين شب سال است.
واژه يلدا سرياني و به معني ولادت است ولادت خورشيد (مهر، ميترا) و روميان آن را «ناتاليس انويكتوس» يعني روز «تولد مهر شكست ناپذير» نامند.
زايش خورشيد و آغاز دي را، آيين ها و فرهنگ هاي بسياري از سرزمين هاي كهن آغاز سال قرار دادند، به شگون روزي كه خورشيد از چنگ شب هاي اهريمني نجات مي يافت و روزي مقدس براي مهرپرستان بود.
در سده چهارم ميلادي، بر اثر اشتباهي كه در محاسبه كبيسه ها رخ داد، روز 25 دسامبر را (به جاي روز 21 دسامبر) روز تولد ميترا دانسته و تولد عيسي مسيح را نيز در اين آغاز سال قرار دادند.
بنابراين نوئل اروپايي و واقعي همان شب يلدا يعني انقلاب شتوي در سي آذر برابر با بيست و يكم دسامبر است.
در لغت نامه دهخدا درباره اين سنت كهن چنين آمده است:
«يلدا لغت سرياني است به معني ميلاد عربي» و چون شب يلدا را با ميلاد مسيح تطبيق مي كرده اند، از اين رو، بدين نام ناميده اند. بايد توجه داشت كه جشن ميلاد مسيح كه در 25 دسامبر تثبيت شده، طبق تحقيق، در اصل جشن ظهور ميترا بوده كه مسيحيان در قرن چهارم ميلادي آن را روز تولد عيسي قرار دادند.
يلدا اول زمستان و شب آخر پاييز است كه درازترين شب هاي سال است، و در آن شب، يا نزديك بدان، آفتاب به برج جدي تحويل مي كند و قدما آن را سخت شوم و نامبارك مي انگاشتند. در بيشتر نقاط ايران در اين شب مراسمي انجام مي شود، شاعران زلف يار و همچنين روز هجران را از حيث سياهي و درازي بدان تشبيه كنند و از شعرهاي برخي از شاعران مانند سنائي، معزي، خاقاني و سيف اسفرنگي، رابطه بين مسيح و يلدا ادراك مي شود. يلدا برابر با شب اول جدي و شب هفتم دي ماه جلالي و شب بيست و يكم دسامبر فرانسوي است.»
شب چله:
چهل روز از زمستان كه آغاز آن برابر است با اول جَدي و هفتم دي ماه جلالي و بيست و دوم دسامبر فرنگي، و پايانش برابر است با شانزدهم بهمن ماه جلالي و سي ام ژانويه فرنگي كه به آن چله بزرگ زمستان گويند.در ايران مركزي چله بزرگ زمستان از آغاز زمستان كه برابر است با آغاز دي ماه شروع مي شود و مدت آن چهل روز است. و چله كوچك زمستان از شب دهم بهمن ماه تا پايان بهمن ماه كه مدت آن بيست روز است.
چله بزرگ:
چهل روز از موسم زمستان كه آغاز آن مطابق اول جَدي و هفتم دي ماه جلالي و بيست و دوم دسامبر فرانسوي و پايانش شانزدهم بهمن ماه جلالي و سي ام ژانويه فرانسوي است.
چله كوچك:
بيست روز از فصل زمستان كه آغاز آن از هفدهم بهمن ماه جلالي شروع مي شود و در پنجم اسفند ماه پايان مي يابد. چله زمستان همان چله بزرگ است و گاه در تداول عامه كنايه از سرماي سخت باشد چله زمستون مي نامند.
شاهنامه خواني از سنت هاي چله نشيني در خراسان
يكي ديگر از سنت هاي مردمان خراسان در شب چله خواندن شاهنامه فردوسي در اين شب بوده است، كه هنوز هم در برخي از خانواده هاي قديمي مشهدي رواج دارد.
يكي ديگر از آيين‌هاي ويژه شب چله در استان خراسان رضوي برگزاري مراسمي به نام كف زدن بوده است.
در اين مراسم ريشه گياهي به نام چوبك را چند بار جوشانده در ظرف بزرگ سفالي به نام تغار مي‌ريختند و مايع مزبور را براي ساعتها هم مي‌زنند تا به صورت كف سفت درآيد و بعد از سفت شدن آن را خشك كرده به شكل گز در مي آوردند.
كف آماده شده در پايان با مخلوط كردن شيره شكر آماده خوردن شده و پس از تزيين با مغز گردو و پسته براي پذيرايي مهمانان برده مي شده است.
خيلي از اين آداب با گذر زمان فراموش شده اند، اما آنجه سينه به سينه و نسل به نسل باقي مانده و همين شب نشيني و جمع شدن دوستان و اقوام دور هم است./س
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[مشاهده در: www.yjc.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]
-
گوناگون
پربازدیدترینها