واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: براي روزنامه نگاري چند مجوز لازم است؟
علياصغر سيدآبادي در روزنامه شرق نوشت:
حسين انتظامي، معاون امور مطبوعاتي در يادداشتي به بهانه يادكردِ دكتر كاظم معتمدنژاد، استاد برجسته و آزادانديش ارتباطات، از آغاز به كار كميتهاي در وزارت ارشاد براي صدور «پروانه خبرنگاري» خبر داده و تاكيد كرده است كه «خبرنگاران بايد پروانه حرفهاي داشته باشند.» اگرچه ايشان در يادداشت خود ضمن نسبتدادن ايده پروانه خبرنگاري به دكتر معتمدنژاد اشارهاي هم به دلگيري استاد از تغيير ماهوي اين ايده داشته است، اما واقعيت تاريخي نشان ميدهد كه آنچه اكنون بهعنوان «پروانه خبرنگاري» مطرح است، ابداع دكتر معتمدنژاد نيست و در چارچوب فكري استاد نميگنجد كه قايل به نظام حقوقي مجوز نبود و نظام حقوقي ثبت را براي مطبوعات پيشنهاد ميداد.
امروز اگر كسي بخواهد به ميراث او ارج نهد، مهمترين ايده پيشنهادي او جايگزيني نظام ثبت به جاي نظام مجوز است. تا جايي كه جستوجوي ما نشان ميدهد، اين ايده از سالهاي پيش از انقلاب در دستگاه دولت، شكل مقررات به خود گرفته و هرازگاهي صاحبمنصبان تلاش كردهاند تا به خبرنگاران و اهالي مطبوعات تاكيد كنند كه بدون پروانه خبرنگاري نميتوان فعاليت كرد.
سالهاي پس از انقلاب نيز اين ايده به شكلهاي ديگري مطرح شده و پيش از تحولات دوم خرداد ۱۳۷۶ نيز معاونت مطبوعاتي وقت تلاش بسياري كرد تا مقررات معطلمانده «پروانه خبرنگاري» را زنده كرده و خبرنگاران و روزنامهنگاران را به پذيرش آن ملزم سازند، اما خبرنگاران و روزنامهنگاران آن را نپذيرفتند و با اينكه تلاشهاي اداري بسياري براي صدور چنين پروانهاي انجام شد، اما عملا راه به جايي نبرد و نه تنها روزنامهنگاران مستقل به آن تن ندادند كه اكثريت روزنامهنگاران نزديك به مديرانِ وقتِ معاونت مطبوعاتي هم از آن استقبال نكردند. حال معاون امور مطبوعاتي، قصد دارد، اين موضوع را كه با وقوع تحولات دوم خرداد و با روي كارآمدن چهرهاي مانند احمد بورقاني در مديريت مطبوعات مسكوت مانده بود و حتي در هشت سال دولت محمود احمدينژاد هم اجرايي نشد، همچون ميراثي از آن دوره احيا كند.
او اگرچه به جبر زمانه، آن ايده را نيازمند تغييراتي ميداند و معتقد است كه «مرجع تشخيص و صدورش سازماني حرفهاي است نه دولت»، اما ترديد نميتوان كرد كه اين ايده حتي با چنين خوانشي هم در تضاد با آزادي بيان است. معاون امور مطبوعاتي در يادداشتش رويكرد دولت را ارايه لايحه تاسيس «نظام صنفي رسانهاي» مانند ۹ نظام ديگر (پزشكي، پرستاري، مهندسي ساختمان، كشاورزي، روانشناسي و...) ميداند، اما براي صدور «پروانه خبرنگاري» چنان اولويتي قايل است كه منتظر تصويب و تاسيس نظام صنفي نمانده و در همين مدت كوتاه، كميتهاي تشكيل داده است تا اين مشكل معطلمانده روزنامهنگاري را سر و سامان بدهد. البته در اين ميان، نكتهاي هم وجود دارد كه نميتوان از كنارش بياعتنا گذشت و آن هم تعيين نمايندگان صنف در غيبت بزرگترين نهاد صنفي روزنامهنگاران است. با اين حال، باوجود اولويتي كه براي صدور «پروانه خبرنگاري» در نظر گرفته شده، به نظر ميرسد كه روزنامهنگاري تفاوتي بنيادين با آن ۹ نظام صنفي ديگر دارد.
روزنامهنگاري طبق قانون اساسي از جنس حق است و تنها محدوديتهايي كه قانون اساسي براي آن در نظر گرفته است، اخلال در مباني اسلام و حقوق عمومي است و اين حق را موكول به داشتن شرايط ديگري نكرده است. گذشته از اين؛ اگر قرار است نظام صنفي همچون ۹ نهاد ديگر مورد توجه قرار بگيرد، چرا ناقص و ابتر طرح ميشود؟ مگر در نظامهاي صنفي مجوزهاي كسب و كار را نهادهاي صنفي صادر نميكنند؟ اگر دغدغه صنفي داريم، چرا معاون محترم امور مطبوعاتي از واگذاري مجوز مطبوعات به نظام صنفي سخني نميگويد؟
طبق قانون مطبوعات، همه نشريات براي فعاليت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مجوز دريافت ميكنند و به نظر نميرسد، نيازي به مجوزهاي ديگري باشد. به نظر ميرسد اصرار بر صدور «پروانه خبرنگاري» با رويكردي كه وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي در برنامههاي خود اعلام كرده، همخواني ندارد.
در اين برنامه كه هنوز در سايتهاي رسمي دولتي ميتوان آن را يافت، آمده است: «هماكنون براي ۱۱۴نوع فعاليت در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مجوز صادر ميشود، در حالي كه بسياري از اين موارد جزيي از فعاليتي است كه قبلا برايش مجوز گرفته شده است. گاه براي جزء جزء يك فعاليت بايد چند بار مجوز فعاليت دريافت كرد و اين امر موجب گرفتارشدن اصحاب فرهنگ در چنبره ديوانسالاري و از دستدادن فرصتي است كه در اصل بايد به خلق آثار فرهنگي اختصاص يابد.»
اولويت قايلشدن براي «پروانه خبرنگاري» هم كه پيش از اين به خاطر عدماستقبال اغلب روزنامهنگاران و خبرنگاران امكان اجراييشدن نيافته، از جنس گرفتاركردن اصحاب فرهنگ در چنبره ديوانسالاري است و جا دارد از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي سوال كنيم كه آقاي وزير براي يك فعاليت چندبار مجوز لازم است؟
چهارشنبه 27 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]