محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832507836
سبك زندگي اسلامي (۱۳)خودتان را ابراز كنيد
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: سبك زندگي اسلامي (۱۳)خودتان را ابراز كنيد
تا به حال شده است احساس كنيد آن طور كه شايسته بوده نتوانسته ايد احساساتتان را بروز بدهيد؟ جايي كه لازم بوده حرفي را بزنيد نگفته ايد و حالا احساس عذاب وجدان داريد و فكر مي كنيد در حق خودتان كوتاهي كرده ايد؟
فكر مي كنيد از آن دسته افرادي هستيد كه حتي وقتي فكر و ايده بكرتان را هم بيان مي كنيد كسي جدي نمي گيرد؟ شما اين خصوصيات خود را چه طور تعريف مي كنيد؟ قرار نيست از خجالتي هايي حرف بزنيم كه زير پوستي و آرام و بي سر و صدا روزگارشان را مي گذرانند. مي خواهيم از يكي از مهم ترين و ضروري ترين خصوصيات اخلاقي برايتان بگوييم كه شايد كمتر تا به حال به آن توجه كرده باشيد. توانايي ابراز وجود، نشان دادن احساسات و بيان آن چيزي كه واقعا هستيد و واقعا مي خواهيد باشيد.
شايد برايتان جالب باشد كه بدانيد اين مبحث، يكي از جدي ترين مباحث مورد بررسي در روانشناسي است كه اولين بار، در دهه هاي 40 و 50 قرن بيستم ميلادي در روانشناسي سر زبان ها افتاد.
در آن زمان روانشناسان و محققان علوم رفتاري متوجه شده بودند كه برخي انسانها نمي توانند حق خود را بگيرند، حالت هاي خودشان را براي ديگران تعريف كنند يا توانمندي هايشان را به طور واقعي نشان دهند.
روانشناسان در بررسي هايشان به اين نتيجه رسيدند كه ابراز وجود و نشان دادن جرات هدف مثبتي است كه فرد را در زندگي به پيش مي برد. افرادي كه بازداري هاي اجتماعي زيادي دارند نمي توانند احساس ها و عواطف خود را آزادانه و خودانگيخته براي ديگران بيان كنند، به عبارت ديگر آنها قادر نيستند احساسات خود را به شكل كلامي به ديگران بگويند. مثلا بگويند كه خوشحال، غمگين، عصبي يا آرام هستند، حتي ممكن است در عمل هم نتوانند اين را نشان بدهند. مثلا به شكل غير كلامي با لبخند زدن يا اخم كردن (حالت هاي چهره) احساسات و عواطف خود را بروز دهند يا با عواطف مناسب به مخالفت با كساني بپردازند كه با آنها هم عقيده نيستند. در حالي كه در زندگي اجتماعي ما، توانايي ابراز عواطف يكي از مؤلفه هاي ضروري زندگي مفيد و شاد است. افرادي كه نمي توانند ابراز وجود كنند، معمولاً مي دانند كه از حق خود دفاع نمي كنند و غالباً مي گويند كه وسوسه مي شوند تا حرفشان را بزنند و بعداً هم از نگفتن حرف خود افسوس مي خورند.
چگونه ابراز وجود كنيم؟
ابراز وجود شامل گرفتن حق خود و ابراز افكار، احساس ها و عقيده هاي خود به نحوي مناسب، مستقيم و صادقانه است. به نحوي كه حقوق ديگران زير پا گذاشته نشود. اين ويژگي جنبه هاي مختلفي دارد. بخشي از آن در رفتار شما نمود پيدا مي كند. بخشي در هيجاناتتان، بخشي در ذهنتان و بخشي ديگر در احساساتتان.
1) رفتار: رفتار ابراز وجود مانند ساير رفتارها از طريق ممارست، تمرين، سرمشق گيري و تقويت آموخته مي شود. يعني شما بايد تمرين كنيد تا بتوانيد در موقعيت هاي مختلف، آنچه در فكر و احساستان مي گذرد با ديگران در ميان بگذاريد و هر بار اين تمرين را بيشتر و بيشتر كنيد. رفتار ابراز وجود حالات پرخاشگرانه، ستيزه جويانه و اضطراب آميز و در عين حال برخي واكنش هاي افسردگي را كاهش مي دهد. يعني شما هر قدر بيشتر بتوانيد ابراز وجود كنيد، كمتر احساس خشم فروخورده و يا افسردگي خواهيد داشت.
2) احساس: بخش مهمي از هر رفتار، جزء غير كلامي آن است كه شامل وضعيت بدني، حالات صورت و حركات مي شود.
3) تصور: بدون تصور و تجسم نمي توان رفتارهاي حاكي از ابراز وجود را به صورت موفقيت آميز بروز داد. بايد سعي كنيد موقعيت هايي را در ذهن خود مجسم كنيد و خود را در وضعيتي قرار دهيد كه معمولا نمي توانيد در اين موقعيت ها خودي نشان دهيد. سپس سعي كنيد در اين موقعيت ذهني، با احترام و شايستگي احساساتتان را بروز دهيد و نتايج اين ابراز وجود را براي خودتان بازگو كنيد و تا آنجا كه ممكن است جنبه هاي مثبت و موفق آن را ببينيد.
4) شناخت: شناخت يعني آن چيزي كه در ذهن شما مي گذرد. يعني حيطه فكر و انديشه و تحليل شما. پايه و اساس بسياري از ترس ها و شكست ها تعبير و تفسير نادرست مسائل است. اگر فكر مي كنيد به اين دليل نمي توانيد از حق تان دفاع كنيد يا ابراز وجود داشته باشيد كه هميشه از آن ترسيده ايد يا تجربيات بدي در اين زمينه داشته ايد بايد روي ذهنيت خود كار كنيد. مثلا موقعيت هايي را به ياد بياوريد كه ابراز وجود كرده ايد و نتيجه خوبي گرفته ايد. سعي كنيد وقتي صحبت مي كنيد، بيشتر از كلمه «من» استفاده كنيد و توجه بيشتري به خودتان، نقش تان در مديريت اوضاع و احساسات دروني تان داشته باشيد.
مرز ابراز وجود و پرخاشگري
ابراز وجود كمك مي كند فرد به نفع خودش عمل كند، بدون هيچگونه نگراني و اضطرابي روي پاهاي خودش بايستد، احساس هاي واقعي خود را صادقانه ابراز كند، و بدون بي توجهي به حقوق ديگران حق خود را بگيرد. وقتي ابراز وجود مي كنيد، به خواسته ها، نيازها و ارزش هايتان افتخار مي كنيد، بدون اين كه از جانب كسي امر و نهي شويد. اما بايد بدانيد كه ابراز وجود نياز به قدرت دارد نه پرخاشگري و ستيزه جويي. خود ابرازي، يعني شما مي توانيد احساسات و خواسته هايتان را بروز دهيد در حالي كه از رفتارتان و حدود مناسب آن آگاهي داريد. ابراز وجود، خصوصيتي است كه اگر وجود نداشته باشد شما تبديل به يك آدم منفعل و ناتوان، كمرو و گوشه گير مي شويد و اگر زيادي و بيش از حد مورد نياز در شما وجود داشته باشد، مي تواند رفتار پرخاشگرانه اي را به وجود آورد. مثل كساني كه همه جا اصرار دارند تصميم گيري با آنها باشد، هيچ كنترلي روي احساسات دروني شان ندارند. در هر موقعيتي اين احساسات را به شدت بروز مي دهند و به طور كلي، آدم هاي بي ملاحظه اي هستند. در حد نرمال، اين ويژگي مي تواند باعث شود وقتي در موقعيت هاي ناكامي قرار گرفته ايد، بتوانيد احساساتتان را بروز داده و به سرعت خودي نشان دهيد و كنترل اوضاع را به دست بگيريد تا اين احساس ناكامي بر شما چيره نشود.
البته مرز پرخاشگري و ابراز وجود گاهي خيلي باريك تر از آن چيزي مي شود كه انتظار داريم. گاهي در چهارچوب هاي عرفي، ابراز وجود به پرخاشگري تعبير مي شود و مردم معمولاً فردي را كه ابراز وجود مي كند، پرخاشگر مي دانند. براي مثال ممكن است بازاريابي را كه با سماجت با مردم برخورد مي كند و جواب رد را به سادگي نمي پذيرد، پرخاشگر بدانند، ولي اين شخص با جرأت است نه پرخاشگر. در چنين مواردي بايد گفت كه به كار بستن روش هاي صحيح ابراز وجود مي تواند مانع از اين برداشت اشتباه عمومي شود. در واقع شما لازم نيست از ترس قضاوت اشتباه اجتماعي تبديل به يك آدم گوشه گير شويد. بلكه كافي است با توجه به جوامعي كه در آن ها رفت و آمد داريد، روش هاي محترمانه تر و پسنديده تر ابراز احساسات و عقايد تان را پيدا كنيد و به كار بنديد. اما هرگز آن را از زندگي تان حذف نكنيد.
شخصي كه با روش هاي درست ابراز وجود مي كند و با صداقت احساسات خود را بيان مي كند اغلب به هدف خود مي رسد و اگر هم به هدف نرسد، احساس خوبي ناشي از توانايي در انتخاب رفتار متناسب و دلخواه پيدا مي كند و در مقابل، افراد ديگر و اطرافيان او احساس تحقير يا مورد توهين واقع شدن نمي كنند. در واقع به نوعي احساس ارزشمندي در هر دو طرف ارتباط، افزايش مي يابد. در مقابل اين وضعيت، رفتار پرخاشگرانه موجب گسستن رابطه فرد پرخاشگر با اطرافيانش مي شود و همين قطع ارتباط منجر به پرخاشگري مجدد خواهد شد و يك دور معيوب ايجاد مي كند. در حالي كه ابراز كردن، اگرچه هميشه به تأمين اهداف مطلوب منجر نمي شود، اما احساس عزت نفس و خودافزايي را در فرد افزايش مي دهد.
انواع ابراز وجود
خودابرازي به عنوان يك مهارت اجتماعي انواع مختلفي دارد. خودابرازي بنيادي: اين نوع خودابرازي شامل عمل ساده ابراز عقايد، احساسات و اصرار بر احقاق حقوق خويش است.
1. خودابرازي همدلانه: در اين نوع خودابرازي افراد با به رسميت شناختن موقعيت يا احساسات طرف مقابل، نشان مي دهند كه متوجه وضعيت او هستند.
2. خودابرازي افزايشي: در اين نوع، افراد خودابرازي را با كمترين ميزان شروع مي كنند و اگر طرف مقابل بي تفاوت بود، به تدريج بر ميزان آن مي افزايند.
3. خودابرازي مقابله اي: اين نوع خودابرازي موقعي به كار مي رود كه اعمال و گفتار طرف مقابل تناقض دارد و سعي بر آن است كه به فرد مقابل نشان داده شود كه آنچه انجام مي دهد، تناقض دارد. در نتيجه آنچه را كه فرد در حال حاضر خواهان آن است، قاطعانه بيان مي كند.
4. خودابرازي بياني: در اين نوع خودابرازي، فرد با صراحت، رفتار طرف مقابل، تأثير آن بر زندگي يا احساسات خويش و علت اينكه چرا بايد آن را تغيير دهد را توضيح مي دهد.
ديگران چطور ابراز وجود مي كنند؟
سبك هاي ابراز وجود ممكن است در هر جامعه اي متفاوت باشد. حتي اين سبك ها از يك فرد به يك فرد ديگر هم متفاوت است. ممكن است با افرادي مواجه شويد كه هر كدام براي ابراز وجود يك روش خاص دارند و اين روش الزاما صحيح و اخلاقي و مناسب نيست. مثل همان رفتار پرخاشگرانه و تهاجمي كه گفتيم برخي افراد در بيان نظراتشان دارند. براي آنها بالا بردن خود به قيمت زير پا گذاشتن ديگران است. فرد پرخاشگر مي خواهد حقوق خود را در ازاء نقض حقوق ديگران كسب كند. افراد پرخاشگر با استفاده از كارهاي ناخوشايندي مثل فرياد زدن، خشونت فيزيكي، تقلب يا كارهايي از اين قبيل ديگران را مجبور مي كنند نيازهايشان را برآورده كنند. پرخاشگري، احساسات دوستان و آشنايان را ناديده گرفتن و زير پا گذاشتن و بي توجهي به آنها هنگام تعامل با آنهاست. به علاوه در نتيجه رفتار پرخاشگرانه، افراد احساس خشم، آزردگي و كينه جويي مي كنند. اما به جز پرخاشگري چه سبك هاي ديگري براي ابراز وجود استفاده مي شود؟
1. برخورد فريبكارانه: فريبكارها با جلب ترحم يا ايجاد احساس گناه در ديگران، به منظورشان مي رسند. آنها مسئوليت نيازهايشان را نمي پذيرند بلكه سعي مي كنند براي ديگران نقش قرباني يا شهيد را بازي كنند. اين آدم ها نيازهايشان را به طور غير مستقيم ارضا مي كنند.
2. برخورد منفعلانه: آدم هاي منفعل زبونانه و منفعلانه برخورد مي كنند. اين افراد نه فقط حقوق اساسي خود را ابراز نمي كنند بلكه اجازه مي دهند ديگران به حقوق آنها تجاوز كنند. منفعل ها احساساتشان را بروزنمي دهند و خواسته ها و نيازهاي خود را به ديگران نمي فهمانند. گاهي هم نيازهايشان را بيان مي كنند اما چنان مؤدبانه و نامطمئن بيان مي كنند كه جدي تلقي نمي شوند.
3. برخورد جسورانه (ابراز وجود مناسب): فرد داراي ابراز وجود، حقوق اساسي خود را ابراز مي دارد، در قبال اين حقوق احساس مسئوليت مي كند و در عين حال حقوق اساسي ديگران را مد نظر دارد و به آنها احترام مي گذارد. شخص خودابراز، آشكارا نيازها يا حقوق خود را بيان مي كند. معمولاً فوري با مشكلات مواجهه مي كند و به جاي مشكل، بر راه حل تمركز مي كند. اين فرد از روش هاي ارتباطي استفاده مي كند كه او را قادر مي سازد عزت نفس خود را حفظ كند و از حقوق و حريم شخصي خود بدون سوء استفاده از ديگران يا سلطه جويي بر آنان دفاع كند. چنين فردي در هنگام ارضاي نيازهاي خويش به خواسته هاي ديگران تعدي نمي كند و حريم شخصي آنان را مورد تجاوز قرار نمي دهد.
به ياد داشته باشيد كه اولين قدم در ابراز وجود كردن، ابراز نمودن آگاهي است و اين به آن معناست كه شخص ببيند، بينديشد، آگاه باشد و آگاهي خود را متوجه بيرون و درون خود سازد. ابراز وجود كردن را با طغيان و سركشي حساب شده نبايد اشتباه گرفت. ابراز وجود اگر آگاهانه نباشد هرگز ابراز وجود نيست.
ابراز وجود كردن، آرزو داشتن نيست، بلكه تبديل نمودن اين آرزو به واقعيت است. داشتن ارزش نيز با ابراز وجود كردن متفاوت است اما نشان دادن اين ارزش ها و پايبندي به آنها ابراز وجود است. ابراز وجود كردن مستلزم اين باور است كه براي خود، حق وجود داشتن قائل شويم و بدانيم كه زندگي ما به خاطر ديگران نيست و قرار نيست مطابق ميل و خواسته ديگران ظاهر شويم.
درباره مسائل شغلي هم ابراز وجود كردن تنها داشتن ايده هاي جديد نيست؛ مهم اين است كه ايده ها تحقق پيدا كنند. و نهايتا اينكه ابراز وجود كردن مستلزم داشتن تمايل در استقبال از چالش هاي زندگي و نه طفره رفتن از آنهاست. وقتي در جريان رسيدن به خواسته هاي خود به ديوار برخورد مي كنيم، اگر مقاومت و مداومت نشان دهيم، ابراز وجود كردن است. وقتي مصمم مي شويم كه دانش و مهارت جديدي بياموزيم و وقتي تصميم مي گيريم به فضاهاي ناشناخته برويم، ابراز وجود مي كنيم.
عوامل مؤثر بر ابراز وجود
از آنجايي كه ابراز وجود امري نسبي است به طور كلي عوامل مؤثر بر آن را مي توان به شكل زير طبقه بندي كرد:
1. جنسيت: طبق تحقيقات انجام شده ميزان ابراز وجود در بين زنان به شكل قابل ملاحظه اي كمتر از مردان است. به طور كلي در شرايط يكسان و در موقعيت هاي مشابه، زنان كمتر از مردان ابراز وجود مي كنند.
2. موقعيت: موقعيت و شرايط بيروني هم در ميزان و نوع خودابرازي نقش قابل توجهي دارند. برخي افراد در خانه به راحتي ابراز وجود مي كنند اما در محيط شغلي يا روابط اجتماعي خارج از منزل قادر نيستند اينگونه رفتار نمايند يا برعكس. تأثير رفتار در روابط اجتماعي به بافت و شرايطي كه رفتار در آن ظهور مي يابد، بستگي دارد. مهارت فرد در روابط بين فردي به ادراك اجتماعي و توانمندي وي در انجام رفتار متناسب با شرايط كه به نتايج مثبت بينجامد، بستگي دارد. از اين رو فرد ممكن است در برخي موقعيت ها نظير پاسخ‌دهي به انتقاد يا رد تقاضاي غيرمنطقي خودابراز باشد، در حالي كه در شروع به صحبت كردن و برقراري ارتباط و يا دادن بازخورد منفي به اطرافيان عدم خودابرازي نشان مي دهد.
بررسي هاي روانشناسي به نام «چان» نشان داده كه بيش از 60 درصد افراد از اينكه از ديگران بخواهند كه رفتارشان را تغيير دهند، خودداري مي كنند و با آن ناموافقند و 23 درصد آنها نسبت به انجام اين كار احساس مطمئني ندارند. در هنگام ابراز وجود بسيار مهم است كه محيط و شرايط را در نظر بگيريم. جلوگيري از ابراز خود در موقعيت هايي خاص، به معني روراست نبودن با خود نيست، بلكه ممكن است با وجود اينكه فرد با خودش صادق است ولي ترجيح دهد كه هر چيزي كه فكر مي كند و احساس مي كند را بيان نكند.
3. زمينه فرهنگي: از جمله عوامل ديگري كه بر خودابرازي افراد تأثير مي گذارد، مسائل فرهنگي جامعه است. ابراز وجود يك مفهوم فرهنگي است. به عنوان مثال ابراز وجود در فرهنگ غربي رفتاري بسيار پسنديده است ولي در فرهنگ هايي كه فروتني و بردباري را ارزشمند مي دانند، ممكن است آنچنان مورد پسند نباشد. مثل جوامع شرقي.
4. سن و تجربه: سن و سال و ميزان تجربياتي كه فرد در زندگي اش داشته هم در ميزان ابراز وجود موثر است. افراد با تجربه تر، بر احقاق حقوق خودشان بيشتر پافشاري مي كنند. همچنين، افرادي كه اهل ابراز وجود هستند، ابراز وجود از سوي ديگران را بيشتر مي پذيرند و عدم خودابرازي ديگران را امري ناخوشايند مي دانند.
نشانه هاي ابراز وجود
چطور مي توان فهميد يك فرد در حال ابراز وجود است؟ چطور بايد متوجه شويد شما تبديل به آدمي شده ايد كه از ديد ديگران اعتماد به نفس بيان كردن افكار و عقايدش را دارد؟ روانشناسان به اين دو سوال با بيان كردن مولفه هاي ابراز وجود پاسخ مي دهند.
- صحبت كردن با صداي رسا: صداي نجوا مانند و يكنواخت يا بدون تغيير آهنگ بندرت فرد ديگر را متقاعد مي كند كه از حريم شخصي فرد دور شود. براي انتقال پيام بايد روان صحبت كرد. البته لازم نيست كه براي مدتي طولاني و پشت سر هم درباره موضوعي صحبت كنيد، اما اگر ضمن صحبت ها مكث هاي طولاني بكنيد، احتمال خسته شدن كساني كه به حرف هاي شما گوش مي دهند زياد است و به احتمال زياد به اين نتيجه مي رسند كه شما خيلي به خودتان مطمئن نيستيد. سخنان صريح روشن و كوتاه، از سخن توأم با مكث هاي طولاني بهتر است. شايد جالب باشد كه بدانيد حتي از نظر علمي هم اين قضيه بررسي شده و محققان رفتار شناس گفته اند افراد سلطه پذير معمولا با صدايي به بلندي 68 دسي بل حرف مي زنند. افرادي كه اهل ابراز وجودند، 76 دسي بل بلندي صدا دارند و آنهايي كه پرخاشگرند، بلندي صدايشان 86 دسي بل است!
- كم بودن مدت مكث قبل از پاسخ: افرادي كه از ابراز وجود ترسي ندارند، معمولا براي پاسخ دادن به سوالات سريعتر عمل مي كنند. مثلا مكث آنها در هنگام پاسخگويي 3 تا 4 ثانيه است اما افراد سلطه پذير مكث 16 ثانيه اي دارند.
- استفاده از ژست ها به طور مناسب: هر كدام از ما در زمان صحبت كردن از بدن و حالات چهره اي مان هم استفاده مي كنيم تا بيان بهتري داشته باشيم. كساني كه بيش از حد به شكل افراطي از اين ژست ها استفاده مي كنند، معمولا موقع صحبت به طرف فرد مقابل خم مي شوند و نزديك تر مي روند، اين افراد به پرخاشگري نزديك ترند. آنها لحن صدايشان هم بلندتر و محكم تر است و ممكن است باعث آزار ديگران شود. افرادي كه ابراز وجود اثربخش و متعادلي دارند زبان تن و زبان كلامي هماهنگي را به كار مي برند و با اين كار، گفته هايشان را بهتر انتقال مي دهند.
- وضع اندام: براي اينكه بدن شما بيانگر ابراز وجود باشد، بايد مستقيم روبروي فرد ديگر نشست يا محكم ايستاد و در فاصله مناسب قرار گرفت، سر را بايد بالا گرفت و پاها را به شكلي استوار بر روي زمين گذاشت و در ضمن نسبت به طرف مقابل حالتي پذيرا داشت.
- تماس چشمي: هنگام ابراز وجود بايد بطور مستقيم به چشم طرف مقابل تگاه كرد. تماس چشمي مناسب، براي انتقال اين واقعيت كه فرد قصد شوخي ندارد، بسيارمفيد و ضروري است. نگاه عميق به چشمان طرف مقابل نگاهي خصمانه نيست، بلكه عمق اراده و خواست فرد مقابل را نشان مي دهد. اگر بطور مستقيم به چشمان طرف مقابل نگاه كنيد، مي توانيد صميمي بودن خود را به او منتقل كنيد. اما اگر به هنگام صحبت كردن به جاي ديگري خيره شويد، اين امر نشانگر نامطمئن بودن شماست و نيز اگر بيش از اندازه در چشمان او خيره شويد، به احتمال زياد احساس مورد حمله قرار گرفتن در او پيدا مي شود. البته تماس چشمي يك مسئله فرهنگي است، اما به طور كلي نگاه آرام و پيوسته و گاه برگرفتن اين نگاه، حالت دوستانه و مشخصي به گفتگو مي دهد و بر صميميت و احترام و صراحت سخن مي افزايد.
- حالت هاي چهره اي: حالت چهره بايد با پيام هماهنگ باشد و براي اينكه اين هماهنگي كامل باشد، گاهي وقتها لازم است كه فرد در برابر آينه بنشيند و با تمرين سعي كند هماهنگي بين چهره و پيام را بيشتر كند. پيام ابراز وجود بايد با چهره پيام دهنده سازش و هماهنگي داشته باشد. پيام صريح، زماني بيشترين اثر را باقي مي گذارد كه با چهره اي جدي مطرح شود. براي اينكه اين هماهنگي ايجاد شود، لازم است نسبت به حالات چهره خود در شرايط مختلف اطلاعات بيشتري كسب كنيد تا بتوانيد آن را آگاهانه تر كنترل كنيد و آنرا با طرز كلام، احساس ها و انديشه هاي خود سازگار سازيد.
- حالت هاي بيانگر: خشكي و انعطاف ناپذيري فيزيكي مانع ابراز وجود مؤثر است. پيامي كه از طريق حركت هاي بيانگر مناسب مورد تأكيد قرارمي گيرد، تأكيدي مضاعف را موجب مي شود. با وجود اين بايد توجه داشت كه بعضي از حركت هاي بيانگر (به خصوص از نوع همدلانه) پيام هاي ابراز وجود را بي اهميت جلوه مي دهند. كوبيدن روي ميز يا نشانه رفتن انگشت اشاره به سمت فرد مقابل به احتمال زياد حالت دفاعي را در او افزايش مي دهد و از سوي ديگر پنهان كردن دهان هنگام صحبت، ور رفتن با جواهرآلات، بالا انداختن شانه ها، قدم زدن و مانند آن نيز به مقدار زيادي از تأثير ابراز وجود مي كاهد.
ابراز وجود چه فايده اي دارد؟
مهارت ابراز وجود به تناسب موقعيت چندين هدف را برآورده مي كند و چندين كاركرد دارد. برخي از كاركردهاي ابراز وجود و هدف هايي كه به وسيله آن مي توان به آن دست يافت، عبارتند از:
1. جلوگيري از پايمال شدن حقوق فرد.
2. رد تقاضاي غيرمنطقي ديگران.
3. بيان تقاضاي منطقي خود به ديگران.
4. برخورد مناسب و مؤثر با مخالفت هاي غيرمنطقي ديگران.
5. توجه و شناسايي حقوق ديگران.
6. تغيير رفتارهاي نامناسب ديگران نسبت به خود.
7. جلوگيري از تعارض هاي پرخاشگرانه غيرضروري.
8. بيان ديدگاه ها و نظرهاي شخصي در مورد مسائل مختلف
ابراز وجود باعث تواناتر شدن انسان ها مي شود و يادگيري آن به آنها كمك مي كند كه از شر برخي از عادت هاي نادرست راحت شوند و رفتارهاي كليشه اي خود را ترك كنند. ابراز وجود اين توانايي را به شخص مي دهد كه خودش اعمال خود را انتخاب كند و زير سلطه تصميم ديگران نباشد.
متخصصان معتقدند كه اگرچه بعضي وقت ها فرد با زور يا تهديد، مجبور به انجام كاري مي شود، اما بعضي وقت ها با ميل خود دست به كاري مي زند تا بقيه به او "بچه ننه"، "ترسو" و "نامرد" نگويند. مثلا در اثر اصرارهاي گروه دوستان، به جاي نه گفتن به يك درخواست نا به جا خواسته ديگران را مي پذيرد و وارد بحران مي شود.
روانشناسان مي گويند كه در اين زمان ها رفتارهاي ابراز وجود ضروري است چون اگر فردي در دفعه هاي اول نتواند به ديگران "نه" بگويد، از آنجا به بعد نه گفتن سخت تر و سخت تر مي شود. اگر فرد نتواند در مقابل اصرار به انجام رفتارهاي خلاف "نه" بگويد و نتواند دعوت دوستان را به انجام كارهاي ناشايست رد كند، كم كم به انجام كارهاي بدتر كشيده مي شود.
10 طرز تلقي كه مانع ابراز احساس هستند
طرز تلقي هاي زير موجب مي شوند كه شخص ابراز وجود مناسب از خود نشان ندهد:
1. ترس از اختلاف: افرادي كه فاقد مهارت هاي ابراز وجود هستند از احساسات خشمگينانه يا از روبرو شدن با ديگران هراس دارند. آنها معتقدند كسي كه مي خواهد با ديگران رابطه حسنه داشته باشد بايد از بحث و مشاجره بپرهيزد. اين افراد ممكن است فكر كنند با اظهار نظر خود ديگران را ناراحت مي كنند.
2. كمال گرايي احساسي: اين افراد معتقدند بايد از احساساتي نظير خشم، حسادت، افسردگي يا اضطراب، بري باشند. نمي خواهند ضعيف يا آسيب پذير قلمداد شوند و فكر مي كنند اگر ديگران از احساس آنها باخبر شوند، به ديده حقارت به آنها خواهند نگريست.
3. ترس از تأييد نشدن: آنها به قدري از تأييد نشدن و مورد بي مهري قرار گرفتن مي ترسند كه احساسات خود را مي بلعند تا كسي را ناراحت نكنند. احساس مي كنند كه بايد ديگران را راضي كنند. نگرانند اگر احساسات و نظرات خود را بيان كنند ديگران آنها را دوست نداشته باشند.
4. رفتار انفعالي – تهاجمي: اين افراد قيافه در هم مي كشند، خشم و رنج خود را ظاهر نمي كنند و به جاي در ميان گذاشتن صادقانه احساسات خود، آنها را در سينه حبس مي كنند. به جاي ابراز احساس، سكوت مي كنند تا ديگران احساس گناه كنند.
5. احساس درماندگي: آنها معتقدند هر قدر تلاش كنند رابطه شان با ديگران بهتر نمي شود، در نتيجه سكوت مي كنند. ممكن است احساس كنند كه قبلاً همه چيز را امتحان كرده اند و بي فايده است. آنها بر اين باورند كه مثلاً همسرشان بيش از حد سماجت مي كند و قابل تغيير نيست. در نتيجه دست مي كشند و تسليم مي شوند و در ادامه، وضع از آنچه كه هست بدتر مي شود و آنها يقين پيدا مي كنند كه حق با آنها بوده است.
6. عزت نفس كم: افرادي كه ابراز وجود كمي دارند، فكر مي كنند كه نبايد احساسات خود را بروز دهند و از ديگران متوقع باشند و بايد ديگران را راضي نگه دارند و توقعات آنها را برآورده كنند.
7. خود به خودي: چنين افرادي معتقدند چنين حقي ندارند كه وقتي ناراحت هستند، افكار و احساسات خود را همان طور كه هست بيان كنند و هر تغييري در طرز ارتباطات، مصنوعي و خنده دار است.
8. ذهن خواني: آنها معتقدند كه بي آنكه حرف بزنند ديگران بايد از احساساتشان با خبر باشند. در نتيجه عذر موجهي پيدا مي كنند تا احساسات خود را بروز ندهند و در اين شرايط چون ديگران نيازهاي آنان را برآورده نمي سازند، رنجيده خاطر مي شوند.
9. از خود گذشتگي: اين افراد از ابراز خشم خود مي ترسند زيرا نمي خواهند ديگران از دانستن اين كه آنها را ناراحت كرده اند خوشحال شوند، و از اينكه مي توانند احساسات خود را بروز ندهند و خويشتن داري كنند خوشحال و مغرور هستند.
10. نيازمند به حل مسائل به تنهايي: آنها هنگام اختلاف با ديگران به جاي طرح آشكار احساسات خود و به جاي آنكه نظرات ديگران را بخواهند، دور خود مي چرخند تا گرفتاري را شخصاً هر طوري كه مي توانند از ميان بردارند.
انتهاي پيام/
دوشنبه 25 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها