واضح آرشیو وب فارسی:مهر: تبيين مفاهيم نمايش مونودرام در قالب يك كتاب
كتاب «مونودرام» با عنوان فرعي «تئاتر براي بازيگر» نوشته بهزاد خاكينژاد توسط انتشارات لوح زرين منتشر و راهي بازار نشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، مولف كتاب در ابتداي اثرش اشاره كرده است كه تا به حال كتابي درباره مونودرام در ايران به چاپ نرسيده است و تنها تعداد انگشتشماري مقاله نه چندان بينقص و چند پاياننامه محدود در دانشكدههاي معدود تئاتري كشور گردآوري شدهاند كه آنها هم از نارسايي كمبود منبع داخلي و خارجي رنج ميبرند.
تكگويي كلامي خواسته يا ناخواسته از بدو شكلگيرياش در اواخر قرن نوزده تا اوج آن در قرن بيستم و تا امروز همراه هميشگي مونودرام بوده و هيچگاه نخواسته راه ديگري براي رابطه درونگراي خود بيابد. اين روش تكراري گويش كه با روشهاي مدرن تئاتر قرن بيستم همگام نشده است، همان علت عدم ارتباط مخاطب و ريزش روز افزون تماشاگرش بوده است. دغدغه كتاب «مونودرام» پيدا كردن تعريف مشتركي از گونههاي تكگويي و نمايش كامل تكگو (مونودرام) و همچنين گشايش راه ارتباطي جديد وراي گويش كلامي تكراري تاريخي آن است.
تئاتر تكنفره كه بر پايه تك گويي استوار شده، همواره با تكگويي كلامي و در قالب قصهگويي مبتني بر ادبيات داستاني شكل گرفته است. اين شيوه تكراري گويش آرام آرام مخاطب خود را از دست داده، با ريزش تماشاگر روبرو شده و در بيشتر اجراها بسيار كمتر از نمايشهاي پر بازيگر داشته است. با اين وجود هنرمندان بسياري در سراسر جهان به مونودرام رو آورده و در عصر بحرانهاي اقتصادي و سياسي كه انزواي بشر را به دنبال داشته، بيش از پيش به گوشهنشيني و تكگويي پناه بردهاند.
منيژه محامدي يادداشتي براي ابتداي اين كتاب نوشته است كه با عنوان «پيش از گفتار» درج شده است. او در بخشي از يادداشتش اشاره ميكند كه «چند سال پيش در امريكا تئاتري ديدم از يك بازيگر جوان كه تولد كودكي خود را تا زندگي آن روزش به صورت خاطرهگويي اجرا ميكرد و اين اجرا كاملا خستهكننده بود و چيزي براي نمايش نداشت. خاطرهگويي با تئاتر تفاوت دارد. ميتوان از خاطرهها در تئاتر استفاده كرد اما روش اجرا و تجربه و جذابيت هم مهم است. خوشبختانه نمايشهاي تكنفره در ايران كمي تفاوت دارد و بيشتر تئاتر است تا نمايش تفريحي سرگرميساز.»
اين كتاب چهار فصل اصلي دارد كه هر كدام يك پاره نام دارند و اسامي پارههاي يك تا چهار اين كتاب به ترتيب عبارت است از: «تكگويي در تئاتر»، «مونودرام؛ تئاتر براي يك بازيگر»، «گردش گويش در مونودرام» و «برچسبها».
در قسمتي از اين كتاب ميخوانيم:
تئاتر روانگرا كه فاصله محتوايي و ساختاري بسياري با تئاتر درماني و سايكودرام دارد، پس از موشكافي و ريزپردازي روان پريشيهاي انسان در قالب درام قرار ميگيرد و نمايشنامههاي آن ميتواند برايند درون يك انسان (همچون مونودرام «قويتر») يا جامعه انساني (همچون نمايشنامه «باغ وحش شيشهاي») باشد. اينگونه آثار برخلاف سايكودرام و دراماتراپي براي اجراي عمومي تالارهاي تئاتري توسط هنرمندان به كار گرفته ميشوند و هدف اساسي آنها اجراي تئاتر و نه درمانگري بوده بلكه ممكن است درمانگري را در ناخودآگاه جمعي تماشاگران هويدا سازند.
همچنين نمايشنامههاي روانشناسيك از شخصيت پردازي تحليلي و موشكافي نسبت به ديگر آثار نمايشي برخوردارند چراكه هدف از تماشاي آنها شناخت درون پيچيده شخصيت تئاتر است. شخصيت پردازي آثار روانشناسانه دشوارترين شيوه پردازش آدمهاي نمايشي است، همانگونه كه شناخت همه سويه روان پيچيده انسان همچنان بر علم روانشناسي ناپيدا و دور است. نشان دادن روان شخصيت اينگونه نمايشها از راه نشان دادن رفتار آنها ممكن ميشود و نشان دادن رفتارشان نيز با شناخت كارشناسانه از علوم روانشناسي و جامعه شناسي شدني خواهد بود؛ بنابراين تئاتر درونگرا زماني توان ارتباط با مخاطب خود را خواهد داشت كه نمايشنامه اين سبك، نگارنده و انديشهها و جامعه و انگيزه رفتارهايش را بازشناسد...
اين كتاب 222 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قيمت 11 هزار تومان منتشر شده است.
كد خبر: 2195803
تاريخ مخابره : ۱۳۹۲/۹/۲۴ - ۱۲:۰۱
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]