محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803254843
درباره شخصيت ناشناخته سيد غلامرضا سعيديكتاب‌هايي كه اگر نبودند، شريعتي هم غرق مي‌شد
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: درباره شخصيت ناشناخته سيد غلامرضا سعيديكتاب‌هايي كه اگر نبودند، شريعتي هم غرق مي‌شد
دكتر علي شريعتي بعدها به غلامرضا سعيدي گفته بود: «اگر آثار قلمي شما در آن تاريخي كه من دبيرستاني بودم نبود، من غرق مي‌شدم، من هرچه دارم از شما دارم.»
به گزارش خبرگزاري فارس، بيست و دوم آذرماه 1367 يادآور رحلت مرحوم سيد غلامرضا سعيدي، از مترجمان و نويسندگان برجسته‌ي كشورمان است. بيست‌وچهارم آذرماه همان سال حضرت آيت‌الله خامنه‌اي كه در آن زمان رئيس جمهور بودند، در پيامي درگذشت ايشان را به جامعه علمي و فرهنگي كشورمان تسليت گفتند و خاطرنشان كردند: «اين عنصر صديق و دلسوز و خدمتگزار اسلام، در طول سال‌هاى با بركت عمر خويش، با فحص و تحقيق و نگارش و ترجمه، آثارى پديد آورد كه بى‌شك در نشر افكار نوين اسلامى، داراى تأثير بود و به خاطر همين آثار است كه حقاً بايد او را در زمره‌ي پيشروان نهضت اسلامى در ايران شمرد.» به همين مناسبت در گزارشي به مرور زندگي، فعاليت‌ها، تأليفات و آثار اين نويسنده و مترجم وارسته، غيور و مبارز پرداخته‌ايم.
**نوشته‌هايي كه باعث سربلندي بچه مسلمان‌ها بود
نام «سيد غلامرضا سعيدي» براي متولدان پس از انقلاب اسلامي نام غريبي است. اما براي بزرگترها و كساني كه تحولات فكري و فرهنگي كشورمان در دوران معاصر را دنبال مي‌كنند، اين نام تداعي‌‌كننده‌ي خاطره‌ي كتاب‌ها و مقالات متعددي است كه از دهه‌ي 1320 شمسي تا هنگام انقلاب اسلامي، در روزگار جولان مكاتب مادي و هجوم انحرافات فكري با نام سيد غلامرضا سعيدي منتشر مي‌شد. نوشته‌هايي كه باعث مي‌شد بچه مسلمان‌ها سرشان را بالا بگيرند و با افتخار از مكتب‌شان در مقابل ماركسيست‌ها و شيفتگان دنياي غرب حرف بزنند. به خصوص كه با اعمال سياست مدرنيزاسيون اجباري توسط رژيم پهلوي، پرداختن به زرق و برق دنياي غرب در صدر اقدامات حكومت و برخي روشنفكران وابسته بود؛ آنها در مقابل هم سعي مي‌كردند دينداران و نيروهاي مذهبي را عواملي مرتجع و عقب‌مانده معرفي كنند.
** كتاب‌هايي كه اگر نبودند، شريعتي هم غرق مي‌شد
از اين منظر آثار مرحوم سعيدي را بايد در زمره‌ي مجاهدت‌هاي فرهنگي‌اي دانست كه در مقابل اين جريان قد علم كرد، به نيروهاي مذهبي اعتماد به نفس داد و نهايتاً پشتوانه‌اي براي نسلي شد كه به رهبري امام خميني رحمه‌الله انقلاب كرد. در حقيقت به تعبير رهبر انقلاب مرحوم سعيدي را بايد از «پيشروان نهضت اسلامي» دانست. در مورد اين تأثير همه‌ي چهره‌هايي كه در آن دوران به فعاليت‌هاي فرهنگي و اجتماعي مشغول بودند اذعان دارند. حجت‌الاسلام سيد هادي خسروشاهي از آغاز آشنايي خود با استاد سعيدي در سال 1330 ياد مي‌كند و از كتاب «كمونيزم و اخلاق» او مي‌گويد كه در كنار مباحث علامه طباطبايي و ماهنامه‌ي «مسلمين» حاج سراج انصاري، سه كار شاخص آن دوران در مبارزه با نفوذ «توده‌اي‌ها» و ادبيات ماركسيستي بود. مرحوم سعيدي كتاب «پاكسازي سكولاريزم» را نيز با همين رويكرد ضد ماركسيستي ترجمه و منتشر كرد.
دكتر علي شريعتي بعدها كه به واسطه‌ي همراهي‌اش با استاد سعيدي در حسينيه‌ي ارشاد، روابط صميمي‌تري با او برقرار كرده بود به ايشان گفته بود «اگر آثار قلمي شما در آن تاريخي كه من دبيرستاني بودم نبود من غرق مي‌شدم، من هرچه دارم از شما دارم.» شايد همين جذابيت استاد براي جوانان مذهبي فعال در آن زمان بود كه باعث شد مرحوم دكتر سيد جعفر شهيدي ـ نويسنده، مترجم و پژوهشگر نام‌آشناي سال‌هاي بعد ـ نيز به ايشان علاقه‌مند شود و در كنار فعاليت‌هاي مشتركي همچون انتشار مجله‌ي «فروغ علم» داماد ايشان هم بشود.
**اقبال، بيش از هر كس ديگر به گردن من حق دارد
كتاب‌هاي سيد غلامرضا سعيدي بنا به گفته‌ي خودش در مصاحبه با كيهان فرهنگي در سال 1364، بيش از 60 عنوان است كه مي‌توان آنها را به چند دسته تقسيم نمود. دسته‌ي اول كتاب‌هايي كه به ماهيت اسلام مي‌پردازد. سعيدي با شناخت ميراث اصيل اسلامي سعي در احياي تفكر ديني داشت. او با بازگوكردن داستان‌هايي از پيامبر اسلام صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم و قرآن مجيد و همچنين بيان جذابيت‌هاي اسلام از ديد دانشمندان منصف غربي، به دنبال معرفي اسلام براي فارسي‌زبانان بود. آثاري همچون «داستان‌هايي از زندگي پيغمبر ما»، «قرآن برنامه زندگي اسلام»، «اسلام به زبان ساده(براي كودكان و نوجوانان)»، «عذر تقصير به پيشگاه محمد صلياللهعليهوآله» و «رسول اكرم در ميدان جنگ» از اين سنخ هستند.
بخش ديگري از آثار او به دفاع از دين در قالب مباحث تربيتي اسلام اختصاص داشت. «تعليم و تربيت در اسلام» و «فلسفه تعليم و تربيت» از جمله آثار او با هدف احياي تعليم و تربيت اسلامي است.
تقابل فرهنگي اسلام و غرب دغدغه‌ي ديگر او بود كه نتيجه‌ي آن را در تعداد ديگري از آثار به جاي مانده از ايشان مي‌توان مشاهده كرد. كتاب‌هايي كه در نقد كمونيزم منتشر كرد، «نقش اسلام در برابر غرب» و «ناسيوناليسم و انترناسيوناليسم» از آن جمله‌اند.
بخش ديگري از كتاب‌هاي او به معرفي اقبال لاهوري اختصاص دارد. «اقبال‌شناسي» و «انديشه‌هاي اقبال» از جمله‌ي اين آثارند. مرحوم سعيدي در مورد اقبال مي‌گويد: همان‌جور كه او به ملاي رومي مي‌گويد: مرشد من اوست، بنده هم با افتخار تمام بايد عرض كنم كه اقبال حقي بزرگ، بيش از هر كس ديگر به گردن من دارد. البته معلمان و پدران فكري ما خيلي زياد بودند، ولي بناي شكسته خورده و ترك برداشته [افكار و اعتقادات] را اقبال محكم و سيمان‌كاري كرد.
**با چشماني باز دربرابر جهان اسلام
بخش ديگري از آثار سيد غلامرضا سعيدي به مبارزات مردم مسلمان در كشورهاي ديگر همچون پاكستان، فلسطين و الجزاير اختصاص دارد. گويي او به دنبال آن بود كه الگويي از مبارزات مسلمانان را براي مردم ايران بيان كند. كتاب‌هايي چون «در جنگ پاكستان متجاوز كيست؟»، «فرياد فلسطين»، «الجزاير خونين» و «الجزاير پيروز». او در آثارش از مسلمانان به دليل تقليد كوركورانه از غربي‌ها انتقاد مي‌كرد و بازگشت به اسلام حقيقي را راه نجات مي‌دانست و معتقد بود مسلمانان مي‌توانند ضمن حفظ هويت خود از تمدن غرب بهره‌مند شوند، بدون اين‌كه اسير معضلات آن بشوند.
**ماجراي نرفتن به قرار ملاقات با شاه
به واسطه‌ي دغدغه‌هاي جهاني، مسافرت به هندوستان، عراق، پاكستان، سوريه، لبنان و عربستان و ارتباطش با انديشمندان جهان اسلام، شهرت كتاب‌هايش آن‌قدر زياد شده بود كه روزي سيد ضياءالدين طباطبايي به او گفت: «شاه پس از ديدار با ظاهرشاه پادشاه افغانستان، از او شنيده است كه آثار فارسي شما در افغانستان خوانندگان زيادي دارد و مايل است شما را ببيند.» سعيدي مي‌گويد: «من در بادي امر، اين ديدار را پذيرفتم، ولي روزي كه سيد ضياء به من خبر داد كه در فلان تاريخ بايد به ديدار شاه برويم، ناگهان جرقه‌اي در روحم زد و با خود گفتم: مرا با شاه چه كار؟ پست و مقام دنيا كه نمي‌خواهم، آخرت هم كه به دست او نيست و تازه به اصطلاح «شرفياب»! شدم، بايد به او تعظيم كنم و آن وقت در پيش جدم، شرمسار خواهم شد كه سعيدي، در برابر ناسيدي به تعظيم پرداختي؟ و شعر اقبال باز به دادم رسيد كه:
آدم از بي‌بصري بندگي آدم كرد
گوهري داشت ولي نذر قباد و جم كرد
يعني از خوي غلامي ز سگان پست‌تر است
من نديدم كه سگي پيش سگي سر خم كرد
بر خود نهيب زدم، گوهر سيادت را نذر قباد و جم نمي‌كنم و به سيد ضياء اطلاع دادم كه از شرفيابي معذورم، و نرفتم...»
**هرچه كه به نفع اسلام است...
به خاطر عشق به اسلام، بيشتر كارم ترجمه است
علامه اقبال لاهوري، سيد جمال‌الدين اسدآبادي، ابوالاعلي مودودي، عبدالرحمان كواكبي، علامه كاشف‌الغطاء و سيد قطب از جمله شخصيتهاي مورد علاقه‌ي مرحوم سعيدي بودند كه با تأليفات خود افكار آنها را منتشر مي‌كرد. علاوه بر آن با تسلطي كه به زبان‌هاي انگليسي، فرانسه، عربي و اردو داشت به غير از كتاب‌ها، نشريات مطرح مرتبط با علايقش را نيز دنبال مي‌كرد. در ميان مقالات ترجمه‌شده‌اي كه از او موجود است، مقالاتي از نشريه‌هاي اسلاميك ريويو، ريدرزدايجست، المقطف، المصور و الهلال را مي‌توان مشاهده نمود. البته با اين سه نشريه‌ي آخر، از سال‌ها پيش از حضورش در قم و تهران يعني زماني كه در جواني در مدرسه‌ي شوكتيه‌ي بيرجند درس مي‌خواند آشنا شده بود. مسئولان مدرسه اين نشريه‌ها را براي آموزش زبان عربي دانشجويان از مصر تهيه مي‌كردند. در مدرسه‌ي شوكتيه كه به تقليد از دارالفنون تهران تأسيس شده بود و تلفيقي از دروس قديم و جديد جزء سرفصل‌هاي درسي آن بود، شخصيتهاي علمي و ادبي معروف آن روزگار درس مي‌دادند. خودش مي‌گويد علاوه بر آموزش كامل زبان فرانسه، در سال آخر دوره‌ي هفت ساله‌ي مدرسه «مغني» درس مي‌دادند كه در حد دكتري زبان عربي در اين زمان است.
اغلب آثار به‌جاي مانده از مرحوم سعيدي «ترجمه» است. خودش در اين‌باره گفته است: «به خاطر عشق به اسلام از هر گوشه و كناري هرچه به چشمم خورده فوراً جمع كرده‌ام و آن لذتي را كه خودم بردم خواسته‌ام به ديگران هم برسد، اين است كه خودم را هيچ وقت مؤلف ندانسته‌ام و بيشتر كارم ترجمه است ... به خاطر علاقه هرچه كه به نفع اسلام بود و هرچه كه معناي تازه‌اي داشت گرد آورده‌ام. غير از حقيقت چه بگويم؟ واقعاً حيفم آمد از آنچه خودم خوانده‌ام و لذت برده‌ام خوانندگان ديگر لذت نبرند.»
ترجمه‌ي كتاب «عذر تقصير به پيشگاه محمد صلياللهعليهوآله» از جمله كارهاي معروف اوست كه رهبر انقلاب نيز در جلسه‌ي تفسير قرآن خود در سال 1371 به عنوان نمونه‌اي از اعتراف غربي‌ها به حقايق فرابشري قرآن كريم از آن نام بردند و فرمودند: «همين جان‌ديون فورد انگليسي معروف كه در اين اواخر حدود 30-40 سال پيش مرحوم غلامرضا سعيدي مترجم معروف، كتابش را ترجمه كرد، به نام عذر تقصير به پيشگاه محمد، همه‌ي اين‌ها غير مسلمان و مسيحي هستند و چون خودشان اهل دانش و بينش هستند، وقتي نگاه مي‌كنند به حقايق قرآن و محكمات آيات اين كتاب را مي‌بينند، تشخيص مي‌دهند كه اين حقايق مربوط به ذهن محدود بشر نيست، و لذا غير قابل انكار است.»
**نخستين هشدارها درباره مسأله فلسطين
مرحوم سعيدي فقط نويسنده نبود. علاوه بر كتاب‌ها و مقالات بي‌شماري كه در مجلات و جرايد مذهبي مانند آيين اسلام، پرچم اسلام، نداي حق، مسلمين، نور دانش، مكتب اسلام، وظيفه، مكتب تشيع، فروغ علم، پيكار انديشه، گنج شايگان و... مي‌نوشت، در تمامي فعاليت‌هاي اجتماعي ـ سياسي آن سال‌ها مانند جلسات مسجد هدايت، حسينيه‌ي ارشاد، انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان، مهندسان و پزشكان حضور فعال داشت. توجه به مسأله‌ي فلسطين از نخستين مسائلي بود كه با تلاش‌هاي افرادي مانند مرحوم سعيدي در جامعه مطرح شد و در كانون توجهات قرار گرفت؛ به‌گونه‌اي كه با اوج گرفتن آن در اوايل سال 1327 بيش از 5 هزار نفر براي اعزام به فلسطين ثبت نام كردند.
مرحوم سعيدي فقط نويسنده نبود. در تمامي فعاليت‌هاي اجتماعي ـ سياسي آن سال‌ها حضور فعال داشت. توجه به مسأله‌ي فلسطين از نخستين مسائلي بود كه با تلاش افرادي مانند مرحوم سعيدي در جامعه مطرح شد و در كانون توجهات قرار گرفت؛ به‌گونه‌اي كه با اوج گرفتن آن در اوايل سال 1327 بيش از 5 هزار نفر براي اعزام به فلسطين ثبت نام كردند.
**كتاب‌هايي كه ساواك ممنوعشان كرد
در كتاب «خطر جهود براي ايران و جهان اسلام» كه مرحوم سعيدي در اواخر سال 1335 و عليه موجوديت اسرائيل نوشته بود، موجوديت صهيونيست‌ها را مخاطره‌آميز توصيف كرد؛ هدف آنها را تسلط بر شرق و غرب عالم دانست و نوشت كه آنها براي به‌دست‌آوردن كليد تسلط بر دنيا مي‌خواهند مناطقي را كه چاه‌هاي نفت در آن موجود است تصرف نمايند.
با حمايت ساواك و حكم دادسراي تهران نسخه‌هاي اين كتاب از بازار جمع شد و سعيدي وادار به بازنشستگي اجباري پيش از موعد از بانك ملي ايران - جايي كه سال‌ها پيش به‌واسطه‌ي تسلطش به زبان انگليسي در آن استخدام شده بود- شد. از اين پس تمام اقدامات او به‌شدت تحت نظارت و كنترل ساواك بود. پس از انتشار كتاب «برنامه انقلاب اسلامي» تأليف ابوالاعلي مودودي، ساواك مندرجات آن را داراي گوشه و كنايه عليه حكومت دانست و پس از انتشار كتاب «پيمان جوانمردان» در 1345 نيز ساواك قم مطالب كتاب را تحريك‌آميز توصيف كرد و دستور جمع‌آوري نسخه‌هاي آن را صادر كرد. با رشد فعاليت‌هاي ساواك در آن سال‌ها، از انتشار برخي كتاب‌هاي بعدي او ممانعت به عمل آمد. اما اين كار هم نتوانست جلوي فعاليت او را بگيرد. كتاب «فرياد فلسطين» او در سال 1350 منتشر شد. كتابي كه مرحوم سعيدي در آن ضمن پرداختن به تاريخچه‌اي از مسأله‌ي فلسطين، نسبت به اهداف تجاوزكارانه‌ي صهيونيست‌ها هشدار داده بود. اين كتاب نيز توسط ساواك توقيف و نسخه‌هاي آن جمع‌آوري شد.
**مترجمي كه رهبر انقلاب براي درگذشتش پيام داد
مرحوم سعيدي كه در سال 1274 هجري شمسي در روستاي نوزاد شهرستان بيرجند به دنيا آمده بود، پس از نيم قرن مجاهدت فرهنگي، در همان شهر و در شامگاه سه‌شنبه بيست و دوم آذرماه 1367، در 93 سالگي درگذشت و در جوار حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌عليها در قم به خاك سپرده شد.
وقتي خبر درگذشت مرحوم سعيدي به نهاد رياست جمهوري رسيد، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در پيامي درگذشت او را تسليت گفتند. پيامي كه بخش‌هايي از زندگي و خدمات ارزنده او را ارج نهاده بود:
درگذشت نويسنده و مترجم نامدار مرحوم آقاى سيد غلام رضا سعيدى را به بازماندگان و دوستان و ارادتمندان ايشان و به جامعه علمى و فرهنگى كشور، تسليت مى‌گويم. اين عنصر صديق و دلسوز و خدمتگزار اسلام، در طول سال‌هاى با بركت عمر خويش، با فحص و تحقيق و نگارش و ترجمه، آثارى پديد آورد كه بى‌شك در نشر افكار نوين اسلامى، داراى تأثير بود و به خاطر همين آثار است كه حقاً بايد او را در زمره پيشروان نهضت اسلامى در ايران شمرد. او همچنين انسانى وارسته و پاكدامن و متواضع و غيور و مبارز بود. به مسائل جهان اسلامى اهتمام مى‌ورزيد و در راه تشكيل نظام اسلامى تلاش فرهنگى ارزنده‌اى مى‌كرد. عمر طولانى و پر بركت و پر ماجراى او با پاكى و پاكدامنى سپرى شد، پاك زيست و پاك به جوار الهى پر گشود، رحمت خدا بر او و ياد او گرامى باشد.
انتهاي پيام/و
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها