كنوانسيون رامسر، افتخاري كه ديگر از آن ما نيست!

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: كنوانسيون رامسر، افتخاري كه ديگر از آن ما نيست!

كد خبر:3136

زمان انتشار:دوشنبه 14 بهمن 1387 - 14:27:47

Print نسخه چاپي

جامعه > محيط زيست - امروزه حدود 80 درصد تالاب‌هاي بين‌المللي ايران با مرگ و نابودي دست و پنجه نرم مي‌كنند

مژگان جمشيدي: امروز دوشنبه همزمان با دوم فوريه مصادف است با روز جهاني تالاب‌ها. 38 سال قبل در چنين روزي بود كه رؤساي محيط زيست 18 كشور پيشرفته جهان، به ميزباني ايران گرد هم آمدند تا سند نخستين و پيشرفته‌ترين كنوانسيون زيست‌محيطي جهان را براي حفاظت هرچه بيشتر از تالاب‌ها و اكوسيستم‌هاي آبي جهان به امضا برسانند و امروز بعد از گذشت 38 سال از انعقاد پيماني كه با نام ايران و ايراني عجين شده، كنوانسيون رامسر از شرم آنچه كه بر سر تالاب‌هاي ايران بر سر كشورمان آمده سر به زير افكنده است.

رامسر ، ميزبان روساي محيط زيست جهان
ايده ايجاد چنين معاهده بين‌المللي براي حفاظت از تالاب‌ها از سال 1962 شكل گرفت اما عملا 8 سال طول كشيد تا چنين ايده روشنفكرانه‌اي تحقق يابد و تا سال 1971، چندين نشست هم‌انديشي بين دست‌اندركاران و مسوولان محيط زيست برخي كشورهاي جهان برگزار شد تا اينكه سرانجام در سال 1971 (سال 1349) با تلاش اسكندر فيروز، رئيس سابق سازمان محيط زيست ايران، اين امر تحقق يافت. اسكند فيروز كه از او به عنوان " پدر محيط زيست ايران " ياد مي شود با تلاشي وافر موفق شد رؤساي محيط زيست 18 كشور جهان و مسوولان برخي نهادهاي غيردولتي بين‌المللي از جمله فائو، يونسكو، IUCN و WWF را در شهر رامسر در ايران گردهم جمع كند تا سند كنوانسيون حفاظت از تالاب‌هاي جهان را نهايي كند.

ميزباني ايران در انعقاد چنين پيماني در شهر رامسر و تلاش اسكندر فيروز، به‌عنوان دبير اجرايي اين مراسم در روز 13 بهمن ماه موجب شد تا نام رامسر بر جبين كنوانسيون بين‌المللي حفاظت از تالاب‌ها نقش ببندد و اكنون 38 سال است كه پرچم پيشرفته‌ترين كنوانسيون زيست محيطي جهان در سوييس با نام رامسر عجين شده است تا پيشتازي ايران را در عرصه حفاظت محيط زيست به اثبات برساند.

گذشته‌اي حسرت‌بار، آينده‌اي نامعلوم
در سال 1354 يعني 5 سال بعد، 7 كشور جهان از جمله ايران، فهرست تالاب‌هاي بااهميت خود را براي ثبت در سايت رامسر معرفي كردند و نخستين تالاب‌هاي بين‌المللي جهان از بين اكوسيستم‌هاي آبي اين 7 كشور به ثبت رسيد. در اين سال، 18 تالاب از ايران در سايت رامسر به ثبت رسيد و امروز با گذشت 33 سال از آن زمان تنها 4 تالاب ديگر از ايران به جمع تالاب‌هاي بين‌المللي جهان پيوسته است! اين در حالي است كه تاكنون 158 كشور جهان به كنوانسيون رامسر ملحق شده‌اند و در مجموع 1831 تالاب به وسعت 170 ميليون و 40 هزار و 380 هكتار در سايت رامسر ثبت شده است.

ايران در تخريب تالاب‌ها گوي سبقت را از ديگر كشورها ربود!
اكنون 38 سال از شكل‌گيري كنوانسيون رامسر مي‌گذرد اما اين كنوانسيون بعد از گذشت بيش از سه دهه همنامي با ايران، اينك از شرم آنچه بر سر تالاب‌هاي كشورمان آمده، سر به زير افكنده است. در تمام اين سه دهه، تنها دستاورد ايران، اضافه كردن نام 4 تالاب ديگر به فهرست رامسر بوده كه در مجموع شمار تالاب‌‌هاي بين‌المللي ايران را به 22 تالاب افزايش داده اما در عوض به واسطه سوءمديريت در روند حفاظت و بهره‌برداري پايدار از اين تالاب‌ها در فاصله سال‌هاي 1990 تا 1992 دبيرخانه كنوانسيون رامسر نام 7 تالاب ايران را در فهرست تالاب‌هاي در معرض خطر و نابودي يعني در فهرست «مونترو» جاي داد.

بر اساس گزارش دبيرخانه كنوانسيون رامسر، هم اكنون تالابهاي 30 كشور جهان در فهرست مونترو قرار گرفته‌ كه به ترتيب ايران و يونان با 7 تالاب و پس از آنها جمهوري چك با 4 تالاب، بيشترين تالابهاي تخريب شده را دارند. تخريب تالاب هاي ساحلي و درياچه هاي ايران تنها به اينجا ختم نمي شود و به گواه شواهد موجود از اين 22 تالاب قريب به 80 درصد آنها يا در حال نابودي هستند و يا مثل بختگان و هامون كلا نابود شدند.

نكته اساسي ديگر اينكه درست در آستانه روز جهاني تالاب ها معاون محيط طبيعي سازمان محيط زيست به جاي آنكه خبر از بهبود شرايط زيستي در اكوسيتم هاي آبي كشور دهد از تشديد روند نابودي دو تالاب بين المللي ديگرايران به نام هاي درياچه اروميه و گاوخوني خبر مي دهد. دلاور نجفي به ايسنا گفته : "وضعيت تالاب درياچه اروميه و گاوخوني بحراني شده و بايد اين تالابها به فهرست قرمز( تالاب هاي در خطر جهان ) كنوانسيون رامسر افزوده شود! از سوي ديگر وضعيت تالاب پريشان نيز برخي سالها بحراني مي‌شود."

هر چند قبول اين اعتراف براي گروههاي زيست محيطي بسيار سخت است اما حال بايد از عالي ترين مسئولان اجرايي محيط زيست كشور پرسيد آيا در تمام اين سالها سازمان محيط زيست جز اضافه كردن نام تالاب‌هاي ايران در ليست تالاب هاي در خطر جهان كار ديگري هم انجام داده است ؟ متاسفانه امروز ، حدود 80 درصد تالاب‌هاي بين‌المللي ايران با مرگ و نابودي دست و پنجه نرم مي‌كنند و اين دستاوردي است كه توسعه ناپايدار براي غني‌ترين اكوسيستم‌هاي ايران به ارمغان آورده است.

جشن تالاب‌ها بدون حضور خبرنگاران!
فردا همزمان با روز جهاني تالاب ها در بسياري از كشورهاي جهان، مردم و علا‌قمندان به محيط‌زيست و نهادهاي دولتي جشن روز تالا‌ب‌ها را كه با نام ايران و ايراني عجين شده به جاي ما ايراني‌ها گرامي مي دارند تا بلكه ما از خود بپرسيم چرا بعد از گذشت 38سال از انعقاد چنين پيماني در رامسر امروز هيچ ردپايي از آن، نه در ايران كه لا‌اقل در شهر رامسر هم به جا نمانده است؟ چرا پرچم اين معاهده بين‌المللي مي‌بايست با نام رامسر در سوئيس همه روزه برافراشته باشد اما در ايران و در مدخل ورودي شهر رامسر نبايد يك تابلو كوچك نصب شود تا به مسافران و مردم شهر يادآوري كند كه 38 سال پيش نمايندگان 18 كشور پيشرفته با همراهي ايران و با تلا‌ش اسكندر فيروز، معاهده‌اي را براي حفاظت هرچه بيشتر محيط زيست تالا‌بي به امضا رساندند؟

اما در ايران نيز سازمان محيط زيست اقدام به برگزاري مراسمي در اهواز خواهد كرد. مراسمي كه بدون حضور خبرنگاران برگزار مي شود و علي رغم دعوتي كه يك ماه قبل از خبرنگاران شد اما به دليل برخي فشارهاي وارده از سوي برخي مديران رده بالاي سازمان محيط زيست ، دفتر تالاب ها دعوت خود را پس گرفت تا مبادا خبرنگاري دراين جمع حضور يابد و دستاورد فرهنگي خود را در براي فرهنگ سازي بيشتر از طريق رسانه متبوعش در اختيار مخاطبانش قرار دهد!

در حالي كه يادآوري چنين خاطره‌اي، يادآوري يك افتخار ملي است. يادآوري يك حركت زيست‌محيطي است و اين همان چيزي است كه ظاهرا اين روزها از فرهنگ ما رخت بربسته است. چه بسا شايد اين روزها عده‌اي از اين موضوع هم گله‌مند باشند كه اصلا‌ حفاظت از تالا‌ب‌ها چه معنايي دارد و تالا‌ب‌ها نيازي به حفاظت نداشته و ندارند كه بخواهيم از آن به نيكي هم ياد كنيم! چون امروز هرآنچه كه به نام توسعه به اشكال مختلف: سدسازي، راهسازي، مجتمع‌هاي نفتي و پتروشيمي و پالا‌يشگاهي، شهرك‌هاي صنعتي، اسكله و ساخت بنادر، آبزي‌پروري و كشاورزي، ويلا‌سازي و... به اجرا گذاشته مي‌شود يا در دل تالا‌ب‌هاي ايران است يا در حريم و حاشيه آن! هامون و بختگان و اروميه و انزلي را به واقع از دست داديم و بسياري ديگر از تالا‌ب‌ها هم در معرض خطر نابودي هستند. بهاي اين نابودي سنگين است و به راحتي قابل جبران نيست. بهاي نابودي هامون را بنگريم. 700 هزار آواره سيستاني، نابودي صنعت شيلا‌ت، صنايع دستي و كشاورزي، بيكاري 15هزار صياد محلي، متروكه شدن صدها روستا، افزايش شمار بيماران مبتلا‌ به آسم و ريه و بيماري‌هاي چشمي در اثر وزش طوفان‌هاي شن و... اين فقط بخش كوچكي از پيامدهاي هامون بود.

كد خبر:3136

تاريخ درج خبر:دوشنبه 14 بهمن 1387 - 14:27:47

Print نسخه چاپي

دوشنبه|ا|14|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاين]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 125]