نقد كتاب/داستاني خواندني كه به تاريخ پايبند نيست!

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نقد كتاب/داستاني خواندني كه به تاريخ پايبند نيست!
داستاني خواندني كه به تاريخ پايبند نيست!
«فرعون؛ پسري كه بر رود نيل غلبه كرد» رماني درباره نخستين فرعون تاريخ مصر كه گرچه نويسنده در آن چندان خود را مكلف و مقيد به مستندات تاريخي نكرده، ولي در مجموع، اثري خواندني و جذاب خلق كرده است.

خبرگزاري مهر- گروه فرهنگ و ادب: «فرعون؛ پسري كه بر رود نيل غلبه كرد» كتابي به قلم جكي فرنچ است كه در منطقه‌اي روستايي در نيوساوت ويلز استراليا زندگي مي‌كند و هم براي بزرگسالان رمان مي‌نويسد و هم براي كودكان؛ البته برخي كارهايش هم در نشريات ادبي منتشر مي‌شود. جكي فرنچ براي تمام رده‌هاي سني مي‌نويسند؛ از كتاب‌هاي مصور كودكانه تا داستان‌هايي براي بزرگسالان و حتي كتاب‌هاي طنز و تاريخي و علمي.

شايد به همين دليل كه او عادت دارد در ژانرهاي مختلف قلم‌فرسايي و نويسنده‌اي تخصصي ادبيات كودك و نوجوان نيست، اثر حاضرش گرچه جذاب و خواندني است، ولي از آنجا كه مخاطبش نوجوانان است، ولي برخي نكات را در مواجهه با اين مخاطب در نظر نگرفته است.

«فرعون؛ پسري كه بر رود نيل غلبه كرد» كه به تازگي با ترجمه شهلا انتظاريان در 420 صفحه توسط انتشارات پيدايش منتشر شده است، داستان اميرزاده‌اي به نام نارمر است كه در شهري به نام تينيس زندگي مي‌كند. اين اميرزاده بر اثر خيانت برادر بزرگترش در چنگال يك تمساح گرفتار مي‌شود و همين اتفاق او را از ناحيه پا عليل مي‌كند و او ناگزير مي‌شود از جانشيني پدر كناره‌گيري كرد و راه را براي برادرش باز كند.

او گرچه توطئه برادر را براي پدر فاش مي‌كند، ولي پدر نمي‌تواند سلطنت و دفاع از شهر را به او بسپارد و همين امر باعث مي‌شود نارمر جوان با تاجري كه يك دختر معلول با نام نيتو و گربه‌اي وحشي به نام بست او را همراهي مي كنند، به خواست خود ترك وطن كند.

آنها از بيابان‌ها مي‌گذرند و به كنار رود دجله و فرات كه جايي متمدن‌تر و داراي ابزارها و صنعت هاي پيشرفته كشاورزي است مي‌روند. نارمر در اين مسير مي‌فهمد دنيا خيلي بزرگتر از شهر اوست و مهارت‌هاي جديدي را كسب مي‌كند.

او پس از مدتي به زادگاهش برمي‌گردد، ولي از شهر او تنها تلي از خاك باقي مانده است. نارمر اينبار براي ساختن دوباره شهرش حكومت‌هاي محلي را متحد و اولين فرعون تاريخ مي‌شود.

همانطور كه در مرور داستان آمد، اين كتاب روايتي تاريخي و جذاب دارد كه بخش‌هايي از آن با واقعيت‌هاي به دست آمده منطبق است، ولي نكات كليدي‌اي هم دارد كه مستندات تاريخي آنها را تاييد نمي‌كنند. به طور نمونه گرچه شخصيت نارمر در مقام نخستين فرعون تاريخ واقعي است، ولي جايي درباره معلوليت او صحبتي نشده و يا نام يكي از همسران وي كه جانشين او نيز مي‌شود نيتوتپ يا نيتوتپه در تاريخ آمده است.

در سندهاي تاريخي اطلاعات زيادي درباره نيتو همسر فرعون موجود نيست، ولي به نظر مي‌رسد او يكي از اميرزاده‌هاي دلتا بوده كه نارمر به منظور اتحاد با آن منطقه با او ازدواج كرده است.

نقد اصلي بر اين داستان اين است كه نويسنده در روايت يك داستان تاريخي درباره يك شخصيت مهم و تاثيرگذار تا چه اندازه اجازه دارد عنصر خيال را با واقعيت در هم آميزد به ويژه وقتي براي مخاطب نوجوان داستان مي‌نويسد.

قطعا نوجوانان كه در مواجهه با يك داستان درباره يك شخصيت واقعي تاريخي تصويري بر اساس همان داستان در ذهن خود مي‌سازند، ماجراهايي كه براي نخستين فرعون تاريخ رخ داده مبتني بر همين داستان تصويرسازي مي‌كنند. نارمر شخصيت اصلي داستان فرد معلولي است كه همين معلوليت از او فرد خودساخته‌اي مي‌سازد و باعث مي‌شود او بتواند در آينده فرد موفق‌تري باشد.

به هر حال اگر از دوري زياد نويسنده از مستندات تاريخي بگذريم، رمان «فرعون؛ پسري كه بر رود نيل غلبه كرد» كتاب خواندني و جذابي است كه حتي مي‌شود آن را زمين نگذاشت و تا پايان دنبال كرد.

نويسنده با شروع داستان از دوران نوجواني نارمر و نيتو درس‌هاي زيادي براي مخاطبان خود دارد. او به بچه‌ها درس استقامت مي‌دهد و اينكه چطور مي‌توان با هوشمندي و كسب تجربه‌هاي جديد از دنياي اطراف انسان موفق‌تر بود.

در جاي جاي داستان تاكيد مي‌شود كه دنياي اطراف نارمر به همان شهر كوچكي كه در آن به دنيا آمده منحصر نيست و بايد تجربه‌هاي مختلفي از دنيا داشت البته حركت قهرمان داستان از زادگاهش شروع مي‌شود و به همانجا هم خاتمه مي‌يابد و او هرگز عشق به زادگاهش را فراموش نمي‌كند. او هميشه آرزو دارد به مردمش و سرزمينش خدمت كند؛ اين هم درس ديگري است براي خوانندگان كتاب.

داستان گرچه شخصيت‌هاي زيادي ندارد و نويسنده درباره تعدادي از آنها توضيح و تفسير زيادي هم ندارد، ولي روي هم رفته شخصيت‌پردازي‌ها خوب است و خواننده با رودررويي با هر شخصيت مي‌تواند تصويري كلي از او داشته باشد.

يكي از ويژگي‌هاي مهم كتاب توجه به آداب و سنن مردم سرزمين مصر و خاورميانه در 3 هزار سال پيش از ميلاد مسيح است. او جزئياتي درباره خوراك، پوشاك، زبان‌هاي مختلف، باورهاي مذهبي، ويژگي‌هاي طبيعي و جغرافيايي سرزمين‌هاي آن روزها و ... تشريح مي‌كند كه شايد باز هم چندان مستند نباشد ولي باورپذير و معقول است.

داستان در نقطه‌اي به پايان مي‌رسد كه خواننده تازه در ميانه راه همراهي با داستان است و اساساً داستان به جايي رسيده كه گويي فصل مهمي از آن تازه آغاز شده است. حال كه نارمر توانسته بخشي از حكومت‌هاي محلي را متحد كند و به دختر مورد علاقه‌اش بگويد كه دوستش دارد و مي‌خواهد با او ازدواج كند.

حالا كه فصل جديدي از تاريخ مصر گشوده شده است، داستان به يك باره به پايان مي‌رسد بدون هيچ نويدي كه كتاب مي‌تواند دنباله‌اي داشته باشد. اگر جكي فرنچ قصد نگارش جلد دوم اين كتاب را ندارد، شايد بهتر بود داستان را تا ميانسالي نخستين فرعون مصر دنبال مي‌كرد.

يادداشت‌هايي برمتن، زندگي مصريان در روزگار نارمر و نگاهي اجمالي به تاريخ آسياي ميانه عنوان فصل‌هاي توضيحي و تشريحي است كه نويسنده بر خود لازم دانسته آنها را در پايان كتاب بياورد تا هم برخي از جزييات تاريخي را بيشتر توضيح دهد هم تبيين كند تا كجا از عنصر خيال در داستان‌نويسي و شخصيت‌پردازي استفاده كرده است.

اين فصل‌ها به خوبي و اختصار اطلاعات مفيدي را در اختيار خواننده مي‌گذارد به اين اميد كه همه مخاطبان كتاب به ويژه نوجوانان اين فصل‌ها را هم مطالعه كنند.

شهلا انتظاريان كه در حوزه ادبيات كودك و نوجوان هم مي‌نويسد و هم ترجمه مي‌كند، ترجمه روان و قابل قبولي ارائه كرده و چاپ كتاب هم از كيفيت‌هاي لازم برخوردار است.

انتشارات پيدايش قيمت 8500 تومان براي «فرعون؛ پسري كه بر رود نيل غلبه كرد» در نظر گرفته است كه مبلغ قابل قبولي براي اين اثر است و علاقه‌مندان به مطالعه آزاد امكان پرداخت آن را دارند.

© 2003 Mehr News Agency .

سه|ا|شنبه|ا|11|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 198]