نفي نظام امت و امامت در انديشه سياسي هاشمي رفسنجاني

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: نفي نظام امت و امامت در انديشه سياسي هاشمي رفسنجاني
ّواكاوي انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني و نحوه نگرش وي به عرصه قدرت واجد اهميت شاياني است كه مي تواند با ارائه تصويري درست از اين نگرش ، رفتارها و كنشهاي سياسي وي را بهتر درك نمود.

به گزارش وب گردي باشگاه خبرنگاران، عبد الرضا داوري نويسنده وبلاگ در برابر باد آخرين مطلب خود را اختصاص به گفتگوي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني با صادق زيباكلام كه در كتاب "هاشمي بدون روتوش" منتشر شده، اختصاص داده است:

ّواكاوي انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني و نحوه نگرش وي به عرصه قدرت واجد اهميت شاياني است كه مي تواند با ارائه تصويري درست از اين نگرش ، رفتارها و كنشهاي سياسي وي را بهتر درك نمود. حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در گفتگو با صادق زيباكلام كه در كتاب "هاشمي بدون روتوش" منتشر شده است ، ساختار سياسي مورد نظر و مطلوب خود را ساختار توسعه گراي دمكراتيك امريكا كه متشكل از دو حزب سياسي فراگير و با مشاركت سياسي محدود شكل گرفته است ، معرفي مي كند.حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در اين گفتگو خطاب به صادق زيباكلام مي گويد:"شما ببينيد جامعه امريكا بالاخره يك جامعه جاافتاده دمكراتيك است.آنها خيلي آزاد بودند و آزاد هم هستند.مردم امريكا 50 درصد در انتخابات شركت مي كنند.نمي توانيم بگوييم بقيه كه شركت نمي كنند به امريكا علاقه مند نيستند يا به كارهاي كشورشان علاقمند نيستند.آنها كار خودشان را مي كنند و فكر مي كنند اگر بيايند يا نيايند يكي از دو حزب مي برد.در ايران هم ممكن است كم كم به همين جا برسيم كه مردم بگويند بالاخره يا جناح چپ يا جناح راست مي برد و از ميان اين دو هم هيچ وقت بيرون نرفته است همين جور هم دارد مي شود.ممكن است عده اي به اين ادله شركت نكنند يعني فكر كنند كه نتيجه انتخابات چيزي را عوض نمي كند لذا عدم شركت آنان را نمي توان لزوما به معناي مخالفت آنان يا پشت كردنشان به نظام گرفت." (1)

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در ادامه اين گفتگو نكته اصلي مدنظر خود را در "نفي ضرورت حضور همه جانبه و گسترده مردم و كفايت اتكاي نظام به يك اقليت 20 درصدي از جامعه " بيان داشته و خطاب به صادق زيباكلام مي گويد:"قبلا هم با شما اين بحث را پيرامون آينده نظام داشته ام كه نظام مي تواند 20 درصد مردم را به طور فعال به نفع خودش در صحنه نگه دارد و ابزار قانوني هم در دستش است و گلوگاهها را دارد بنابراين مي تواند نظام مستقري باشد حالا 30 -40 درصد از مردم هم بي تفاوت هستند و براي آنها چپ و راست فرقي ندارد مي ماند آنها كه مخالف هستند كه به هرحال هر نظامي يك مقدار مخالف دارد بنابراين از نظر من نظام مستقر است."((2

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در بخشهايي ديگر از گفتگوي خود به موضوعات مرتبط با رهبري نظام اسلامي و ولايت فقيه اشاره مي كند و در اين مسير تلويحا واتيكانيزه شدن اصل ولايت فقيه و عدم دخالت ولي فقيه در امور اجرايي را طلب مي نمايد. در واقع در اينجا انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني كاملا با انديشه سياسي علي مطهري انطباق مي يابد. علي مطهري، اسفند 1388 در گفت‌وگو با يكي از خبرگزاري‌ها و با بيان اين‌كه "ولايت فقيه را ولايت فكري و ايدئولوژيك مي‌دانيم"، گفته بود:" ولايت فقيه"، "ولايت فقه" است و نه ولايت "يك شخص"، از اين رو ولي فقيه كسي است كه در رأس حكومت و نظام اسلامي به عنوان يك مكتب‌شناس‌ و اسلام‌شناس براي مراقبت از مسير حكومت قرار دارد. علي مطهري در همين گفتگو حاكم را دولت و رئيس‌جمهور در نظام اسلامي دانسته و گفته بود: ولي فقيه را ما ناظر مي‌دانيم و اگر در جاهايي هم مثلاً حق انتصاب براي او قانون قائل شده است به دليل مكتب‌شناسي ولي فقيه است، از اين رو اگر ولي فقيه مثلاً رئيس‌ صدا و سيما و يا ارتش را منصوب كرد، به آن دليل است كه وي بايد از نظر ايماني و تقوا مورد تأييد باشد كه اين كار ولي فقيه به معناي حاكم بودن آن نيست."(3)

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني نيز در گفتگوي خود با صادق زيباكلام ابتدا به نگاه غالب در دولت موقت كه اعتقاد داشتند امام خميني (ره) در قم مستقر شده و صرفا به امور مذهبي و معنوي اشتغال يابند و حكومت را به حاكمان در تهران بسپارند اشاره كرده و در همين موضوع اعلام ميدارد كه با نظر دولت موقت براي اقامت امام خميني در قم موافق بوده است . حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در همين ارتباط مي گويد:"ابتدا اعضاي دولت موقت خيلي خوششان نمي آمد كه ايشان(امام خميني) در تهران باشند و از تصميم ايشان (براي اقامت درقم) خوشحال شدند.ما هم قبول داشتيم كه ايشان به قم بروند." (4)

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني سپس در ادامه اين گفتگو به مخالفت خود در خصوص گنجانده شدن اصل ولايت فقيه در قانون اساسي اشاره كرده و با ذكر اين نكته كه در زمان تنفس جلسه خبرگان خطاب به مرحوم آذري قمي گفته بود كه اين اصل ولايت فقيه نمي شود ، بلكه ناصرالدين شاه مي شود(!) ، خطاب به صادق زيباكلام مي گويد:"شايد خيلي ها ندانند كه وقتي در مجلس خبرگان به بحث ولايت فقيه كه توسط عده اي مطرح شد رسيديم من مخالفت كردم.آقاي آذري قمي در جلسه اي تعبيري را از من نقل كرد كه آقاي هاشمي در زمان تنفس يكي از جلسات مجلس خبرگان گفته است اين كه شما مي گوييد ولي فقيه نمي شود، ناصرالدين شاه مي شود. در بحثها اينگونه بودم." (5)

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در ادامه گفتگوي خود با صادق زيباكلام به وضوح از انديشه سياسي خود و جايگاه ولي فقيه در اين انديشه رونمايي مي كند. در همين رابطه ابتدا صادق زيباكلام تحليلي را ارائه مي دهد و طي آن مي گويد:"من خيلي جدي فكر ميكنم كه اگر ميان رهبري نظام و روساي سه قوه فاصله زياد باشد ، اين حالت نه به نفع خير و صلاح نظام است نه به نفع رهبري...اگر رييس مجلس بشود مقلد رهبر،رييس جمهور هم بشود مقلد رهبر،رييس قوه قضائيه هم بشود مقلد رهبر، در چنين وضعيتي بالطبع وقتي رييس مجلس پيش رهبري مي رود خبردار مي ايستد تا ببيند رهبري چه اراده مي كنند تا مجلس اجرا كند....در مورد مجلس هفتم كه اين جوري شده.قوه قضائيه هم منتخب رهبري است....با اين حساب بعد از خدا چشم اميدمان به رييس جمهور است اگر رييس جمهور از ميان افرادي انتخاب شود كه فعلا نامشان مطرح است آن وقت اين مساله فاصله كه عرض كردم تكميل مي شود و بيشترين ضرر اين وضعيت در بلند مدت متوجه خود رهبري مي شود."(6)

حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني در پاسخ به اين تحليل صادق زيبا كلام ، ضمن تائيد اظهارات وي ، مي گويد:"بر سر اين موضوع با شما اختلافي ندارم...من هم مثل شما فكر مي كنم كه اگر بعضي افراد بيايند سطح مملكت پايين مي آيد و رييس جمهور فرمانبر (رهبري) مي شود.من هم اين را قبول ندارم (كه رييس جمهور فرمانبر رهبري باشد). بايد رييس جمهور متشخصي در كشور باشد كه با اراده خودش كار كند." (7)

به واقع حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني به صراحت از عدم همراهي 80 درصدي مردم ، خطري را متوجه نظام نميداند(حذف امت) و در عين حال ولي فقيه را نيز حاكم نميداند(نفي امام) كه در جمع بندي مي توان اظهار داشت كه در الگوي توسعه گرايانه دمكراتيك دوحزبي با مشاركت محدود ، كه مدل مطلوب سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني است، جايي براي ساختار امت و امامت وجود ندارد.

در جمع بندي اين يادداشت در خصوص انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني مي توان نكات زير را احصاء نمود:

الف: مدل مطلوب ساختار سياسي از منظر حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني ، الگوي رقابت دوحزبي با مشاركت محدود سياسي است.

ب: در انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني هر نظام سياسي مي تواند با همراهي 20 درصد از شهروندانش ، بقاء خود را تضمين نموده و مستقر باقي بماند.

ج:در انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني ، ولي فقيه يك ناظر مكتبي و ايدئولوژيك است و در نظام سياسي مطلوب وي ، رييس جمهور حاكم است و نه ولي فقيه.

د: در انديشه سياسي حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني رييس جمهور نبايد فرمانبر رهبري باشد./س

________________________________________

(1) هاشمي بدون روتوش، گفتگوهاي صادق زيبا كلام با هاشمي رفسنجاني،انتشارات روزنه،چاپ چهارم 1390 ،صفحه 225

(2) همان-صفحه 226

(3) http://www.inn.ir/newsdetail.aspx?id=37579

(4) هاشمي بدون روتوش، گفتگوهاي صادق زيبا كلام با هاشمي رفسنجاني،انتشارات روزنه،چاپ چهارم 1390 ،صفحه 73

(5)همان صفحه 157

(6) همان صفحه 252

(7) همان صفحه 259

چهارشنبه|ا|28|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 146]