بلاتكليفي پژوهش

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گفتگوي مشروح مهر با زلفي گل/چالشهاي تحقق اهداف علمي برنامه پنجم توسعه / بلاتكليفي پژوهش
علي محمد زلفي گل تداخل برنامه هاي معاونت علمي رئيس جمهور با شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري را چالشي بر سر راه تحقق اهداف دانست و گفت: ساز و كارهايي قانوني پژوهش عملياتي نشده و تحقق برنامه ها علاوه بر توجه دولت به نظارت مجلس وابسته است.

دكتر علي محمد زلفي گل كه به عنوان دانشمند برتر ISI در رشته شيمي شناخته شده و اكنون رئيس دانشگاه بوعلي همدان است در پي ابلاغ سياستهاي برنامه پنجم توسعه در گفتگو با خبرنگار مهر به مرور و الزمات تحقق اين برنامه پرداخت.

تربيت انسانهاي توسعه يافته نيازمند ظرفيت علمي، سياسي و اقتصادي خاصي است

زلفي گل در حالي كه منابع انساني متخصص را ركن اصلي رسيدن به توسعه دانش بنيان و اهداف چشم انداز نظام دانست، گفت: منابع انساني متخصص هم بايد خوب آموزش ببينند و هم اينكه خيلي خوب در خدمت توسعه باشند كه دانشگاهها براي تربيت منابع متعهد و متخصص و شهروندان قانون مدار و دانش بنيان بايد به خوبي سرمايه گذاري كند. براي داشتن انسانهاي توسعه يافته به ظرفيت علمي، سياسي و اقتصادي خاصي نياز داريم كه دانشگاهها مهمترين بستر اين ظرفيت هستند.

اين مدير عرصه علوم و تحقيقات كشور اعلام كرد: در حال حاضر در دانشگاههاي كشور اعم از دولتي و غير دولتي بيش از 50 هزار عضو هيئت علمي و بيش از 150 هزار دانشجوي كارشناسي ارشد و دكتري حضور دارند كه بايد بر روي پايان نامه كار كنند و يك نوعي توليد علم داشته باشند. براي اينكه از پتانسيل اين جمعيت بالغ بر 200 هزار نفري به خوبي استفاده شود بايد ملزومات پژوهشي مورد نياز آنها برآورد شود.

نقش تنها 20 درصد از دانشگاهيان در توليد بروندادهاي پژوهشي پر رنگ است

زلفي گل در توضيح بيشتر به مهر گفت: نقش فقط حدود 20 درصد از پژوهشگران كشور و اعضاي هيئت علمي دانشگاهها در توليد علم پر رنگ و نقش بقيه كمرنگ است زيرا وقتي افرادي كه مقالات و مستندات علمي و بروندادهاي پژوهشي را توليد كرده اند، آناليز مي كنيم مشاهده مي كنيم كه سالانه حدود 20 درصد از ظرفيت عظيم اعضاي هيئت علمي و دانشجويان تحصيلات تكميلي كه بالغ بر 200 هزار نفر هستند، استفاده مي شود لذا بايد علت اينكه از نهايت پتانسيل اين نيروها استفاه نمي شود را بررسي كنيم.

دانشگاهها يك دهه است تجهيز نشده اند

وي در بيان يكي از دلايلي كه از كل ظرفيت اعضاي هيئت علمي و دانشجويان تحصيلات تكميلي و پژوهشگران كشور استفاده نمي شود، گفت: حدود يك دهه است كه ملزومات و تجهيزات آموزشي و پژوهشي براي دانشگاههاي كشور خريداري نشده كه اين به دلايل مختلفي از جمله تحريم، بي توجهي به پژوهش، عدم تخصيص اعتبارات پژوهشي و ... رخ داده است و باعث شده كه دانشگاهها، آزمايشگاهها و كارگاهها طي ساليان گذشته تجهيز نشوند و اساتيد و پژوهشگران نيز ملزومات پژوهشي مورد نيازشان را در اختيار نداشته باشند.

وقتي 2 درصد سهم پژوهش به 5/0 درصد تبديل مي شود، تكليف روشن است

اين دانشمند برتر ISI در رشته شيمي با بيان اينكه عملياتي شدن اهداف سند چشم انداز 20 ساله نظام و برنامه پنجم توسعه نيازمند ظرفيت سازي است، گفت: در برنامه چهارم توسعه كه مقرر بود 2 درصد از توليد ناخالص ملي به پژوهش اختصاص يابد اما فقط حدود 5/0 درصد از توليد ناخالص ملي به پژوهش اختصاص يافته است بنابراين وقتي 2 درصد تبديل به 5/0 درصد مي شود، معلوم است كه تكليف چيست. اين نشان مي دهد كه يا اراده اي وجود ندارد يا به هر ترتيب آنچه بايد اختصاص پيدا مي كرده، به هر دليلي محقق نشده است.

عدم باور مديران اجرايي كشور به پژوهش

وي افزود: عدم باور مديران اجرايي كشور به پژوهش، چالشي بر سر راه تحقق بودجه هاي پژوهش است. مديران اجرايي كشور فكر مي كنند اعتباري كه براي پژوهش هزينه مي كنيم مانند اين است كه دور ريخته مي شود! در صورتي كه هزينه كردن براي پژوهش سرمايه گذاري براي آينده است.

مجلس مقصر عدم تحقق سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي است

زلفي گل با بيان اينكه "عدم تحقق سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي به مجلس برمي گردد و به نظرم دست دولت هم نيست." به مهر گفت: مجلس براي تحقق اين سهم بايد كنترل دقيق كند و رديف هاي فصل تحقيقات بخشها و سازمانهاي مختلف را موقع تصويب بودجه سالانه كنترل كند و در صورتي كه دولت در لايحه اش به پژوهش بي اعتنايي كرده بود، خود مجلس از محل صندوق ذخيره ارزي يا هر محلي كه مي تواند اقدام به تحقق سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي كند. به نظر من دولت در عدم تحقق سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي مقصر نيست.

برنامه هاي معاونت علمي رئيس جمهور با شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري تداخل دارد

علي محمد زلفي گل معتقد است: ساز و كارهايي كه قانون در زمينه پژوهش ديده عملياتي نشده است. به عنوان مثال شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري بايد تشكيل جلسات متعدد مي داده اما اين اتفاق نيافتاده است. معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري تعبيه شده است كه به نوعي برنامه هايش با برنامه هاي شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري تداخل دارد و به نظر مي رسد كه آنها يكديگر را مقابل هم مي بينند يعني يكديگر را در راستاي هم نمي بينند.بنابراين وظايف هر كدام از آنها بايد تعريف شود.

وي ادامه داد: معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري اعتقاد دارد بودجه تحقيقاتي را او بايد ساماندهي و در راستاي اولويتهاي كشور هزينه كند، در صورتي كه شوراي عالي علوم، تحقيقاتي و فناوري فكر مي كند كه بايد بر سمت و سوي هزينه شدن كل بودجه پژوهشي نظارت كند و اولويتها را بايد اين شوراي عالي تعيين كند.

شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري به خوبي نقش خود را ايفا نكرده است

اين استاد شيمي دانشگاه بوعلي همدان خاطرنشان كرد: به هر ترتيب هم شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري و هم معاونت علمي و فناوري رئيس جمهوري مدتي نه چندان زياد است كه در نظام پژوهشي كشور تعبيه شده اند و هنوز شرح وظايفشان به طور واضح و كامل مشخص نيست. لذا مشاهده مي شود كه در چند سال گذشته شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري تعداد جلسات محدودي داشته و نتوانسته به خوبي نقش خود را ايفا كند.

زلفي گل با بيان اينكه در برنامه هاي توسعه گذشته، برنامه و راهكار مدوني براي و فناوري و توليد ثروت از دانش نداشته ايم و كشور داراي توفيقات خيلي كمي در اين زمينه بوده است، گفت: در دهه چهارم انقلاب اسلامي بايد راهكار مناسبي مطابق معيارهاي علمي و قابل قبول در برنامه پنجم توسعه و نقشه جامع علمي كشور براي توليد ثروت از دانش ديده شود. يعني مشخص شود كه تكليف دانشجويي كه مي خواهد فناوري توليد كند و مقاله توليد نكند چيست و همچنين روشن شود كه آيا يك استاد براي ارتقا از دانشياري به استادي مي تواند توليد فناوري را جايگزين توليد مقاله كند يا خير.

وي در خصوص تاكيد رهبر معظم انقلاب بر تكميل نقشه جامع علمي كشور در برنامه پنجم توسعه گفت: مقام معظم رهبري مي دانند كه نوشتن نقشه جامع علمي كشور كار ساده اي نيست. برخي فكر مي كنند نقشه جامع علمي كشور مانند يك كتابي است كه راحت بتوانيم بنشينيم و آن را بنويسيم. به نظر مي رسد زماني نقشه جامع علمي كشور از وجاهت برخوردار است كه حداقل صدها پايان نامه كارشناسي ارشد و دكتري در رشته هاي مختلف علوم انساني، فني مهندسي و ... در اين زمينه به طور تخصصي مطالعه كرده باشند و الزاماتي كه در تدوين يك نقشه علمي در حوزه هاي مختلف بايد ديده شود را تشريح كنند.

دولت بهاي لازم را به انجمنهاي علمي تخصصي نمي دهد

زلفي گل در تشريح الزامات تدوين برنامه پنجم توسعه به مهر گفت: در تدوين نقشه جامع علمي كشور و تدوين برنامه پنجم توسعه بايد از انجمنهاي علمي تخصصي رشته هاي مختلف كه پتانسيل خوبي نيز در آنها وجود دارد، استفاده شود اما متاسفانه دولت بهاي لازم را به آنها نمي دهد. دولت بايد از انجمنهاي علمي تخصصي حمايتهاي لازم را داشته باشد و در طرحهاي مختلفي كه كشور پيش رو دارد از آنها نظرخواهي كند.

برنامه نويسان پنجم بايد به يك سوال پاسخ دهند

وي افزود: از تدوين كنندگان برنامه پنجم توسعه انتظار دارم به اين سوال پاسخ دهند كه چرا پس از 100 سال نفت كشورمان را خام مي فروشيم؟ ما اجازه نداريم مواد خام از جمله نفت و گاز و ... را خام فروشي كنيم زيرا اين خيانت به نسل آينده است بنابراين در برنامه پنجم توسعه بايد مشخص شود كه چه راهكارهايي را بايد بكار گيريم تا بتوانيم اجزاي مواد خام كشورمان را شناسايي كنيم.

علي محمد زلفي گل شيمي دان اضافه كرد: مجلس بايد وزارت نفت را وادار كند كه از پروژه هاي دانشجويان كارشناسي ارشد و دكتري شيمي نيز حمايت شود تا به جاي اينكه بر روي پروژه هايي كار كنند كه صرفا مقاله ساز باشد، موضوع پايان نامه هايشان را طوري انتخاب كنند كه از نتايج تحقيقات و پايان نامه هاي آنها در جهتي استفاده شود كه ديگر نفت را خام نفروشيم و فرآورده فروشي كنيم.
شنبه 28 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 324]