اينجا قلم به دست زنان است

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
هنگامه صدر : خانم آنرايت نويسنده ايرلندي به تازگي برنده جايزه ادبي «بوكر» شده است. جايزه «بوكر» هر سال از طرف جمهوري يا سازمان رفاه عمومي ايرلند به يك رمان نوشته شده به زبان انگليسي اهدا ميشود. جايزه «بوكر» در ميان جوايز ادبي از ارزش زيادي برخوردار است و موفقيت و شهرت نويسنده برنده را تضمين ميكند. حتي نامزد دريافت جايزه شدن هم براي نويسندگان افتخار است.
***
بوكر چيست؟
نام اصلي جايزه «بوكر» در اصل جايزه «بوكر مك – كانل» بوده و براساس نام كمپاني «بوكر مك – كانل» در سال 1968 - كه اسپانسر اين مراسم بود- انتخاب شده است. سال 2002 گروه سرمايهگذاري «من» اسپانسر اجراي مراسم و اعطاي جايزه شد و از آن پس نام كامل جايزه «بوكر – من» خوانده شد. ميزان جايزه از ابتدا 21 هزار پوند بوده و از سال 2002 با اسپانسر شدن گروه «من» به 50 هزار پوند افزايش يافت.
داوري
پروسه انتخاب برنده «بوكر» با تشكيل كميته راهنما شامل يك نويسنده، دو ناشر، يك نماينده ادبي، يك كتاب فروش، يك كتابدار و رئيس كميته – انتخاب شده توسط «سازمان جايزه بوكر» - است سپس كميته راهنما هيات داوران را انتخاب ميكند. اعضاي هيات داوران هر سال عوض ميشود، ولي ممكن است در مواقعي به ندرت يك داور براي دومين سال هم انتخاب شود.
از ابتداي آغاز اعطاي جوايز «بوكر» در ميان 39 برنده «بوكر» 14 نفر زن بودهاند. 5 نفر از مطرحترين اين افراد را انتخاب و معرفي ميكنيم.
1975؛ روث پراور جابوالا؛ بوكري براي همسر يك ايراني
روث پراور، نويسنده و فيلمنامهنويس انگليسي – آلماني و برنده دو جايزه اسكار بهترين فيلمنامه است. پراور سالها با كمپاني فيلمساز «مرچنت آيوري پروداكشنز» همكاري داشته كه مشتركا به جيمز آيوري كارگردان و اسماعيل مرچنت تهيهكننده تعلق داشت. آيوري و مرچنت 6 اسكار گرفتند.
روث پراور در سال 1927 در كلن آلمان متولد شد. پدرش وكيلي لهستاني بود. پس از روي كار آمدن نازيها، خانوادهاش در سال 1939 از آلمان به انگلستان گريختند. پراور جنگ جهاني دوم را در لندن گذراند. و سال 1948 به تابعيت انگلستان درآمد. سال 1951 از دانشگاه لندن در رشته ادبيات انگليسي فوق ليسانس گرفت و با سيروس جابوالا، معمار هندي – ايراني، ازدواج كرد. سپس با همسرش به هند رفت و در آنجا صاحب سه دختر شد، آوا، فيروز و رعنا. دختران پراور 6 فرزند دارند كه در قسمتهاي مختلف جهان زندگي ميكنند. خانواده جابوالا سال 1975 به نيويورك نقل مكان كرد و از آن پس نيز پراور در همان جا زندگي ميكند.
او نوشتن را از دهه 1950 در هند آغاز كرد. اولين آثارش در مورد زندگي جديدش در هند بود. سپس به كمدي روي آورد كه در آناتومي قدرت دروني، خانوادههاي بزرگ و رشد بطعي عشق در ازدواجهاي سنتي با جين آستن قياسهايي انجام داد. براي چاپ آثارش به 20 ناشر نامه نوشت و از همه آنها پاسخ مثبت گرفت در نهايت با ناشري قرارداد بست كه تا به حال بيش از 4 دهه است با او همكاري ميكند. سال 1963 با آيوري و مرچنت آشنا شد و با وجود نداشتن هيچگونه سابقه فيلمسازي، در 20 فيلم با آنها همكاري كرد و برنده 2 اسكار شد. سال 1975 نيز براي رمانش «حرارت و خاك» برنده جايزه «بوكر» شد.
1990؛ آنتونيا سوزان بايات؛ بوكري براي يك مخالف هريپاتر
اي. اس. بايات، نويسنده پستمدرن انگليسي و برنده چندين جايزه نفيس از جمله «قلم نقرهاي»، جايزه داستاني بنياد آقاخان و جايزه بينالمللي «آيريش تايمز» است. بايات در سال 1937 در يورك متولد شد و در كمبريج و پنسيلوانيا تحصيل كرده، در دوران دانشجويي با سرايان بايات ازدواج كرد. چندين سال در دانشكده هنر دانشگاه لندن تدريس كرد و پس از مدتي به صورت تمام وقت به حرفه نويسندگي پرداخت او تا به حال چندين رمان منتشر كرده است و دو كتابش «مايملك» و «فرشتهها و حشرات» به فيلم تبديل شده است.
سبك ادبي بايات تا حدي تحت تاثير هنري جيمز، جورج اليوت، اميلي ديكينسن و تي. اس اليوت است و رئاليسم و ناتوراليسم را با فانتزي در آميخته است. بايات در بسياري از آثارش تمهايي از ادبيات و رمانتيك و ويكتوريايي را اقتباس كرده است. ديد بايات نسب به فانتزي براي فرار از زندگي روزمره است و معمولا در نوشتههايش به سختي ميتوان دريافت آنچه كه فانتزي به نظر ميرسد، در حقيقت فوران روان پريشي است.
كتابهاي جديدتر بايات بيانگر علاقه و مطالعات او را در مورد علوم، اختصاصاً علوم طبيعي و جانورشناسي است. اولين اثرش «سايه خورشيد» داستان دختر جواني را بازگو ميكند كه در سايه پدر سلطهگرش قرار دارد. اين كتاب در سال 1964 منتشر شد و به دنبال «بازي» (1967) -مطالعهاي بر روابط دو خواهر- را منتشر كرد. در آثار بعدياش بيشتر به زندگي زنان در نيمه قرن بيستم پرداخت.
اي. اس بايات پس از انتشار كتابهاي «هريپاتر» نوشته جي. كي رولينگ باعث بحث محافل ادبي شد. او اعتقاد داشت ماجراهاي هري پاتر شهرت دارد، چون براي كساني نوشته شده كه افكار و تخيلاتشان توسط كارتونهاي تلويزيوني تغيير كرده و اين تخيلات در دنياهاي مجازي سريالهاي بيارزش روزانه، برنامههاي مستند و خبرهاي زرد هنرپيشهها اغراقآميز شده است. به علاوه او به خوانندگان بزرگسال اين آثار ميتازد و مجموعه هريپاتر را ناپخته ميخواند. او اعتقاد دارد بزرگسالاني كه هري پاتر ميخوانند قدرت تشخيص جادوي مصنوعي را از حقيقت ندارند. كودكان نيز با خواندن هريپاتر با تخيل خود روي جادوي مصنوعي سرمايهگذاري ميكنند. البته پس از انتشار اين اعتقادات، بسياري بايات را به حسادت به موفقيت تجاري رولينگ متهم كردند. اما روزنامه گاردين با دفاع از نظريه بايات، جسارت او را براي افشاگري تحسين كرد و گفت: «او واقعا حق دارد. اين كتابها در راستاي هدف ادبيات نيستند و اصلا ادبيات نيستند. ولي خواندني هستند، فروختني هستند و متن جالبي دارند». نويسنده مقاله گاردين نيز از بزرگسالان مخاطب هريپاتر آزرده خاطر بود و اعتقاد داشت بايات هر چه كه ميگويد حق دارد، ولي شايد كمي زيادهروي ميكند. او فردي است كه شادي عموم را به هم ميزند و چنين فردي معمولا حق دارد.
گزيدهاي از آثار مطرح او عبارتنداز: «سايه خورشيد»، «درجه آزادي»، «داستانهاي ماتيس»، «برج بابل» و «كتاب سياه كوچك داستانها». خانم بايات در سال 1990 براي رمان «علاقه: يك عشق» برنده جايزه بوكر شد.
1997؛ سوزانا آرونداتي روي؛ بوكري براي يك
ضد اسرائيل
آرونداتيروي، نويسنده انگليسي و فعال سياسي در سال 1961 از مادري سوري - مسيحي و پدري بنگالي- هندو در شيلانگ هند متولد شد. كودكياش را در كرالا گذراند و در منطقه تاميل نادو تحصيل كرد. سپس وارد دانشگاه دهلينو و از رشته معماري فارغالتحصيل شد. در دانشگاه با همسر اولش ژرار دوكنا آشنا شد، و پس از چندي از او جدا شد. سال 1984 با شوهر دومش پراديپ كريشن فيلمساز هندي ازدواج كرد و از طريق او وارد اين صنعت شد و در صنعت فيلم مطرح «مسي صاحب» نيز به ايفاي نقش پرداخت.
روي با نوشتن نقدي بر فيلم شكاركاپور «ملكه راهزنان» (اقتباس از زندگي فولان دوي) توجه محافل ادبي و هنري را به خود جلب كرد. او در اين نقد كاپور را به سوءاستفاده بازنمايي نادرست از زندگي وي متهم كرد. از سال 1992 نوشتن اولين رمانش «خداي چيزهاي كوچك» را آغاز كرد و 4 سال بعد آن را به اتمام رساند. كتاب حالتي شبهه اتوبيوگرافي دارد و بخش مهمش تجربيات زندگي خودش است. اين رمان در سال 1997 برنده جايزه بوكر شد و در ليست كتب پرفروش «نيویورك تايمز» در رده چهارم قرار گرفت. او توانست از طريق فروش حقوق انتشار كتاب در 21 كشور، بيش از نيم ميليون پوند درآمد داشته باشد. «خداي چيزهاي كوچك» از نقدهاي مثبتي نيز برخوردار شد. با اين وجود كارمن كليل رئيس هيات داوري جايزه بوكر كتاب روي را «اثري نفرتانگيز» خواند و افزود كه هرگز راضي نبوده كه روي برنده شود.
«روي» تا به حال دو فيلمنامه براي فيلمهاي سينمايي و يك فيلمنامه سريال نوشته است. اوايل سال 2007 نيز اعلام كرد كه كار بر رمان دومش را به زودي آغاز ميكند. «خداي چيزهاي كوچك» تنها رمان نوشته روي است. او پس از نوشتن اين كتاب، تمام وقتش را صرف نوشتن آثار غير داستاني و فعاليت سياسي كرده است.
روي يكي از منتقدان قوي جنبشهاي «جهاني كردن» و «نئوا امپرسياليسم» است. به علاوه از مخالفان سرسخت سياستهاي آمريكا، قدرت هستهاي هند و اسرائيل است. او جنگ اسرائيل در لبنان را «جنايت جنگي» ميخواند و اسرائيل را به «سرزمين وحشت» تشبيه ميكند. در سال 2007 روي يكي از 100 هنرمنداني بود كه نامه سرگشادهاي بر ضد تروريسم اسرائيل نوشت و از فستيوال فيلم سانفرانسيسكو درخواست كرد كه فيلمهاي اسرائيلي سياسي و فرهنگي را تحريم كنند.
روي در سال 2002 «براي فعاليتهاي اجتماعي كه تاثير عميقي بر دولتها و شركتهاي قدرتمند ميگذارد» برنده جايزه فرهنگي «بنياد لنان» شد. سال 2004 نيز براي فعاليتهاي اجتماعي و ترويج فعاليتهاي غير خشونتآميز برنده «جايزه صلح سيدني» شد. سال گذشته نيز براي مجموعه آثار و مقالاتش در مورد مسائل معاصر برنده جايزه «آكادمي ساهيتيا» شد.
2007 آن آنرايت؛ بوكري براي يك نويسنده فروتن
آن آنرايت، نويسنده ايرلندي در سال 1962 در دوبلين متولد شد.
او نويسنده مقالات بسيار، داستان كوتاه، يك كتاب غير داستاني و 4 رمان است. او امسال براي رمان «گردهمايي» برنده جايزه بوكر شد. اگرچه قبل از آن هم آثار مطرحي منتشر كرده بود، نويسنده فروتني بود و چندان مورد توجه عموم نبود. آثار او تمهاي خانوادگي، روابط انسانها و عشق را در مينوردد و فضاي ايرلند در گذشته سخت و جدال با اتفاقات مدرن را بررسي ميكند. آنرايت در جواني برنده بورس دانشگاه بريتيش كلمبيا شد و سپس در رشته ادبيات و فلسفه از كالج ترينيتي دوبلين تحصيل كرد. در سن 21 سالگي وقتي يك ماشين تحرير برقي كادو گرفت، شروع به نوشتن كرد. سپس از دانشگاه آنگلياي غربي بورس نويسندگي دريافت كرد و تا مقطع فوقليسانس ادامه تحصيل داد. آنرايت به مدت 6 سال در تلويزيون دوبلين تهيهكننده و كارگردان بود. سپس به برنامهسازي براي كودكان روي آورد و 2 سال هم در اين زمينه كار كرد.
او همسر مارتين مورفي كارگردان تئاتر است و دو فرزند دارد.
اولين رمان آنرايت «كلاه گيسي كه پدرم بر سر ميگذاشت» در سال 1995 منتشر شد. اين كتاب داراي تمهاي عشق، مادري و مذهب كاتوليك است. آثار بعدي او همچون «تو چه اخلاقي داري»، «علاقه اليزا لينچ» و «بچهدار شدن: انتقال به نقش مادر» همه افكار زن، درگيريهاي او با خانواده و تفاوتهاي فرهنگي مردم انگلستان و ايرلند را در بر ميگيرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 211]