رسانه و ناهنجاريها در خانواده

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: رسانه و ناهنجاريها در خانواده

رسانه‌ها ابزاري قدرتمند در فرهنگ‌سازي و اصلاح رفتارهاي اجتماعي و روابط خانوادگي هستند. بنابراين توقع مي‌رود كه نوع برنامه‌سازي رسانه‌ها با اين هدف هماهنگ باشد اما آن چه واقعيت‌هاي اجتماعي نشان مي‌دهد، انحطاط اخلاقي و تضعيف روابط دروني خانواده است كه خشونت‌هاي خانوادگي را مي‌توان معلول آنها دانست. بنابراين رسانه نمي‌تواند بدون درك درست از وضعيت خشونت خانوادگي در جهت كاهش آن گام بردارد. «هم چنين خشونت، قابليت انتقال از نسلي به نسل ديگر را دارا است. كودكي كه شاهد مواجهه خشونت در نزديكان خود است، علاوه بر احتمال بالاي ابتلا به اختلالات روحي، امكان اين كه در آينده قرباني خشونت شود يا رفتارهاي خشن داشته باشد بيشتر است.»

(رفيعي فر 8:1386) خشونت عليه زنان در بسياري از جوامع ديده مي‌شود اما اغلب ناشناخته مانده و به عنوان يكي از امور روزمره پذيرفته مي‌شود. بيشترين ميزان خشونت عليه زنان، توسط همسران آنان اعمال مي‌شود، به‌طوريكه خشونت‌هاي فيزيكي و رواني اعمال شده در خانواده علاوه بر ايجاد آسيب فيزيكي، موجب تحقير زنان نيز مي‌شود. با اين حال موارد بسياري از خشونت‌هاي خانگي ناشناخته باقي مانده و گزارش نمي‌شود، شايد به اين علت كه برخي از زنان به خاطر قصور در وظايفشان خود را سزاوار ضرب و شتم مي‌دانند يا از آزار بيشتر شوهرانشان به خاطر تلافي و افشاي اسرار خانوادگي مي‌ترسند و يا به دليل شرمندگي از موقعيتشان از افشاي آن امتناع مي‌كنند.

متأسفانه در برخي از كشورها، قانوني براي حمايت از زنان قرباني وجود ندارد. خشونت داراي عواقب فردي و اجتماعي متعددي است.

از نظر فردي، تأثير خشونت بر قرباني به صورت كاهش كارآيي در محيط كار، كاهش يادگيري و عدم توانايي برقراري روابط اجتماعي است. حداقل پيامدهاي ناشي از خشونت خانگي، فقدان امكان برقراري روابط اجتماعي، فرار از منزل، خودكشي، ناتوانايي براي شركت و اظهارنظر در جمع و داشتن تصور منفي از خود، انزواي اجتماعي، ترس و اضطراب، فقدان استقلال، ممانعت از بروز توانايي‌ها و استعدادهاي بالقوه قربانيان و مهمتر از همه تداوم خشونت است. سازمان جهاني بهداشت، اولين هدف خود در مورد خشونت عليه زنان را «شناخت مساله خشونت عليه زنان» قرار داده است. پنج اولويت اول برنامه‌هاي مبارزه با خشونت خانگي عليه زنان شامل موارد زير است: ايجاد سياست‌هاي همگاني، ايجاد محيط‌هاي حمايت كننده، بازنگري خدمات دولتي، تقويت اقدام جامعه براي مبارزه با خشونت خانگي عليه زنان و توسعه مهارت‌هاي فردي و اجتماعي مردم براي زندگي عاري از خشونت. رسانه‌ها در تمامي اين پنج مورد نقش مهمي ايفا مي‌كنند. در بعضي موارد اثرات فوري پخش يك سريال تلويزيوني را مي‌توان در قالب گفتار يا رفتار افراد مشاهده كرد. برنامه‌هاي راديويي نيز در قالب طرح موضوعات اجتماعي و خانوادگي نقش مهمي در اصلاح يا كاهش خشونت‌هاي خانوادگي دارند. «خشونت عليه زنان در تمامي كشورها، حتي در كشورهاي پيشرفته‌اي كه قوانين محكمي جهت جلوگيري از خشونت عليه خانواده دارند، نگران‌كننده است» (2004:25 Clein) در اين كشورها رسانه‌ها به عنوان عامل مهمي در جهت كاهش خشونت به كار گرفته مي‌شوند. در واقع اين خواست دولت‌ها و نهادهاي اجتماعي است، اما در مقابل، بخش تجاري رسانه‌ها و به ويژه شبكه‌هاي تلويزيوني خصوصي و كابلي با نمايش‌ فيلم‌هاي اكشن به اين موضوع دامن مي‌زنند. مي‌توان گفت منافع اجتماعي كه دولتها آنرا دنبال مي‌كنندبا منافع مالي كه رسانه‌هاي خصوصي به دنبال آن هستند در تضاد قرار دارد.

«پخش صحنه‌هاي خشن در فيلم‌هاي سينمايي، رفتار خشن را در افراد برمي‌انگيزد چرا كه خشونت، تمايل به خشونت را كاهش نمي‌دهد بلكه خشونت موجد خشونت است، مشاهده خشونت در تلويزيون موجب افزايش پرخاشگري در ميان تماشاگران مي‌‌شود.» (ارونسون 186:1369) پخش برنامه‌هايي كه از تساوي حقوق زن و مرد و حقوق كودك سخن مي‌گويد و موضوعاتي كه توسط حقوقدانان، مشاوران، روانشناسان و جامعه شناسان از طريق رسانه مطرح مي‌شود، تلاش بزرگي براي افزايش ميزان آگاهي افراد از حيطه وظايف و مسئوليت‌هايشان است.

در مجموع مي‌توان رسانه را ابزاري نيرومند در كنترل و گسترش خشونت خانگي دانست، جهت‌گيري رسانه به سياست‌هاي كلان آن و اهدافي بستگي دارد كه آنها دنبال مي‌كنند.

رسانه، خانواده و جرائم اجتماعي

از ديدگاه بسياري از انديشمندان، «ارتكاب جرم نتيجه مشكلات خانوادگي است. آنها در تعريف خود از مشكلات خانوادگي به مسايل متعددي اشاره دارند كه مي‌توان آنها را در مقوله‌هايي چون طرد فرزندان از سوي والدين، فقدان ارتباط هيجاني و عدم حمايت فرزندان از سوي والدين خلاصه كرد» ( 1998:319 Gorman) .

برخي از انديشمندان نيز به فقدان انسجام در خانواده (,1998:32 Weist) و نظارت نداشتن والدين بر فرزندان و ازدواج مجدد آنها به عنوان عوامل اصلي اشاره مي‌كنند (:1998:489 Pagani) . از سوي ديگر اخبار شنيداري و ديداري در ارائه تصوير جرم به مردم و توسعه سازمان‌هايي مانند پليس در جامعه نقش مهمي دارند.

يکشنبه 7 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]