نشستدفاع مقدس در كتب درسي-2/نقش كتاب درسي به دليل وجود رسانه هاي ديگر كمرنگ شده است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نشست"دفاع مقدس در كتب درسي"-2/نقش كتاب درسي به دليل وجود رسانه هاي ديگر كمرنگ شده است
مير جعفري كارشناس حوزه تأليف كتب درسي در نشست نقد و بررسي"تأثير فرهنگ دفاع مقدس در كتب درسي" كه در خبرگزاري مهر برگزار شد ماندگاري داستانهاي كتاب ادبيات دوره گذشته را ناشي از اين دانست كه در آن دوره كتاب درسي تنها رسانه اي بود كه دانش آموز با آن ارتباط داشت.

به گزارش خبرنگار مهر، سيد اكبر ميرجعفري از كارشناسان حوزه تأليف كتب درسي دبيرستان در ادامه نشست نقد و بررسي"تأثير فرهنگ دفاع مقدس در كتب درسي" در خبرگزاري مهر با بيان اينكه قطعا همه آن چيزي كه راجع به دفاع مقدس مكتوب مي شود نمي تواند به كتاب درسي راه پيدا كند افزود: ما مي توانيم به بخشي از توليدات مربوط به دفاع مقدس بپردازيم كه جنس ادبيات داشته باشد.

وي مطالب ادبي كتب درسي در حوزه دفاع مقدس را از نمونه هاي موفق در ادبيات معاصر خواند و گفت: كتاب درسي مثل هر كاري برنامه اي براي تدوين دارد. مثلا كتب درسي دبيرستان بايد ادبيات برون مرزي، ادبيات پايداري، حماسي و تعليمي داشته باشد كه مجموع آن مي شود كتاب درسي كه بخشي از همين نمونه هاي شعر يا نثر دفاع مقدس ذيل ادبيات برون مرزي يا حماسي آمده است.

ميرجعفري ميزان تأثير گذاري مفاهيم دفاع مقدس بر دانش آموزان را نسبي خواند و گفت: بايد سهم تأثيرگذاري هر رسانه و يا هر موضوع را در ساخت شخصيت جوانان در نظر گرفت و بايد ديد اين چند ميليون كتاب درسي چه بخشي از رسانه هايي را شامل مي شود كه به نوجوانان پيام مي دهند و بعد انتظار داشته باشيم كه ذكر زندگينامه فلان شهيد يا فرمانده در كتب درسي ما در جامعه نمود داشته باشد.

ميرجعفري تأكيد كرد: در دوره معاصر نقش كتاب درسي به دليل وجود رسانه هاي ديگر كمرنگ شده است. بنابراين بايد از نظر جامعه شناسي در مورد تأثير همه اين رسانه ها صحبت شود بعد ببينيم كه آيا كتاب درسي توانسته به هدف خودش برسد يا خير.

گرايشهاي رواني مقاطع مختلف سني در تأليف كتب درسي لحاظ نشده است

در ادامه اين مبحث سردار سوداگر ميزان اثرگذاري اجتماعي موضوع دفاع مقدس در كتب درسي را منفي ارزيابي كرد و گفت: به طور نمونه با مقايسه داستان شهيد فهميده و دهقان فداكار يا پطروس تحقيقاً عرض مي كنم اكثر دانش آموزان آنها را موفق مي دانند و شهيد فهميده را شكست خورده. به اين دليل كه شما براي سني موضوع شهادت را طرح مي كنيد كه درك واقعي از اين مفهوم ندارد. حتي گاه بزرگان و فلاسفه ما از درك مفهوم شهيد و شهادت باز مي مانند. وقتي مي گويم اين مفاهيم روانشناختي نشده به اين معني است كه گرايشهاي رواني اين مقطع سني مورد توجه قرار گيرد و متناسب آن مطلب به او منتقل شود.

وي كه خود كارشناس ارشد برنامه ريزي آموزشي است بر آسيب شناسي موضوع بررسي متون درسي و ارتباط آن با مفاهيم واقعي دفاع مقدس تأكيد كرد و گفت: بسياري از فلاسفه و بزرگان طرح مي كنند كه عبادت برخي از افراد سوداگري است. اگر فردي به اين نيت به جبهه آمده كه شهادت نصيبش شود برخي از علما و فلاسفه آن را نوعي خودكشي مي دانند پس اين رد است. در داستان دهقان فداكار و پطروس اين دو كشته نمي شوند بلكه به عنوان يك قهرمان ملي از آنها ياد مي شود اما شهيد فهميده مي رود و بازگشتي ندارد و اين عدم بازگشت در ذهن اوليه اين دانش آموز حلاجي نشده است.

سوداگر با اشاره به تحولات دو سال اخير در حوزه تأليف مفاهيم دفاع مقدس در كتب درسي با توجه به گرايش روانشناختي اظهار اميدواري كرد با تغيير رويكرد در حوزه تأليف شاهد مطالب ماندگاري در كتب درسي باشيم.

متناسب سازي و انجام پژوهش جزو فرايند كتب درسي است

دكتر اكبري با تأييد اين بخش از سخنان سوداگر گفت: مفاهيمي مثل ايثار و شهادت نه تنها براي كودك دوره ابتدايي كه براي دانش آموز دوره دبيرستان هم قابل درك نيست اما آيا صرف اينكه دانش آموز اين موضوع را نمي فهمد اصل را بايد رها كرد؟ خير. بلكه موضوع را به عنوان يكي از مباني اصلي برنامه ريزي و محتوايي حفظ مي كنيم و نحوه پردازش يك درس مورد بحث متخصصين قرار مي گيرد. ما از كدام منظر به فهميده نگاه كرده ايم آيا اينجا شهادت اصل قرار گرفته يا عنصري از جامعه دانش آموزي ما كه در رده سني خود مي تواند به جامعه تا پاي جان هم خدمت كند؟ اگر صرفا ما از منظر فقه اسلامي شهادت را به عنوان يكي از مفاهيم متعالي مطرح كنيم خود ما هم نمي فهميم اما ما بر متناسب سازي تأكيد داريم و گاهي نياوردن بسياري از موضوعات بهتر از آوردن است.

رئيس گروه زبان و ادبيات فارسي دفتر تأليف با تشريح مراحل ارزيابي كتب درسي تا مرحله اجراي سراسري خاطرنشان كرد: كتاب پس از گذراندن مباني علمي و كارشناسي در سطح كشور به مدت دو سال اجراي آزمايشي مي شود و از منظر دانش آموز، معلمان، اوليا و متخصصان خارج از حوزه تأليف، ارزشيابي مي شود. در اين دو سال بسياري از تحقيقات و گزارشها به دست ما مي رسد و اين پژوهشها در شوراي برنامه ريزي بررسي مي شود و نتايج مدون پژوهشها در اختيار سازمان پژوهش و تأليف قرار مي گيرد و جايگاه تك تك درسها از منظر گروههاي ذكر شده مورد ارزيابي قرار مي گيرد. حتي بعد از اينكه كتاب اجراي سراسري شد هر سال مجال براي بازنگري داريم.

تأكيد بر تحقيق و مستند سازي در تأليف كتب درسي

در پايان سردار سوداگر بر تحقيق و مستند سازي در تأليف كتب درسي تأكيد كرد و افزود: به طور مثال قصه اي به اين صورت در تاريخ جنگ تحميلي وجود ندارد كه شهيد فهميده نارنجك به كمر بسته و زير تانك خوابيده باشد بلكه شهيد فهميده رزمنده اي است كه قرار بود نارنجك را درون تانك بيندازد و تانك را منهدم كند و پيروز برگردد اما در اين راه به شهادت رسيد. اينكه ما هم نمي خواهيم دست به اصلاح اين مطالب بزنيم به اين دليل است كه فضاي ذهني جامعه به دليل تبليغ غلط در آن زمان طوري ساخته شده است كه حتي اين واقعيت كه هم اكنون هم عقلاني و حماسي است را نمي پذيرند.

وي سخن امام راحل را كه فرمودند:"شما مأمور به انجام تكليف هستيد نه نتيجه" سرلوحه كار رزمندگان خواند و افزود: شهادت در جنگ هدف نبود بلكه انجام تكليف هدف بود. در اين داستان يك وقتي شهادت هدف فهميده مي شود يك وقت مي شود فرع آن، اين قصه فرق مي كند. حالا با جا افتادن وارونه مطلب نمي دانيم چه كار كنيم. شهيد فهميده اگر نارنجك به كمر خود بسته و زير تانك خوابيده باشد خودكشي كرده و به بيراهه رفته و براي نوجوان و جوان با خواندن اين مطلب علامت سوالهاي متعددي ايجاد مي شود.

رئيس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس گفت: تحقيق كنيد كه چطور شد امام(ره) فرمود: رهبر ما آن طفل 13 ساله اي است كه نارنجك به كمر بست... اين سخن امام بر اساس واقعيتي تاريخي بود كه از آن براي تهييج جامعه و به منظور مقاومت و حضور مردم در دفاع مقدس بيان شد. بنابراين اثرگذاري روايت داستانهاي دفاع مقدس بايد به گونه اي باشد كه اين را القا كند كه تلاش در راه وطن بايد به حدي باشد كه اگر در اين راه شهيد شديم ضرر نكرده باشيم. وقتي با وجود مجروحيت شديد از جانبازي سوال مي شود كه پشيمان نيستي با افتخار مي گويد نه و از اين كار احساس پيروزي مي كند پس ما بايد اين فرهنگ و حس پيروزي را به نسل نوجوان و جوان انتقال دهيم.
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 149]