گفت وگوى «جوان» با دكتر نوذر شفيعى درباره تحولات پاكستان به نام مسلم ليگ به كام حزب مردم

واضح آرشیو وب فارسی:ايتنا: گفت وگوى «جوان» با دكتر نوذر شفيعى درباره تحولات پاكستان به نام مسلم ليگ به كام حزب مردم
حميد بياتىاولين پرسش مطرح شده در اين گفت وگو ارزيابى اين كارشناس ارشد مسايل پاكستان درباره تنش هاى به وجود آمده ميان رييس جمهور و احزاب پيروز در انتخابات پارلمانى بود كه دكتر شفيعى در پاسخ به اين پرسش گفت: در مورد تنش هايى كه ميان رييس جمهور و دولت پاكستان به وجود آمده بايد به اين نكته اشاره كرد كه استدلال دولتمردان پاكستان از اين موضوع اين است كه به عنوان اولين گزينه مشرف بايد از قدرت كنار برود. دوم اين كه اختيارات وى كاهش بيابد. يعنى در صورت باقى ماندن در پست رياست جمهورى، مشرف حق انحلال پارلمان را نداشته باشد. بنابراين موضوع اصلى اختلافات ميان دولت و شخص مشرف همين نكته است. البته نبايد فراموش كرد كه در كنار اين مطلب مسايل ديگرى نيز مطرح هستند كه از مهم ترين موارد آن مى توان به بحث بازگشت قضات بركنار شده از مشاغل دولتى، به پست هاى سابقشان اشاره كرد كه البته در اين زمينه نبايد اختلاف ميان احزاب ائتلافى دولت را فراموش كرد يعنى حزب مسلم ليگ شاخه نواز مصر به بازگشت قضات به پست هاى قبلى خود و كنار رفتن مشرف از پست رياست جمهورى هستند ولى حزب مردم هر چند در اصل با ديدگاه حزب مسلم ليگ شاخه نواز موافق است اما بنابر خط مشى هاى مصلحت گرايانه حزب، اصرارى بر بازگشت قضات بر سر كار و همچنين كنار رفتن مشرف از قدرت ندارد.دكتر شفيعى در توضيح اين مطلب كه اگر احزاب ائتلافى دولت موفق به كاهش قدرت مشرف شوند ديگر اصرارى براى حذف وى از صحنه سياسى پاكستان نخواهند داشت گفت: در ميان احزاب سياسى پاكستان درباره بقاى مشرف در قدرت دو ديدگاه مطرح است؛ اول: مهم ترين احزاب اين كشور يعنى حزب مسلم ليگ شاخه نواز و حزب مردم، هر دو خاطره تلخى از مشرف دارند. حزب مسلم ليگ شاخه نواز معتقد است كه كودتاى سال ۱۹۹۹ مشرف با هدف حذف نواز شريف از قدرت بوده بنابراين نه تنها حكومت مشرف يك حكومت غيرقانونى است بلكه شخص مشرف به واسطه انجام اين كودتا بايد محاكمه نيز شود. در آن سو حزب مردم نيز به طور تلويحى معتقد است كه مشرف در ترور بى نظير بوتو دست داشته، بنابراين آنها نيز معتقدند كه مشرف بايد از قدرت كنار برود. بنابراين اين دو حزب به دليل مشى دموكراتيك خود مخالف حضور يك چهره نظامى در پست رياست جمهورى هستند و مساله ديگر اين كه حزب مسلم ليگ شاخه نواز معتقدند كه اساسا حكومت مشرف بر اساس يك مكانيزم غير دموكراتيك شكل گرفته پس در نتيجه حكومت مشرف، مشروعيت ندارد. موارد ذكر شده بنيادهاى مطرح در اين موضوع بودند اما اين دو حزب درباره اين كه مشرف بايد به چه قيمتى از كار بركنار شود با هم اختلاف نظر دارند. مسلم ليگ معتقد است مشرف بايد به هر قيمتى از كار بركنار شود، اما حزب مردم حاضر نيست به هر قيمتى مشرف از كار بركنار شود. زيرا هم اكنون حزب مردم قدرت را در دست دارد در نتيجه اين حزب هم اكنون يك حزب محافظه كار است و خواهان آن است كه مشرف با كاهش اختيارات در قدرت باقى بماند. دكتر شفيعى در ادامه امكان بروز اختلاف ميان حزب مردم و مسلم ليگ شاخه نواز درباره بركنارى مشرف را حتمى دانست و گفت: هم اكنون حزب مسلم ليگ به عنوان يك عامل راديكال عليه مشرف فعاليت مى كند اما حزب مردم بر اساس ملاحظات موجود عمل مى كند يعنى در تحولات پاكستان اگر كفه ترازو به نفع مشرف سنگينى كرد با مشرف همگام شود و اگر اوضاع به نفع نواز شريف پيش رفت با حزب مسلم ليگ شاخه نواز همراه مى شود. بر همين اساس اين حزب هم اكنون در يك موضع صدر و انتظار قرار داشته و خود را براساس اوضاع پاكستان ترسيم مى كند.دكتر شفيعى در توضيح موضع غرب در قبال وضعيت پاكستان و اين كه آيا كنار رفتن مشرف از قدرت به كاهش نگرانى هاى غرب در قبال پاكستان كمك مى كند يا خير گفت: موضع عملگرايانه غرب در مورد پاكستان اين است كه نظاميان به طور مستقيم و يا غيرمستقيم قدرت را در دست داشته باشند. دليل اين امر آن است كه اگر قرار باشد با راديكاليسم در پاكستان مبارزه شود، اگر قرار باشد پاكستان بتواند نقشى كليدى در طرح مبارزه با تروريسم ايفا كند و اگر قرار باشد بحران كشمير با هند حل شود، اين نظاميان پاكستان هستند كه مى توانند به علت داشتن قدرت در دست، اين امور را به سرانجام برسانند. اما در اين ميان غرب با يك مولفه ديگر در پاكستان مواجه است و آن اين كه نماد پاكستان بايد يك نماد دموكراتيك باشد. ارزش هاى دموكراتيك براى غرب مهم است. بنابراين غرب در عرصه عمل به مشرف تمايل دارد ولى در عرصه نمادين غرب، خواهان حضور احزاب دموكراتيك در قدرت است اما بايد اين نكته را ذكر كرد كه بدون وجود نظاميان در عرصه قدرت پاكستان، سناريوهاى غرب درباره اين كشور محقق نمى شود.از همين رو غرب تلاش مى كند تا ميان دو جريان آشتى برقرار كند. يعنى تلاش غرب براى آشتى احزاب سياسى و نظاميان در پاكستان است. يعنى ائتلافى از نظاميان و سياسيون در پاكستان شكل بگيرد كه بتواند با راديكاليسم مقابله كند و طرح امريكا براى مبارزه با تروريسم را به خوبى پياده كند.اين كارشناس ارشد مسايل پاكستان در توضيح اختلافات ميان نواز شريف و مشرف و اين كه بازنده كشمكش هاى اخير پاكستان كيست، گفت: از لحاظ پايگاه اجتماعى؛ پايگاه اجتماعى نواز شريف بيشتر در ميان طبقه صنعتى، تجار و بازرگانان و پايگاه اجتماعى مشرف بيشتر در ميان نظاميان است.مساله دوم، نواز شريف اهل ايالت پنجاب يعنى پرجمعيت ترين منطقه پاكستان و مشرف متعلق به جامعه مهاجرين پاكستان است.ديدگاه نواز شريف عدم همكارى با امريكا و ديدگاه مشرف همكارى با امريكاست و نكته آخر اين كه نواز شريف طرفدار يك مشى دموكراتيك در اداره كشور است در حالى كه مشرف يك مشى غير دموكراتيك براى اداره كشور را انتخاب كرده است و اين كه سير تحولات پاكستان به نفع كدام يك از اين دو شخص خواهد بود بايد گفت كه سير تحولات تاريخى پاكستان نشان مى دهد كه در پاره اى اوقات نظاميان و در پاره اى ديگر غيرنظاميان قدرت را در اين كشور در دست داشته اند و با در نظر گرفتن اين موضوع سه سناريو مطرح مى شود اول آنكه: مشرف از قدرت كناره گيرى كند و يك جريان سياسى متشكل از حزب مسلم ليگ و حزب مردم، رييس جمهور جديد را انتخاب كنند.دوم: يك كودتاى جديد در پاكستان رخ بدهد كه به واسطه آن مشرف از قدرت كنار رود و مانع از به قدرت رسيدن احزاب سياسى شود.سناريوى سوم آن كه: وضعيت موجود با ائتلاف حزب مردم و مشرف ادامه پيدا كند و جريان اپوزيسيونى در شكل نواز شريف و جريان هاى اسلامى راديكال شكل بگيرد.دكتر شفيعى در خصوص نقش حزب مردم، در تحولات اخير پاكستان گفت: حزب مردم به واسطه دو دليل بسيار مهم نقش بسيار چشمگيرى در تحولات اخير پاكستان داشت، اول آن كه محيط داخلى پاكستان و محيط بين المللى تا حدى مغاير با حضور نظاميان در قدرت است. يعنى تمايل چندانى بر ادامه حضور مشرف در قدرت وجود نداشته و نياز به تغيير حكومت در پاكستان به چشم مى خورد.مساله بعد كه متاثر از مساله اول بود اين كه غرب از ميان مشرف، نواز شريف و بى نظير بوتو، تصميم گرفت تا بر حزب مردم و شخص بى نظير بوتو متمركز شود و ترور بوتو موجب افزايش محبوبيت اين حزب در ميان مردم پاكستان شد و تعارض ميان مشرف و حزب مسلم ليگ شاخه نواز فضا را براى فعاليت بهتر حزب مردم باز كرد.آقاى دكتر شفيعى در ادامه به موضوع تهديد اخير حامد كرزاى رييس جمهور افغانستان مبنى بر حمله به مرزهاى پاكستان پرداخت و گفت: مطمئنا اين موضوع باعث همبستگى در داخل پاكستان شده و همبستگى در داخل موجب استحكام در سياست خارجى پاكستان مى شود. آخرين مساله اى كه در اين گفت وگو به آن پرداخته شد موضوع مذاكرات حزب مردم و حزب مسلم ليگ شاخه نواز براى كنار زدن مشرف و آينده اين مذاكرات بود كه دكتر شفيعى در توضيح آن گفت: حزب مردم طرفدار وضع موجود است يعنى اين حزب خواهان متلاطم شدن اوضاع سياسى به نحوى كه شاهد بروز بى ثباتى در پاكستان باشيم نيست، زيرا حفظ وضع موجود به معناى تداوم حضور حزب مردم در قدرت است بنابراين اين حزب تلاش مى كند تا ميان حزب مسلم ليگ شاخه نواز و شخص مشرف آشتى برقرار كند و در آخر اين كه مذاكره حزب مردم با حزب نواز شريف نه براى كنار زدن مشرف بلكه با هدف كاهش اختيارات مشرف در پست رياست جمهورى است كه تحقق اين امر موجب افزايش قدرت حزب مردم مى شود. به عبارت ديگر در تحولات پاكستان دعواها را مسلم ليگ مى كند و فوايد آن نصيب حزب مردم مى شود.
يکشنبه 6 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايتنا]

[مشاهده در: www.itna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 277]