شناسه‌دار شدن محصولات کشاورزی به این معناست که هر محصول باید یک شناسه منحصر به فرد داشته باشد.

معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که با اجرای قانون شناسه‌دار کردن محصولات کشاورزی، مصرف‌ کنندگان میوه‌های ایرانی قبل از خرید می‌توانند اطلاعات کاملی درباره محصولات را بدست آورند. تاکنون ۵۲ هزار و ۱۸۰ بهره‌بردار در سامانه باغات کشور (سبک) ثبت‌نام کرده‌اند.

این طرح به منظور حل یکی از دغدغه‌های کشاورزان و بازارهای هدف اجرا شده است، که عدم وجود آمار دقیق و قابل اعتماد برای برنامه‌ریزی مناسب مشکل ایجاد می‌کرد. وزارت جهاد کشاورزی با تکلیفی که بر عهده اتاق اصناف کشاورزی قرار داده شده بود، به شناسه‌دار کردن محصولات کشاورزی می‌پردازد. در حال حاضر، این طرح در فاز اول برای محصولات باغی اجرا شده است و در فازهای بعدی، در محصولات دیگر نیز پیاده‌سازی خواهد شد.

در این طرح، هر کشاورز قبل از تولید محصول، باید یک شناسنامه دریافت کند. این فرآیند می‌تواند از طریق ثبت‌نام از طریق گوشی همراه در اتاق اصناف کشاورزی انجام شود. به این ترتیب، کشاورز اطلاعات اولیه مربوط به محصول خود را در سامانه وارد می‌کند و کارشناسان اتاق اصناف هر شهرستان آن را بررسی می‌کنند. سپس کارشناسان اطلاعات زمین را برداشت کرده و آن را در سامانه بارگذاری می‌کنند. با استفاده از ماهواره، اطلاعات مورد نیاز برای بررسی برداشت می‌شود و پس از تطبیق، پروانه محصول کشاورزی قبل از کاشت به کشاورز صادر می‌شود. اعتبار این پروانه یک سال است و بعد از کاشت، باید هر سال توسط کارشناس رصد شود.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی در یک برنامه تلویزیونی به سؤالی درباره اینکه آیا تولید برای کشاورزانی که اطلاعات خود را ثبت نمی‌کنند و پروانه دریافت نمی‌کنند ممکن نیست، پاسخ داد. وی گفت که دولت در قانون اعلام کرده است که خدماتی فقط به کشاورزانی ارائه می‌شود که دارای این پروانه باشند.

محصولاتی که از این فرآیند خارج می‌شوند، دارای یک کد شناسه محصول هستند و در بازار قابل رصد و پیگیری هستند. به این ترتیب، هر مصرف‌کننده می‌تواند با استفاده از این کد از طریق گوشی همراه خود به تمام اطلاعات محصولات، از جمله محل تولید، ابعاد زمین، سم و کود و بذر دسترسی پیدا کند.

پیشه ور اضافه کرد: با استفاده از این طرح، می‌توان میزان تولید محصولات کشاورزی را اندازه‌گیری کرده و این اطلاعات را در اختیار تصمیم‌گیران دولت قرار داد تا بتوانند به راحتی بازار را تنظیم کنند.

محمد مهدی برومندی، معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، اظهار کرد که استان‌های فارس، اصفهان و مازندران بیشترین پیشرفت را در اجرای این طرح داشته‌اند. او افزود که طرح هنوز در مراحل آغازین خود است و همه دستگاه‌ها باید در این طرح همکاری کنند.

برومندی تأکید کرد که تمام فعالیت‌های کشاورزی باید قابل مشاهده باشند و برای این منظور، طرح شناسنامه‌دار کردن و رصد عملیات کشاورزی از مرحله تولید تا بازار راه‌اندازی شده است.

او افزود که تاکنون بیش از ۵۲ هزار بهره‌بردار در سامانه باغات کشور ثبت‌نام کرده‌اند و این سامانه شامل بیش از ۱۹۰ هزار هکتار باغ است. از این میان، حدود ۱۵۲ هزار هکتار بازدید شده و متعلق به ۴۸ هزار و ۲۸۲ نفر از بهره‌برداران است.

برومندی ادامه داد که در کشور سه میلیون هکتار باغ داریم و هدف طرح این است که تمام باغات در کشور شناسنامه‌دار شوند. در مورد گلخانه‌ها، از یکسال و نیم قبل کار شناسنامه‌داری آغاز شده است و بیش از ۳۰۰۰ گلخانه در کشور دارای شناسه هستند و محصولات آنها قابل رصد است.

وی بیان کرد که باید از تمامی بسترهای تولید مراقبت کرد و تمام فرآیندهای کشاورزی از مرحله تولید تا بازار قابل رصد باشند.

درباره زمین‌های کشاورزی بدون سند، برومندی اظهار کرد که مشکلی ایجاد نخواهد شد و برای تمامی بسترهای تولید شناسه صادر می‌شود. البته رعایت قوانین و مقررات ثبت اسناد ضروری است، اما در شناسنامه‌ای که صادر می‌شود، جزئیاتی مانند موقعیت دقیق باغ و مزرعه، نوع کشت، منابع آبیو سایر اطلاعات مربوط به تولید کشاورزی درج می‌شود.

طرح شناسنامه‌دار کردن باغات و مزارع در ایران با هدف رصد و کنترل بهتر فعالیت‌های کشاورزی اجرا می‌شود. این طرح به وسیله صدور شناسه برای باغات و مزارع، امکان رصد و نظارت دقیق‌تر بر فعالیت‌های کشاورزی را فراهم می‌کند. با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده در سامانه شناسنامه‌دار، می‌توان میزان تولید محصولات کشاورزی را اندازه‌گیری کرده و این اطلاعات را در اختیار تصمیم‌گیران دولت قرار داد تا بتوانند به راحتی بازار را تنظیم کنند.

طرح شناسنامه‌داری کشاورزی در حال حاضر در استان‌های فارس، اصفهان و مازندران به طور فعال اجرا شده است. هدف پیاده‌سازی این طرح، شناسنامه‌دار کردن تمامی باغات و مزارع کشور است. تاکنون بیش از ۵۲ هزار بهره‌بردار در سامانه باغات کشور ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از ۱۹۰ هزار هکتار باغ مورد رصد قرار گرفته است.

همچنین، در زمینه گلخانه‌ها نیز از یکسال و نیم قبل کار شناسنامه‌داری آغاز شده است و بیش از ۳۰۰۰ گلخانه در کشور دارای شناسه هستند و محصولات آنها نیز قابل رصد می‌باشند.

درباره زمین‌های کشاورزی بدون سند، برومندی اظهار کرده که برای تمامی بسترهای تولید شناسه صادر می‌شود، اما رعایت قوانین و مقررات ثبت اسناد ضروری است. در شناسنامه‌هایی که صادر می‌شود، اطلاعاتی مانند موقعیت دقیق باغ و مزرعه، نوع کشت، منابع آبی و سایر جزئیات مربوط به تولید کشاورزی درج می‌شود.

شناسنامه‌دار شدن همه محصولات در طول برنامه هفتم توسعه به این معناست که تمام محصولات کشاورزی باید یک شناسه داشته باشند و فعالیت‌های تولید آنها قابل رصد باشد. به این ترتیب، هر شهروندی که در داخل کشور محصولی را خریداری می‌کند، بتواند بداند که این محصول از کجا تولید شده است و مراحل تولید آن چگونه بوده است.

در حال حاضر، برخی محصولات مانند کیوی در استان‌های گیلان و مازندران و مرکبات و محصولات گلخانه‌ای با شناسه تولید و گواهی سلامت صادر می‌شوند.

برای ساماندهی و ثبت اطلاعات، سامانه باغات کشور (سبک) به عنوان بستری استفاده می‌شود. کشاورزان می‌توانند به آدرس sabak.org مراجعه کرده و اطلاعات و درخواست‌های خود را در این سامانه ثبت کنند.