اتیسم یک اختلال عصبی _ رشدی میباشد. در افراد دارای اتیسم، بخشهای مختلف مغز در همکاری باهم دچار مشکل میشوند و شیوع آن در حال حاضر ۱ در هر ۵۹ نفر است. این اختلال در ۳ سال اول زندگی بروز کرده و شاخصه های اصلی آن نقص در ارتباط و تعاملات اجتماعی، بروز رفتار های کلیشهای و رفتار های محدود و تکراری میباشد. اتیسم بر درک افراد از دنیا و تعاملاتشان با افراد دیگر تاثیرات عمیقی میگذارد و افراد مبتلا به این اختلال، دنیا را متفاوت تر از بقیه میبینند، میشنوند و حس میکنند. علائم اوتیسم در بزرگسالان چگونه است ؟ اوتیسم اختلالی مادام العمر است و در بزرگسالی نیز علائم آن قابل مشاهده هستند. شناسایی افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی می تواند به بهتر شدن فرهنگ اتیسمدر جامعه ما کمک کننده باشد.
مشکل درارتباطات اجتماعی و دوستیابی: روابط اجتماعی در افراد مبتلا به اوتیسم هم در کودکی هم در بزرگسالی با چالش روبرو است. رفتار و علایق خاص و محدود آن ها مانع از دوست یابی می شود. علاوه براین ها، ارتباطات عاطفی و عاشقانه نیز به دلیل مشکلات این افراد در بیان چهره ای یا درک ارتباط غیرکلامی نیز دچار مشکل خواهد بود.
مشکل در ارتباط غیرکلامی: درک بیانات چهره ای و حالات آن در این افراد چالش برانگیز است. در تعبیر و تفسیر رفتار درگیران دچار مشکل می شوند و حس می کنند در روابط خود گمشده ای وجود دارد. این افراد معمولا در برقراری تماس چشمی نیز عملکرد مناسبی ندارند.
نقص در یکپارچگی حسی: افراد مبتلا به اوتیسم به محرک های حسی، واکنش مناسب را نشان نمی دهند. این افراد در دریافت یا تحمل پذیری نسبت به بوها، صداها و ... دچار مشکل هستند.
فقدان تئوری ذهن و همدردی: افراد مبتلا به اوتیسم در فهم اینکه دیگران به چه چیزی در شرایط خاص فکر می کنند و چه دیدگاهی دارند دچار مشکل می شوند و این موارد باعث ایجاد مشکل در همدلی و همدردی می شود. افراد مبتلا به اوتیسم در درک شوخی ها یا استعاره های دیگران چالش دارند و این موارد باعث مشکلات زیادی در ارتباطات اجتماعی آن ها می شود.
پاسخ به این سوال بیشتر از هرچیزی بستگی به نوع اختلال دارد ، در بعضی از اختلالات مرتبط با گفتار و زبان، درمان به صورت کامل اتفاق میافتد و فرد از درمان ترخیص میشود اما در بعضی از اختلالات نمیتوان انتظار درمان صد در صدی داشت و بیشتر بر روی بازتوانی در فرد تمرکز میشود ، به این صورت که فرد بتواند به ظرفیت و گنجایش واقعی خود دست پیدا کند . در واقع چه در درمان قطعی و چه در بازتوانی، گفتاردرمانی میتواند کمک کند تا فرد به زندگی بهتری دست پیدا کند .
به صورت کلی گفتاردرمانگران میتوانند به ارزیابی و درمان هر گونه اختلالات گفتاری و زبانی از سنین کودکی تا بزرگسالی بپردازند . گستردگی فعالیت در این رشته میتواند برای هر شخصی جذاب باشد چرا که گفتاردرمانگران میتوانند بر اساس علاقه خود در هر کدام از حیطه های رشته به صورت تخصصی مشغول به فعالیت شوند .
در زیر به بررسی و معرفی مختصر چند حیطه از اختلالات گفتاری و زبانی مرتبط با رشته گفتاردرمانی میپردازیم تا بیشتر با این رشته از توانبخشی آشنا شویم :
اوتیسم : یکی از اختلالات روانپزشکی نسبتا شایع و رو به رشد در کودکان، که گفتاردرمانگران به بازتوانی اختلالات گفتاری و زبانی در آن میپردازند
لکنت : علامت های آشکاری چون تکرار، کشیده گویی و قفل که میتواند حکمی بر بروز لکنت در کودکان باشد
تاخیر های رشدی : هر گونه تاخیرهای گفتاری و زبانی در کودکان را باید جدی گرفت و سریعا برای بررسی های دقیق تر به گفتاردرمانگر مراجعه نمود .
اختلالات تولیدی و تلفظی : ناتوانی در تلفظ صحیح حروف و تاخیر نسبت به سن رشدی خود را نیز میتوان با کمک گفتاردرمانی برطرف نمود .
نقص توجه و بیش فعالی : درگیر بودن اختلالات گفتاری و زبانی در این کودکان باعث میشود تا گفتاردرمانگران در این حیطه به این کودکان بتوانند کمک کنند .
اختلالات یادگیری : هرگونه مشکلات یادگیری در سنین پیش دبستانی و مدرسه نیز میتواند به کمک گفتاردرمانگران برطرف یا بازتوانی شود .
و اختلالات دیگری چون : شکاف لب و کام ، کم توانی ذهنی ، کودکان دارای آسیب های شنوایی، اختلالالت بلع ، اختلالات صوتی ، فلج مغزی، آفازی و ....
این ها فقط بخشی از حیطه هایی است که گفتاردرمانگران میتوانند در آن فعالیت بالینی داشته باشند .