واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: «راشومون» ژاپني روي صحنه ايراني
روزنامه اعتماد نوشت: «راشومون» نام بزرگترين دروازه ژاپن كهن بود كه به شهر كيوتو (پايتخت ديرين ژاپن) راه ميگشود. اين كهندروازه به درازاي ۳۲ متر و بلنداي ٧/٩ متر بود كه با سقفي شيبدار در سال ٧٨٩ م. ساخته شد. پس از تغيير پايتخت از كيوتو به توكيو اين بنا رفتهرفته به فراموشي سپرده شد و از بين رفت.
ريونوسوكه آكوتاگاوا داستان كوتاهي به همين نام نوشته است كه در سال ١٩٥٠ براي يكي از بهترين كارگردانان سينماي جهان دستمايه ساخت فيلم سينمايي قرار گرفت. «راشومون» در ايران با نام آكيرا كوروساوا پيوند خورد و براي علاقهمندان هنر به نامي آشنا بدل شد. داستاني عاشقانه و بسيار كوتاه كه در قطع جيبي شايد به ١٠ صفحه هم نرسد ولي به گفته رضا كوچكزاده كه اين روزها نمايشي با همين عنوان در سالن قشقايي مجموعه تئاترشهر به صحنه آورده «ايجاز نوشتاري و جهاني كه نويسنده خلق ميكند بسيار جذاب است.»
داستان از قرن ١٣ ژاپن به امروز آمده و موقعيت انساني را توصيف ميكند كه در هر زمان و مكاني امكان رخ دادن دارد. «اين رويداد از لحاظ مضموني خيلي به اجتماع امروز ما نزديك است ولي در زمينه فرم تجربهاي است كه ما علاقه داشتيم انجام بدهيم.» كوچكزاده ميگويد: «چيزي كه در صحنههاي تئاتر ما به چشم ميخورد طرح مسائل اجتماعي نه به شكل عميق ولي جاري در جامعه است. ولي من هميشه فكر ميكنم تئاتر بايد كمي متفاوت عمل كند. اگر قرار باشد چيزي كه در جامعه ميبينيم روي صحنه هم ببينيم، جذابيتي ندارد. به همين دليل تلاش كرديم نسبت نمايشي را در تمرينها به دست بياوريم و در نهايت به تركيب متناسبي برسيم كه تماشاگر نمايش را با علاقه دنبال كند.»
استفاده از عنوان «راشومون» براي نمايش شايد نخستين گام كارگردان براي ورود به يك چالش بزرگ باشد. چون پيش از هر چيز براي مخاطب يادآور فيلم سينمايي است كه سالها محبوب بسياري از عاشقان سينما بوده است. «بله كوروساوا هم از همين مجموعه داستان براي ساختن فيلمش استفاده كرده است. به لحاظ نشانهشناسي نام راشومون در جريان تمرينها براي ما اهميت پيدا كرد. مفهوم دروازه و تنها راه ورود به يك دژ محكم براي ما بعدا اهميت پيدا كرد.»
كوچكزاده معتقد است «بين نام راشومون و آنچه در جريان اجرا رخ ميدهد يك داد و ستد تماتيك وجود دارد.» او ميگويد: «موقعيت انساني شكل ميگيرد كه هر يك از افراد دخيل در آن موقعيت نگرشهاي متفاوتي دارند و كل ماجرا براي ما كه تماشاگر هستيم، قابل داوري نيست.» كارگردان نمايش «راشومون» در فرم اجراي خود ضمن بهره گرفتن از سرچشمههاي هنر ژاپن به زبان آركاييك فارسي نيز توجه كرده و در اجرا از شيوههاي سنتي ژاپن مثل تئاتر نو و بوتو وام گرفته است.
«كار يك عاشقانه است كه شايد به دليل شرايط امروز تئاتر كمي از باقي آثار جدا شود. از طرفي ماجرا دور از مخاطب نيست و در جريان اجرا كمي با فرهنگ ژاپن آشنا ميشويم. كمي از موسيقي سنتي اين كشور را ميشنويم و تا حدي هم از عناصر صحنهاي آن فرهنگ تئاتري وام ميگيريم.» گروه براي آشنايي با فرهنگ ژاپن امكانات چنداني در دست نداشته است. «ما كتاب زيادي در دست نداشتيم و حتي با سفارت ژاپن هم تماس گرفتيم و متوجه شديم كه ترجمه انگليسي چنداني وجود ندارد. بنابراين به آثار سينماگراني مانند كوباياشي و كوروساوا اعتماد كردم و توانستم با عميق شدن در آثار آكوتاگاوا بخشي از فرهنگ اين كشور را پيدا كنم.» به هر حال فرصت تماشاي اين نمايش كه سعي كرده جنبههايي از فرهنگ و سنت اجرايي ژاپني را به نمايش بگذارد اين روزها فراهم شده و با ايفاي نقش نازنين احمدي و امير محمدي تا ۷ شهريور هر روز ساعت ١٩ روي صحنه است.
تاریخ انتشار: ۱۰:۳۷ - ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ - 12 August 2017
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 62]