واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: رشد درآمدهای گمرک به لطف "پنجره واحد"
وضعيت تحقق درآمدهای پيشبينی شده گمرک ایران در ارتباط با اجرای این پروژه در مقایسه با سال قبل با افزایش 57.69 درصدی همراه بوده است. این رشد در حالی است که در 11 ماه سال جاری با کاهش 23درصدی در ارزش کالاهای وارداتی روبهرو بودهایم.
بهجرات میتوان تاریخ فعالیت گمرک جمهوری اسلام ایران را به دو بخش قبل از «پنجره واحد» و بعد از «پنجره واحد» تقسیم کرد. پنجره واحد تجارت فرامرزی، یکی از گامهای مثبتی است که به تجار و سرمایهگذاران این امکان را میدهد که اطلاعات لازم را در قالب استاندارد به یک واحد ارائه و تمام مجوزها و مواد قانونی مرتبط با فعالیتشان را در همان محل دریافت کنند.
به گزارش روزنامه دنیای خودرو، پنجره واحد جزئی از برنامه تسهیل تجارت خارجی محسوب میشود و تمرکز اصلی تسهیل تجارت خارجی بر این نقطه است که چگونه فرآیندها و کنترلهای حاکم بر جابهجایی کالا در مرزها یعنی ورود و خروج کالا، میتواند هزینههایی را که احیانا بر تجار تحمیل میشود،کاهش دهد.
از سوی دیگر، تاثیر حداکثری بر کنترلهای ایمنی ورود کالا که به موجب قانون تعیین شده است، بر جای بگذارد. از دیگر مزایای پنجره واحد تجارت فرامرزی، میتوان به کاهش هزینهها از طریق کاهش تاخیر در اخذ مجوزها، تسریع در ترخیص کالاها و فراهم آوردن امکان توضیح قوانین به علت قابل پیشبینی شدن تقاضا برای واردات و صادرات، اشاره کرد.
پنجره واحد تجارت فرامرزی اتفاق مثبتی است اما موضوعی که باید مورد توجه متولیان این امر به ویژه گمرک کشور که متولی اصلی اجرای چنین طرحی است قرار گیرد، این است که باید زیرساختهای لازم برای انجام بهینه و مطلوب این طرح فراهم شود. با تمام این تفاسیر «پنجره واحد فرامرزی» تاثیرات فوقالعادهای بر روند فعالیت گمرک داشته است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
شرایط فعالیت امروز گمرک
گمرک جمهوری اسلامی ایران در حالی فعالیت میکند که تعدد قوانین حاکم بر امور گمرکی نزدیک به 40 قانون است. این در حالی است که این سازمان از 15 کنوانسیون، 12 رویه گمرکی (در حالی که در دنیا دارای 4 رویه هستیم)، 33 نوع عوارض دریافتی، 22 سازمان مجوزدهنده، 20 سازمان همجوار و 41 نوع معافیت بهره میبرد.
وضعیت قبل از اجرای «پنجره واحد»
پیش از اجرای سیاست «پنجره واحد گمرکی»، عملیات واردات و صادرات کالا با مشکلات زیادی روبهرو بود. از مهمترین این مشکلات میتوان به اسناد كاغذی قابل جعل و خلاف واقع، غير شفاف بودن اسناد و گواهى مبدا كالاهاى وارداتى، تغيير كاركرد بازارچههاى مرزى به مبادى اصلي ورود كالا، نبود ارتباط بانكى و كنترل مالی، عدم دسترسى به صاحب كالا، نبود امكان رصد تخلفات كارتهای بازرگانی و عدم امكان تبادل اسناد تجاري اشاره کرد.
با صدور پروانه سبز گمركی به صورت كاغذی كه بهعنوان اسناد مثبت گمركی برای محمولههای قاچاق به دفعات مورد بهرهبرداری قرار میگرفت و به دستگاههای نظارتی ارائه میشد، گزارشهای متعددی دال بر تكثير، سرقت پروانه، سوءاستفاده و جعل اسناد وجود داشت.
همچنین این رویه موجب عدم امكان كنترل مكانيزه بدهیها و تعهداتی نظیر بدهی ماده 7 كه منجر به وجود مطالبات معوق منتهی به سال 1392 بالغ بر هزار و 209 ميليارد تومان شده بود، میشد. از سوی دیگر، به دلیل فقدان نظارت مكانيزه، بدهی معوق شركتهای بيمهگر به گمرک به رقمی بالغ بر یکهزار و 500 ميليارد ریال رسیده بود.
سامانه جامع گمركى
سامانه جامع گمرکى در اصل هسته مرکزى پنجره واحد تجارت فرامرزى و دارای دو بخش لجستیک و مالی است. تشريفات گمرکى و عملیات کارشناسى پردازش اسناد گمرکى به شكلی يکپارچه در سامانه جامع گمرکى مديريت میشود. ارزشگذاری و کنترل تعرفه، مطابقت اسناد، تحلیل زمانسنجی، تعیین مسیر و ... توسط سامانه جامع در مرکز پنجره واحد اداره میشود. از هستههای اصلی آن میتوان به پنجره واحد تجارت فرامرزى (Single Window)، هسته بانكى (Bank Core)، پوسته امنيتى (Firewall & Security Core) و سامانه مجوزها (Bita) اشاره کرد.
پنجره واحد تجارت فرامرزى
(Single Window): پنجره واحد مجموعهای از ماژولهای ارتباطی بین گمرک و سایر سازمانهای ذیمدخل در حوزه تجارت است که خدمات را از یک بستر متمرکز با مرکزیت هسته (سامانه جامع گمرکی) به ذینفع عرضه و کلیه مجوزها و محتوای تجاری را بر یک بستر واحد با سازمانها تبادل و اشتراکگذاری میکند.
هسته بانكى (Bank Core): این بخش وظیفه برخطسازی و شفاف کردن عملیات مالی بین بانک و گمرک را بر عهده دارد و موجب تبادل مالی آنلاین میشود.
پوسته امنيتى (Firewall & Security Core): شامل فایروالها و دیوارههای محافظت از سامانه است.
سامانه مجوزها (Bita): این سامانه بستری برای وصول و کنترل مجوزهای صادرشده در فرآیند تجارت خارجی است. بنابر تجربیات اجرای موفق پنجره واحد در کشورهای مختلف، سامانه تبادل مجوزها روی هسته مرکزی پنجره واحد لینک و تحت نظارت گمرک است تا بروکراسی فرآیند اخذ مجوز کوتاه و تحتنظارت باشد.
رشد درآمدهای گمرک
در حالی که تا پیش از اجرای طرح «پنجره واحد گمرکی» ارسال قبض انبار کاغذی 4 تا 10 روز بعد از تخلیه کالا انجام میشد، امروز این عملیات قبل از تخلیه کالا صورت میگیرد. در همین راستا، گزارش وضعيت تحقق درآمدهای پيشبينی شده گمرک ایران در ارتباط با اجرای این پروژه در مقایسه با سال قبل با افزایش 57.69 درصدی همراه بوده است. این در حالی است که در 11 ماه سال جاری با کاهش 23درصدی در ارزش کالاهای وارداتی روبهرو بودهایم.
ارتقای رتبه ایران در کشف مواد مخدر
بر اساس آخرین گزارش منتشره توسط دفتر مقابله با موادمخدر و جرم سازمان ملل متحد، گمرک ایران بیشترین کشفیات مربوط به موادمخدر، روانگردان و انواع پیشسازهای صنعتی را پس از کشورهای استرالیا، نیوزلند و پاکستان و با کسب رتبه چهارم به خود اختصاص داده است. گفتنی است میزان کشفیات موادمخدر در سالهای 1391، 1392، 1393 و 1394 به ترتیب 153 تن، 18،202 تن، 148،422 تن و 289،107 تن بوده که خود گواه محکمی برای این مدعاست.
ارتقای رتبه کارایی فرآیند گمرکی
طبق آخرین آمار «کارایی فرآیند گمرکی» که توسط بانک جهانی در سال 2016 اعلام شد، گمرک جمهوری اسلامی ایران با بهبود 23 رتبهای در مقایسه با سال 2014، در رتبه 110 کشورهای دنیا قرار گرفت. البته این سازمان در سال 2007، رتبه 63 دنیا را در اختیار داشته است.
تاریخ انتشار: ۱۱:۳۸ - ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ - 07 March 2017
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]