واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
میراث فرهنگی حضور حضرت معصومه(س) در ایران قم امروز به برکت حضرت معصومه(س)به عنوان یک قطب علمی، دینی و فقهی شمرده میشودکه اندیشمندان بسیاری ازکشورهای مختلف جهان به این شهر میآیند و پای درس علمای شیعی مینشیندکه همین مسأله نقش مهمی در توسعه فرهنگ شیعی و معارف اهل بیت(ع) دارد.
گروه آیین و اندیشه فرهنگ نیوز؛ یک سال بعد از هجرت اجباری امام رضا(ع) از مدینه به مرو، تعدادی از برادران و خواهر حضرت نیز راهی ایران شدند.کاروان حضرت فاطمه معصومه(س) در نزديکي ساوه با مأموران خليفه عباسي روبه رو شده و تعدادي از همراهان ايشان در اين واقعه به شهادت رسيدند. حضرت فاطمه معصومه(س) که پس از اين واقعه جانگداز به شدت بيمار شده بودند، به همراه باقيمانده کاروان وارد شهر قم شدند. در اين شهر بود که موسي بن خزرج اشعري، از شيعيان و دوستداران مشهور اهل بيت(ع)، افتخار ميزباني ايشان را پيدا کرد.اين ميزباني 17 روز ادامه داشت. حضرت فاطمه معصومه(س) در تمام اين مدت، در مکاني که امروزه به «بيت النور» مشهور است، مشغول عبادت بودند و سرانجام در روز دهم يا دوازدهم ربيع الثاني سال 201 هـ.ق، رحلت کردند و در محلي که به «بابلان» معروف بود – و در آن زمان خارج از شهر قم قرار داشت – به خاک سپرده شدند. اين مکان بعدها به حرم باشکوه اين بانوي ارجمند مبدل شد و بزرگواراني از خاندان اهل بيت(ع) نيز در کنار ايشان به خاک سپرده شدند. در خلال دوازده قرن گذشته، حرم مطهر و باعظمت حضرت فاطمه معصومه(س) همواره پناهگاه حاجتمندان بوده است. به برکت حضور اين بانوي بزرگوار، قم به يکي از مراکز اصلي علمي جهان اسلام تبديل شده است. مرکزي که در سايه حضور کريمه اهل بيت(س) حوزه علمیه قم تاسیس و بزرگان بسیاری در حوزه های علمیه این شهر رشد کرده اند.قم قبل از حضور حضرت معصومه:شهر قم قبل از ورود حضرت معصومه (س) از آبادانی ظاهری بی بهره بود و اهالی شیعی مذهب آن در اثر بی توجهی حاکمان مورد آزار و اذیت بودند، اما از لحاظ ایمان و اعتقاد مذهبی، این شهر بهترین فضای معنوی را داشته و زمینه پذیرش اهل بیت پیامبر (ص) و یاران با وفای آنان در این منطقه کاملا فراهم بود. به همین جهت امامان معصوم (ع) در مناسبت های مختلف، شهر قم و اهالی آن را مورد عنایت قرار داده و عبارات زیبایی را که حاکی از علاقه مندی آن بزرگواران به این خطه ایران بود، بیان می کردند.حتی گاهی ائمه اطهار با فرستادن تحفه ها و هدایا اهل قم را مفتخر می ساختند. از جمله می توان به ابی جریر زکریا بن ادریس و زکریا بن آدم و عیسی بن عبدالله و چند نفر دیگر اشاره نمود که به افتخار اخذ هدایای ارزشمندی همچون انگشتری و جامه و کفن از دست مبارک ائمه هدی (ع) نائل شدند. به نظر می رسد تعداد اخبار و احادیثی که در مورد شهر قم از ائمه اطهار (ع) روایت شده است درباره هیچ یک از شهرهای ایران روایت نشده است. مرحوم شیخ حسین مفلس در کتاب «تحفة الفاطمیین » چهل حدیث در باره قم نقل کرده است. در کتاب های معتبر شیعی همچون بحارالانوار، سفینة البحار و مستدرک سفینة البحار و... در این رابطه روایات جامع و قابل توجهی نقل شده است.پیامدهای حضور حضرت معصومه در ایران:بعد از ورود حضرت معصومه (س) به قم و دفن پيكر مطهر آن حضرت در اين سرزمين مقدس، علويان و سادات بيشترى به اين شهر روى آوردند، توجه شيعيان به اين نقطه فزونى يافت و علما و مشاهير شيعه در طول تاريخ بهاين مكان مقدس توجه نشان دادند، مهاجرت به اين شهر زياد شد و موقعيت مذهبى قم تثبيت و استحكام تاريخى يافت. قم با اين ويژگىها در ميان شهرهاى شيعه نشين از شهرت جهانى برخوردار شد و يكى از شهرهاى مهم جهان اسلام به شمار آمده و از مراكز مهم فرهنگى و فقهى شيعه گرديد و از همه مهمتر به عنوان هسته مركزى و پايگاه اصلى بزرگترين و باشكوهترين انقلاب در تاريخ جهان گرديد. در ادامه به برخی از پیامدهای فرهنگی حضرت در قم پرداخته می شود:1- مورد توجه قرار گرفتن قم:شهر قم به تدريج از شمال شرقى، به جنوب غربى كه محل دفن آن حضرت بود كشيده شد به طورى كه حرم فاطمه معصومه (س) كه در حاشيه شهر قرار داشت، امروزه در مركز شهر و در آبادترين قسمت آن واقع است.از سوی دیگر، توجه پادشاهان و حاكمان و طبقات گوناگون مردم به اين شهر جلب شدو در نتیجه كوچ بسيارى از افراد مشتاق اهل بيت (س) براى اقامت در آن، به خاطر مدفون بودن حضرت معصومه (س) در اين شهر ،قم رونق بسیار زیادی گرفت.2- حضور چشمگیر سادات علوی در این شهر:بعد از رحلت و دفن حضرت در شهر قم، بسیاری از فرزندزادگان امام حسن و امام حسین و موسی بن جعفر و علی بن موسی الرضا (ع) و از فرزندان محمد حنفیه و زید بن علی بن الحسین (ع) و اسماعیل فرزند امام صادق (ع) از اطراف به قم روی آورده اند. از آنجا که این شهر از ابتدا مورد نظر آل علی (ع) بوده است و مردم قم نسبت به اولاد پیغمبر (ص)ارادت و علاقه خاصی داشته اند، به تدریج بعد از ورود حضرت معصومه (س) از نظر کثرت سادات، موقعیت بی نظیر و یا کم نظیری یافته است. امروزه کثرت سادات قم، به خوبی محسوس و مشهود است و چند محله به نام علویان و سادات است که بیشتر آنها سید هستند، از جمله محله سیدان، محله موسویان و محله موسی . امروزه نیز خیلی کثیری از محبان حضرت از شهرهای ایران و نیز کشورهای همسایه از جمله عراق، بحرین، پاکستان، لبنان و...برای زیارت به قم مشرف می شوند.3-تاسیس حوزه علمیه قم:حضرت فاطمه معصومه(س) بانویی اهل فضل، دانش و علوم فقهی و دینی بودند. پس از رحلت حضرت معصومه(س) قم به توسعه علوم دینی شهرت یافت و علما و محدثان برجستهای چون ابراهيم بن هاشم قمى، احمد بن اسحاق قمى، على بن بابويه قمى و ... از اوايل قرن سوم هجرى به بعد، زمينه گسترش علوم و حديث را در اين شهر فراهم کردند.اين حوزه علمیه تداوم یافت و هجرت ملاصدرا فيلسوف نامى شيعه به قم چهره ديگرى به اين حركت داد. سكونت مرحوم فيض كاشانى در قم و تاسيس مدرسه فيضيه در جوار حرم مطهر حضرت معصومه(س)، رشد فكرى و فضاى علمى اين شهر را دگرگون کرد.در سال 1315شمسى مرحوم شيخ عبدالكريم حائرى به قم مهاجرت کرد و حوزه علمیه قم به مدد مجاهدتهای علمی این عالم ربانی جانی تازه گرفت و همه اندیشمندان دینی به این شهر هجرت کردند و امروز به بركت حضور معنوى حضرت فاطمه معصومه(س) مجمع بزرگى از مراجع، آيات عظام و فقيهان و مجتهدان در اين شهر ايجاد شده است كه مورد توجه جهانيان قرار دارد.قم امروز به برکت حضرت فاطمه معصومه(س) به عنوان قطب علمی، دینی و فقهی جهان شمرده میشود، اندیشمندان بسیاری از کشورهای مختلف جهان به این شهر عالم پرور میآیند و پای درس علمای شیعی مینشینند که همین مسأله نقش مهمی در توسعه فرهنگ شیعی و معارف اهل بیت(ع) دارد.از سو دیگر در سایه حوزه های علمیه قم، اندیشمندان خارجی بسیاری به بارگاه مطهر کریمه اهل بیت(ع) مشرف میشوند و بیتردید این حسن همجواری و انس معنوی ثمرات ویژهای برای آنها خواهد داشت و با اشاعه فرهنگ این بانوی بزرگ در جهان، معارف ارزشمند ایشان نیز ناشناخته نخواهد ماند. این مسأله تأکید بر همان نقل قول صریح امام صادق(ع) است که سالهای سال پیش از ورود حضرت معصومه(س) به قم فرمودند: «زمانى مىرسد كه از قم علم و دانش به ديگر شهرها از شرق تا غرب عالم منتشر مىشود، تا جايى كه اين شهر اسوه و الگوى شهرهاى ديگر گشته و هيچ كسی در روى زمين باقى نمىماند كه از قم به او بهرههاى علمى و دينى نرسد تا آنكه زمان ظهور حجت خدا و قائم ما فرا رسد».4. پیروزی انقلاب اسلامی ایران:از مهم ترین ویژگی های شهر قم و آثار و برکات فرهنگی حضرت معصومه (س) در ایران، تشکیل هسته های مرکزی انقلاب اسلامی در این نقطه حساس کشور می باشد. شهر قم بستر قیام و انقلاب و پرورشگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران است. اکثر حوادث انقلاب اسلامی با این شهر مرتبط بوده است. از این رو قم با حضور علمای طراز اول خود و پرورش فقها و متکلمان بزرگ به برکت حضور حضرت معصومه(س) در این شهر، در پیروزی و اعتلای انقلاب اسلامی ایران نقش بی بدیلی دارد.
95/10/20 - 09:58 - 2017-1-9 09:58:11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 106]