واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آینده نگری ایرانیان در ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند شهرکرد - ایرنا - در بین ایرانیان ضرب المثل یا پند نامه ای با عنوان "جوجه ها را آخر پاییز می شمارند" وجود داشته که حاکی از آینده نگری و خردگرایی آنان است.
کاربرد اجتماعی این مثل حکیمانه را باید در تاریخ معاصر ایران بررسی کرد، هر چند کارشناسان معتقدند که این گزاره از مناطق مرکزی ایران به دیگر مناطق کشور از جمله استانهای گرمسیری نیز سرایت کرده است.بازشناسی جامعه محوری این ضرب المثل نشان می دهد حتی برخی از افراد گاهی آن را به عنوان گزاره رجزخوانی و حوالت کردن به دیگر روز به کار برده اند.با این حال، همین گزاره و ضرب المثل ایرانی ریشه در آینده نگری و خرد گرایی افراد داشته است تا بتوان بواسطه رفتارهای پدافندی در برابر سرمای طاقت فرسای روزهای پاییز انداخته ای را حفظ کرد.مولانا جلال الدین درباره این پایان نگری و مصلحت اندیشی نیز ابیاتی نغز دارد "که هر که اول بنگرد پایان کار / اندر آخر او نگردد شرمسار" و او بر این عقیده است که "مرد آخر بین مبارک بندهای است".این شمردن جوجه ها در آخر پاییز را مادرانی که خانه آنها دارای بافت و معماری سنتی بود انجام می دادند و تا عصر آخرین روز پاییزی جوجه ها را یکی یکی می شمردند و نتیجه 6 ماه زحمت خود را می دیدند.یک محقق و پژوهشگر حوزه تاریخ می گوید: در گذشته مرغ در فصل بهار یا تابستان در همان خانه های قدیمی جوجه آوری داشت و این جوجه ها برکت خانه محسوب می شد.بابک زمانی پور در گفت وگو با ایرنا افزود: بخشی از اقتصاد خانوار در گذشته از طریق دامپروری تامین می شد و داشتن مرغ نیز بخشی از تامین مایحتاج غذایی آنان محسوب می شد.به گفته وی از این رو حفظ تکثیر طیور برای خانواده ها از اهمیت بالایی برخوردار بود و تلاش برای زنده ماندن جوجه ها همیشه از سوی بانوان خانه دنبال می شد.وی گفت: در منطقه مرکزی ایران ماه آذر یا قوس دارای سرماهای سختی بوده است و این سرمای خشک گاهی باعث تلف شدن طیور و حتی دام خانوارها می شد.به گفته وی از این رو زنان خانه سعی می کردند تحت هر شرایطی از جوجه ها نگهداری کنند تا جوجه ها زنده بمانند و این زنده ماندن جوجه ها برای زنان و دختران خانه یک ارزش و امتیار محسوب می شد.زمانی پور می گوید: زنده ماندن جوجه ها و شمارش آنها در آخرین روز پاییز نشان می داد که زنان و دختران به اقتصاد خانوار توجه ویژه ای داشته باشند.به گفته وی از نظر فرهنگی نیز جوجه ها نماد آمال و آرزوهای انسان ها تلقی می شد و جوجه هرکسی به آخر پاییز رسیده بود، می گفتند که آرزوهایش رسیده است.وی گفت: پس از شمارش جوجه از سوی مادر خانواده، مراسم شب چله شروع می شد و این شب نمادی از وحدت و همدلی بین خانواده ها محسوب می شد که شعرخوانی، برپایی کرسی، استفاده از شب چره ها دستپخت زنان، آش کشک کدو، تفال زنده ها، شاهنامه خوانی ها، بهره گیری از کشمش های انگور آویز، خوردن سه محصول قرمز رنگ انار، هندوانه و سنجد در این شب باب بوده است.به گزارش ایرنا، اما این روزها برخی از ضرب المثل ها دیگر کارکرد اجتماعی خود را از دست داده و تنها به یک گزاره متن پر کنی تبدیل شده است.این ضرب المثل نشان می دهد که در گذشته آینده نگری و برنامه ریزی برای آینده یک اصل اجتماعی قلمداد می شد که اکنون کمتر مورد توجه قرار می گیرد و برخی خانواده ها تمام اندوخته و سرمایه خود را در زمان حال مصرف می کنند.گزارش: محمود رئیسی**انتشاردهنده: جهانبخش صفری دهکردی 2097/6021
30/09/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]