تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820886932
بازي بزرگ جديد براي نفت و گاز خزر
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: بازي بزرگ جديد براي نفت و گاز خزر
در اوايل دهه ۱۹۹۰ ميلادي، عصر جنگ سرد با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي پايان يافت و ظهور جمهوري‌هاي جديد را بايد مهم‌ترين دستاورد آن رويداد تاريخي به شمار آورد. اين كشورها منابع عظيم هيدروكربوري و معدني در اختيار دارند، اما از ديرباز مهم‌ترين مانع فراروي آنان، عدم دسترسي به آب‌هاي آزاد بوده است.
نویسنده : وحيد حاجي‌پور
در اوايل دهه ۱۹۹۰ ميلادي، عصر جنگ سرد با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي پايان يافت و ظهور جمهوري‌هاي جديد را بايد مهم‌ترين دستاورد آن رويداد تاريخي به شمار آورد. اين كشورها منابع عظيم هيدروكربوري و معدني در اختيار دارند، اما از ديرباز مهم‌ترين مانع فراروي آنان، عدم دسترسي به آب‌هاي آزاد بوده است.
پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، جهان به سوي نظام تك‌قطبي حركت كرد و ايالات‌متحده خود را به عنوان ابرقدرت دنيا معرفي كرد. پس از استقلال اين كشورهاي جديد، دولت‌هاي مختلف به ويژه امريكا، روسيه و چين تلاش كردند تا در سايه فقدان يك قدرت منطقه‌اي، جايگاه خود را در اوراسيا و حوزه درياي كاسپين مستحكم كنند.
آسياي ميانه كانون فرهنگ‌ها و تمدن‌هاي مختلف است. اديان و تمدن‌هاي بسياري از اين ناحيه به دنيا معرفي شده است و در قرن‌هاي گذشته، منطقه آسياي ميانه از اهميت چشمگير ژئوپليتيك و ژئواستراتژيك برخوردار بوده است و اصطلاح بازي بزرگ جديد از دهه ۱۹۹۰ ميلادي، براي نشان دادن اهميت اين ناحيه رايج شده است.
منافع ژئواستراتژیک
براساس مفاهيم ژئواستراتژيك، منابع هيدروكربوري چشمگير در بستر و حوزه درياي سرد كاسپين وجود دارد. موضوع دوم نيز به چگونگي ترانزيت منابع اين منطقه از طريق خطوط لوله مربوط مي‌شود. با توجه به اينكه هيچ يك از جمهوري‌هاي استقلال‌يافته به آب‌هاي آزاد دسترسي ندارند، بدين ترتيب كنترل خطوط لوله صادراتي از اهميت بالايي برخوردار است. در دهه ۱۹۷۰ ميلادي برداشت نفت در باكو آغاز شد. نفت توليدي با ترانزيت از طريق شبكه خط لوله به شوروي منتقل مي‌شد. رهبران كرملين سال‌هاي متمادي با غارت ذخاير جمهوري‌هاي تحت سلطه، آنان را در شرايط دشوار اقتصادي محصور نموده بودند. با سرازير شدن نفت توليدي به شوروي، رهبران مسكو تمايلي به ايجاد مسيرهاي ديگر ترانزيت نفت نداشته‌اند. همچنين رهبران روسيه براي تداوم نفوذ سياسي خود تلاش مي‌كنند تا بازارهاي اروپايي را به خود وابسته كنند. در جنوب كاسپين نيز، ايراني‌ها به عنوان يكي از متحدهاي راهبردي روس‌ها قرار دارند كه ارزان‌ترين راه دستيابي جمهوري‌هاي آسياي ميانه به آب‌هاي آزاد محسوب مي‌شوند.
از سوي ديگر، امريكايي‌ها براساس راهبردهاي انرژي خود ذخاير كاسپين به ويژه نفت قزاقستان و تركمنستان را به عنوان منابع جايگزين براي نفت آلاسكا مي‌دانند. شركت‌هاي مختلف امريكايي نظير شورون با نقش‌آفريني كاندوليزا رايس، در سال‌هاي اخير در حال ايجاد خطوط لوله صادراتي در آسياي ميانه هستند.
نگاه امریکایی‌ها
امريكايي‌ها در دو دهه گذشته با سرمايه‌گذاري گسترده به دنبال توسعه خط لوله‌هايي هستند كه با دور زدن روسيه و ايران، راه صادرات نفت و گاز دولت‌هاي اوراسيا به بازارهاي اروپايي و آسيايي را هموار نمايد. علاوه بر مسائل ژئوپليتيك، رهبران واشنگتن خواهان تشكيل دولت‌هايي باثبات و دموكرات در آسياي ميانه هستند.
امريكايي‌ها به دنبال برقراري ثبات در افغانستان و قفقاز هستند و دليل اصلي حضور گسترده نظامي ارتش اين كشور در پايگاه ماناس در نزديكي بيشكك، زير نظر گرفتن اتفاقات اين منطقه است.
دولت امريكا با سرمايه‌گذاري گسترده اقتصادي، خواهان كاهش كنترل روس‌ها در سراسر اين منطقه پهناور و راهبردي است.
با رشد مصرف سوخت‌هاي فسيلي به ويژه پس از بحران نفت در دهه ۱۹۷۰ ميلادي، امريكايي‌ها خواهان ايجاد شكل‌گيري هاب‌هاي جديد انرژي به عنوان جايگزين كارتل اوپك هستند و همه اين عوامل را بايد انگيزه‌هاي شكل‌گيري بازي بزرگ جديد دانست. بازيگر مهم ديگر اين بازي بزرگ جديد، چيني‌ها هستند كه در همسايگي آسياي ميانه قرار گرفته‌اند. اكثر جوامع اقليت چيني، داراي نژادهاي آسياي ميانه و قفقاز هستند. فراموش نكنيد كه چيني‌ها به شدت از حضور امريكايي‌ها در آسياي ميانه بيمناكند. به هر حال، تغيير در توازن راهبردي منطقه آغاز گرديده و چيني‌ها معتقدند حضور ايالات متحده در حوزه كاسپين، زنگ خطري براي امنيت آنان است.
از سوي ديگر، گروه‌هاي تندروي فعال در آسياي ميانه را بايد تهديدي براي چيني‌ها به شمار آورد. اين گروه‌ها عامل اصلي ناآرامي‌هاي استان ژين چيانگ چين هستند. چيني‌ها در حال توسعه زيرساخت‌هاي فعاليت اقتصادي در آسياي ميانه هستند. در شرايط كنوني، منابع انرژي كشورهاي حوزه كاسپين از اهميتي حياتي براي دولت چين برخوردار است. چيني‌ها به سرعت در حال ساخت شبكه بزرگراه‌ها و راه‌آهن در كشور پهناورشان هستند. احياي جاده ابريشم براي اتصال چين به خاورميانه، شمال آفريقا و اروپا نيز در دستور كار پكن قرار دارد. از سوي ديگر، دولت‌هاي آسياي ميانه با استقبال از سرمايه‌گذاري چيني‌ها معتقدند حضور سرمايه‌گذاران اين كشور به بهبود رفاه كشورهاي آنان مي‌انجامد. هم اينك حجم تجارت سالانه چين و جمهوري‌هاي استقلال‌يافته از مرز ۴۰ ميليارد دلار فراتر رفته است. در مجموع، منابع انرژي منطقه آسياي ميانه از اهميت زيادي براي بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي برخوردار است. روابط شكننده آنان نيز به بالا گرفتن رقابت‌هاي آشكار و پنهان دولت‌هاي اين منطقه، دامن زده است. دنياي صنعتي امروز به شدت به منابع انرژي نيازمند است و همه بازيگران به دنبال سلطه بر منابع انرژي ارزشمند آن هستند.
اينك مثلث راهبردي شكل گرفته ميان روسيه، امريكا و چين براي تصاحب ذخاير هيدروكربوري كاسپين شكل گرفته و بر منابع عظيم اين منطقه، سايه افكنده است. بدين ترتيب، سناريوهاي سياسي آينده تعيين خواهد كرد كه برنده اين بازي بزرگ، كدام دولت خواهد بود.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۵ - ۲۰:۰۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها