واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چراغ خطر کاهش جمعیت همچنان روشن است
در آستانه یکسالگی هفته ملی جمعیت هنوز 5 بند سیاست جمعیتی ابلاغی زمین مانده است / آخر ارديبهشت ماه دو سال از ابلاغ سياستهاي چهاردهبندي جمعيت از سوي مقام معظم رهبري ميگذرد.
نویسنده : نفيسه ابراهيمزاده انتظام
آخر ارديبهشت ماه دو سال از ابلاغ سياستهاي چهاردهبندي جمعيت از سوي مقام معظم رهبري ميگذرد. با اين وجود دست كم پنج بند از مجموع 14 بند منشور جمعيتي كشور مورد غفلت جدي قرار دارند و در عمل روي زمين ماندهاند و پيگيري مابقي بندها نيز با دست اندازهايي مواجه است. نتيجه اينكه طبق آمارهاي سازمان بهداشت جهاني در سال ۹۴، ۱۰ درصد جمعيت كشور بالاي ۶۰سال سن دارند كه در سال ۱۴۲۹، ۳۰ سال آينده سالخوردگي جمعيت ايران به ۳۳ درصد افزايش پيدا خواهد كرد. اين در حالي است كه بالاي ۲۱ درصد جمعيت سالمند در كشور يعني انفجار سالمندي و بر همين اساس بايد از همين امروز برنامهريزي و اقدامات لازم را شروع كنيم، هر چند كه ممكن است دير شده باشد.
از آنجا كه در پي تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سالگرد ابلاغ سياستهاي كلي جمعيت از سوي رهبر انقلاب به عنوان روز ملي جمعيت و هفته انتهايي ارديبهشت به عنوان هفته ملي جمعيت نامگذاري شده، ميتواند فرصتي براي بازخواني اقدامات انجام شده و برنامهريزيهاي صورت گرفته در جهت تحقق اهداف سياستهاي جمعيتي كشور به شمار برود. اين مطالعه در هر سطحي كه صورت بگيرد با در نظر گرفتن اين نقطه همراه خواهد بود كه اجرايي شدن برخي از بندهاي سياستهاي ابلاغي زمانبر و ديربازده است و برخي ديگر نيز براي اثربخشي به استمرار و توالي نيازمند است. با اين حال از روي عمق و ميزان فراگيري گفتمان اصلاح الگوي جمعيت و برنامههايي كه براي ظرف دو سال گذشته ميتوانسته در جامعه نمود داشته باشد، ميتوان در مورد اندازه پيشرفت اجرايي اين سياستها قضاوت كرد.
بندهايي كه روي زمين ماندهاند
بر همين اساس ميتوان گفت دست كم پنج بند از مجموع 14 بند منشور جمعيتي كشور مورد غفلت جدي قرار دارند و در عمل روي زمين ماندهاند و پيگيري مابقي بندها نيز با دستاندازهايي مواجه است. از جمله بندهايي از سياستهاي ابلاغي مقام معظم رهبري در حوزه جمعيت نيز به رغم ادعاي دستگاههاي اجرايي و برخلاف اينكه توانستهاند در بودجه عمومي دولت داراي رديفهاي مستقل شوند، در عمل اتفاق چنداني درباره با آنها رخ نداده است. از جمله بند دوم و سوم اين سياستها با مضمون « رفع موانع ازدواج، تسهيل و ترويج تشكيل خانواده و افزايش فرزند، كاهش سن ازدواج و حمايت از زوجهاي جوان و توانمندسازي آنان در تأمين هزينههاي زندگي و تربيت نسل صالح و كارآمد» و « اختصاص تسهيلات مناسب براي مادران به ويژه در دوره بارداري و شيردهي و پوشش بيمهاي هزينههاي زايمان و درمان ناباروري مردان و زنان و تقويت نهادها و مؤسسات حمايتي ذيربط.» نتيجه اين موضوع را ميتوان در ميان گفتههاي صاحبنظران جستوجو كرد.
در اين ميان كبري خزعلي، رئيس شوراي فرهنگي - اجتماعي زنان و خانواده شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز گذشته در جمع اصحاب رسانه با اعلام برنامههاي هفته ملي جمعيت گفت: بحث جمعيت و رسيدن به جمعيت پويا و متعادل از ضرورتهاست و در استانداردهاي جهاني هر پنج تا ۱۰ سال بايد در سياستهاي جمعيتي بازنگري انجام شود و اين سياستها متناسب با شرايط تغيير كند و اين در حالي است كه سياستهاي ايران از ۵۰ سال گذشته تغييري نكرده است. وي با اشاره به اينكه بر اساس گزارش مراكز معتبر پايش جمعيت دنيا، ايران بدترين و سريعترين كاهش جمعيت را داشته است، گفت: اين كاهش جمعيت كه طي ۱۰ تا ۱۵ سال اتفاق افتاده، اگر ادامه پيدا كند سبب كاهش نيروي جوان و پيرشدن تدريجي جمعيت ميشود.
یک پنجم زوجهای ایرانی نابارورند
رئيس شوراي فرهنگي- اجتماعي زنان و خانواده شوراي عالي انقلاب فرهنگي همچنين اظهار داشت: هفته جمعيت با شعار «خانواده، توليد مثل و فرزندپروري» از روز شنبه ۲۵ ارديبهشت آغاز و تا جمعه ۳۱ ارديبهشتماه ادامه دارد. همچنين عناويني مانند جمعيت، خانواده سالم، آرامش و نشاط؛ جمعيت، باروري و حمايت از زوجين نابارور؛ جمعيت، حفظ كرامت سالمندان؛ جمعيت، حفظ باروري و عوامل تهديدكننده؛ جمعيت، سلامت باروري و افزايش نسل سالم؛ جمعيت جوان و اقتصاد پويا؛ جمعيت، فرزندپروري و خانواده منتظر براي روزهاي هفته ملي جمعيت در نظر گرفته شده است. اطلاعات علمي منتشر شده در اين زمينه تأييد كننده واقعيت تهديدي است كه در زمينه جمعيت وجود دارد. به عنوان نمونه محمدمهدي آخوندي، رئيس انجمن علمي جنينشناسي ايران با اشاره به اينكه ۲۰ درصد زوجهاي ايراني نابارورند، نيز در نشست روز ملي جمعيت گفت: در كشور ما از درمان ناباروري حمايتهاي بيمهاي لازم انجام نميشود.
سالمندی در کمین ایران جوان
محمدجواد محمودي، استاد دانشگاه و جمعيتشناس نيز در همان نشست با اشاره به اينكه در ۳۵ سال آينده ۳۳ درصد جمعيت كشور بالاي ۶۰ سال سن دارند، گفت: اين در حالي است كه در سال ۹۴، ۱۰ درصد جمعيت كشور سالمند بودند و از سال ۸۰ با افزايش زاد و ولد در كشور مواجه بوديم، به طوري كه سالي ۲۹ هزار تولد اضافه شده است و پيشبيني ميكرديم تا سال ۹۷ يا ۹۸ اين افزايش به دليل توانايي جمعيت در فرزندآوري ادامه داشته باشد و از چند سال قبل شروع به هشدار كرديم. وي با اشاره به اينكه اصلاح و هدفمندكردن ارائه خدمات تنظيم خانواده هدف اصلي ما بود، گفت: به اشتباه عنوان شد كه خدمات تنظيم خانواده قطع شده است و همين موضوع باعث شده در استانهاي محروم زاد و ولد بيشتر از استانهاي ديگر باشد. اين استاد دانشگاه و جمعيتشناس تصريح كرد: استانهاي محروم مانند سيستان و بلوچستان، كردستان، آذربايجان، همدان، خراسان، ايلام و چهارمحال و بختياري را بررسي كرديم و مشخص شد كه نرخ رشد مواليد در سال ۹۳ نسبت به سال قبل از آن در اين استانها 4/1 درصد افزايش داشته است و اين در حالي است كه نرخ مواليد در سال ۹۳ نسبت به ۹۴، 1/8 درصد كاهش پيدا كرد. به گفته محمودي، همچنين در استانهاي برخورداري مانند تهران، اصفهان، سمنان، يزد، بوشهر، مركزي، مازندران و فارس بررسي و مشخص شد كه زاد و ولد در تهران، اصفهان، سمنان و بوشهر افزايش داشته و در مابقي استانها ثابت بوده است و همچنين در سال ۹۳ نسبت به ۹۲ نرخ مواليد 4/4درصد افزايش و در سال ۹4 نسبت به ۹3، به 2/7 درصد كاهش يافت.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۲۰:۲۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]