واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۵ بهمن ۱۳۹۴ - ۲۳:۰۲
در نشست کتابهای نظری ادبیات کودک و نوجوان، مسئول انتشارات علمی فرهنگی با بیان اینکه طی صد سال گذشته ادبیات کودک و نوجوان تحت سیطره سه رویکرد لیبرال، چپ مارکسیست و دینی اسلامی بوده است، گفت: دو رویکرد اخیر در قیاس با رویکرد لیبرال، از نفس افتادهاند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، نشست کتابهای نظری ادبیات کودک و نوجوان عصر امروز، دوشنبه، 5 بهمن، در سرای کتاب با حضور علیاصغر صیدآبادی- مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی-، سیدصادق رضایی – رییس حوزه کودک و نوجوان حوزه هنری- و دکتر مسعود کوثری، مدیرعامل موسسه انتشاراتی علم و فرهنگ و سیدعلی کاشفی خوانساری – روزنامهنگار و منتقد- برگزار شد و مسعود کوثری، مدیرعامل موسسه انتشاراتی علمی فرهنگی، در این نشست گفت: در حوزه ادبیات کودک و نوجوان 3 رویکرد کلی مارکسیسم، لیبرالیسم و رویکرد دینی اسلامی در صد سال اخیر وجود داشته است که اگرچه رویکرد چپ و دینی اسلامی انتقادات زیادی به رویکرد لیبرال وارد داشته و دارند، اما در مقابل او به سبب کمرنگ بودن خلاقیتشان از نفس افتادهاند. بنابراین بخشی از تعطیلی مباحث نظری در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به موضوع این خستگی و از نفس افتادگی برمیگردد. وی تصریح کرد: این دو رویکرد همیشه دنبال سؤالات کلی و ریشهدار هستند و چرایی و چه باید کرد و... از سؤالات اصلی این رویکردها محسوب میشود که نمیتوان به آنها پاسخ دقیق داد، در حالی که در حوزه کودک و نوجوان مسائل دیگری هم مطرح است. علت از نفس افتادگی این رویکردها در مقابل رویکرد سوم این نکته است که رویکرد سوم به موضوع خلاقیت توجه داشته و ضمن اینکه خود را درگیر سوالات بنیادین و کلی نمیکند و بلکه به خلاقیتها نیز توجه داشته است. وی تاکید کرد: بدین ترتیب رویکرد دینی و اسلامی نیز باید به سمت خلاقیت برگردد و نباید خود را درگیر سوالات خستهکننده کند. ما باید در حوزه ادبیات کودک از طرح سوالات کلی و ریشهای عبور کنیم و به سمت سؤالات ملموستر و پیش پا افتادهتر حرکت کنیم. سوالاتی مثل شرایط کودکان پناهنده و کودکان غیرپناهنده. ادبیات کودک نباید به دنبال تسویه حسابهای جهانی باشد. بنابراین نقد مارکسیست در ادبیات کودک و امثال آن جایی نداشته و ندارد. این مشکل صرفا باعث میشود ادبیات کودک ما هم مهم باشد و هم مهم تلقی نشود. یعنی ادبیات کودک ما وسایل نظری سرشار از ایدههای کلی جهانی است که نمیگذارد ما به مسائل ملموستر بپردازیم. این استاد دانشگاه با بیان بخشی از فعالیتهای موسسه انتشاراتی علمی فرهنگی در حوزه کودکان و نوجوانان که طی سالهای اخیر انجام شده است، تصریح کرد: ما دو سطح نظری داریم که نباید آنها را با هم قاطی کنیم. در یک سطح ادبیات نظری کودک و نوجوان از نوع نقد ادبیات کودک و نوجوان مطرح است که در این حوزه یا سطح، آدمهای کمی نداریم و میتوانند بنویسند اما در سطح دیگر که نگاه عمیق و راهبردی است ما به شدت ضعیف هستیم و نتوانستهایم نظریات راهگشایی را ارائه دهیم؛ یعنی علیرغم اینکه تعداد مقالات در سطح اول بالاست ما نتوانستهایم در سطح دوم به خوبی حرکت کنیم و کار خلاق و خوبی از خود ارائه دهیم. وی افزود: ایدههای بزرگ زیاد هستند اما ما به رویکرد خلاقانه با اتکا به منابع خودی نرسیدهایم. ما باید پا را از گلیم نظری خود فراتر نگذاریم. در ایران نظریه پردازی، در دانشگاهها و غیر مراکز دانشگاهی به تفریح بدل شده است، در حالی که نباید پای خود را از گلیم نظری خود فراتر بگذاریم. در غیر اینصورت وارد عرصهای میشویم که جز ترجمه و اتکا به ترجمه کار دیگر انجام ندادهایم. ما نتوانستهایم مسایل خود را فرمولیزه کنیم. بنابراین ادبیات کودک ما پاهایش روی زمین نیست و این رویکرد به مباحث نظری ما صدمه زده و میزند. به گزارش ایسنا، سید صادق رضایی، رییس حوزه کودکان و نوجوانان حوزه هنری نیز با حضور در این نشست گفت: من معتقدم ادبیات کودک ما در حوزه مباحث نظری یتیم است و پدر و مادر آگاهی ندارد. بنابراین هیچ سهم برتری در این زمینه شکل نگرفته است تا بتوانیم بگوییم برای پژوهش و پشتیبانی آثار نظری برتر باید به فلان مرجع معنوی و نظری رجوع کنید. بیمتولی بودن ادبیات کودک و نوجوان مفهومی وسیع است چرا که امروزه مدیران فرهنگی ما نمیخواهند خود را به مراکز و محافل علمی نزدیک کنند چون حریمی در مجامع علمی وجود ندارد. اگر این کودک یتیم به واسطه واگذاری کارش به حوزههای علمی و فقهی میتوانست از پایاننامههای قوی برخوردار باشد بعد از 50 تا 60 سال که از آن گذشته است کتابهای خوبی منتشر میشد. مدیرعامل اسبق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تاکید بر اینکه بچهها مظلوماند، تصریح کرد: ما هرگز نخواستهایم از دریچه چشم بچهها به مسایل آنها نگاه کنیم. موضوع ادبیات کودک و نوجوان مساله اصلی ما نیست. کودک و نوجوان موضوع اصلی است. این کودک را باید شناخت تا بتوان در مورد آن و برای آن نوشت. باید کودک را بشناسیم تا بدانیم چه مسایلی برایش مطرح کرد که در دیروز برایش مطرح نبوده است. این را فقط محافل علمی میتوانند مشخص کنند. باید مباحث نظری در تمام حوزههای مرتبط با کودکان اعم از سینما، تئاتر، قصهگویی و ... مورد پژوهش علمی قرار بگیرد. صرف استفاده از محصولات فرهنگی نمیتواند پشتوانه تولید باشد. اگر دو سوم اعتبارات به موضوع آسیبشناسی اختصاص پیدا می کرد وضعیت ما به گونه دیگری بود. این فعال فرهنگی در ادامه تصریح کرد: بخش خصوصی برای فعالیت خود نیازمند توجیه اقتصادی است. بخش دولتی نیز برای فعالیت در حوزههای مرتبط با کودکان و نوجوانان باید ترغیب و تشویق شود و بر فعالیت آن نظارت کافی اعمال شود. در این صورت است که میتوان امیدوار بود در آینده کارهای نظری در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نیز شکل میگیرد. مشکل مباحث نظری ادبیات کودک را با خاطرهنویسی نمی توان حل کرد. به گزارش ایسنا، علی اصغر صید آبادی، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی نیز با ارائه تعریفی از بحث نظری گفت: بحث نظری بحثی فکری است که با نظریه ارتباط دارد. ما چقدر بحث نظری داریم؟ ما به شدت در این زمینه فقیر هستیم. البته منظور این نیست که ما به نظریه پردازی برسیم، منظور این است که تکافوی نظری این روزها متوقف شده است. در ابتدای انقلاب افرادی همچون رضا رهگذر و فریدون عموزاده خلیلی بحثهایی را مطرح می کردند که اگرچه امروز ابتدایی به نظر می رسد اما در زمره مباحث نظری بودند که امروز این مباحث متوقف شدهاند. این نویسنده و منتقد تاکید کرد: ما در حوزه مباحث نظری باید فعالانه عمل کنیم. چند دانشگاه در حوزه ادبیات کودک و نوجوان شکل گرفته است و حضور نهادهای دولتی می تواند نوید خوبی برای کارهای نظری باشد اما کارهای نظری عمدتا به سمت تولیدات بی ضرر بیثمر حرکت کرده است و ادبیات کودک ما عمدتا مباحث نظری خود را وامدار مقولات ترجمهای میداند. پژوهشهای ما وابسته به ترجمه است. اگرچه که ترجمه مهم است اما ما در وضعیت خود سوالی نداریم که به عنوان یک پژوهشگر بخواهیم آن را در قالب پرسشهای پژوهشی پاسخ دهیم. صیدآبادی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: من فکر می کنم در حوزه پژوهش طی سالهای اخیر اتفاقات خوبی افتاده است و ما می توانیم در مباحث نظری اجماع کنیم. اجماع ما می تواند در تولید سوالاتی باشد که مرتبط با کد ما، جامعه است. مشکل این است که ما درباره مسائل خود ایجاد سوال نمیکنیم و بحثی در این زمینهها نداریم. از سوی دیگر تجارب خود را توضیح نمیدهیم. من به خوبی به خاطر دارم که محمد بهمنبیگی زمانی تجارب خود را برای آموزش سرخپوستان آمریکایی مطرح میکرد و امروز به سبب بیتوجهی ما به نگارش تجربههایمان همان اطلاعات از طرف آمریکاییها در قالب موضوع اقدامپژوهشی مدارس دنبال میشود. بدین ترتیب به نظر من مشکل ما صرفا با حمایت حل نمیشود. باید سیاستگذاریها جدی باشد تا کار پژوهشی به موضوعات کاربردی نیز برگردد. به گزارش ایسنا، علی کاشفی که دبیری این جلسه را بر عهده داشت در ابتدای این نشست گفت: اولین کتابهای نظری کودکان و نوجوانان در سال 1341 منتشر شد و با کتابهای اصول ادبیات مرحوم شعاری کلید خورد. این کتاب تاکنون 30 بار تجدید چاپ شده است. در حوزه کتابهای نظری محدوده وسیعی وجود دارد که کتابهای تاریخی، آموزشی، مبنایی، نظری و ... را دربرمیگیرد اما علیرغم این دامنه وسیع، کتابهای نظری زیادی منتشر نشده است. وی گفت: امروزه دیگر دغدغه مباحث نظری وجود ندارد. یک ناباروری فرهنگی در ادبیات کودک و نوجوان شکل گرفته است و مقالاتی که در این حوزه نوشته میشود صرفا به ظاهر بسنده میکنند. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]