واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: چهارشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۴
در نشست بررسی کتاب «فارسیزبانی» بر این موضوع تاکید شد که ایران، کانون مطالعات زبان فارسی است. به گزارش ایسنا، «فارسیزبانی»، کتابی است نوشتهی برت فراگنر، ایرانشناس اتریشی که در آن به بررسی قلمرو، هویت و رابطههای زبانی در تاریخ آسیا پرداخته شده است. این کتاب را سعید فیروزآبادی، مترجم و مدرس زبان و ادبیات آلمانی در دانشگاه از زبان آلمانی به فارسی ترجمه کرده است. بر اساس گزارش رسیده، نشست هفتگی مرکز فرهنگی شهر کتاب با حضور استادن احمد سمیعی گیلانی، علیاشرف صادقی، مرتضی رزمآرا و مترجم، به بررسی این کتاب و جایگاه و سیر تاریخی زبان فارسی اختصاص داشت. نکتهای که استادان سمیعی و صادقی بر آن تصریح داشتند این بود که «بهرغم برتری اروپاییها در بررسی زبانهای کهن ایرانی، در خصوص زبان امروز فارسی، جایی جز ایران کانون مطالعات زبان فارسی نیست.» در این نشست احمید سمیعی گیلانی، عضو پیوستهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: چون کتاب «فارسیزبانی» برای مخاطبان خارجی نوشته شده است نمیشود توقع داشت برای مخاطب و پژوهشگر ایرانی حرفهای تازهای داشته باشد. وی افزود: محتوای کتاب بهطور کامل تحلیلی نیست و میتوان آن را در ردیف آثار تحلیلی و ترکیبی نشاند. اغلب اظهارنظرها و احکام مؤلف با شواهد قرین نیست. فراگنر تزهایش را داده، اما برای مستدل شدن این تزها، خیلی مواقع شاهد و سندی عرضه نمیکند. او موقع بحث دربارهی تکوین زبان فارسی، بیشتر به لازار ارجاع میدهد؛ درحالیکه کتاب استاد علیاشرف صادقی، مرجع اصلیتر و مهمتری است که در این زمینه نوشته شده است. بر اساس منابعی که او داده است، به نظر میرسد آشناییای با پژوهشهای جدید انجامشده در ایران ندارد. متأسفانه در کارهای اغلب ایرانشناسان کنونی مشاهده میکنیم که به منابع جدید فارسی ارجاع ندادهاند. ریشهی این مشکل میتواند به دسترسی نداشتن آنها به منابع جدید ایرانی مربوط باشد. بههرحال واقعیت این است که ایران امروز، کانون تحقیقات زبان فارسی در جهان است. سمیعی در ادامه به دیدگاه فراگنر درخصوص اسلامیشدن زبان فارسی پرداخت و گفت: خیلی از فرآیندها را خود زبان طی کرده است. تحول زبان را نمیتوان به اسلام متصل کرد. درست است که اسلام نعمت سواد را همگانی کرد، اما برخلاف آنچه فراگنر باور دارد، شیوهی همکرد فعل در زبان فارسیِ نو، نه نتیجهی زبان عربی، که حاصل فرآیند تحلیلی شدن زبان است. ما حتی برخی مصدرهای عربی، مثل تحقیق را، دوباره به مصدر تبدیل کردهایم و میگوییم تحقیق کردن. دیدگاه مؤلف در مورد اینکه ما خط کنونی فارسی را از اعراب گرفتهایم هم صحیح نیست. عضو پیوستهی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پایان، کتاب مورد اشاره را برای پژوهشگران ایرانی از آن جهت جذاب دانست که میتوان با کمک آن با منابع آلمانی و ترکی در مورد مطالعات ایرانشناسی و فارسیپژوهی آشنا شد. همچنین علیاشرف صادقی، عضو پیوستهی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تصریح کرد: مطالعه دربارهی زبانهای قدیم ایرانی را فرنگیها آغاز کردند و منابع و آثار مهمی نیز برجای گذاشتند که ما همواره به آنها نیاز داریم؛ اما در زمینهی زبان فارسیِ امروز، پژوهشهای ایرانیان در سطح بالاتری قرار دارد و بهترین ایرانشناسان غربی نیز در مورد زبان زندهی فارسی، ایرادهای روشنی مرتکب شدهاند. او یادآور شد: کتاب فارسیزبانی میگوید که چگونه زبان فارسی دوباره توانست اوج بگیرد و حامل فرهنگ شود. اگر زبانی حامل فرهنگ نشود، زبانی بارور نخواهد بود. از دیگر سو، بعدها فارسی، زبان حامل دین اسلام شد. مؤلف کتابهای «تکوین زبان فارسی» و «مسائل تاریخی زبان فارسی» در ادامهی سخنانش به بررسی سیر تاریخی زبان فارسی پرداخت و دربارهی خط فارسی یادآور شد: در ایران باستان سنتهای ما شفاهی بود و اوستا نیز همواره سینهبهسینه نقل میشد. در روزگار اشکانیان نخستین بار متنی از اوستا نوشته شد و سپس در زمان ساسانیان، ازآنجاکه دیدند به علت وقوع دگرگونی در زبان، متن مقدس نیز دستخوش تغییراتی میشود، تصمیم به نگارش اوستا گرفتند. در زمانی که اوستا نوشته شد، زبان اوستا زبانی زنده نبود. همهی خطهایی که ایرانیان در کتابت به کار بردند، ریشهی سامی دارد. خط اشکانیان هم از آرامی گرفته شده بود. اعراب نیز کتابت نداشتند و اساساً کتابت در نزد آنان کاری پسندیده نبود. خط کوفی هم که خطی بدون نقطه و فاقد اِعراب بود، از خطهای سامی گرفته شده است. بعدتر دانشمندانی حروف خط کوفی را نقطهگذاری و اعرابگذاری کردند و الفبا دچار تغییر شد و شکلی را یافت که امروز به آن خط عربی گفته میشود. مرتضی رزمآرا، پژوهشگر در زمینههای زبانشناسیهای تاریخی و تطبیقی گفت: مضمون اصلی کتاب «فارسیزبانی»، اسلامی شدن زبان است و نویسنده همواره متحیر از ابهت زبان فارسی است. اسلامیشدن زبان محور اصلی این کتاب است و نویسنده میکوشد نشان بدهد که چگونه زبان فارسی اسلام را پذیرفت. کتاب فراگنر در مرز باریک بین شرقشناسی و اسلامشناسی حرکت میکند و این مرز را چنان باریکتر میکند که سرانجام هر دو حوزه را در دل هم قرار میدهد. اینکه چگونه پیرامون نظریهمان نظریهپردازی کنیم، از مواردی است که میتوان از کتاب وی آموخت. سعید فیروزآبادی، مترجم کتاب، در آغاز به معرفی فراگنر پرداخت و تأکید کرد: فراگنر را میتوان وارث سنت ایرانشناسی اتریش دانست. او سابقهی زندگی و تحصیل در ایران را نیز دارد و نزدیک به 10 سال در ایران زندگی کرده است. وی نیز همچون بسیاری از ایرانشناسان اتریشی، از زاویهی زبان ترکی وارد دنیای زبان فارسی شده است. به باور فراگنر برای بررسی جدی و عمیق زبان فارسی، باید همهی حوزههای علوم را به خدمت گرفت. در آغاز نشست، علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی شهر کتاب با ارائهی گزارشی از کتاب «فارسیزبانی» گفت: زبان فارسی برخلاف زبانهای یونانی و سریانی، مصری، زبانهای بومی شمال آفریقا و زبانهای موجود در شبه جزیرهی ایبری، پس از استقرار اسلام، به حاشیه رانده نشد و در کنار اسلام قرار گرفت. خودآگاهی ایرانیان در قالب خودآگاهی زبانی جلوهگر شد و پس از چندی، فارسیِ نو به جایگاه ممتاز تاریخی خود دست یافت. کتاب «فارسیزبانی» را شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در ۱۰۸ صفحه و به قیمت ۱۶هزار تومان منتشر کرده است. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]