واضح آرشیو وب فارسی:فرهیختگان: ساناز نفیسی «تا شکست داعش از عراق خارج نمی شویم»، این عبارت بخشی از سخنان داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه در نشست فراکسیون پارلمانی حزب عدالت و توسعه بود. او در این نشست خروج نیروهای ترک از عراق را تکذیب و بر حضور آنها تا زمان آزاد سازی موصل تاکید کرد، نخست وزیر ترکیه حتی پا را فراتر گذاشت و از تصمیم آنکارا مبنی بر تقویت نیروهای نظامی ترکیه در عراق خبر داد، اظهارات داوود اوغلو در حالی بیان شد که پیش از این باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه از همتای خویش خواسته بود تا در راستای تنش زدایی در عراق و همچنین احترام به تمامیت ارضی این کشور نیروهای ترک را از عراق خارج کند، دولت عراق نیز پیش از تماس تلفنی میان دو رئیس جمهوری، به آنکارا مهلتی 48 ساعته داده بود و از ترکیه خواسته بود ظرف این مدت نیروهایش را از خاک عراق خارج کند، بغداد حتی به این اولتیماتوم اکتفا نکرد و با توسل به شورای امنیت از این سازمان بین المللی خواست تا به حضور نظامی نیروهای نظامی آنکارا که با تکیه بر ائتلاف ضدداعش در مناطق شمالی عراق مستقر شده بود، رسیدگی کند. در آن میان حتی روسیه نیز وارد عمل شد و ضمن حمایت از تمامیت ارضی عراق، از حضور نظامی ترکیه در عراق تحت عنوان هجوم غیرقانونی یاد کرد. پس از گسترش فشارها بر ترکیه و ورود شورای امنیت به پرونده استقرار نظامیان ترک در شمال عراق، رسانه ها از خروج بخشی از نیروهای ترکیه از اردوگاه آموزشی مستقر در منطقه «بعشیقه» در شمال عراق خبر دادند؛ خروجی که به نظر می رسد با اظهارات اخیر داوود اوغلو فعلا متوقف شده است. چرایی توقف خروج ترکیه از عراق دلیل تناقض سیاست های آنکارا نسبت به حضور نظامی در عراق را باید در منافع ملی این کشور به ویژه در گستره گره خوردن منافع استراتژیک آنکارا و کردها مقایسه کرد، کردهایی که بخشی از آنها در شمال عراق اقلیم کردستان را بنا نهاده و بخش دیگر، عضو گروه پ.ک.ک هستند؛ اقلیتی کرد در ترکیه که اخیرا درگیری هایشان با دولت مرکزی ترکیه به اوج رسیده است. در این میان سیدجلال ساداتیان، تحلیلگر امور بین الملل در پاسخ به چرایی توقف خروج نیروهای ترکیه از عراق، علاوه بر مساله کردها که می توان آن را یکی از دلایل اصلی تصمیم مقام های ترکیه برای توقف خروج نیروهای ترکیه از عراق قلمداد کرد، به حراست از پایگاه های ترکیه در عراق و حتی سوریه در برابر پیشرفت نیروهای شیعه اشاره کرد. به گفته ساداتیان، پافشاری نیروهای ترکیه برای استقرار در شمال عراق را باید مبتنی بر دو عامل دانست، اول: مقابله با پیوستن کردهای ترکیه به کردهای مستقر در اقلیم کردستان عراق، گروه هایی که در کنار تعارض منافع فی مابین، دارای منافع مشترک در درازمدت نیز هستند و دوم: حمایت از گروه های تکفیری چون داعش و جبهه النصره و حتی مخالفان میانه رو دولت سوریه چون ارتش آزاد در برابر گسترش قدرت شیعیان در منطقه. ترکیه یکی از مخالفان دولت سوریه است و در ردیف کشورهای کمک کننده به داعش محسوب می شود، اخیرا «راشا تودی» طی گزارشی به ورود بخش عمده نفت داعش به خاک ترکیه اشاره کرده و نوشته است صادرات نفت داعش از طریق ترکیه و بازار سیاه صورت می گیرد. بسیاری از قاچاقچیان و ماموران مرزی فاسد که به صدام برای دور زدن تحریم های بین المللی کمک کردند اکنون هم به داعش برای صادرات نفت و وارد کردن پول نقد کمک می کنند. پیش از این و در اوایل ماه دسامبر، وزارت امور خارجه روسیه نیز شواهدی مبنی بر مبادله نفت داعش از طریق ترکیه منتشر کرد. فروش نفت یکی از راه هایی است که گروه تروریستی داعش با تکیه بر آن می تواند بخشی از منابع مالی خود را تامین کند. در همین راستا و با توجه به پیچیدگی های روابط سیاسی بازیگران منطقه، به نظر می رسد ترکیه نه می خواهد پایگاه خود میان گروه های تکفیری یا حداقل میان مخالفان میانه رو را از دست بدهد و نه می خواهد به مامنی برای خروج کردهای ترکیه و تشکیل کردستان مستقل بدل شود. در همین راستا این کشور برای حراست از منافع ملی خود در منطقه که با دو عامل فوق گره خورده است، تلاش دارد تا جایی که ممکن است فشارهای بین المللی برای خروج از عراق را تحمل کرده و پایگاه هایش در منطقه را تقویت کند. ناتو با ترکیه چه خواهد کرد؟ شاید با تکیه بر حمایت نیروهای ناتو، ترکیه سیاست حمایت از گروه های مختلف چون داعش را در منطقه اعمال می کرد، اما انگار ناتو به خوبی دست ترکیه را خوانده است. شاید بتوان اقدام اخیر آلمان مبنی بر خروج دو سامانه از موشک های پاتریوت از ترکیه را در همین راستا قلمداد کرد. خبرگزاری «آناتولی» ترکیه چهارشنبه اعلام کرد کشتی حامل این سامانه های موشکی بندر «اسکندرون»، ترکیه را به مقصد آلمان ترک کرد. این در حالی است که پیش از آلمان، آمریکا نیز در اکتبر گذشته و پس از تنش ایجادشده در روابط ترکیه و روسیه، موشک های پاتریوتی را که در سال 2013 در استان غازی عنتاب (جنوب ترکیه) مستقر کرده بود، از این کشور خارج کرد. به عقیده سیدجلال ساداتیان، اقدامات اخیر کشورهای اروپایی در ارتباط با سیاست های ترکیه صرفا هشداری به مقام های این کشور است؛ کشوری که تلاش داشت با سرنگون کردن جنگده روسی، ائتلاف موقتی که میان روسیه و ناتو علیه داعش به وجود آمده است و تا حدودی تنش های حاصل از بحران اوکراین میان طرفین را کمرنگ کرده بود را بر هم زده و به بهانه تهدید های صورت گرفته از حمایت ناتو جهت اجرای سیاست های خود در منطقه استفاده کند. ترکیه غافل از آن بود که پس از حملات تروریستی در پاریس و تهدیدات امنیتی در سایر کشورهای اروپایی، هم اکنون مساله داعش بر موضوع اوکراین سایه افکنده و حداقل زمینه برای ائتلاف موقت میان روسیه و اروپا و حتی میان مسکو و واشنگتن فراهم شده است.
چهارشنبه ، ۲دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهیختگان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]