فرهنگ مهدويت و جامعه منتظر از منظر قرآن / 25غناي محتوايي فرهنگ مهدويت دستخوش بزرگنمايي‌هاي آماري شده است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: فرهنگ مهدويت و جامعه منتظر از منظر قرآن / 25غناي محتوايي فرهنگ مهدويت دستخوش بزرگنمايي‌هاي آماري شده است
گروه اجتماعي: توجه به كميت و تعداد برنامه‌هاي اجرا شده در حوزه مهدويت و بزرگنمايي آماري آن شرايطي را فراهم آورده تا هدف اصلي كه همان افزايش غناي محتوايي و تبيين اهداف واقعي ظهور منجي است، دستخوش آسيب شده و هدف اصلي به حاشيه برود.
در بخش نخست اين گزارش به توجه افراطي به جنبه احساسي ظهور منجي و سرگرم كردن جوانان برگزاري چند ويژه‌برنامه كه تنها ارضاكننده احساسات آني آنان است پرداخته شد به نحوي كه چنين شيوه‌اي نه تنها نمي‌تواند تصوير صحيحي از مهدويت را به جامعه ارائه كند بلكه زمينه بحران‌زايي را براي به حاشيه رفتن معرفت مهدوي فراهم مي‌كند.

در گزارش پيش‌رو علاوه بر ارائه بخش ديگري از راهكارهاي كاربردي مورد نظر كارشناسان به‌منظور تحقق جامعه‌اي با درون‌مايه مهدويت و انتظار، نقش رسانه‌ها در تبيين اين امر بررسي و موازي‌كاري‌هاي برنامه‌ها، گفتمان‌ها و ... به نقد گذاشته مي‌شود.

آيه 54 سوره «مائده» از ديگر آياتي است كه با تأكيد بر لزوم اجراي برنامه‌هاي فرهنگي در جامعه‌ منتظر با اين شرح كه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ يَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد هر كس از شما از دين خود برگردد به زودى خدا گروهى [ديگر] را مى‏آورد كه آنان را دوست مى‏دارد و آنان [نيز] او را دوست دارند [اينان] با مؤمنان فروتن [و] بر كافران سرفرازند در راه خدا جهاد مى‏كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى‏ترسند اين فضل خداست آن را به هر كه بخواهد مى‏دهد و خدا گشايشگر داناست» مؤلفه‌هاي بارزي را براي منتظران بيان مي‌كند.

طبق اين آيه خضوع و مهرباني، برقراري پيوند اخلاقي مستحكم، قابليت مقابله با دسيسه‌هاي دشمنان، جهاد پيوسته در راه خدا، هراس نداشتن از سرزنش بيگانگان، سازش‌نا‌پذيري در مقابل دشمنان و ... از ويژگي‌هاي فرد منتظر است تا جايي كه قيام حضرت حجت(عج) نيز در پرتو اين آيه محفوظ خواهد بود.

با آگاهي از اين‌كه جوانان قشر عظيمي از جامعه را تشكيل مي‌دهند يقيناً تحقق امر مذكور در سايه‌ برقراري تعاملات مفيد دانشگاه و حوزه كه به‌واسطه يك همكاري مشترك با يكديگر زمينه آشنايي هر چه بيشتر جوانان با فرهنگ مهدويت را فراهم كنند، امكان‌پذير خواهد بود.

اما نكته قابل تأمل اين‌جا است كه اعتقادات و تفكرات مهدوي تا چه ميزان توانسته خود را به سطح عمومي جامعه برساند و فارغ از پژوهش‌هاي پرتكلف، كاغذها و برخي حوزه‌هاي راكد تصميم‌گيري، زمينه را براي ظهور يا افزايش درك مردم از ابعاد شخصيتي حضرت مهدي(عج) مهيا كند؟

حجت‌الاسلام «محمدتقي رباني» معاون پژوهشي پژوهشكده «انتظار نور» علاوه بر تأييد اين امر، تغيير حوزه‌ نيازهاي بشري و منطبق كردن آن با ديدگاه فردي را از نتايج منفي كم‌كاري در اين حوزه دانست و گفت: ترسيم چشم‌اندازهاي چند ساله كه در حال حاضر در جامعه رواج پيدا كرده است چنان‌چه بر اساس ويژگي‌هاي جامعه منتظر نباشد و بيشتر از جنبه سلايق فردي به ‌آن نگاه شود، جامعه عصر غيبت را دچار دگرگوني‌هاي جبران‌ناپذيري مي‌كند.

حجت‌الاسلام «مرتضي عبدي» مدير گروه قرآن و حديث پژوهشكده «انتظار نور» نيز معتقد است كه عملكرد رسانه‌ها در معرفي شخصيت واقعي امام زمان(عج) با ضعف روبه‌رو بوده است و با توجه به اين‌كه فعاليت‌ رسانه‌ها به‌عنوان يكي از اثرگذارترين متوليان فرهنگي در جامعه با ضعف بسياري در حوزه معرفي چهره آن بزرگوار همراه است، يقيناً فرصت‌هاي زيادي نيز از بين رفته است.

قطعاً شعارمحور بودن فعاليت‌هاي عرصه مهدويت و به‌حاشيه رفتن جنبه‌هاي شعوري اين امر چهره مهدويت را تخريب مي‌كند و واضح است كه جامعه‌اي كه با در اختيار داشتن رسانه‌اي مذهبي نتوانسته در ايام پس از انقلاب آموزش‌هاي لازم را در اين زمينه به مردم بدهد چطور مي‌تواند انتظار پذيرش مهدويت و ظهور منجي را داشته باشد؟

اين سخنان را «مريم معين‌الاسلام» يكي از كارشناسان مركز تخصصي مهدويت مي‌گويد و در عين اين‌كه كم‌توجهي به فضايل اخلاقي را موجب دامن زدن به اين معضل عنوان مي‌كند، مي‌افزايد: البته بايد به اين مسأله نيز توجه داشته باشيم كه ما هنوز نتوانسته‌ايم عواطف نسل جوان و جامعه را در اين حوزه برانگيزيم و از تربيت عاطفي لازم براي نهادينه‌سازي فرهنگ مهدويت استفاده كنيم.

با نگاهي اجمالي به سير كلي سخنان افراد فعال در عرصه مهدويت و متخصصان مركز تخصصي مهدويت برمي‌آيد باوجود اين‌كه حوزه فرهنگ و امور مربوط به اين مقوله را نمي‌توان در حوزه دستورالعمل‌ها و بايد و نبايد‌هاي اجرايي گنجاند اما همراه بودن با زمان، هماهنگي مفاهيم مبتلا‌به به‌ويژه مضامين ديني با امكانات روز و فعاليت پوياي رسانه‌ها و متوليان فرهنگي مي‌تواند خدمات قابل توجهي را در اين رهگذر عايد جامعه كند.

اين در حالي‌ است كه اباذري رئيس بنياد فرهنگي حضرت مهدي(عج) در همين راستا استفاده آماري از مباحث قرآني مهدويت براي كسب بودجه را عاملي براي كاستن از غناي محتوايي آن مي‌داند و مي‌گويد: در شرايطي كه استفاده آماري از مسائل ديني و قرآني به‌عنوان راهي براي جذب بودجه محسوب مي‌شود نمي‌توان انتظار داشت كه فعاليت‌هاي محتوايي گسترده‌اي در اين حوزه صورت گيرد.

مي‌توان اين مفهوم را در قالب اين تصور معنا كرد كه بازده كاري نهادهاي مختلف در عرصه مهدويت مانند ستاد احياي امر به معروف و نهي از منكر، ‌وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان ملي جوانان و ساير سازمان‌هاي متولي به‌ اندازه بودجه‌اي كه صرف مي‌كنند، نيست.

رئيس بنياد فرهنگي حضرت مهدي(ع) تأكيد مي‌كند كه اين نهادها فقط در بحث آمار دادن فعاليت قابل توجهي دارند و در واقع آمار مي‌دهند تا خودشان را بزرگ كنند اما خيلي كمتر به ارزيابي ميزان فعاليت‌هاي پژوهشي و آموزشي در زمينه مهدويت مي‌پردازند و پر واضح است كه از اين طريق هدف را گم خواهند كرد.

در حقيقت در موقعيتي كه مسائل ديني و قرآني به‌عنوان راهي براي جذب بودجه محسوب مي‌شوند كساني بايد اصلاح شوند كه در رأس اين مراكز و نهادها فعاليت مي‌كنند تا از اين طريق بتوان اقدامات محتوايي در حوزه مهدويت را در مسير صحيحي هدايت كرد چراكه مشاهده ناهماهنگي حرف و عمل مسئولاني كه متولي برپايي همايش‌ها و نشست‌هاي مختلف در مفاهيم ديني مانند مهدويت هستند نه تنها منجر به بيگانگي مردم با دين مي‌شود بلكه آسيب‌هاي بيشتري را متوجه جامعه مي‌كند.

پيگيري لزوم جهاني شدن آموزه‌ها و فعاليت‌هاي پژوهشگران و فراهم كردن موقعيتي براي آموزش‌ اين مضامين به افرادي كه متدين نيستند مبحث ديگري بود كه اباذري بر آن تأكيد كرده و معتقد است كه خداوند در بيشتر آيات مربوط به مهدويت از كلمه «الارض» استفاده كرده و حكومت آن بزرگوار را در سراسر جهان معنا مي‌كند اما گاهي تصور ما آنقدر سطحي مي‌شود كه گمان مي‌كنيم حضرت حجت(عج) تنها براي نجات مردم ما ظهور مي‌كنند.

در چنين شرايطي كه بقاي تشيع در گرو تبيين جايگاه مهدويت و مفهوم انتظار است و با وجود اين‌ نواقص موجود در جامعه ما از ديد كارشناسان و مهدوي‌پژوهان ناشي از كم‌كاري رسانه‌ها و بزرگ‌نمايي‌هاي آماري است چگونه مي‌توان به اهميت مقوله مهدويت در جامعه چشم اميد داشت؟

مسأله مهدويت و واگذاري حكومت جهاني به صالحان، در قرآن و از سوي رسولان پيشين مطرح شده و يقيناً بقاي آن نيز در چتر حمايتي آنان تداوم دارد، لذا تبيين اين مفاهيم ديني و قرآني نه تنها بايد در صدر آموزه‌هاي اجتماعي قرار گيرد بلكه ضروري است در عين رفع برخي از كمبودها سعي دوباره‌اي براي بازخواني اين الگوي حياتي در جامعه انجام شود.

زمينه‌سازي ترويج فرهنگ مهدويت و ظهور در جامعه از نظر ما مي‌تواند با ترويج و تداوم نشست‌ها و جلسات فرهنگي، ديني و اجتماعي، برخورد منطقي در دفاع از دين، راه‌اندازي كانون‌هاي فرهنگي و هنري «انتظار»، نشست‌هاي علمي و پژوهشي، راه‌اندازي تورهاي سياحتي با عنوان مهدويت، آشنايي با مراكز و پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني در حوزه مهدويت و معرفي آن‌ها به دانشجويان و طلاب، حمايت از پايان‌نامه‌هايي با مضامين مهدويت و انتظار و ارائه اطلاعات مورد نياز به دانشجويان و ... همراه و مجالي باشد براي فهماندن مقصود قيام جهاني منجي موعود به جامعه به‌ويژه جوانان.
سه شنبه 7 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 546]