واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نقش نادیده توسعه ویلاها و باغسراها در بحران آب بحران منابع آب زیرزمینی خراسان رضوی بویژه دشت مشهد که امروز بیش از نیمی از جمعیت شش میلیونی استان را در خود دارد روز به روزد حادتر می شود اما گستره ویلاها و باغسراها آن هم با تغییر غیر مجاز کاربری بویژه در اطراف مشهد به همان نسبت رو به تزاید است.
سال هاست که دشت های استان بعنوان منبع تامین 80 درصدی آب خراسان رضوی با بحران شدید و بیلان منفی 1،2 میلیارد متر مکعبی در سال مواجه است سال هایی که خشکسالی، کم بارشی و بدبارشی را با خود همراه داشته و اینک نزدیک به 15 سال تداوم یافته است.به گونه ای که امروز خراسان رضوی 25 درصد کسری مخازن آب زیرزمینی کشور را به خود اختصاص داده است.این بحران به حدی گسترده است که امروز از 37 دشت استان 34 دشت را ممنوعه و از این تعداد 15 دشت بحرانی اعلام کرده اند که در واقع برداشت آب از آنها غیر مجاز است.بحرانی که به اذعان کارشناسان ، حفر بی رویه چاه ها و برداشت های غیر اصولی از دشت ها طی دو دهه اخیر بر شدت آن افزوده است چاه هایی که امروز به 25 هزار حلقه رسیده اما نزدیک به 10 هزار حلقه آن چاه های غیر مجاز است.بسیاری از دست اندرکاران، عمده این برداشت های غیر اصولی و بی رویه را مربوط به چاه های غیر مجاز و نیز اضافه برداشت چاه های مجاز می دانند.در این میان طی این سال ها تلاش شد با تجهیز چاه های مجاز به سیستم های کنتور هوشمند نسبت به کنترل مصارف آنها اقدام شود.اما همچنان عنوان می شود بالغ بر 9 هزار حلقه چاه غیر مجاز و فاقد پروانه بهره برداری در استان فعال است.آنچه قابل توجه است آنکه گفته می شود ،عمده این چاه ها در دشت مشهد - چناران ، فریمان و نیشابور قرار دارد مناطقی که عموما ییلاقی و دارای شرایط مناسب آب و هوایی اما دشت های آبی فوق بحرانی است و افت سطح دشت در آنها بسیار شدید می باشد.در واقع تمام این سال ها به چاه های مجاز و غیرمجاز پرداخته شده اما اینکه بخشی از این چاه های غیر مجاز و اضافه برداشت ها مربوط به ویلاها و خانه های ییلاقی و استخرها و استفاده های متفاوت آنها است کمتر مورد توجه قرار گرفته و عمده فشار همچنان بر بخش کشاورزی وارد می شود.برخی کارشناسان بر این باورند که بیش از 70 درصد چاه های بدون پروانه در ویلاها و باغسراها بوده و فقط 30درصد آن در بخش کشاورزی می باشد.چنانکه طی این سال ها بسیاری از اراضی کشاورزی در مناطق خوش آب و هوای استان نه تنها توسط افراد بلکه نهادها و دستگاه ها تصرف شده و به صورت غیر مجاز تغییر کاربری یافته و تبدیل به باغسرا ، ویلاها و خانه های ییلاقی سازمانی و مانند آن شده است.بر اساس آمارهای رسمی ارائه شده از سوی مسوولان استان فقط طی یک دهه اخیر بالغ بر 10 هزار هکتار اراضی کشاورزی فقط در منطقه طرقبه - شاندیز به صورت غیر مجاز تبدیل به ویلا و باغسراها شده است.آمارها حاکی از فعالیت بیش از 300 تعاونی و تشکل دستگاه های دولتی، عمومی و نیز نهادها نظامی و غیر نظامی طی این سال ها فقط در محدوده این شهرستان است که با اقدام به تغییر کاربری های گسترده و ساخت و ساز در این اراضی منطقه وسیعی از باغات منطقه را از بین برده اند.باغاتی که گیلاس آن شهره عام و خاص بود. در واقع اکثر این ویلاها و باغسراها و غیره در اراضی کشاوری اقدام به تامین آب خود از طریق حفر چاه های غیر مجاز و بدون پروانه کرده اند.اما زمانی که بحث برخورد با چاه های مجاز و غیر مجاز می شود معمولا کمتر کسی به این حوزه ورود می یابد و اگر هم وارد می شود بحث چاه های کشاورزی مطرح می شود.اما تلکیف این چاه های غیرمجاز که برداشت های بدون مجوز در بالادست رودخانه ها برای تامین آب ویلاها و غیره دارند، چون منطقه زشک ، طرقبه ، شاندیز ، نغندر ، ارتکند، ابرده ، گلبهار ، چناران ، اخلمد و غیره دارند کمتر دیده می شود.در واقع به کام دیگری و به نام کشاورزی تمام می شود و همه فشارها هم بر این حوزه وارد می شود.این در حالی است که بر اساس مصوبه سال 89 مجلس شورای اسلامی در بحث تعیین تکلیف چاه های بدون پروانه فقط 25 درصد ظرفیت این چاه ها می توانند مجوز دریافت کنند و بقیه باید بسته شوند.در واقع اگر کاربری آب در این ویلاها و باغسراها حتی با پروانه و مجوز کشاورزی هم باشد عملا امروز با این تغییر غیر مجاز کاربری ها در باغ ویلاها قابل استفاده نمی باشد و باید این پروانه باطل شود.ضمن آنکه از سال گذشته مسدود کردن چاه های غیر مجاز شروع شده و به گفته مسوولان 1200 مورد آن پلمپ شده است اما باید به چاه های غیر مجاز این باغ ویلاها و باغسراها هم توجه لازم صورت گیرد.فاطمه یوسفی * خبرنگار ایرنا مرکز مشهد
03/08/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]