واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: جمشيدي: در «سمندر» دروغ نگفتم
نشست مجازي نقد و بررسي رمان «سمندر» اثر مصطفي جمشيدي كه انتشارات عماد فردا آن را منتشر كرده است با حضور نويسنده و جمعي از فعالان رسانهاي در حوزه كتاب در بستر شبكه مجازي نرمافزار تلگرام برگزار شد
نویسنده : محمدصادق عليزاده
نشست مجازي نقد و بررسي رمان «سمندر» اثر مصطفي جمشيدي كه انتشارات عماد فردا آن را منتشر كرده است با حضور نويسنده و جمعي از فعالان رسانهاي در حوزه كتاب در بستر شبكه مجازي نرمافزار تلگرام برگزار شد. رمان «سمندر» ماجراهايي است از دوران دفاع مقدس كه شخصيت اصلي آن يك رزمنده جوان است كه در يك پست نگهباني در دفاع مقدس مشاركت داشته است. در اين رمان خواننده در يك زمان غيرخطي خاطرات او را مرور ميكند. كيوان امجديان(نويسنده)، فرود عوضپور(كارشناس ارشد ادبيات نمايشي)، محمدرضا شهبازي(فعال رسانهاي حوزه كتاب)، زهرا جعفري(فعال رسانهاي حوزه كتاب) و حسام آبنوس(فعال رسانهاي حوزه كتاب) در اين نشست با حضور مصطفي جمشيدي به نقد و بررسي رمان «سمندر» پرداختند.
زهرا جعفري خبرنگار نسيم در ابتداي اين نشست با بيان اينكه «سمندر» كتاب خوبي است، گفت: كتاب براي من نكات مجهول زيادي داشت كه همه اين نكات به شخصيتهاي داستان برميگشت. من ارتباطي با بعضي شخصيتها مانند اصفهاني و مهنا برقرار نكردم. به نظرم بودنشان در كتاب جاي سؤال دارد و حتي اتفاق خاصي را رقم نميزنند.
مصطفي جمشيدي نويسنده رمان «سمندر» در پاسخ به بخشي از مباحث جعفري گفت: در مورد اصفهاني كه اگرچه شخصيت جنبي است اما از فعاليتي كه داشته نميتوانم عبور كنم. شما چطور ماجراي اكشن جنگ را كه اصفهاني حضور داشته در كتاب نديديد؟ يا كشاورزي او را؟ آنهم در آن منطقه جنگي كه واقعيت داشت! يا مثلاً مهنا كه آنقدر به آن در كتاب پرداخته شده است؟
جعفري با اشاره به شباهت «سمندر» به يك فيلمنامه گفت: به نظرم كمي داستان شبيه فيلمنامهاي كوتاه شده و همين باعث كم پرداختن به شخصيتهاي داستان شده است، درست مثل يك فيلم سينمايي كه ظرف دو ساعت كارگردان بايد همه چيز را تمام كند. جمشيدي گفت: نظر شما محترم، اما دوران حجيمنويسي به نظرم به سر آمده است. صددرصد نواقص مهمي ميتواند تلألو رماني را كمفروغ كند. من همه اجزا را در سمندر مناسب ديدم اگر اينطور نبود هنر و فلسفه زيباييشناسي رمان كه اين روزها مغفول بوده به كار گرفته نميشد. فرود عوضپور كارشناس ارشد ادبيات نمايشي نيز در بخشهايي از اين نشست مجازي گفت: رمان «سمندر» پر از تصاوير ناب سينمايي است و اين بدين معناست كه ماندگاري كلام جمشيدي در قالب تصوير شگفتانگيز است. وي افزود: از طرفي روايت درست و تأثيرگذار در لحظاتي چنان شگرف است كه براي ديدن ادامه آن تصاوير، خواننده با خيال خودش ادامه ميدهد. توجه شود به شخصيت خانمي كه در آن طرف پل زندگي ميكند. توجه او به پرندگاني كه در اثر جنگ زخمي شدهاند بسيار ماندگار است.
داستان دير شروع ميشود
محمدرضا شهبازي فعال رسانهاي حوزه كتاب در ادامه اين نشست گفت: به نظر من كتاب سمندر يك مقدمه طولاني و كرخت داشت، يك متن دوستداشتني كه دير شروع شد و يك پايان بندي عجلهاي كه توي ذوق ميزد. رواني متن و رفت و برگشتهاي زماني روايت كه بدون اصطكاك انجام شده بود و خواننده بدون دستانداز ميرفت و ميآمد از مزيتهاي قابل توجه كتاب بود.
نويسنده كتاب «آقازاده عزيز» گفت: بالاخره وقتي مخاطب يك رمان 100 صفحهاي را شروع ميكند انتظاري كه دارد متفاوت است از يك رمان مثلاً 300 صفحهاي. اگر در آن رمان حجيمتر تا پنجاه صفحه هم براي شروع شدن داستان صبر كند، در اينجا توقع دارد كه حداكثر در بيست صفحه ابتدايي بفهمد بايد در رمان دنبال چه چيزي باشد. به نظر بنده اين اتفاق نميافتد و به همين دليل خيلي طبيعي است اگر داستانخوانهاي عادي در صفحه چهل و پنجاه كتاب را رها كنند.
جمشيدي در پاسخ به سخنان شهبازي گفت: به قول فورستر همه نويسندههاي خوب و حتي بد دنيا يك چيزهايي، يعني آدمها و حوادثي خلق ميكنند، اما نميدانند چه بلايي سر آنها بياورند. اين از انتهاي نقد آقاي شهبازي كه اقلاً از سر لطف اين مزيت را در سمندر ديدهاند كه عيب فورستر بر ما كارگر نشده است. جمشيدي در ادامه نشست مجازي نقد رمان «سمندر» گفت: اين فضاسازي مقدمهاي است براي اينكه داخل پاساژهايي برويم كه مدنظر نويسنده است زيرا رمان در خلأ شكل نميگيرد. رماني كه فلسفه زيباييشناسي هنر را رعايت كند هرگز به فضاهاي اينچنيني پشت نميكند. اين جفاست كه رمان را در حد چند روايت و چند شخصيت و برخورد آنها با يكديگر فرض كنيم.
انديشه ديني در «سمندر»
حسام آبنوس يكي ديگر از افرادي بود كه در اين نشست نظراتش را در مورد رمان «سمندر» عنوان كرد. او گفت: سمندر يك كتاب متفاوت در فضاي ادبيات انقلاب و دفاع مقدس است. نحوه روايت جمشيدي در اين كار علاوه بر اينكه مستند است خارج از قالبهاي مرسوم مستندنگاري است و وجه داستاني كار پررنگتر است. با استفاده از جريان سيال ذهن و رفت و برگشتهاي زمان در متن داستان خواننده را در سفري زماني قرار ميدهد و از اين حيث بايد به جناب جمشيدي تبريك گفت.
آبنوس در بخش پاياني سخنانش گفت: همچنين بايد به خاستگاه فكري نويسنده كه در كتاب متبلور است اشاره كنم. اين مسئله كه شهدا زنده هستند و داراي حيات ابدي، نكتهاي كه بارها در متن تكرار ميشود بدون اينكه به چشم بيايد يا توي ذوق بزند. اين نكته از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است كه انديشه ديني در يك اثر ديده شود بدون اينكه گلدرشت باشد.
جمشيدي: مديون شهداييم
جمشيدي در انتهاي اين نشست گفت: من در «سمندر» دروغ نگفتهام، منصف و خالص بودهام. هرگز به دنبال شهيدسازي و ترقه در كردن و خواب و رؤيا و بهقول شما گلدرشت گفتن نبودهام. با آنها زندگي كردهام و تا وقتي اين بيماري و خدا اجازه دهد با آنهايم. گوشه رفاهي هم نداشتهام بچههاي من با وجودي كه مهندس هستند بيكارند. ملالي نيست و طلبي از كسي ندارم تازه بسيار بدهكارم به جانهاي مقدس اينان و ارواح تابناكشان. آرزويم پيش از مرگ رخصت گرفتن از رهبر بلند انديشه ايشان، تنها براي يك ديدار است، من خود را مرهون جانهاي پاكشان ميدانم... نامهايشان بلند باد همچون سردار همداني.
وي در پايان سخنانش گفت: سمندر اداي ديني به جانهاي پاك شهداست. اين رمان اداي ديني به ادبيات متعهد است و از ادبيات مبتذل و نيستانگاري رهيده است. ادبيات فرزانه و بسيجيوار به دنبال گذشتن از پليديهاست. برخي كارهاي من به دنبال برپا خاستن انسان است در حالي كه ادبيات جهان به دنبال فرو نشاندن انسان است و از اين فرصت كه ايجاد شد تشكر ميكنم.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۴ - ۱۶:۴۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]