واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: دو اشتباه استراتژیک، که روحانی تاوان آنها را پس می دهد
روحانی دو اشتباه استراتژیک داشت که اکنون به مرور زمان متوجه آنها میشود. اولین اشتباه استراتژیک وی وعده هایی اقتصادی بود که در زمان انتخابات دل خیل طرفداران خود را به آنها خوش کرده بود، بدون آن که درکی از شرایط واقعی اقتصاد کشور داشته باشد و دومین اشتباه استراتژیک وی را باید در محول کردن همه گام های دولت به حل برنامه هسته ای و اجرایی شدن توافق هسته ای دانست.
کد خبر: ۵۳۸۴۲۳
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۴ - ۱۷:۵۷ - 11 October 2015
در بحبوحه مجادلات دولت با طیف منتقدان برجام بر سر تصویب یکی از مهمترین گام های روحانی در سیاست خارجی، یک معضل اساسی تر دامان دولت و شخص روحانی را گرفته است. معضل اقتصاد و رکود حاکم بر کشور که این روزها دستمایه انتقادات فراوانی به شخص روحانی و تیم اقتصادی وی شده. اگر در موضوع برجام و توافق هسته ای روحانی با خیل انتقادات از طیف تند رو مخالف دولت رو برو است، اما در خصوص معضل اقتصاد هجمه ها علیه روحانی حتی تا دل کابینه وی نیز رخنه کرده است.
به گزارش «تابناک» نامه چهار وزیر کابینه به روحانی و رسانه ای شدن آن را شاید بتوان شوک بزرگی برای دولت و شخص روحانی به حساب آورد. شوکی که در گیر و دار کش و واکش های دولت و مجلس بر سر تصویب برجام و اجرا شدن آن، مانند ضربه ای ناگهانی از سمتی که روحانی انتظار آن را نداشت، بر سر دولت فرو آمده و هیچ بعید نیست که در این برهه حساس منجر به یک باخت شدید برای روحانی شود. بخش اعظمی از شوک ناشی از رسانه ای شدن این نامه را باید در چیزی جستجو کرد که روحانی همواره دنبال اثبات و نشان دادن آن بوده است: وضعیت رو به بهبود اقتصادی که اگرچه با ایده آل های شخصی حسن روحانی و وعده های آن اختلافی بسیار دارد، اما در خوشبینانه ترین حالت، نشان دهنده تلاش دولت در حوزه اقتصاد است. این نامه همه بازی های حسن روحانی در حوزه اقتصاد را به یکباره به هم ریخته و حال روحانی باید به دنبال تغییر بازی خود در صفحه اقتصاد ایران باشد. گذشته از وعده های انتخاباتی که روحانی در سال 92 برای خیل طرفداران خود بیان میکرد، سخنرانی های گاه و بی گاه وی در مراسم مختلف از بهبود وضعیت اقتصادی و بیرون آمدن کشور از وضعیت رکود تورمی، همه آن چیزی بود که روحانی در حوزه اقتصاد بر روی آن حساب میکرد. سخنرانی هایی که تنها آنها را در زمینه ای میتوان درک کرد که شخص روحانی بیش از اندازه به آن دل بسته بود. یعنی توافق هسته ای و بوی بهبود ز اوضاع جهان از پی آن. نگاهی به عملکرد اقتصادی دولت در طی دو سال گذشته باز گو کننده این امر است که دولت روحانی اساسا موضوع رکود را به شکلی خطرناک به حال خود رها کرده است و سعی در مهار تورم به عنوان اولین اولویت و برقراری ثبات در بازارها به عنوان گام دوم در حوزه اقتصاد داشته. رها کردن رکود به حال خود یا کم توجهی به این موضوع همان چیزی است که امروز روحانی بخاطر آن تاوان پس میدهد و هیچ بعید نیست که سایر برنامه های روحانی را نیز به خطر اندازد.
دلیلی مشخص میتوان برای این اقدام خطرناک روحانی ذکر کرد. هم و غم این دولت از ابتدا موضوع سیاست خارجی و حل مسئله هسته ای ایران بوده است و شخص روحانی با یک محاسبه، تقریبا از این موضوع ممئن بود که حل شدن این مسئله میتواند گام های بعدی دولت برای تحقق وعده هایش به ویژه در حوزه اقتصاد را تسهیل کند. روحانی رکود را به حال خود رها کرد زیرا بر روی کاغذ حل مسئله هسته ای به معنی سیل سرمایه گذاری به داخل کشور و رفع شدن این معضل بدون نیاز به تحمل چالش های اصلاح ساختاری بود. اما هرچند محاسبات شخص روحانی به شکلی منطقی و بر روی کاغذ صحیح بود، وی شرایط عمومی سیاسی کشور را به هیچ وجه در این محاسبات دخیل نکرده بود و شاید بتوان گفت که به هیچ عنوان تصور این امر را نمیکرد که اجرایی کردن توافق هسته ای – البته بعد از تحمل مشقات دستیابی به آن – تا چه در حد در داخل با مخالفات هایی اساسی روبرو میشود و تا چه اندازه مذاکره با مخالفان این توافق دشوار است. مخالفت هایی که منجر به آن شده تا برنامه ریزی روحانی برای پهن شدن سفره سرمایه گذاری های خارجی بهم بریزد و اکنون ادامه این جریان و عمیق تر شدن رکود اقتصادی میتواند به قیمت یک ریسک وجودی برای دولت روحانی تمام شود. روحانی دو اشتباه استراتژیک داشت که اکنون به مرور زمان متوجه آنها میشود. اولین اشتباه استراتژیک وی وعده هایی اقتصادی بود که در زمان انتخابات دل خیل طرفداران خود را به آنها خوش کرده بود، بدون آن که درکی از شرایط واقعی اقتصاد کشور داشته باشد و دومین اشتباه استراتژیک وی را باید در محول کردن همه گام های دولت به حل برنامه هسته ای و اجرایی شدن توافق هسته ای دانست. اسحاق جهانگیری یکبار در یک سخنرانی اذعان کرد که برآورد تیم دولت از شرایط اقتصادی با آنچه بعدا به شکل عملی با آن درگیر شدند، تفاوت اساسی داشت. اقتصاد ایران در اواخر دولت نهم و در پی تحریم ها آمیخته با سوء مدیریت به انواع و اقسام آفات دچار شده بود و آنچه روحانی و تیم وی بدست گرفتند به گفته جهانگیری وخامتی بیش از تصور ایشان را داشت. این اولین موضوعی بود که روحانی در حوزه اقتصاد با آن مواجه شد. موضوعی که فشارها بر وی و کابینه اش را برای هرچه زودتر به ثمر رساندن معضل برنامه هسته ای افزایش میداد. اما چالش بزرگتر روحانی با اجرایی کردن توافقی است که اکنون در چنگ دولت است و مخالفان، و منتقدان آن، سعی ندارند که به سادگی مجوز اجرای آن را صادر کنند. سیل اتفاقات اخیر در موضوع برجام و کمیسیون برجام و آنچه در مجلس رخ داد، نشان دهنده همین امر است. دولت روحانی هیچ فرصتی را برای از دست دادن در اجرای برجام ندارد و به ازای هر ساعت تاخیر، ریسک وجودی دولت بزرگتر میشود. رکود اقتصادی سخت گریبان روحانی را چسبیده و صدای اعضای کابینه را هم بلند کرده است. آنچه اکنون روحانی برای حفظ آبرو و همچنین حفظ موقعیت خود در انتخابات آتی ریاست جمهوری به آن نیاز دارد، اجرایی شدن هرچه سریع تر برجام است. برای درک شرایط روحانی باید دید که در انتخابات 92 روحانی در کجا ایستاد. پایگاه اجتماعی که روحانی به واسطه آن بر کرسی ریاست دولت تکیه زد، دو خواسته اساسی از وی داشتند. حل و فصل معضل هسته ای و لغو تحریم ها و باز پروری اقتصاد ایران. وعده های انتخاباتی روحانی نیز بیانگر همین موضوع بود که وی در این دو موضع توانست رقبای خود را از رینگ خارج کند. حال اما روحانی سخت در تنگنا قرار گرفته است و سیل انتقادات به وی در موضوع اقتصاد از یک سو و فشارها در بحث برجام منجر به آن شده که به تدریج شخص روحانی و کابینه وی بالاخص سخنگوی دولت، یعنی محمد باقر نوبخت که نقش اول وی در دستگاه روحانی را باید لاپوشانی – و اگر شد تکذیب – شکست ها و کژ رفتاری های دولت دانست، در لاک دفاعی فرو میروند. روحانی تاوان اشتباهات استراتژیک خود را پس میدهد. تاوان وعده و وعید های بی جا و بدون پشتوانه در زمان انتخابات و تاوان محول کردن همه چیز به حل مسئله هسته ای. البته این همه به هیچ وجه به معنی آن نیست که روحانی در عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ هیچ قدم مثبتی نداشته است، اما آنچه امروز از وی در این حوزه ها شاهد هستیم فاصله بسیاری با انتظاارت و خواسته های طیفی دارد که روحانی قدم روی دوش آنها گذاشت تا به عنوان رئیس جمهور یازدهم قوای مجریه را در دست بگیرد. و روحانی یک نکته را نباید به هیچ وجه فراموش کند: پایگاه اجتماعی روحانی برای آنکه همچنان وی را بر روی دوش خود نگاه دارند، نیازمند پای قوی هستند که وضعیت اقتصادی فعلی حداقل تامین کننده این شرایط نیست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]