محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1853278590
میراث فرهنگی؛ علمی یا کاربردی؟
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
کارشناسان از وضعیت آموزش رشته‌های فرهنگی و هنری در دانشگاه‌ها می‌گویند میراث فرهنگی؛ علمی یا کاربردی؟ این روزها وارد شدن به دانشگاه، نیازی به گذشتن از هفت‌خوان کنکور ندارد. آنقدر دانشگاه و موسسه‌های آموزشی مختلف، رشته‌های رنگارنگ ارائه کرده‌اند که اگر همه دانشجویان همزمان دو یا سه رشته بخوانند باز هم صندلی خالی وجود دارد.
اگر از این رکوردشکنی کمی نظام آموزشی ایران بگذریم، پرسش از کیفیت این دانشگاه ها و موسسات آموزشی و رشته هایشان همچنان باقی می ماند، به ویژه که جامعه پر شده از دانش آموختگان فاقد مهارت که صدای بازار کار از ناکارآمدی شان به گوش فلک رسیده است. در این میان، بسیاری ناکارآمدی کشور در حوزه های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را ضعف آموزشی می دانند؛ حوزه هایی که متولی اش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است؛ سازمانی که مسئولانش دل به رفع تحریم ها بسته اند و رویای جایگزینی صنعت گردشگری به جای صنعت نفت را در سر می پرورانند؛ رویایی که نیاز به بسترسازی و زیرساخت های گسترده ازجمله آموزش کارشناسان متخصص در هر سه حوزه یاد شده دارد. تأسیس موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی میراث فرهنگی و آغاز به کار آن که از مهر امسال برای نخستین بار در 20 رشته مقطع کاردانی و 28 رشته مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفته، یکی از اقدامات یادشده برای دستیابی به چنین هدفی است. بیشتر این رشته ها پیش از این در دانشگاه های کشور تدریس می شده و حتی موسسات آموزشی نظیر موسسه آموزش عالی فرهنگ و هنر در قالب دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی و با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخی از این رشته ها را ارائه می کردند. از سوی دیگر، چندی پیش استاد محمود فرشچیان، نگارگر برجسته کشورمان از نبود دانشگاه تخصصی صنایع دستی در کشور گله کرد و راه اندازی چنین دانشگاهی را یکی از آرزوهای خود خواند. با وجود این، دستگا ه ها و نهادهای مربوطه چرا این همه دیر به فکر آموزش دانشجویان افتاده اند؟ دیگر آن که راه اندازی موسسات آموزشی متعدد، سبب موازی کاری و ناهماهنگی نمی شود؟ و پرسش های دیگر که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. دکتر شهرود امیر انتخابی، رئیس موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی میراث فرهنگی در توصیف این مجموعه، آن را جزو آخرین موسسات علمی ـ کاربردی می خواند که مجوز تأسیس آن صادر شده و با وجود این مدعی است دولت می تواند سرمایه گذاری ویژه ای بر این موسسه داشته باشد، چراکه به گمان او، رشته های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر پایه مهارت آموزی بنا شده اند و اشتغالزا هستند. به گفته او، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همان طور که از نامش پیداست، سه مأموریت دارد که آموزش در سه حوزه مختلف آن با فلسفه دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی سنخیت دارد، در حالی که برخی موسسات علمی ـ کاربردی مانند دانشگاهای دولتی، آزاد و پیام نور به تدریس دروس نظری می پردازند. به باور او، نظام آموزشی ما با بحران دانش آموختگان روبه رو شده است، چراکه این فارغ التحصیلان نه آموزش مناسبی دیده اند و نه نیازسنجی برای رشته های آنها صورت گرفته است: از این رو، فارغ التحصیلان بیشتر به سمت تحصیلات تکمیلی می روند که باز به این بحران دامن می زنند و شرایطی که عملا خیل عظیم دانش آموختگان بیکار را رقم زده است. او توجه به مهارت آموزی را لازمه اشتغالزایی می داند و معتقد است در این برهه زمانی آموزش عالی باید به سمت مهارت آموزی حرکت کند. به گفته رئیس موسسه آموزش عالی میراث فرهنگی، بند 76 سیاست های کلان ابلاغ شده توسط رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور نیز بر افزایش آموزش های مهارت محور تأکید دارد. امیرانتخابی و همکارانش در سازمان میراث فرهنگی با به وجود آمدن فضای مطلوب پساتحریم و ورود گردشگران خارجی امیدوارند با آموزش هتلداران و آژانس های مسافرتی در دوره های کوتاه مدت و بلندمدت بتوانند در جهت تقویت گردشگری گام بردارند. او معتقد است با رشد گردشگری، سرمایه گذاری در بخش های صنایع دستی و میراث فرهنگی نیز صورت خواهد گرفت و با آموزش دانشجویان و هنرجویان در این رشته ها نیاز سازمان به افراد متخصص و صاحب مهارت برطرف می شود. او در پاسخ این که آیا تأکید موسسه بیشتر بر حوزه گردشگری است، عنوان می کند: ما بر هر سه مأموریت سازمان تأکید داریم. به گفته رئیس موسسه آموزش عالی میراث فرهنگی، این موسسه دارای 19 مرکز دولتی و 5 مرکز خصوصی است. امیرانتخابی، در توضیح تفاوت مراکز خصوصی و دولتی عنوان می کند: مراکز خصوصی از اشخاص حقوقی هستند که به فعالیت در حوزه آموزشی علاقه دارند؛ مانند هتل ها و بانک گردشگری که با دریافت مجوز از ما به فعالیت می پردازند و ما بر کار آنها نظارت داریم. بقیه مراکز توسط موسسه اداره می شود و ما سعی می کنیم با تعاملی که با ادارات کل میراث فرهنگی استان ها داریم، از امکانات آنها استفاده کنیم و با آنها تعامل داریم. به نظر می رسد، سازمان خیلی دیر به فکر تأسیس چنین موسسه ای افتاده است. به باور رئیس موسسه آموزش عالی میراث فرهنگی، آموزش در کشور ما همواره مغفول مانده و ما تا کارد به استخوان نرسد، کار چندانی در حوزه آموزش انجام نمی دهیم: اکنون که بحث گردشگری برای ما اهمیت شایانی پیدا کرده و طبق چشم انداز 20 ساله قرار است 20 میلیون گردشگر به کشور دعوت کنیم، باید به فکر زیرساخت ها باشیم که نیاز به نیروهای آموزش دیده دارد. زمانی که ما موسسه را تأسیس کردیم با فقر رشته روبه رو بودیم. به گفته او، کل رشته های میراث فرهنگی در سه حوزه آن 28 رشته بود که خیلی از آنها هم متقاضی ندارد: ما از 6 ماه پیش با تشکیل کارگروه تدوین سرفصل ها با حضور نمایندگان معاونت های سازمان و استادان و صاحب نظران بنام هر حوزه، کلیات 34 سرفصل را تصویب کرده ایم؛ رشته هایی نظیر حسابداری اقماری گردشگری، بازاریابی گردشگری، حقوق گردشگری، حقوق میراث فرهنگی، دیپلماسی گردشگری و چندین رشته بین رشته ای جذاب و کاربردی در مقطع کارشناسی. همچنین در حال طرح ریزی شاخه های مختلف از یک رشته هستیم. برای نمونه در رشته مدیریت گردشگری، گردشگری دفاع مقدس، سلامت و ورزشی را پیش بینی کرده ایم. کلیات این رشته ها به تصویب شورای گسترش دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی رسیده است و امیدواریم بهمن ماه بتوانیم وارد چرخه جذب دانشجو شویم. باتوجه به این که بیشتر رشته های مرتبط با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیاز به آموزش عملی دارد، آیا زیرساخت های لازم برای آموزش عملی و دوره های کارآموزی در نظر گرفته شده است؟ امیرانتخابی با بیان این که تمام مراکز زیر نظر موسسه باید دارای استانداردهایی در این خصوص باشند، پاسخ می دهد: اساس کار ما بر آموزش عملی استوار است، نه مباحث نظری؛ ما با سازمان تفاهم نامه داریم که از امکانات و تجهیزات ادارات کل استان های میراث فرهنگی استفاده کنیم و کاستی ها هم توسط موسسه تأمین شده است. دانشگاه جامع نیز بر عملکرد مراکز نظارت می کند. افزون بر استاد فرشچیان، چندی پیش دکتر عبدالمجید شریف زاده، مدیر کل دفتر توسعه و ترویج معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی بر ضرورت تشکیل دانشگاه مستقل هنرهای سنتی و صنایع دستی تأکید کرد. امیر انتخابی در پاسخ این پرسش که چرا مسئولان معاونت صنایع دستی سازمان رشته های مورد نظرشان را در قالب موسسه آموزش عالی میراث فرهنگی مطالبه نمی کنند، با بیان این که در جریان تأسیس چنین دانشگاهی نیست، به عضویت دکتر بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی سازمان در هیأت امنای موسسه عالی آموزشی میراث فرهنگی اشاره می کند و می گوید: ما از کارشناسان و صاحب نظران آنها در جلسات مختلف نظرسنجی کردیم و بهتر بود رشته های مورد نظرشان را به ما اعلام می کردند تا ما خدمات آموزشی در این حوزه ها ارائه دهیم. او با بیان این که سازمان میراث فرهنگی از طریق موسسه آموزشی میراث فرهنگی در امر آموزش دخیل است و متولی این موسسه به شمار می آید و امکانات لازم را برای آموزش دانشجویان مراکز این موسسه تدارک دیده است، عنوان می کند: از آنجا که این موسسه تازه شکل گرفته، خیلی ها حتی در داخل سازمان با آن آشنا نیستند و نمی دانند چگونه می توان از امکانات آن استفاده کرد. به باور او با هم اندیشی می توان جلوی موازی کاری را گرفت. با همه اینها، شریف زاده که پیشتر ریاست پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سازمان را برعهده داشته، در توضیح دلایلش برای تأسیس دانشگاه مستقل صنایع دستی عنوان می کند: نخستین بار رشته صنایع دستی پس از انقلاب فرهنگی در سال 62 و در مقطع کارشناسی راه اندازی شد. در این 30 سال دانشگاه ها در جهت آموزش و تربیت کارشناسان مختلف صنایع دستی گام برداشتند و هر سال این رشته ها گسترش پیدا کرد و دانشگاه های مختلفی در تهران و شهرستان ها به شاخه های مختلف آن پرداختند. او با اشاره به این که پیش از سال 62 هیچ یک ازشاخه های هنرهای سنتی و صنایع دستی در ایران جنبه دانشگاهی نداشت و در قالب آموزش های معمول و پراکنده و در سطح صورت می گرفت، می افزاید: با دانشگاهی شدن این رشته ها توجه ویژه ای به هنرهای بومی و صنایع دستی شد، اما در این 30 سال نیاز به بازنگری و دقت در حوزه های مختلف صنایع دستی و هنرهای سنتی داشتیم تا در این مدت این رشته ها متناسب با زمان گسترش پیدا کنند که این کار صورت نگرفت. به گفته او، همواره این بحث میان متخصصان، استادان و دانش آموختگان مطرح بوده که آنچه باید در سال های متمادی از دوره های تخصصی بهره برداری کنند، صورت نگرفته است: هنرهای سنتی خصوصیاتی دارد که با شرایط موجود در آموزش آکادمیک ما قابل انطباق نیست. یکی از دلایل آن، تنوع رشته ها در هنرهای سنتی و صنایع دستی است که در میان رشته های کارشناسی صنایع دستی و هنرهای سنتی در نظر گرفته نشده اند. به همین دلیل نیاز به برنامه ریزی برای آموزش های تخصصی در این رشته ها به شدت احساس می شود. دیگر آن که شرایط آموزش صنایع دستی و هنرهای سنتی ما به شیوه استاد ـ شاگردی متداول بوده که این شیوه قابل انطباق با آموزش آکادمیک ترمی واحدی امروزی نیست. برای همین نیاز به برنامه ریزی کاملا متفاوت و خاص در این حوزه هاست که براساس امکانات و برنامه های موجود در دانشگاه ها امکان پذیر نیست و به آموزش استاد ـ شاگردی شدیدا احساس نیاز می شود. به باور مدیرکل دفتر توسعه و ترویج معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی، هنرمندان رشته های هنرهای سنتی و صنایع دستی نیاز به آموزش های عمیق تر و دقیق تری دارند که در قالب نظام ترمی ـ واحدی قابل اجرا نیست و استادان نمی توانند آنچه را که به صورت سینه به سینه و استاد و شاگردی فرا گرفتند، به شاگردان منتقل کنند. به گفته شریف زاده، طرح دانشگاه مستقل صنایع دستی سال هاست که از سوی استادان و هنرمندان ما مورد توجه قرار گرفته و در فرهنگستان هنر نیز مطرح و در کمیته های مختلف آن ازجمله کمیته هنرهای سنتی بررسی شده است. او با بیان این که حاصل نظرات کارشناسی بر برنامه ریزی ویژه خارج از چارچوب فعالیت های امروزی وزرات علوم تأکید داشت، می گوید: این طرح با عنوان تأسیس دانشگاه نگارستان هنرهای سنتی از شورای تخصصی هنرهای سنتی فرهنگستان هنر به تصویب رسید و از آنجا به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد. خوشبختانه در شورای عالی انقلاب فرهنگی، مطالعات دقیق تری روی این طرح صورت گرفت و کلیات آن با عنوان آموزش استاد ـ شاگردی این طرح در کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و در صحن شورا نیز مصوب شد. منتظریم این موضوع از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به دستگاه های مربوطه ابلاغ شود. با این همه، آیا آموزش این رشته ها در چارچوب دانشگاه علمی ـ کاربردی امکان پذیر نبود؟ شریف زاده در پاسخ به این پرسش عنوان می کند: در هنرهای سنتی به شیوه استاد ـ شاگردی باید یک استاد محور قرار گیرد و آن استاد، شاگرد را انتخاب و براساس برنامه های جدیدی که تدوین خواهد شد، شاگرد را تربیت کند و هرگاه صلاح دانست بر اساس دانش و مهارت دانشجو، او را فارغ التحصیل اعلام کند که نیاز به برنامه ریزی کاملا متفاوت با آموزش عالی ما دارد که مبتنی بر شیوه های غربی است. به باور رئیس پیشین پژوهشکده هنرهای سنتی، رشته های هنرهای سنتی ما تخصصی هستند و باید از هم تفکیک شوند: ممکن نیست یک دانشجو از هر کدام از هنرهای سفال، نگارگری و چوب چیزی یاد بگیرد و متخصص شود. خیلی از استادان پیشکسوت و باسابقه هنرهای سنتی که هنر و مهارتشان را به صورت استاد ـ شاگردی آموخته اند نه در دانشگاه، براساس قوانین دانشگاه های امروزین ما نمی توانند تدریس کنند. به همین دلیل نیاز است برنامه ای متناسب طرح ریزی شود تا امکان تدریس این استادان نیز فراهم شود. باید توجه داشت هنرهای سنتی ما با فرهنگ مان عجین شده و افزون بر دانش، باید به فکر انتقال فرهنگ نیز بود که نیاز به فضایی متفاوت دارد. کمیل انتظاری فرهنگ و هنر
چهارشنبه 15 مهر 1394 ساعت 07:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها