واضح آرشیو وب فارسی:فارس: محمدحسین صلواتیان در گفتوگوی مشروح با فارس:
ظهور یک جریان غیر منطقی در تصویرگری کودک و نوجوان/ تصویرگران جوان ایرانی به یک لشگر تبدیل شدهاند
یک تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان گفت: متاسفانه در روند تصویرگری برای کودک و نوجوان یک جریان غیر منطقی ظهور کرده، که تعدادی از تصویرگران در این مسیر حرکت میکنند و آن هم گسست رابطه متن و تصویر در فرایند تصویرگری است.
خبرگزاری فارس - حسام آبنوس: محمد حسین صلواتیان تصویرگر، کاریکاتوریست و نویسنده کتاب و نشریات کودک و نوجوان سالهای طولانی است که در این عرصه مشغول فعالیت است و انتشار بیش از یک هزار عنوان کتاب در داخل و خارج از کشور گواهی بر سابقه او در این عرصه است. اولین تصویرگری او در سال 68 منتشر شده و از آن پس به صورت جدی به تصویرگری پرداخته است. «قصه ما مثل شد»، «روزی بود روزی نبود»، «یک قل دو قل»، «داستانهای مثنوی»، «قصههای قرآنی» از جمله کارهایی است که او تصویرگری آن را انجام داده است. به بهانه تصویرگری کتابهای کودک و حواشی آن به سراغ او رفتیم. او در این گفتوگو به تفاوت مخاطب در خلق یک تصویر برای کتابها اشاره کرد. همچنین از وجود خط قرمز در این حوزه گفت و از نسل جدید تصویرگران نیز یاد کرد. در ادامه مشروح گفتوگوی ما با این تصویرگر کودک را میخوانید. *تصویرگری کتاب کودک عطف به متن است فارس: برای خلق تصویرهای کتابهایی که به شما سپرده میشود به خصوص در حوزه کودک به چه مولفههایی توجه دارید؟ صلواتیان: ویژگیهای مهمی از تصویرگری کتاب کودک عطف به متن است. گروه سنی مخاطب متن، از 2 ساله تا حدودا 12 سال، که در دایره گروه سنی خردسال و کودک قرار میگیرد که در هر رده سنی از این طیف ویژگیهایی وجود دارد که مستقیما بر مختصات تصویر برای این مخاطب دخیل است. همچنین موضوع متن به عنوان مولفه دوم، بر تصویر تاثیر میگذارد. متن علمی، آموزشی، بهداشتی، تاریخی و ... در نوع نگاه تصویرگر اثر دارد. قالب متن، شعر، داستان، پی نما، قصه تصویر و ... نیز در ساختار تصویر بی تاثیر نیست. ویژگیهای مخاطب هم از عوامل موثر در خلق اثر است. تصویرگری برای کودک تهرانی با تصویرگری برای کودک روستای دور افتاده یک استان محروم تفاوت میکند. به این دلیل که سواد بصری مخاطب متفاوت است. گرچه با گسترش رسانههای بصری این تفاوت کمتر شده، ولی وجود داشته و باید در نظر گرفته شود. بنده تعداد زیادی کتاب برای کودکان عراقی، کویتی، لبنانی و کشورهای دیگر تصویرگری کردهام. فضای تصویرها با فضای تصویرگری برای بچههای ایرانی کاملا متفاوت است. قطع کتاب، تکنیک چاپ، نوع کاغذ، سلیقه و ویژگیهای سفارش دهنده یا ناشر هم یقینا باید در نظر گرفته شود.
*دخالت در تصویرگری موجب نزول ارزش تصویر میشود فارس: نقش نویسنده در خلق یک تصویر چه میزان است؟ یعنی نویسنده به شما به عنوان تصویرگر نظر میدهد؟ صلواتیان: رابطه متقابل نویسنده و تصویرگر بیشتر مواقع موجب غنی و جامع شدن تصویر میشود. مگر جایی که نویسنده بخواهد سلیقهای در تصویرگری دخالت کند. که این امر موجب نزول ارزش تصویر میشود .البته این مشکل به ندرت پیش آمده و بیشتر دامن تصویرگران نو قلم را میگیرد. مشورت کردن با نویسنده در فرایند تصویرگری فرصت ارزشمندی است که نباید از آن چشم پوشی کرد. بویژه بعضی از نویسندگان مانند آقای میرکیانی که در نقد و بررسی و مشاوره با تصویرگران آثارش بسیار موثر و سودمند هدایت میکنند. *ظهور یک جریان غیرمنطقی در تصویرگری کودک و نوجوان فارس: به نظر شما در تصویرگری کتاب کودک به منظور افزایش دریافت کودک از محتوای یک کتاب چه گزینههایی باید رعایت شود؟ صلواتیان: در نظر گرفتن ذائقه بصری مخاطب و همچنین توان درک بصری خیلی مهم است. ما اجازه نداریم مخاطب را اذیت و سردرگم کنیم و یا به رای خود سلیقه بصری او را تغییر داده و دفرمه کنیم. ارتقای سواد بصری غیر از تغییر سلیقه بصری است که بحث خاص خود را دارد و در این مصاحبه نمیگنجد.
متاسفانه در روند تصویرگری برای کودک و نوجوان یک جریان غیر منطقی ظهور کرده، که تعدادی از تصویرگران در این مسیر حرکت میکنند و آن هم گسست رابطه متن و تصویر و استقلال تام تصویر در فرایند تصویرگری است. بعضی از تصویرگران معتقدند که تصویر هویت و استقلال خاص خود را دارد و نیاز به تقید متن نیست. ممکن است این حرف را به زبان نیاورند، ولی در آثار شان مشهود است. بویژه این معضل در آثار کسانی دیده میشود که بطور مفرط تحت تاثیر مطالعات تصویری خود قرار میگیرند و همه چیز را فدای یک تابلوی زیبای نقاشی میکنند. آثارشان ممکن است زیبا باشد؛ اما ربطی به تصویرگری ندارد. این موضوع هم بحث مطول دارد و خارج از ظرفیت این صفحات است. *هر تصویری برای کودک مناسب نیست فارس: آیا در تصویرگری کتاب کودک خطوط قرمز وجود دارد؟ و اگر وجود دارد آنها چیست؟ صلواتیان: بله، در تصویرگری برای کودکان بدون تردید حریم وجود دارد، همانطور که در همه شئونات دیگر کودک خط قرمز وجود دارد. از خوراک و ورزش و لباس و بازی بگیرید تا خواب و بهداشت و آموزش و بقیه شئونات. همانطور که اگر به یک کودک کم سن و سال یک کله پیاز را بدهید بخورد، نمیتواند بخورد و دهانش میسوزد و گریهاش میگیرد. در تصویر هم همین است. هر تصویری برای کودک مناسب نیست و حرفهای زیادی در این باره که بماند.
فارس: تفاوتهای تصویرگری کتاب کودک و بزرگسال در چیست؟ و آیا مفهومی به نام تصویرگری کتاب بزرگسال وجود دارد و مصطلح است؟ صلواتیان: تفاوتش در تفاوت بین این دو مخاطب است. حتما برای بزرگسالان هم تصویرگری وجود دارد. حداقل در کتابهای آموزشی، مثل آموزشهای پزشکی و البته در کتابهای غیر آموزشی هم همچنین. فارس: یکی از نکات مهم در تصویرگری خروجی اثر است. یعنی بعد از اینکه یک کار تولید شد خروجی آن که به صورت چاپی است باید از کیفیت خوبی برخودار باشد تا جذابیت لازم را ایجاد کند. شما به عنوان تصویرگر یک کتاب در مرحله خروجی گرفتن نقشی دارید؟ صلواتیان: بستگی به ناشر دارد. بعضی ناشران تصویرگر را در جریان روند تولید کتاب قرارداده و دخالت میدهند، ولی بعضی از ناشران تخت گاز میروند و تا سر بجنبانی، کتاب از مرحله صحافی هم گذشته است. من خیلی ذوق پیگیری کارهایم را نداشتهام و از این باب آثارم آسیب هم دیدهاند. به هر حال، روحیه رفت و آمد به لیتوگرافی و چاپخانه را ندارم. خیلی همت کنم روی گرافیک کار نظر میدهم. *مخاطب متوسط را در خلق تصویر در نظر میگیرم فارس: بازخوردی از میزان ارتباط مخاطب با آثارتان داشتهاید؟ و به طور کلی مخاطب ایرانی چه میزان با آثار ایرانی ارتباط برقرار میکند؟ صلواتیان: به لطف الهی عمده کتابهایی که تصویر گری کردهام پر فروش بودهاند. یکی از دلایل داشتن سفارش همیشگی، با وجود رکود بازار کتاب، همین امر است. بعضی از کتابهایی که کار کردهام تقریبا رکورد فروش دارند. من همیشه طیف متوسط مخاطب را در نظر میگیرم. بین بچههای روستای دور افتاده فلان استان محروم و کودک و نوجوان بالای شهر تهران، که البته کار خیلی سادهای هم نیست. با همه اینها معتقدم امور جای دیگری رقم میخورد. مثل دعای مادر و یا ...
*تصویرگران جوان ایرانی به یک لشگر وسیع تبدیل شدهاند فارس: امروز وضعیت تصویرگری کتب کودک را چگونه ارزیابی میکنید؟ صلواتیان: به دلیل گسترش پدیدههای نو ظهور، به ویژه در عرصه رسانه و ارتباطات، دامنه کتاب محدود و محدودتر شده و به طبع آن تصویرگری کتاب هم همینطور. ولی عرصههای جدیدی برای تصویرگری باز شده که برای تعریف روشن آن به زمان نیاز داریم. تصویرگران نوجوان و جوان ایرانی هم به لطف خداوند، به یک لشگر وسیع تبدیل شدهاند. هنرمندانی که یکی از یکی تواناتر و مستعدتر است. وقتی این جوانان عزیز پر انرژی و خلاق را میبینم به وجد میآیم. مسئولین محترم و متولیان فرهنگی در برابر این ظرفیت عظیم، بار سنگینی بر دوش دارند. ایجاد زمینههای اشتغال از مهمترین کارهایی است که باید برای این عزیزان صورت گیرد. ما در برابر این فرزندان خوبمان مسئولیم و باید برایشان کارهای جدی انجام دهیم به یاری خداوند متعال. انتهای پیام/و
94/07/06 - 09:31
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]