تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820782054
مصطفی جمشیدی در گفت‌وگوی مشروح با فارس «سمندر» یک گزارش منصفانه از تاریخ است/ نویسنده‌های شبه‌روشنفکر در دشنام دادن تردیدی ندارند
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: مصطفی جمشیدی در گفت‌وگوی مشروح با فارس
«سمندر» یک گزارش منصفانه از تاریخ است/ نویسنده‌های شبه‌روشنفکر در دشنام دادن تردیدی ندارند
نویسنده رمان «سمندر» گفت: یکی از انتقادهای بزرگی که به نویسنده‌های پیش از انقلاب و منتسب به جریان شبه‌روشنفکری وارد می‌شود این است که در دشنام دادن تردیدی ندارند حتی این مسئله در جوانانی که متمسک به آنها هستند نیز دیده می‌شود.
گروه کتاب و ادبیات، خبرگزاری فارس حسام آبنوس: «سمندر» بهانه‌‌ای شد تا سراغ نویسنده آن یعنی مصطفی جمشیدی برویم و پای صبحت‌هایش پیرامون کتاب بنشینیم. این رمان آخرین اثر این نویسنده است که تا کنون کارهای بسیاری از او منتشر شده است. «سمندر» رمانی در ژانر دفاع مقدس است که یک اثر شاخص و برجسته در این حوزه است که با توجه به اینکه تنها چند ماه از انتشار آن می‌گذرد هنوز آنطور که باید دیده نشده است. این اثر یک تم رئال دارد که نویسنده در آن بخشی از خاطرات خود را دستمایه خلق اثرش کرده و به آن شاخ و برگ داده است. متن «سمندر» متنی دلچسب است که به شیوه جریان جریان سیال ذهن اتفاقات را برای خواننده روایت می‌کند و واقعیت و خیال به قدری به هم نزدیک است که تشخیص آنها سخت می‌شود. این کتاب را انتشارات «عماد فردا» منتشر کرده است. جمشیدی در این گفت‌وگو که به مناسبت هفته دفاع مقدس پیرامون کتابش سراغش رفتیم به تفکر شیعی حاکم بر اثرش اشاره کرد. همچنین او جریانی که مدعی است دوره کارهای دفاع مقدس سرآمده را یک جریان شکست‌خورده و افسرده خواند. وی به ویژگی رمان دفاع مقدس نیز اشاره کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگوی مشروح ما با این نویسنده است. * دنبال پاستوریزه کردن رمان دفاع مقدس نیستم فارس: چه میزان از رمان «سمندر» زاییده تخیل شما و چقدر مبتنی بر مستندات است؟ جمشیدی: در نگارش رمان از واقعیت تخت کمتر می‌شود اثری خلق کرد، البته مراد از واقعیت در اینجا، واقعیت مسلم است. راجع به جنگ بسته به زاویه دید انسان می‌توان برداشت‌های متفاوتی از یک واقعه داشت. من با توجه به تجربه خودم از حضور در دفاع مقدس این رمان را نوشتم و تصویر واقعی من آن «پل» است پس در واقعی بودن تصاویر این اثر شکی نیست. مردم بومی و تردد آن وانت و ... همه حقیقت است، ولی واقعیت باید با عنصر خیال و هنر پرورش پیدا کند، در حالی که در مورد دفاع مقدس نمی‌توان زیاد خیال کرد زیرا اکثر اتفاقات واقعی است و هنر باید به خرج داد. کسی که در نگارش یک اثر در حوزه دفاع مقدس تمام واقعیت را به صورت تخت نقل می‌کند هنری بروز نداده است. زیرا ممکن است برخی توانایی مواجهه با تصاویر کشتار و دلخراش دفاع مقدس را نداشته باشند که اغلب در رمان‌های جنگی وجود دارد، البته من به دنبال پاستوریزه کردن رمان دفاع مقدس نیستم، بلکه باید یک خیال آمیخته با فلسفه ذاتی رمان را به خواننده ارائه کرد. البته وقتی نویسنده یک جهانی را در رمان می‌‌سازد چندان در یک مصاحبه قابل بیان نیست. فارس: پس می‌توان گفت با رمانی روبرو هستیم که تنه اصلی آن واقعیت است و نویسنده به آن شاخ و برگ داده است. جمشیدی: اگر غیر از این باشد رمان نیست و آن یک گزارش جنگی است. واقعیت را باید در یک قالب جدید آن هم در سال 94 ریخت. رمانی که در سال 94 خلق می‌شود باید با رمانی که در سال‌های جنگ خلق شده تفاوت داشته باشد. *از رمان دفاع مقدس باید بوی باروت به مشام برسد فارس: در مورد تاریخچه این رمان توضیح می‌دهید. جمشیدی: حدود 30 سال با این واقعیت زندگی کرده‌ام و ایده «سمندر» با من بود و دوست داشتم که آن را یک روز به خدمت بگیرم. این نکته هنری که از وقایع تاریخی باید یک زمان بگذرد تا نویسنده بتواند بر آن مسلط شود واقعا درست است که این اتفاق در رمان «بیداری» هم صدق می‌کند. یعنی در مورد انقلاب هم همین مسئله صادق است. رمان دفاع مقدس و جنگی خاصیت آن این است که باید بوی باروت از آن به مشام برسد و رمان «سمندر» از این مزیت برخودار است و برخی وقایع واقعی است. فارس: شخصیت داود چطور؟ جمشیدی: داود واقعی نیست ولی قسمتی از اتفاقات پایانی که در رمان برای داود در داخل ناو برایش می‌افتد واقعی است و برای برادرم رخ داده بوده است. *تکنیک‌های رمان‌نویسی را نمی‌توان حذف کرد فارس: از نظر زمانی این رمان به صورت جریان سیال ذهن نوشته شده یا اینکه یک زمان دیگری دارد؟ جمشیدی: تکنیک‌های رمان‌نویسی را امروز نمی‌توان از رمان حذف کرد و شاید برخی بگویند جمشیدی سخت نویس است که من معتقدم سخت‌نویس نیستم. قصه باید سیال و روان باشد و خاصیتی در نثر داستانی داشته باشد. ما از نثر هموار شده داستانی غافل هستیم و متاسفانه نویسنده‌هایی داریم که نثرشان معجونی از جلال آل‌احمد، بزرگ علوی، سیمین دانشور و ... است، ولی نثری که در خدمت هدف داستان باشد را شاهد نیستیم، شخصیت نثر داستانی در داستان حرف برای گفتن زیاد دارد. این که چرا این تکنیک انتخاب شده باید گفت در ابتدا در متن کتاب یک آشنایی‌زدایی انجام می‌دهد و خواننده را با خود همراه می‌کند. *گوهرهای ناب انسانی در جنگ هویدا می‌شود ما امروز به صورت غبطه‌آمیز و حسرت‌بار به جوانان آن روزها نگاه می‌کنیم و همین سبب شده که به این نوستالژی به صورت شکوهمند نگاه کنیم و در فیلم‌های رسول ملاقلی‌پور شاهد این شکوهمندی هستیم. ما در آثار سینمایی و ادبی دوست داریم احیاگر آن گذشته باشیم زیرا به شدت مقدس، پاک و پر از جنبه‌های شگرف انسانی است.
در میان رمان‌نویسان بزرگ دنیا مانند تولستوی نیز این نگاه وجود دارد. چرا او «جنگ و صلح» را نوشته است؟ زیرا گوهرهای ناب انسانی در جنگ هویدا و متبلور می‌شوند. اما در رمان «سمندر» در پایانش به یک گفتمان آخرالزمانی از جنس شیعه می‌رسیم و این از روی عمد بوده است زیرا ما معتقدیم که تمام تلاش‌های ما و خون‌های ریخته شده شهدای ما برای زمینه‌سازی ظهور آن حضرت است. *هنرمند نمی‌تواند بدون نظرگاه زیست کند شخصیت اصلی بعد از گذشت سال‌ها از اتفاقات به بیمارستانی می‌رود که در آنجا بعد از مجروحیتش بستری شده بود و آن خاطرات را برای خودش مرور می‌کند، همه ما به عنوان کسانی که در جمهوری اسلامی زندگی می‌کنیم محتاج این یادآوری‌ها هستیم. باید رمان دفاع مقدس نوشته شود و آن لحظه‌ها در تاریخ بماند. ان‌شاءالله با آثارمان یک مواجهه‌ای با معنویت‌زدایی که دشمن شروع کرده داشته باشیم و این وظیفه هنر است و یکی از وظیفه‌های مهم هنر، همین پالایش است که اگر درست طراحی شود روی جامعه تاثیر خواهد داشت. ما به عنوان یک هنرمند یا فرد معمولی نمی‌توانیم بدون نظرگاه زیست کنیم همانطور که امام حسین (ع) می‌فرماید: «ان الحیاة عقیدة و جهاد». برخی می گویند که کار رمان موعظه و نصیحت نیست در حالی که ما چنین کاری نکردیم بلکه یک آدم را ترسیم کردیم از نوجوانی تا پیری که هنوز به لباس رزمش اعتقاد دارد مانند مادران شهدایی که لباس فرزند خود را نگه داشتند. پس همه رویدادهای این رمان برای این است که به گفتمان موعود نزدیک شویم. *نویسنده‌های شبه‌روشنفکر در دشنام دادن تردیدی ندارند فارس: از اینکه به شما گفته شود که نوشتن از دفاع مقدس دیگر بس است و این کتب دیگر خواننده ندارد، هراس نداشتید؟ جمشیدی: اتفاقا رمان‌‌نویس‌های بزرگ مانند همینگوی و ... وقتی یک گزارش جنگی از جنگ داخلی اسپانیا می‌نویسد در اینجا کلی برایش به‌به و چه‌چه می‌شود. در حقیقت مانند آن مثال که می‌گوید؛ «گربه دستش به گوشت نمی‌رسید می‌گفت پیف پیف بو می‌دهد»، برخی اینطور هستند. رمان «سمندر» منهای مباحث جنوب و عراق و ایران یک گزارش منصفانه از تاریخ است که در نوجوانی در آن برهه حضور داشتند. این نگاه منصفانه و از سر دغدغه و صادقانه است حال می‌خواهند بگویند دولتی است یا غیر دولتی. یکی از انتقادهای بزرگی که به نویسنده‌های پیش از انقلاب و منتسب به جریان شبه‌روشنفکری وارد می‌شود این است که در دشنام دادن تردیدی ندارند حتی این مسئله در جوانانی که متمسک به آنها هستند نیز دیده می‌شود. این جریان در هجو کردن و خوار کردن انسان تردید نمی‌کند اما برای برپا داشتن انسان و خارج کردن و نجات انسان از زیر آوار یاس فلسفی یا فروافتادگی در مشکلات سکسی، فرهنگی و اجتماعی که نویسندگان غربی تمایلی به آن ندارند، زیرا آنها به فرو افتادن انسان می‌اندیشند، کاری نمی‌کنند. کاری که مرحوم جلال در برخی کارهایش انجام داد این بود که ما برای لحظاتی به ایستایی انسان نگاه کنیم و از این لذت می‌بریم. ادبیات انقلابی جهان در آمریکای لاتین و ... منهای ادبیات اومانیستی فاقد شعار و شعور مستحکم نیستند. ما وقتی بحران‌های امروز جهان را می بینیم متوجه می‌شویم که نمی‌توانیم از ارزش‌های خود دست برداریم و نباید از ادبیات دفاع مقدس غافل شویم. من معتقدم ارگان‌ها دست از رکود بردارند و بعد از گذشته دو دهه از عظمت کار رزمندگان در فرهنگ مکتوب خود آثاری برجای بگذاریم. *تا لحظه‌ای که در یک رمان از بدن رزمنده خون می‌چکد وقایع ادامه دارد به قول نویسنده‌ای تا لحظه‌ای که در یک رمان از بدن یک رزمنده خون می‌چکد وقایع با همان حرارت ادامه دارد. این کار هنر است و نویسنده از حرارتی که هنوز وجود دارد باید در آثارش استفاده کند و آن را نشان دهد. این گفتمان که می‌گوید چون حرف‌ها و سخنان دفاع مقدس بارها تکرار شده دیگر ارزشی ندارد، گفتمان افسرده و شکست‌خورده‌ای است زیرا این‌ها حقایق مسلمی است. در رمان سمندر سعی شده وقایع آنطور که اتفاق افتاده روایت شود و صورت طبیعی خود را دارند و یک جنگ دیگر نیست و منصفانه روایت شده است. شخصیت این قصه در حقیقت کشور ایران است که از دل آتش گذر کرده و بالغ شده است. رمان دفاع مقدس باید یک روایت منصفانه، واقع گرایانه، منظم، شکیل و ... را ارائه کند. سرمایه این رمان نیز زندگی خودم بوده و چیزی غیر از واقعیت نیست. *انتظار ندارم یک ارگان لیبرال به من با تفکر شیعی جایزه بدهد فارس: در «سمندر» خواننده با یک روایت واقعی روبرو است، در حالی که برخی معتقدند که در کتب دفاع مقدس یک مقدس‌نمایی جلوه دارد در حالی که در این رمان مانند سایر کتب دفاع مقدس این نکته دیده نمی‌شود. این نکته در مورد کتب دفاع مقدس مصداق دارد؟ جمشیدی: ببینید من با یک تفکر شیعی هیچ‌وقت انتظار ندارم که ارگانی با یک تفکر لیبرالی در شرق و غرب به من جایزه بدهد. اگر می‌بینیم رمانی مانند «سمندر» در تاریخ نمی‌ماند به خاطر اتصال قهرمانش به فلسفه شیعی است. وقتی سخن از قهرمانان دفاع مقدس می‌شود، کسانی هستند که در دعای کمیل و ... بزرگ شده‌اند و این انرژی صرف جنگ نیست که فکر کنیم در آن جغرافیا بوده است و در «سمندر» می‌بینیم که در سایر شئون زندگی شخصیت نیز بروز دارد و جریان واقعی از زندگی آنها بوده است. آن افراد از مریخ نیامده‌اند. نگاه به شخصیت‌های دفاع مقدس یک نگاه سلوکانه است و قهرمان من کار خارق‌العاده‌ای نکرده است.
در تولید رمان آنهایی که به هنر قدسی اعتقاد ندارند موفق‌تر بوده‌اند یا ما؟ امکان دارد مثلا بنیاد دیل کارنگی یک جایزه‌ای به یک نویسنده ایرانی بدهد ولی آن ادبیات هیچ نوآوری نداشته و گفتمان جدیدی ارائه نکرده است بلکه تکرار مکرراتی است که از دهه‌های پیشین رسیده و طوطی‌وار است و تنها شاید جغرافیا عوض شده است. بازپروری اتفاقات سی سال گذشته کمترین کاری است که صورت گرفته و جزئیات وقایع در «سمندر» به چشم می‌آید و هرکس این کتاب را خوانده آنها را لمس کرده است. *فحش دادن که هنر نیست نویسنده‌هایی که به هنر متعهد و قدسی به معنای هنری که خود را متعهد و پایبند می‌داند که در گزارش تاریخی منصف باشد، پایبند نیستند، می‌توانند به مبانی، افکار و اعتقادات بتازند و به هیچ شریعت و طریقتی وفادار نباشند اما همانطور که گفتم فحش دادن که هنر نیست و این راهش نیست. کسانی که کار بزرگی کردند به آرمان‌ها و معنویت‌ها پایدار بودند و ما هم تنها حقیقت را از فرهنگ خود گفتیم. فارس: کدام شخصیت داستان را دوست دارید؟ جمشیدی: با «مهنا» که شوهرخاله شخصیت اصلی است بیشتر ارتباط داشتم. او به شدت آرمانگرا است و معنای امروزی آن نوع نگاه این است که فرزندش و پسرخاله‌اش(شخصیت اصلی) در پهنه دفاع مقدس آن را یافتند. شاید خود در یافتن خاک سرخ موفق نشد ولی پسرش و پسر خاله‌اش در آتش جنگ تحمیلی به آن دست یافتند. این شخصیت را به خاطر مظلومیت، جستجوگری و حتی آرمانگرایی و عجیب‌بودنش که هر عجیبی واجد جذابیت نیست دوست داشتم. شاید روزی این شخصیت را به صورت جداگانه بنویسم. انتهای پیام/
94/06/31 - 09:57
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها