واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۴ مهر ۱۳۹۴ - ۱۰:۵۳
در نشست "بررسی تجربه حضور در نمایشگاه کتاب مسکو"، از افزایش همکاریهای فرهنگی و ادبی ایران و روسیه خبر داده شد. به گزارش ایسنا، از دهم شهریور به مدت یک هفته، گروهی از نویسندگان، پژوهشگران، مترجمان و شاعران ایرانی، میهمان ویژهی نمایشگاه کتاب مسکو بودند. سال آینده نیز روسیه میهمان ویژهی نمایشگاه کتاب تهران خواهد شد. تعدادی از میهمانان ایرانی نمایشگاه کتاب مسکو در مرکز فرهنگی شهر کتاب گرد آمدند تا از تجربههای این سفر بگویند. بر اساس گزارش رسیده، در آغاز نشست علیاصغرمحمدخانی، معاون فرهنگی و امور بینالملل شهر کتاب گفت: «در ۲۰۰ سال گذشته پژوهشگران حوزهی شرقشناسی روسیه با ادبیات ایران آشنایی داشتهاند و این آشنایی همچنان ادامه دارد. در مقابل، شناخت روسها از ادبیات معاصر ایران بسیار اندک است. در جریان این سفر علاوه بر آشنایی با نگاه فرهیختگان روسیه به فرهنگ و ادب ایران، با وضعیت کتابخوانی در این کشور هم آشنا شدیم. اگرچه روسیه رتبهی چهارم جهان را در زمینهی چاپ کتاب و بروشور داراست، بیش از نیمی از آثار چاپشده در روسیه، شمارگانی کمتر از هزار نسخه دارند. امروز در روسیه نیز داستانهای پلیسی بیش از هر ژانر ادبی دیگر به فروش میرسد.» محمدخانی به رونمایی از ترجمهی روسی کتاب «شما که غریبه نیستید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی در نمایشگاه کتاب مسکو اشاره کرد و افزود: «با نهادها و مراکز فرهنگی و ادبی روسیه قرار همکاریهای فرهنگی گذاشتهایم و مؤسسهی شهر کتاب با مؤسسهی بیبلیوگلوبوس روسیه سالهای آینده همکاریهایی در برگزاری نشستهای ادبی، ترجمه و انتشار آثار ادبی معاصر خواهد داشت.» میرجلالالدین کزازی، شاهنامهپژوه، که در نمایشگاه کتاب مسکو حضور یافته و دربارهی شاهنامه سخن گفته بود، یادآور شد: «ما با روسیه دو گونه پیوند داریم: یکی پیوند آشکار کنونی و دوم پیوند ریشهدارترمان با آن سرزمین یا دستکم با بخشهایی از روسیه. رزمنامههای بزرگ روسی از یک سو وامدار شاهنامهاند و جهان ایرانی در افسانههای ایشان بازتافته است. بنا بر باور پژوهشگران روس، در شعر پوشکین، شخصیت «روسلان» برگرفته از رستم شاهنامه است. نام این شخصیت، روسلان رازارُویچ هم در واقع نزدیک به نام رستم زال است.» هوشنگ مرادی کرمانی به پارکهای مسکو اشاره کرد که آکنده از مجسمههاییاند که نشانههای تفکر ایدئولوژیک را به وضوح میتوان در آنها دید. به باور مرادی کرمانی، رفتار ایدئولوژیک همچنان بین مردم روسیه رفتاری رایج است. وی همچنین گفت: «پیشتر نیز از من داستان "بچههای قالیبافخانه"، با حمایت محمدعلی جمالزاده، به روسی ترجمه و در مسکو منتشر شده بود. این ترجمه کار جهانگیر درّی و همکارانش است.» الهه کولایی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزهی روسیه، به ضرورت توجه به روسیه اشاره کرد و گفت: «جامعه، تاریخ و مردم روسیه برای ما درسهای بسیاری میتوانند داشته باشند. اگر شناختمان از روسیه عمیق باشد، میتوانیم از این شناخت سود ببریم. روسیه کشوری اوراسیایی است که نه فقط بخش اعظمی از آن در آسیا قرار دارد، که جمعیت قابل توجهی از مردمش نیز مسلمان هستند. ما و روسیه واکنشهایی مشابه به روند مدرنیته از خود نشان دادهایم. بعد از فروپاشی شوروی هم، جز مقطعی کوتاه، این تفکر مطرح شد که روسیه کشوری غربی نیست و تمایلی هم به غربی شدن ندارد. به نظر میرسد تقابل با غرب از خصایص روسها باشد.» بر اساس این گزارش، گروس عبدالملکیان، شاعر، که در نمایشگاه کتاب مسکو با دوستداران شعر فارسی دربارهی شعرهای نو و سپید سخن گفته بود، تصریح کرد: «روسها به واسطهی ترجمههایی که از شعر کلاسیک فارسی انجام شده، با ادبیات کهن ما آشنا هستند. شعر ایران در دورههایی بر شعر جهان اثر گذاشته است و ما در دورهی معاصر از شعر جهان تأثیر پذیرفتهایم. غولهای بزرگ شعر دنیا مثل الیوت و آراگون به شعر خیام و سعدی نظر داشتهاند. در روسیه هم، پوشکین و سرگی یسنین به شعر فارسی توجه داشتند. البته در مورد شعر معاصر، شرایط متفاوت است و شناخت ادبدوستان روس از شعر فارسی بسیار ناچیز است.» عبدالمکیان در ادامه یادآور شد: «شعر ما، خصوصاً در دههی 70 به شدت از فرمالیستهای روس تأثیر پذیرفت. کمکم ما مسائلی با این جریان پیدا کردیم و نسبت به برخی مقولات آن موضع انتقادی گرفتیم. در واقع امروز ما به فرمالیسم روسی انتقادهایی داریم، اما از نظر تئوری از نقدهایی که روسها در قبال این جریان دارند، چندان مطلع نیستیم. همچنین در ترجمهی شعرهای معاصر به زبانهای خارجی، باید ترجمهها از روی نیاز درونی در آن کشورها صورت بگیرد تا مؤثر واقع شود؛ وگرنه حاصل کار ارزش خاصی نخواهد داشت.» آبتین گلکار، مدرس ادبیات روسی در دانشگاه و مترجم، به عنوان آخرین سخنران، گفت: «جریان ادبی روسیه بعد از فروپاشی تغییر چندانی نکرده است و شاخصههای ادبی آن موقع همچنان برقرار است. ذائقهی مخاطب ایرانی بیشتر با آثار کلاسیک روسی همخوانی دارد و آثار جدید چندان مورد اقبال کتابخوانهای ایرانی قرار نمیگیرد. ترجمههایی که من از کتابهای دورهی کلاسیک ادب روسی انجام دادهام، چند بار تجدید چاپ شده، اما هیچ کدام از ترجمههایی که از ادبیات امروز روسی داشتهام، تجدید چاپ نشده است.» گلکار دربارهی ادبیات امروز روسیه گفت: «ادبیات امروز روسی به قشرهای حاشیهای میپردازد، مانند آلونکنشینها، معتادان و الکلیها. اینها موضوعهایی است که در زمان استقرار شوروی نمیشد به آنها نزدیک شد؛ اما امروز ادبیات روسی جز پرداختن به این موضوعها تقریباً به مقولهی دیگری نمیپردازد. ترجمه کردن این آثار به فارسی هم دشواریهایی دارد؛ زیرا با زبانی متناسب با این نوع زندگی نوشته شدهاند که چاپ آنها در ایران تقریباً غیرممکن است.» انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]