محبوبترینها
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1825808145
دیپلماسی جنگ درخدمت دفاع مقدس
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: دیپلماسی جنگ درخدمت دفاع مقدس تهران- ایرنا- روزنامه ایران در صفحه یادمان سال های حماسه نوشت: پرسش از نقش احتمالی دیپلماسی در بازدارندگی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با وجود پاسخگویی معدودی از دست اندرکاران هنوز به نقطه اقناع کننده ای نرسیده است و جوهره سؤالات همچنان بر پاسخ ها غلبه دارند.
در این گفتگو که با مجتبی میرهادی معاون حقوقی وزیر امور خارجه دهه 60 صورت پذیرفت و در شماره سه شنبه سی و یکم شهریور 1394 هجری خورشیدی به چاپ رسید، می خوانیم: سالگرد هجوم سراسری رژیم بعثی به کشورمان فرصتی به دست داد تا به سراغ یکی از سیاستمداران صدر انقلاب برویم و برخی از سؤالات موجود در ارتباط با دیپلماسی جنگ را با ایشان در میان بگذاریم. دکتر مجتبی میر مهدی از نسل دیپلمات های دهه اول انقلاب و دوران جنگ تحمیلی است که با آقای دکتر ولایتی وارد دستگاه دیپلماسی کشور شده و در پست معاونت حقوقی و کنسولی این وزارتخانه مشغول خدمت شده است. روایت های ایشان از جو حاکم بر فضای سیاسی کشور قبل از تجاوز عراق و روزهای آغازین جنگ روایت تازه ای است که می تواند در کنار سایر روایت ها مورد ارزیابی قرار گیرد** بعد از پایان هر جنگ و گذشت سالیان درازی از خاتمه آن، دیگر دلیل و توجیهی برای اینکه واقعیت های آن جنگ گفته نشود وجود ندارد. بنابراین نقل روایت های مختلف و گاه متضاد در ارتباط با آن جنگ شروع می شود. درباره جنگ عراق علیه ایران نیز این سؤال وجود دارد که موضع فرماندهان نظامی در قبال سیاستمداران چه بود؟پاسخ شما را با ذکر خاطره ای از شهید بهشتی آغاز می کنم. تحصیلات من در رشتة حقوق کیفری و جامعه شناسی جزایی است. اوایل انقلاب حدود سه سال در دستگاه قضایی کشور مشغول به خدمت بودم و به دلیل ارتباط کاری گاهی شهید دکتر بهشتی را می دیدم.هنوز یک سالی بیشتر از پیروزی انقلاب نگذشته بود. روزی در دادگاه نشسته بودم، کسی هم نبود. آقای بهشتی با همان متانت و وقار همیشگی وارد شدند و گفتند که «ما خدمت امام بودیم و از روند قضایی گله کردیم - ایشان از روند قضایی در آن زمان گله مند بودند- و گفتیم اتفاقاتی در دستگاه قضا در حال روی دادن است که به نظر ما اسلامی نیست، اگر اینها مورد تأیید شماست ما کنار برویم! اما اگر شما ما را تأیید می کنید، کمک کنید تا به این وضعیت سامان دهیم. به نظر ما این روش، روش قضایی اسلامی نیست. بعد ایشان خطاب به من گفتند؛« انقلاب مثل یک طوفان است که می آید کار خودش را می کند و می رود، اما مردم که نمی توانند همیشه در طوفان زندگی کنند، مردم آرامش می خواهند» دقت کنید، چنین نگرشی در مسئولین کلان کشور وجود داشت. از طوفان چه چیزی انتظار می رود؟ طوفان تخریب می کند و اگر درختی ریشه هایش ضعیف و گندیده شده بود، در اثر این طوفان سقوط می کند. ما نمی توانیم تا آخر عمر در طوفان باشیم و منتظر قطع باقی درختان باشیم، این نحوه نگرش و طرز فکر رهبری انقلاب و مسئولان رده بالای کشوربود و تفاوت نگاه مسئولان اصلی نظام با جریان های رایج را نشان می داد.در دوران جنگ، میان سیاسیون و فرماندهان نظامی ارتباط مستقیمی وجود نداشت و نقطه نظرات از طریق مسئولان عالیرتبه منتقل می شد.** شما از چه سالی وارد دستگاه دیپلماسی شدید؟من بعد از شروع جنگ به همراه آقای دکتر ولایتی به وزارت امور خارجه راه یافتم و به سمت معاونت حقوقی منصوب شدم. پس از مدتی با وجود اینکه این مسئولیت برای من سنگین بود بنا به جهاتی معاونت کنسولی هم که نسبتاً مسئولیت سنگینی است به وظایف محوله قبلی اضافه شد و در این سمت بنده نزدیک به یازده سال در وزارت امور خارجه خدمت کردم. یعنی از اواخر سال 60 به مدت یازده سال، بعد هم به عنوان مشاور در وزارت خارجه بودم تا زمانی که آقای خرازی وزیر امور خارجه شدند. جمعاً بیش از پانزده سال در وزارت امور خارجه بودم.** در حوزه شما چه اقداماتی در ارتباط با جنگ صورت می گرفت؟ بخش مهم اقدامات و فعالیت های ما در ارتباط با جنگ بود. به عنوان مثال گزارش های حقوقی و کارشناسی از مذاکرات ایران و عراق تهیه می شد و مواضع سیاسی ما و مواضع سیاسی عراقی ها به تفصیل تدوین و منتشر می شد و در اختیار مسئولان و نهادهای بین المللی قرار می گرفت. آن زمان بسیاری از تحلیل ها بر پایه اطلاعاتی بود که ضمن گزارش های اداره حقوقی تنظیم شده بود. ضمن اینکه در همان ایام از طرف اداره حقوقی وزارت امور خارجه در یک فرصت بسیار کوتاه دو کتاب تخصصی هم از سوی معاونت ما منتشر شد و در اجلاس غیر متعهد ها در دهلی بین اعضا توزیع شد.این کتاب ها با موضوع «جنگ تحمیلی عراق علیه ایران» تدوین شده و تلاش ما این بود که ثابت کنیم عراق متجاوز است و در زمینه های مختلف مرتکب جنایات جنگی شده است. یکی از این دو موضوع، در سال 62 کتاب سال شد و لوح تقدیری هم بابت آن به وزارت خارجه دادند. برای تهیه این کتاب معاونت ما تلاش فوق العاده ای کرد، طوری که حتی حین جلسات شورای معاونین که ناچار بودیم حاضر باشیم،مشغول آماده سازی این کتاب بودیم تا به موقع به اجلاس برسد.** به عنوان یک عضو دستگاه دیپلماسی آیا می توان گفت جنگ قابل پیشگیری بود؟آنچه من می خواهم بگویم این است که ما در تحلیل هایمان نباید شرایط زمان و مکان را فراموش کنیم.حال که بیش از سی سال از واقعه گذشته بعضی ها می آیند می گویند چرا جنگ؟! گویی که کسی در صدد نیست و نمی خواهد با مسأله برخوردعلمی کند! در رابطه با شروع جنگ نمی توان قاطعانه رأی صادر کرد. این که آیا می شد جنگ اتفاق نیفتد؟ پاسخی کارشناسی و دقیق با در نظر گرفتن همه جوانب امر را می طلبد.ادامه جنگ هم همینطور با همین منطق قابل دفاع است. برخی در نقد ادامه جنگ می گویند، امام (ره) جنگ را تمجید کرده و گفته است؛ «جنگ نعمت بود» بله امام این جمله را فرموده است، اما ایشان این را هم گفتند که «ما آرزو می کنیم اصلاً باروت روی کره زمین نباشد» جمله «جنگ نعمت بود» در یک شرایط خاص و با منظوری خاص گفته شده است و مقدمه و مؤخره ای هم دارد.طبیعی است در شرایطی که در مقابل دشمن قرار داریم و تنها و اصلی ترین وسیله دفاع ما ایمان رزمندگان است وباید با حداقل امکانات بجنگیم لازم است چنین جملاتی بیان شود. این مساله ازدیدگاه فلسفه اجتماعی هم قابل طرح است.حتی اگر شما بخواهید از جنگ و خونریزی اجتناب کنید، ناچارید گاهی از این ادبیات استفاده کنید. گاهی شرایط طوری است که منجر به جنگ می شود.مگر امام لشکری برای جنگیدن فراهم کرده بود یا گروه های مسلحی را تدارک دیده بود؟ خیر! گاندی هم معتقد به مشی مبارزه منفی و مقاومت با روش خاص خودش بود. ولی عملاً انقلاب هند هم به خون کشیده شد. چراکه «کُتِبَ عَلَیکُمُ القِتال» ذات هستی است، چه بخواهیم چه نخواهیم این درگیری ها اتفاق می افتد.بنابراین در پاسخ به کسانی که ما را در ارتباط با شروع جنگ مورد سؤال قرار می دهند ناچارم بر این مسأله تأکید کنم که جنگ اتفاقی بود که به وقوع می پیوست و به راحتی نمی شد جلوی وقوع آن را گرفت. البته جنگ آثار مثبتی هم داشت. زمانی که جنگ آغاز شد یادم هست که امام گفتند؛یک دیوانه ای آمده و یک سنگی انداخته و رفته، مردم و جوانان هم جواب او را می دهند. امام(ره) درعین اینکه مقتدای مذهبی مردم بود در قامت یک فرماندة شجاع جنگی هم ظاهر شد و نگذاشت ترس به دل مردم راه یابد و ایمان و مقاومت را چه به نظامی ها و چه به ملت القا کرد.** ما برای اینکه به آیندگان کمک کنیم تا بتوانند مسائل را بهتر تحلیل کنند و قضاوت ناصحیح نداشته باشند مجبور هستیم به روایت های دست اول از جنگ بپردازیم. گزارش های مستند و متعددی توسط عناصر نظامی و سیاسی قبل از وقوع جنگ تهیه شده که حکایت از فعل و انفعالات ارتش عراق پشت مرزها و آمادگی برای حمله ای گسترده داشت.حتی عناصر نفوذی ما در ارتش عراق از طریق سفیر ما در کویت - آقای شمس اردکانی - وقوع جنگی زودرس را گزارش می کنند، اما اقدام باز دارنده ای صورت نمی گیرد، حتی گمرک خرمشهر که زمان شروع جنگ سرشار از کالاهای وارداتی بود تخلیه و تعطیل نمی شود،چرا؟سیاست کلی نظام برخاسته از انقلاب با هدف پیشگیری از جنگ و عدم تحریک همسایه غربی بود. به همین دلیل هر اقدامی که می توانست بهانه و فرصتی را به عراقی ها بدهد به مصلحت نبود. ضمن آنکه به نظر من همانطور که یک انسان دوران کودکی دارد، دوران جوانی و دوران پختگی دارد، انقلاب هم دوران کودکی و دوران جوانی دارد ودر این دوره ها ممکن است دچار اشتباهاتی شود که در دوران پختگی هرگز مرتکب آنها نخواهد شد. الان وارد دوران پختگی شده ایم.در آن زمان شرایط به گونه ای نبود که شما بگویید اولیای امورکوتاهی کردند. بله گزارش هایی از فعل و انفعالات پشت مرزها بود، اما فراموش نکنید که ما درچه زمانی قرار داشتیم! آن ایام شور و هیجان انقلابی در اوج بود. شما بعد از سی و چند سال هنوز نمی توانید جلوی تند روی های برخی از گروه ها را بگیرید تا آرامش مردم خدشه نبیند! آن زمان، یعنی در بحبوحه شور وحال انقلابی، شما چطور می خواستید جلوی تندروی ها را بگیرید؟ من ایرادی به آنان نمی گیرم چراکه حسن نیت داشتند. آنان عقیده داشتند؛ اگر قرار است ما جامعه ای نمونه بسازیم، چرا اطرافیان ما از این الگو پیروی نکنند.** اشکالی ندارد برخی افراد این گونه فکر کنند و بگویند که انقلاب باید صادر شود، اما در همان شرایط هم افرادی بودند که از تجربه کار سیاسی برخوردار بودند و می توانستند با تبیین مسائل، چشم انداز ها را نشان دهند. به عنوان مثال اجلاس غیرمتعهدها در هند در سال اول جنگ یک هیأت حسن نیت به ایران فرستاد و پیشنهادی سه ماده ای ارائه کرد. عده ای از ارتشی ها این طرح را دارای نکات قابل تأملی ارزیابی می کنند و مشورت می دهند که این طرح مورد مطالعه قرار گیرد. این نشان می دهد که کشور از وجود افراد آشنا با پیچیدگی های سیاسی برخوردار بوده است. سؤال این است که دستگاه دیپلماسی ما در آن شرایط چرا نسبت به این گونه نظرات بی تفاوت بود؟بنده یک تصریحی نسبت به این مقطع داشته باشم. زمانی که جنگ آغاز شد کسانی بر مسند کار بودند که بعد ها به دلیل ناهماهنگی با مجموعه انقلاب کنار رفتند. زمانی که به مرزهای ما هجوم شد، آقای یزدی و آقای قطب زاده دست اندرکار مسائل سیاسی و دیپلماتیک کشور بودند. وقتی عراقی ها پیام دادند که بیایید با هم صحبت کنیم، یادم هست که آقای قطب زاده گفته بود یکی از شرایط مذاکره ما با عراق نابودی حکومت صدام است. دیپلمات های همسو با مجموعه انقلاب چند ماهی بعد ازشروع جنگ روی کار آمدند.در ماجرای محاکمه عوامل سینما رکس آبادان قبل از شروع جنگ در سفری به منطقه، خود من هم از نزدیک شاهد تحرکات عراقی ها بودم. بنده عضو هیأتی بودم که برای محاکمه عاملان سینما رکس آبادان به این شهررفته بودیم. آنجا قرار شدگشتی روی اروند بزنیم، اما قایقرانان به دلیل ناامنی خیلی زود برگشتند و نتوانستند جلوتر بروند.آقای ولایتی در زمان شروع جنگ معاون وزارت بهداری بود و بعد از جنگ به سمت وزارت امور خارجه منصوب شد. همچنین در پاسخ سؤال شما بایستی عرض کنم، امروز با وجود اینکه حدود سی و چند سال از انقلاب و استقرار جمهوری اسلامی گذشته هنوز ما گرفتار همان وضعیت ابتدای انقلاب هستیم. یعنی فردی مثل آقای ظریف که یک کارشناس بسیار زبده ای است و برای مملکت افتخار آفریده و دغدغه دائمی مردم و مسئولان را از سر راه برداشته است، هنوز مورد عتاب و خطاب عده ای است! هنوز عده ای بر این طبل می زنند که ای وای! آبروی ما در دنیا رفت و ما در دنیا خوار شدیم، در اوج عزت بودیم و چنین و چنان شدیم! حالا شما در نظر بگیرید سی و چند سال قبل را که اتفاقاً مردم هم این را می خواستند که نباید کوتاه آمد و بایستی با استکبار جهانی مبارزه کرد.شما اشاره می کنید به اینکه آیا افرادی نبودندکه مثل مرحوم دکتر بهشتی عاقلانه بیندیشند؟ چرا بودند، اما وقتی دشمن داخلی فعال است و واقعه ای همچون هفتم تیر توسط نفوذی ها اتفاق می افتد و هفتاد و چند نفر از مدیران ارشد نظام از دست می روند و یا در دادگاه ها متوجه می شوی فردی که امروز بازپرس دادگاه است، همان شخص عامل به شهادت رساندن شهید کچویی می شود به چه کسی می توانی اعتماد یقینی پیدا کنی! در شرایط امروز با وجود انسجامی که نظام دارد این همه مشکل داریم، شما شرایط آن روز کشور را تصور کنید، کسانی که باید نظر می دادند، مگر حریف گروه های فشار می شدند! افرادی بودند که می خواستند طوفان فرو بنشیند اما فضا به شکلی نبود که بتوان قاطعانه تصمیمی را پیش برد. هنوز هیچ چیز شکل نگرفته بود و در این میان هر کس ساز خودش را می زند. اما جنگ یک اثر دیگری هم داشت. اثری سازنده و آن اینکه نشان داد این مملکت، چه مملکت عجیبی است و تا چه حد ما جوانان مخلص داریم. جوانانی که حسین(ع) حسین(ع) گویان رفتند و از این مملکت دفاع کردند. بچه هایی که با کتانی و بدون تجهیزات بر روی وانت بار مسلسل سوار کردند و به جنگ تانک های عراقی رفتند.** آیا اتاق فکر تصمیم های دیپلماتیک در وزارت خارجه مستقر بود یا در جایی دیگر؟شوراهای مشورتی متعددی در مسائل جنگ بودکه مدیران وزارت خارجه هم در آن عضو بودند. اما اتاق فکری که تصمیم های کلان در رابطه با جنگ به صورت مستقل در آن گرفته شود در وزارت امور خارجه وجود نداشت و تصمیمات جای دیگری گرفته می شد.** ثقل تصمیم گیری از نوع تصمیمات دیپلماتیک کجا بود؟ آیا این تصمیمات در بیت امام صورت می گرفت یا جایی دیگر؟تا زمانی که شورای انقلاب بود، اعضای شورای انقلاب در این رابطه تصمیم گیری می کرد آن هم بعد از مشورت با امام (ره)، در واقع امام (ره) بر مبنای گزارش هایی که به ایشان ارائه می شد تصمیم می گرفتند، زمانی که می خواستیم وارد خاک عراق شویم، امام فرموده بودند که من نگرانم، زیرا ممکن است این کار موجب سفک دماء و خونریزی شود، اما پس از استدلال های فرماندهان نظامی حضرت امام (ره) با شرایطی با این کار موافقت کردند. بعد از آن وزارت خارجه مأمور شد تا با سفر های دیپلماتیک به سران برخی از کشورهای مؤثر در تحولات منطقه توضیح دهد که ورود ما به داخل خاک عراق ادامه دفاع مشروع ما است. به طور کلی وزارت خارجه اجرا کننده تصمیماتی بود که گرفته می شد.*منبع: روزنامه ایران** پژوهشم**2002**9131
31/06/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 85]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها