واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
خندوانه چیست؟
جامعه شناسی "خندوانه"
خندوانه شورشی است هنرمندانه علیه منفی بافی و ناامیدی رسوب کرده در لایه های گوناگون اجتماعی و حاکمیتی.
به گزارش سرویس فرهنگی جام نیوز، خندوانه در روزهای پایانی فصل دوم نمایشش، در نقطه ای قرار گرفته که دیگر می توان بدون کمترین تردیدی آن را موفق ترین برنامه طنز تلویزیون ایران طی چند دهه اخیر نامید. اکنون نام خندوانه بزرگتر از نسیم است. شبکه تازه تاسیس نشاط و سرگرمی که خود محصول نگرش جدید به امر تاسیس شبکه های تلویزیونی است، به مدد حمایت از رامبد جوان و میدان دادن به این هنرمند خلاق و کلیشه شکن توانسته است روز به روز حضور خود در خانه های ایرانیان را گسترش دهد و حتی جای خود را در میان فارسی زبانان خارج از مرزهای ایران باز کند.
خندوانه چیست؟
خندوانه در فرم و محتوا کاملا کلیشه شکن و مخالف وضع موجود است؛ مساله ای که باید آن را مهمترین عامل موفقیت این برنامه دانست.
در ساحت محتوا، خندوانه بر خلاف گفتمان مسلط در فضای سیاسی و اجتماعی کشور، به صورت جدی میهن ستا و علاقه مند به بروز رفتارهای ناسیونالیستی است، با این وجود نه شعار می دهد و نه گارد می گیرد. در فضایی که از مجاری گوناگون به هر دلیل کوشیده می شود ویروس نا امیدی و ناتوانی به لایه های اجتماعی تزریق شود، خندوانه از امید به آینده و افتخار به ایرانی بودن حرف می زند. مردم در خندوانه خبر بد نمی شنوند، بلکه می آموزند هیولای بدی ها و کاستی ها را نخست به سخره بگیرند و بخندند و سپس برای حل آن چاره بیاندیشند. چالشی که رامبد جوان با جریانات منفی باف ایجاد می کند، عامل اصلی در جلب توجه مردم و القای حس متفاوت بودن است.
خندوانه حامی جدی سنت های ملی و مذهبی است اما مرتجع نیست. پرداختن خندوانه به ارزش هایی چون دفاع مقدس و مناسبت های ملی و مذهبی به وضوح فراتر از بخشنامه های صدا و سیما و در عین حال کاملا ابتکاری و غیر کلیشه ای است.
برنامه رامبد جوان پاسدار زبان فارسی است، در این برنامه مردم هرگز واژگان بیگانه ای چون "وله"، "پلی بک"، "آیتم" و ... را نمی شنوند، به جای آن دست جمعی می گویند "بریم، بیایم"، حتی تلاش می شود "ایستاده با طنز" و "خنداننده" به آرامی جایگزین "استند آپ کمدی" و "کمدین" شود، فراتر از آن خارجی هایی که توسط بنیاد سعدی زبان فارسی می آموزند، دست جمعی برای ادای احترام به زبان مادری ایرانیان به این برنامه دعوت می شوند. یکی از دل نشین ترین برنامه های خندوانه با حضور پهلوانان زورخانه ای و باستانی کارها رقم می خورد، در عین حال دلیلی برای خودداری از پرداختن به ورزش های رزمی کمتر شناخته شده و وارداتی آسیای شرقی وجود ندارد.
خندوانه می کوشد به موسیقی رپ فارسی آبرو ببخشد، رامبد جوان در عین بهره گیری از این سبک پرطرفدار در میان جوانان ایرانی برای خلق جذابیت، به خوانندگان زیر زمینی می آموزد که می توان رکیک و سخیف نبود. بین جامعه مبادی آداب ما با موسیقی رپ دیوار بلندی از بی اعتمادی وجود دارد که بدون تردید محصول راه غلطی است که نسل اول خوانندگان رپ پیموده اند، خندوانه می کوشد این دیوار را از بین ببرد. اگر در روزگاری نه چندان دور رپ فارسی از وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز بگیرد، قطعا مدیون خندوانه است. در عین حال موسیقی رپی که رامبد جوان به کار می گیرد، هرگز مخاطبان متدین را فراری نمی دهد.
احترام به ملت ایران، اصل خدشه ناپذیر خندوانه است. در این برنامه همه با هم به احترام ملت می ایستند. هنرمند، ورزشکار، نخبه، سیاستمدار و هر کسی که پایش به خندوانه باز می شود، احترام، تواضع و خاکساری در پیشگاه ملت را به نمایش می گذارد و در غیر این صورت با تنزل جایگاه مواجه می شود. در عین حال رامبد جوان با مردم تعارف ندارد. در خندوانه، هندوانه زیر بقل مردم گذاشته نمی شود، خندوانه همه ایرادات ریز و درشت ایرانیان را به نقد می کشد؛ از بوی عرق پیچیده در قطارهای مترو و خشونت افسارگسیخته در شبکه های اجتماعی گرفته تا گالیور منشی ایرانیان. خندوانه خود شورشی است هنرمندانه علیه منفی بافی و ناامیدی رسوب کرده در لایه های گوناگون اجتماعی و حاکمیتی. خندوانه به مردم می آموزد در دورهمی های خانوادگی به جای غیبت و سخن چینی و خاله زنک بازی (و نیز عمو مردک بازی!) می توانند دارت پرتاب کنند و بازی و مسابقه دسته جمعی را تجربه کنند.
مسئولیت پذیری اجتماعی در خندوانه موج می زند، کودکان کار، ایتام، بیماران خاص، دانش آموزان بدون نوشت افزار و ... همگی در خندوانه سهم دارند. خندوانه صریحا به ایرانیان گوشزد می کند که تخریب محیط زیست، آزار حیوانات و هدر دادن آب و منابع طبیعی، به جز خودکشی دسته جمعی معنایی ندارد. حتی ترویج آبیاری قطره ای به جای سنت غلط آبیاری غرقابی فراموش نمی شود. خندوانه به چهار گوشه ایران سفر می کند و در تهران زمینگر نیست.
در ساحت فرم نیز بیست های زیادی برای خندوانه باید در نظر گرفت. کارگردانی دقیق، برش های متعدد، طولانی نبودن گفت و گوها، حضور تماشاگران و جنب و جوش مجری و مهمانان کاری کرده است که برنامه ضبط شده خندوانه عملا به یک برنامه زنده و مستقیم تبدیل شود.
خندوانه در بهره گیری از انیمیشن، موسیقی و میان برنامه یک دهه از بهترین برنامه های صدا و سیما جلوتر است.
مجری خندوانه بر خلاف بسیاری از مجریان صدا و سیما به هیچ وجه دچار ضعف شخصیت نیست و از حقارت درونی رنج نمی برد، اظهار فضل نمی کند و انا رجل نمی گوید، رامبد جوان پررو نیست، در برابر مهمان و مردم درشتی نمی کند. فرشته جونده مطلقا پوزخند نمی زند و متلک نمی اندازد.
شخصیت های خندوانه (نیما شعبان نژاد و جناب خان) به درستی و به طرز هوشمندانه ای در تضاد با رامبد جوان شکل گرفته اند. جناب خان اگرچه یک آبادانی است اما هیچ آبادانی از خندیدن مردم به او احساس توهین نمی کند.
به کار گیری عوامل فوق موجب شده است تا خندوانه بتواند لایه های گوناگون اجتماعی و سلایق متضاد را ساعت 23 هر شب به انجام یک عمل واحد وادار کند؛ خندیدن پای شبکه نسیم./بهار
۲۹/۰۶/۱۳۹۴ - ۲۳:۳۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]