تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820867585
نگاهی به وضعیت جنگل ها و منابع طبیعی کشور
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نگاهی به وضعیت جنگل ها و منابع طبیعی کشور تهران- ایرنا- روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان «نگاهی به وضعیت جنگل ها و منابع طبیعی کشور» به موضوع عوامل تهدید جنگل ها و منابع طبیعی کشورمان و گفت وگو با برخی از کارشناسان در این حوزه پرداخته است.
بخش دوم و پایانی از این گزارش با عنوان « نگاهی به وضعیت جنگل ها و منابع طبیعی کشور؛ برنامه های ملی در راه توسعه جنگل» در روز سه شنبه بیست و نهم اردیبهشت 1394 خورشیدی، در صفحه گزارش روز، روزنامه کیهان منتشر شده است. در این گزارش آمده است: جنگل های کشور ما هر چند که طبق آمارها و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به نسبت جنگل های بسیاری ازکشورهای دیگر مساحت کمتری دارد اما آنچه در این بین نگران کننده تر است اینکه با وجود این مساحت نه چندان زیاد شتاب نابودی باورنکردنی گرفته است. همه اینها در حالی است که هم اکنون در یکی از وضعیت های اقلیمی نه چندان مساعد به لحاظ تعدیل آب و هوا هستیم. انواع آلودگی های صنعتی و شهری دیگر مجال یک تنفس راحت را به کسی نمی دهد .سالی نیست که روزهای آلودگی هوای شهر های بزرگ به مرز بحران نرسند. ریزگردها و غباری هم که از کشورهای همسایه به آسمان ما تحمیل می شود، مزید بر علت شده و ریه های زیادی را درگیر می کند. بحث آلودگی ها یک طرف و طبیعی نبودن جنگل های خدادادی از طرف دیگر بحران جدیدی را رقم زده است.مثلا تصور کنید در یک تعطیلات به همراه خانواده به یک جنگل دورافتاده می روید و بعد از طی مسافت زیادی در کمال ناباوری درست لحظه ای که منتظر دیدن آهو و خرس و روباه و حیوانات جنگلی هستید، دیوارهای یک ویلا یا یک مجموعه تفریحی متعلق به یک سازمان و یا حتی تفرجگاه و رستوران می بینید!
این موضوع که در سال های اخیر خصوصا در شهر های شمالی بسیار بیشتر شده است، از تبعات اصلی نابودی و تغییر کاربری جنگل ها است. تبعاتی که به راستی می رود تا به یک فاجعه جدی تبدیل شود، هر چند در ظاهر این اتفاقات خسارت های جزئی به جنگل ها و زیستگاه های طبیعی وارد می کند اما در بلند مدت تبعات سویی بجا خواهد گذاشت، تبعاتی که حتی برخی از آنها هیچ راه جبرانی نخواهد داشت.
در قسمت پایانی گزارش نگاهی داریم به شتاب در حال رشد تغییر کاربری و نابودی جنگل ها و اقداماتی که می تواند تا اندازه ای این شتاب را کاهش دهد. همچنین راه های توسعه و گسترش عرصه های جنگلی دست ساخت در محدوده های شهری و برنامه ریزی برای برنامه های مهمی همچون برنامه ملی جنگل که در صورت اجرا می تواند گام های موثری در این بین باشد.
*برنامه هایی که با نگرانی خاک می خورد
تقریبا همه نگران جنگل های کشور هستند جنگل هایی که از شمال تا جنوب کشیده شده است و هر کدام بنا به پوشش خاصی که دارند بسیار ارزشمند هستند اما اینکه آیا به راستی این نگرانی می تواند جای برنامه ریزی متداوم و هدفمند را بگیرد نکته مهم و قابل توجهی است. طرح هایی که به گفته بسیاری از کارشناسان آن قدر کند جلو می روند که با توجه به جایگاه ایران در تخریب جنگل ها، به طور جدی نگران کننده است. همه این عوامل دست به دست هم داده اند تا طی 5دهه اخیر به طور متوسط سالانه 100هزار هکتار از جنگل های کشور تخریب شوند و یا در بهترین حالت ممکن کیفیت خود را از دست بدهند و با کاهش سطح جنگلها طی این دوره زمانی، از 18 میلیون هکتار به 14میلیون هکتار، برسیم .در چنین شرایطی نگرانی از اینکه همین میزان جنگل ها هم به زودی نابود شود، آن قدرها هم بعید نیست. در حال حاضر، میانگین سرانه جنگل و فضای سبز در دنیا برای هر نفر 7 هزار مترمربع است اما این رقم در کشور ما هزار مترمربع یعنی نزدیک به یک چهارم سرانه جهانی است. پوشش گیاهی کشور به ویژه مراتع هم وضعیت نامطلوبی دارد به طوری که فقط10 درصد مراتع کشور وضعیت عالی دارند و وضعیت 90درصد باقیمانده، متوسط و ضعیف است. براین اساس، باید با راهکارهای علمی، نقص گذشتگان و نیاکان مان را در توجه به جنگل و مرتع جبران کنیم.
بهزاد انگورج معاون امور جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور ضمن ابراز نگرانی نسبت به عدم مدیریت حوزه استحفاظی برای تمام عرصه های جنگلی در گفت و گو با گزارشگر کیهان می گوید : «در زمینه جنگلهای شمال باید گفت از مجموع 2 میلیون هکتار، یک میلیون و 28 هزار هکتار تحت پوشش طرح های جنگلداری است. طرح های مختلفی که در قالب بیش از صد هزار قرارداد در حال اجرا است اما در خارج از این محدوده متاسفانه نه طرحی اجرا می شود و نه نظارت چندانی وجود دارد. علت اصلی آن هم این است که در این مساحت های خارج از دسترس امکان مدیریت وجود ندارد .یعنی در واقع بهره برداری ها زیاد و متنوع است و از طرف دیگر بحران مدیریت هم داریم. در کل ما برای نظارت و برنامه ریزی در خصوص جنگل ها با مجموعه ای از مشکلات مواجه هستیم که برنامه تنفس به ما پیشنهاد می دهد برنامه تنفس در مسیر حفظ و حیات و در سال جاری به عنوان یک برنامه بهینه سازی است که براساس آن پایش و حفاظت منابع جنگلی صورت می گیرد. طرح تنفس به این معناست که افکار عمومی تصور می کنند هر گونه بهره برداری و حتی ورود به عرصه های جنگلی باید متوقف شود تا جنگل ها بار دیگر احیا شوند اما به نظر کارشناسان امر این برنامه تنفس نباید به گونه ای باشد که جنگلداران هم از عرصه های جنگلی خارج شوند چرا که ضرر این کار به مراتب بسیار بالاتر از خروج همه جانبه از جنگل است.در هر صورت برنامه ها در این زمینه بسیار است اما طبیعتا نیازمند حمایت و اعتبارات لازم هستیم .همان طور که رئیس جمهور در سفر اخیر به استان گیلان این وعده را دادند که بهره برداری از جنگل های شمال به زودی متوقف خواهد شد اما اینکه برنامه هایی از این دست کی و چگونه اجرایی خواهد شد، هنوز مبهم است و این ابهامات می تواند به روند نابودی عرصه های جنگلی سرعت ببخشد. ضمن اینکه انتظار می رود مسئولان با توجه به هشدار های کارشناسان و متخصصان این حوزه در خصوص روند شتابان تخریب جنگلها و تأثیری که این تخریب ها بر ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد امکانات لازم برای حفاظت و صیانت از رویشگاه های جنگلی را فراهم سازند و با تمهیدات قانونی اجازه ندهند این ذخایر ارزشمند حیات به بهانه های مختلف تصرف و تخریب شوند.»
*برنامه هایی برای گسترش جنگل ها
در دی ماه سال گذشته دومین مصوبه دولت درباره جنگل های کشور ابلاغ شد. در واقع می توان گفت برنامه ملی جنگل یکی از دستاوردهای مهمی است که در صورت تصویب نهایی و اجرای کامل آن می توان تا اندازه زیادی به حفاظت و پایدارماندن جنگلهای کشور امیدوار ماند. برنامه ملی جنگل در واقع یک چارچوب کلی را برای مسائل و موضوعات جنگلداری برای رسیدن به جنگلداری پایدار در سطح ملی فراهم می کند.
پیشنهاد دهندگان بین المللی تهیه برنامه ملی جنگل معتقدند که این برنامه، تنها به دلیل فرآیند مشارکتی تهیه آن، می تواند تا اندازه ای شایان توجه، میان سیاستگذاران، برنامه ریزان، قانونگذاران، بهره برداران محلی، صنایع و سازمان های مردم نهاد در موضوع جنگل، وفاق ملی ایجاد نماید. اطلاق ملی به این برنامه وقتی بیشتر معنا می یابد که همه مراحل تهیه آن، به طور کاملاً شفاف و با جزئیات در اختیار افکار عمومی و رسانه ها قرار گیرد تا بازتاب آن در قالب نظرات مردم و اصحاب رسانه، غنای این برنامه را سبب شود.
بدیهی است اجرای طرح هایی از این دست کمک مهمی برای مدیریت مناسب منابع جنگلی است .کامران پور مقدم عضو هیات مدیره انجمن جنگلبانی ایران ضمن مهم شمردن این برنامه ها به گزارشگر کیهان می گوید: «برنامه ای با عنوان توسعه طرح های منابع جنگلی در تاریخ 16/10/92 توسط هیئت دولت مصوب شد که براساس این برنامه درخصوص مدیریت جنگل ها و منابع طرح های امید بخشی پیشنهاد شد .در این مصوبه آمده است که براساس شاخص های مدیریت پایدار این عرصه ها باید مدیریت و حفظ شوند. تمام دستگاه های مرتبط مثل بانک مرکزی، وزارت صنعت و معدن، وزارت جهاد کشاورزی ،میراث فرهنگی و .... مسئول هستند تا با همکاری هم بتوانند همه عوامل تخریب و آسیب به جنگل های کشور را کاهش دهند. حتی این مصوبه یک بند مشخص دارد مبنی بر اینکه بهره برداری تجاری از چوب این جنگل ها ممنوع شده است و فقط مشروط به موارد خاصی است مثل پژوهش و تحقیقات و ... آن هم به کمترین شکل ممکن و در شرایط خاص و با مجوز دولت این اجازه داده می شود.»
او در ادامه به برنامه ملی جنگل نیزاشاره می کند و می گوید: «جدای از آن پیش نویس برنامه ملی جنگل نیز تهیه شده است که ان شاءالله با تصویب و اجرای آن در دولت بخش زیادی از این تخریب ها و مشکلات جنگل ها مرتفع خواهد شد.در این پیش نویس هم به این موضوع اشاره شده است که آنچه باعث تخریب جنگل ها می شود، تغییرکاربری ها و ساخت و سازهای غیر مجاز در عرصه های جنگلی است.تمام دستگاه ها دست به دست هم باید تلاش کنند. همه ما در قبال اکوسیستم جنگلی مسئول هستیم و باید برای حفظ و صیانت از آن تلاش کنیم. باید ارزیابی محیط زیستی و پیوست محیط زیستی به طور مداوم انجام شود.به هر حال کشور ما در مقایسه با سایر کشورها از استانداردهای پایین تری درزمینه جنگل ها برخورداراست. در مجموع 8 درصد از سطح کشورما جنگل است در حالی که طبق نظر فائو کشوری که کمتر از 10 درصد آن جنگل باشد چندان استاندارد نیست و جزو کشورهای کم پوشش محسوب می شود.از آن طرف سرانه جنگلها یک سوم سرانه جهانی است یعنی چیزی نزدیک به 2/0 هکتار در حالی که براساس استاندارهای جهانی این میزان باید 6/0 هکتار باشد.»
*شهرها خالی از هر آنچه بتوان جنگل نامید
یکی دیگر از ابعاد بسیار مهم این موضوع که جا دارد به صورت جدی به آن پرداخته شود،جای خالی جنگل و فضاهای جنگلی در شهرهاست. بیشتر شهرهای کشور البته صرف نظر از شهرهای شمالی و یا شهرهایی که به خودی خود دارای پوشش جنگلی هستند، با فقر شدید چشم اندازهای جنگلی مواجه هستند. به راستی اگر بگوییم پوشش جنگلی دست ساز در خیلی از شهرهای ما یا بسیار اندک است و یا اصلا وجود ندارد اغراق نکرده ایم.
پور مقدم نیز با اشاره به اینکه به هیچ عنوان جنگل های مصنوعی و دست ساز نمی تواند جای جنگل های طبیعی را پر کند اما با این وجو نباید از اهمیت وجود جنگل خصوصا در کلان شهرها غافل شد می افزاید: «درحال حاضر اقداماتی برای جنگل کاری و توسعه فضای جنگلی در حاشیه شهرها انجام شده است. اما به دلیل شرایط اقلیمی و خشکسالی های پیاپی که وجود دارد این فرصت برای احداث بهینه جنگل ها را ما نداریم. یعنی در واقع این خشکسالی ها حرکت بهینه ما در این زمینه را کاهش می دهد. هر چند که هیچ گاه این جنگل های دست ساز جای جنگل های طبیعی را پر نخواهد کرد و ارزش آنها را هم نخواهد داشت اما با این وجود می توانند نقش مهمی در سرانه فضای سبز و چشم اندازهای سبز فضای شهری داشته باشد.چه بسا که حتی نگهداری این جنگل های دست ساز هم به نسبت جنگل های طبیعی دشوار تر است.حتی این جنگل ها تا چند سال اول نیاز به مراقبت و آبیاری بیشتری نسبت به جنگل های طبیعی دارد و همین موضوع به خوبی نشان دهنده این واقعیت است که جنگلهای طبیعی چقدرارزشمند هستند که بدون نیاز به این اقدامات مراقبتی تا سالهای سال پایدار باقی می مانند.»
انگورج معاون امور جنگل ها، مراتع و آبخیرداری کشور در این باره می گوید: «اهمیت و توانایی های جنگل به خصوص در برابر تهدیدات زیستی بسیار حائز اهمیت است و در این بین جنگلهای هیرکانی ما به دلیل قدمت، اهمیت چند صد برابری دارند. در شرایطی که دریای خزر در شمال قرار دارد پوشش گیاهی متنوع که همواره از رطوبت دریای خزر برخوردار است و پوشش متراکم و زیست بوم وحیات وحش از دیگر ویژگی های منحصربه فرد این جنگلها است. و همان طور که بسیار ارزشمند است از درجه حساسیت بالایی نیز برخوردار است. تجربیات اجرایی در زمینه صیانت از این جنگل ها نکاتی را برجسته می کند که در دسترس است. تجربه ای که طی یک بررسی 50 ساله به آن رسیده ایم. در طول این مدت حداقل 4 پایش انجام شده است که نتایج آن در دسترس است و به خوبی این نتایج مؤید اظهارات ما است که مثلا مساحت جنگل ها قبلا چقدر بوده، الان چقدر است و در این مدت چه میزان بهره برداری صورت گرفته است.»
در این بین نگاهی گذرا به تجربه موفق سایر کشورها در زمینه جنگل کاری نیز خالی از لطف نیست. بنا بر اعلام سازمان جهانی خواروبار کشاورزی فائو ده کشور برجسته که 79درصد از جنگل کاری ها با اهداف صنعتی وغیر صنعتی در آن انجام شده، متعلق به این کشورها است،به ترتیب عبارتند از: چین24درصد، هندوستان 17، روسیه9، ایالات متحده آمریکا 9، ژاپن6، اندونزی5، برزیل3، تایلند3، اوکراین 3 و جمهوری اسلامی ایران1درصد. که به راستی این رقم برای جنگل کاری پایین است و نشان دهنده ضرورت برنامه ریزی و توجه بیشتر برای کاشت و گسترش جنگل است.
حتی میزان جنگل های کاشته شده طی سالهای اخیر به قدری افزایش یافته که سهم مهمی از فضای سبز جهانی به خود اختصاص داده است. در سطح کل جهان حدود 3870 میلیون هکتار جنگل وجود دارد که 95 درصد از این میزان مربوط به جنگل های طبیعی و 5 درصد مربوط به عرصه های جنگل کاری شده می باشد.
*از حیاط خانه تا جنگل های جهانی
بحث حفاظت و صیانت از جنگل های طبیعی که ابعاد گسترده تری دارد و باید با اقداماتی مثل جلوگیری از ورود دام و ساخت و سازها و قاچاق چوب در این عرصه ها به صورت کلان و در جایگاه مدیریتی مقابله شود اما برای اینکه یک شهر پر درخت و حتی پر از چشم انداز جنگل داشت، بد نیست که هر کدام از ما به جای زباله های انبوهی که بعد از هر سفر یا پیک نیک در پارک های جنگلی از خودمان بجا می گذاریم، یک نهال کوچک بکاریم. کار سختی نیست. یک نهال می خواهد و بیلچه ای کوچک و از همه مهم تر یک اراده و عزم جدی برای اینکه این چشم انداز تیره و دود گرفته شهرمان را تغییر دهیم.
همان طور که یک شبه خیلی از عرصه های جنگلی تغییر کاربری دادند و یا نابود شدند می توان با عزمی جدی همان عرصه ها را دوباره احیا کرد.
دکتر محمد درویش عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع است او هم با اشاره به اینکه یکی از مهم ترین دلایل نابودی جنگل ها تغییر کاربری است، می گوید: «تغییر کاربری ابتدا در دامنه های جلگه ای اتفاق افتاد. کشاورزان این مناطق را به اراضی کشاورزی تبدیل کردند، اما با افزایش رفاه مردم و رشد شهرنشینی این اراضی به خانه، ویلا و شهرک های ویلایی تبدیل شدند.»
در پنج سال اخیر به دلیل شتاب گرفتن مصوبات احداث طرح های صنعتی و احداث شهرک های صنعتی جدید و همچنین توسعه شهرک های صنعتی ،تخریب و تغییر کاربری جنگل شتاب بیشتری گرفته است.
دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس نیز درباره پوشش گیاهی اندک ایران می گوید: «مشکل تخریب جنگل ها در اکثر نقاط جهان وجود دارد، اما چرا ایران که از نظر نسبت مساحت جنگل به کل مساحت کشور حتی در شمار 100 کشور اول برخوردار از پهنه های جنگلی نیست در شمار شش کشور اول مخرب جنگل قرار دارد؟ به نظر می رسد اراده ملی کشور ما برای حفظ جنگل ها از تمام کشورهای جهان ضعیف تر است.»
بنابراین به خوبی می توان به این نتیجه رسید که جنگل و جنگل داشتن، در کنار طرح و برنامه ملی و بودجه و راهکار و نظارت و تصویب دولت و چه و چه .... یک اراده و تحول فردی و ملی هم می خواهد. به راستی اگر فرهنگ و باور نیاز به جنگل درون هرشهر و مدرسه و خانواده ای نهادینه نشود و هر کس بشخصه به این باور نرسد که حیات شهری بدون جنگل اگر نگوییم ممکن نیست دست کم مختل است، نمی توان این عدد و رقم هایی را که می گوید کشور ما دچار فقر جنگلی است، تغییر داد. تغییر این فقر کار سختی نیست. یک نهال می خواهد و دو دست و یک تفکر! تفکری که می داند مرگ جنگل با هیچ ثروت و هزینه ای زنده نخواهد شد ....!!!
* منبع: روزنامه کیهان
** پژوهش**3211**9131
29/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 41]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها