واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تاریخ انتشار چهارشنبه 23 اردیبهشت 1388 تعداد مشاهده : 110 «كشتي شيطان» نمايشي راديويي است خبرگزاري فارس: عليرضا غفاري گفت: نمايش «كشتي شيطان» كاملا راديويي است و اگر چشمانتان را ببنديد و تصوير را نبينيد، اذيت نخواهيد شد چراكه ميتوانيد به يك نمايش راديويي گوش كنيد. عليرضا غفاري، منتقد تئاتر به خبرنگار تئاتر فارس گفت: نمايش «كشتي شيطان» نوشته و كار آتيلا پسياني حكايت «بيبيصنم» 50 ساله است كه همسرش «ناخدا ابراهيم» را بر اثر يك اتفاق از دست داده و همراه دو دخترش در يك جزيره زندگي ميكند. وي افزود: در اين بين «جواهر» عروس بيبيصنم كه دختري مهاجر به اين جزيره است در كنار آنها زندگي ميكند و او هم عزادار همسر كشته شده و پسر مردهاش است و هم بيبي صنم و هم جواهر هر دو روي قبر فرزندانشان ديدار اوليه را صورت ميدهند. غفاري ادامه داد: در مورد نمايش، اين نكته را ميتوان گفت كه وقتي در بروشور نمايش عنوان تئاتر تجربي را ميبينيم، بايد ابتدا فكر كنيم كه تئاتر تجربي چه نوع تئاتري است و اينكه آيا تئاتر تجربي تئاتري است كه تنها بنا دارد تجربههاي تازهاي را به ما ارائه دهد يا اينكه اين تجربههاي تازه كارهاي گذشته را در شكل و شمايل تازهاي عرضه ميكند. وي تصريح كرد: موضوع «كشتي شيطان» در حقيقت مراسم آئيني «زار» است كه در جنوب كشور تاكنون دستمايه بسياري از نمايشها و تحقيقها بوده است و معروفترين تحقيق در اين زمينه مراسم آئيني زار از «غلامحسين ساعدي» است. اين منتقد تئاتر بيان داشت: در مراسم زار زماني كه مصيبتي بر شخصي حاصل شد و دچار مشكل شده با برگزاري يك مراسم و اجراي آئيني كه بيشتر با اصوات و يك نوع موسيقي خاص همراه است كاري ميكنند كه ارواح خبيثه از تن بيمار بيرون رود. غفاري اظهار داشت: در اين نمايش شاهد يك اجراي ديگر از اين مراسم آئيني هستيم، به اين شكل كه وقتي تصوير ماه به صورت برگردان در افق دريا ديده ميشود و دو سمت هلال ماه رو به بالاست، بيبي صنم ادعا ميكند كه اين يك نشانه و علامت از كشتي شيطان است و معني آن اين است كه امروز دريا كسي را با خودش خواهد برد و اين به معني مرگ يا از دست رفتن يك جان است و كل نمايش يك ساعته در مورد همين موضوع است. وي گفت: در نمايش «كشتي شيطان» هيچ اتفاق برجستهاي را نميبينيم، هنرپيشگان براي لحظاتي روي صحنه قرار ميگيرند، ديالوگها گفته ميشود و ميروند، طراحي صحنه بسيار ابتدايي و از چهار تل ماسه تشكيل شده كه در جاهايي تبديل به قبر و در جاهايي تبديل به محلي براي پنهان كردن اشيايي ميشوند كه دختران بيبيصنم پيدا كردهاند. غفاري تصريح كرد: اين نمايش كاملا راديويي است يعني اگر چشمانتان را ببنديد و تصوير را نبينيد اذيت نخواهيد شد و ميتوانيد يك نمايش راديويي را گوش كنيد، اما اتفاق تازهاي كه در نمايش ديده شد اين بود كه زيرنويس انگليسي نمايش نيز روي نمايشگري كه بالاي صحنه قرار داده بودند همزمان با مكالمات، نمايش داده ميشد كه آن هم در ديالوگهايي كه نشانههايي از ادبيات بومي به همراه داشت، جاي اين زيرنويس خالي بود. وي افزود: بنمايه نمايش «كشتي شيطان» قصه تنهايي آدمهاست و گستره آن شامل همه افراد آن جامعه ميشود و نكته عجيب ديگر اينكه نمايش كاملا زنانه است و ما فقط در مورد مردان ديالوگها و واژگاني از سوي زنان ميشنويم، چهار بازيگر زن در تمام مدت روي صحنه قرار ميگيرند و در سكانس پاياني وقتي به دوردست خيره ميشوند همه با حالتهاي خودشان سعي ميكنند، نشان دهند كه تصوير وارونه هلال ماه را ميبينند و به دليل روايت بيبيصنم از اين ماجرا، همه دچار حالت ترس هستند. اين منتقد تئاتر ادامه داد: در انتهاي اين قصه عروس خانواده در مقابل دو پيشنهاد رفتن و ماندن تصميم به ماندن ميگيرد و اين تصميم را مديون پيشنهاد خردمندانه بيبيصنم ميداند و ميگويد: «او به من گفت اگر ميخواهي بروي برو و اگر ميخواهي بماني، بمان اما خودت انتخاب كن، چون من قبلا حق انتخاب كردن نداشتم و انتخاب شده بودم، حالا كه بيبي به من اين آزادي را هديه كردند، سعي كردم بمانم» و اين كل حكايت اين نمايش است. غفاري گفت: «كشتي شيطان» هم در اجرا و هم در نمايشنامه ضعف دارد، دليل ضعف آن در نمايشنامه به اين دليل است كه در فرازهاي بسيار كوتاه خيلي سريع با شخصيتها آشنا ميشويم و يا دليل اينكه عروس اين خانواده از جزيره ديگر به اين جزيره آورده شده، مشخص نيست، در اجرا هم اتفاق عجيب قليان كشيدن بيبيصنم است و اينكه يك راديو روي صحنه است كه دليل حضور راديو را نميدانيم، بيبي در جاهايي نشان ميدهد كه دارد راديو گوش ميكند و حرف هم ميزند، اما اگر در حال گوش دادن راديو است چرا صداي راديو شنيده نميشود. وي با اشاره به اينكه تئاتر هنر نشانههاست گفت: نشانهها در نمايش با مخاطب ارتباط برقرار ميكند و اين ارتباط را مديون تئاتر فاصله گذار «برشت» هستيم اما وقتي به حوزه تئاتر تجربي وارد ميشويم و نشانهها را در حد چهار تل ماسه، يك عروسك، يك راديو و يك قليان كوچك ميكنيم، خوب است اما به شرطي كه اين نشانهها خاصيت كاربردي خودشان را داشته باشند. غفاري در پايان بيان داشت: بيش از 60 كار از سال 68 تا 88 در تاريخ گروه نمايشي پسياني ديده ميشود و حالا وقت آن است كه در هر بار نمايش اين گروه، شاهد يك اجراي نو و تازه باشيم اما «كشتي شيطان» اتفاق تازهاي در نويسندگي، طراحي و كارگرداني آتيلا پسياني به حساب نميآيد و توصيه من به آتيلا پسياني اين است كه مانند اوقات ديگر از نوشتههاي ديگران استفاده كند چرا كه در اين صورت ميتواند مسلطتر روي نوشتههاي ديگران سوار شود و بر موضوع اشراف پيدا كند اما در جايي كه خودش نويسنده است، وابستگياش به متن آنقدر زياد ميشود كه حتي حاضر نيست اضافات متن را دور بريزد. انتهاي پيام/ا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]