واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سفر پر رمز و راز یك والمحققان معتقدند عشقی در كار نبوده است پس شاید نوعی ماجراجویی بوده یا حتی گم شدن در پهنه اقیانوس. یك وال ماده كوهاندار از گروهی كه همیشه با هم بودهاند و در آبهای اطراف برزیل زندگی میكردهاند، جدا میشود و پس از چند هفته سر از آبهای ساحلی ماداگاسكار در شرق آفریقا درمیآورد یعنی حدود 10 هزار كیلومتر آن طرفتر تا محققان باور كنند این وال ركوردی تازه در زمینه سفر یك پستاندار به ثبت رسانده است، البته با علم به این موضوع كه باید انسان را فاكتور گرفت! یك تصمیم عجیب در حالی كه والهای كوهاندار به طور طبیعی و ذاتی بر روی محور شمال به جنوب مهاجرت میكنند تا هم غذای مورد نیاز خود را به دست آورده و در عین حال جفتگیری كنند اما والی كه اكنون محققان نامAHWC NO.1363 را برروی آن گذاشتهاند تصمیم غیرعادی گرفته تا برای دیدن سرزمینی تازه نزدیك به 10 هزار كیلومتر شنا در مسیری متفاوت را تجربه كند. در حقیقت او به جای شنا در محور شمالی ـ جنوبی سر از شرق درآورده است. پیتر استویك از بومشناسان دریایی میگوید، احتمالا این حركت غیرعادی برای جفتگیری نبوده است چون معمولا والها جفت خود را در نقاط مشخصی پیدا میكنند كه دانشمندان دهههای طولانی است از آن اطلاع دارند. به همین دلیل بعید است این وال به دنبال پیدا كردن جفتی برای خود آن هم در هزاران كیلومتر دورتر از مسیر همیشگی باشد. با این حال او معتقد است این سفر عجیب را میتوان مثالی هیجانانگیز از كشش ذاتی این حیوان به سوی كشف دنیای تازه دانست. هر چند او گم شدن در اقیانوس را نیز به عنوان یك احتمال جدی قابل بحث میداند. این محقق با ارائه جزئیاتی هیجانانگیز درخصوص سفر این وال كه در شماره اخیر زیستشناسی سلطنتی انگلیس منتشر شده است میگوید AHWC NO.1363 حداقل سفر 10 هزار كیلومتری را تجربه كرده است تا خود را از آبهای ساحلی برزیل به ماداگاسكار در شرق قاره سیاه برساند. به عقیده وی تاكنون مورد مشابهی در این زمینه كه یك پستاندار بهطور كاملا مجزا و انفرادی فاصله دو نقطه به این دوری را طی كرده باشد به ثبت نرسیده است. البته درخصوص این وال نكته دیگری نیز وجود دارد كه هیجان سفر وی را دوچندان میكند؛ این وال مكان جدیدی را تجربه كرده است كه تاكنون آن را ندیده است. از اینرو میتوان مدعی شد AHWC NO.1363 ركورددار سفر طولانی یك پستاندار تنها (به جز انسان) است.
والهای كوهاندار مسافران محتاط و مراقبی هستند. آنها از آبهای سرد جایی كه جانوران ریز اقیانوسی و ماهیها را شكار میكنند راهی آبهای گرم میشوند تا جفتگیری كنند. آنها این كار را سالهای متمادی انجام میدهند. البته گرچه مكان جفتیابی آنها همه ساله تغییراتی میكند اما مسیری كه در اقیانوس برای رسیدن به نقطه مورد نظر طی میكنند معمولا دستخوش تغییر نمیشود. دقیقا همین جاست كه محققان درخصوص سفر عجیب این وال كوهاندار در برابر یك علامت سوال بزرگ تجسم میكنند. مسافتی كه این وال برای رسیدن به آبهای گرم شرق آفریقا طی كرده است قابل توجه است. به عقیده محققان مسافت 10 هزار كیلومتری كه تقریبا یك چهارم دور زمین به حساب میآید یك ركورد بیسابقه محسوب میشود.این وال حداقل 10 هزار كیلومتر مسافت بین آبهای برزیل تا ماداگاسكار را شنا كرده است؛ سفری كه هنوز هیچكس علت آن را نمیداند.این نوع والها در عین حال كه مسافران محتاطی هستند، شناگران قدرتمندی نیز به شمار میآیند. در عین حال بهواسطه نوعی صدا كه از خود تولید میكنند همواره مورد توجه جانورشناسان قرار داشتهاند. این صدا از سوی بسیاری از دانشمندان به نوعی موسیقی وهم آلود تشبیه میشود. گویی در این صدا نالهها و گریهها در هم آمیخته شدهاند. البته این موسیقی آنچنان قدرتی در انتشار دارد كه تا فواصل بسیار دور در زیر آب نیز شنیده میشود. دانشمندان مكانیسم نهفته در تولید این صدا را به عنوان یكی از رازهای بزرگ زندگی این حیوان برمیشمارند. این حیوان همواره مورد توجه و احترام انسان نیز بوده است. توانمندی خیرهكننده این وال در پریدن از آب موجب شده تا همواره كشتیهای تحقیقاتی و ویژه تهیه فیلمهای مستند به دنبال شكار چنین لحظاتی در دل اقیانوس باشند. بالههایی در نقش اثر انگشت انسان البته در اواسط قرن 20 میلادی جمعیت این حیوان به طرز نگرانكنندهای كاهش یافته بود به طوری كه تقریبا فاصلهای با انقراض نسل نداشت، اما امروزه نسل این حیوان احیا شده است. با این حال این روند همواره با نوسانات زیادی همراه بوده است و همین نكته دانشمندان را بر آن داشته تا مطالعات زیادی درخصوص رفتار والها و حركاتشان انجام دهند. محققانی همچون پیتر استویك در این خصوص دست به كار شدهاند. یكی از اقدامات این محققان جستجو در اینترنت برای یافتن تصاویر مختلفی از این پستاندار است. این تصاویر عمدتا به وسیله گردشگران یا علاقهمندان به والها كه هفتهها و ماههای متوالی را در اقیانوسها برای تماشای چند دقیقهای این حیوان صرف میكنند به دست آمده است. محققان امیدوارند تا با استفاده از این تصاویر مجموعه اطلاعات كاملی از والهای كوهاندار تهیه كرده و با استناد بر آن به دنبال ردی از آنها در گوشه و كنار اقیانوسها باشند. دقیقا به وسیله همین ابتكار عمل بوده است كه پیتر استویك متوجه شد وال كوهانداری كه در آبهای شرقی آفریقا دیده شده است یكی از والهای كوهانداری است كه معمولا در آبهای ساحلی برزیل زندگی میكند. وی و همكارانش بهطور كاملا تصادفی متوجه تصویری از یك وال كوهاندار شدند كه در سال 2001 توسط یك گردشگر نروژی در آبهای ساحلی ماداگاسكار گرفته شده بود. این تصویر بهوسیله یك دوربین فیلمبرداری گرفته شده بود و نگاتیو آن نیز برای سالها در كشوی یك میز به حال خود رها شده بود. با این حال بنا به دلیلی كه مشخص نیست عكاس این تصویر از نگاتیو یاد شده اسكنبرداری كرده و آن را در اینترنت قرار میدهد و پیتر استویك و همكارانش نیز آن را در مجموعه تصویری و اطلاعاتی خود قرار میدهند. با این حال با كمی دقت متوجه میشوند این تصویر مربوط به وال كوهانداری است كه تصویر دیگری نیز از آن در همان مجموعه وجود دارد. این تصویر 2 سال پیش از تاریخی كه گردشگر نروژی آن را تهیه كرده بود در آبهای ساحلی برزیل گرفته شده بود، یعنی در سال 1999. اما اینكه پیتر استویك چگونه متوجه شد این دو تصویر متعلق به یك وال كوهاندار است در نوع خود جالب توجه است.
كارول كارلسون از همكاران پیتر استویك میگوید: كلید قفل این معما به این نكته مربوط میشود كه تشخیص والهای كوهاندار از روی بالههایشان صورت میگیرد. قسمت انتهای باله والهای كوهاندار دارای نقش و نگارهایی است كه از حیث منحصربهفرد بودن میتوان آنها را همچون اثر انگشت در انسانها دانست. به عقیده محققان تركیب خطوط سفید و سیاه رنگ در این قسمت از بدن والهای كوهاندار خود دربرگیرنده مجموعه بی نظیری از اطلاعات مربوط به همان وال است كه آن را از سایر والهای دیگر متمایز میكند. محققان دیگری نیز درخصوص یكی بودن والها در این دو تصویر اظهار نظر كردهاند. سیمون اینگرام از اساتید حفاظت از حیات دریایی دانشگاه پلی موت انگلیس نیز معتقد است این دو تصویر متعلق به یك وال است. با این حال این محقق میگوید، بیشتر از آنكه از میزان مسافتی كه این وال كوهاندار طی كرده شگفت زده شوم از محلی كه از آنجا سردرآورده حیرت زده شدهام. هرچه باشد اكنون به روشنی مشخص است كه این وال حداقل 10 هزار كیلومتر مسافت بین آبهای برزیل تا ماداگاسكار را شنا كرده است؛ سفری كه هنوز هیچكس علت آن را نمیداند. مهدی پیرگزی جام جمتنظیم برای تبیان: محسن مرادی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 453]