محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802797841
مي خواهيم شمارا بترسانيم
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مي خواهيم شمارا بترسانيم نويسنده: پريسا ساساني ژانرسينماي وحشت در ايران سابقه طولاني والبته چشمگيري به لحاظ موفقيت اين گونه سينمايي در ميان انبوه ژانرهاي سينمايي ندارد ؛ در واقع با نگاهي به سابقه اين ژانرسينمايي به خوبي در مي يابيم که جز فيلم هايي چون ضربت در سينماي قبل از انقلاب ومردي در آينه وبلوف در سينماي بعد از انقلاب که جملگي از ساخته هاي ساموئل خاچيکيان است ، هيچ فيلمي جز در موارد انگشت شماري چون ميراث من جنون ساخته مهدي فخيم زاده که آن هم الهامي از فيلم تنگه وحشت بود ، هيچ اثر جدي اي در اين حوزه ساخته نشد والبته هيچ فيلمسازي هم اقبالي براي ساخت اين گونه فيلم ها طي دهه هاي متمادي نشان نداد . البته ناگفته نماند که شب بيست ونهم ساخته حميد رخشاني آخرين فيلم از نخستين نمونه هاي فيلم ترسناک در سينماي ايران است که روي ملموس ترين موجود ترس آور در آموزه هاي مذهبي يعني اجنه وشيطان دست گذاشته است . خوابگاه دختران به کارگرداني محمد حسين لطيفي واقليما ساخته محمد مهدي عسگرپور نمونه هاي ديگر وجود اين آموزه ها است که در روايت هاي مختلف تعريف شده است وپس از آن هم با نمونه هايي نه چندان موفق از اين ژانر با فيلم هايي چون احضار شدگان به کارگرداني آرش معيريان وپارک وي ساخته فريدون جيراني روبه رو مي شويم . اين مقدمه براي بيان وطرح تاريخ ژانر سينماي وحشت در صنعت سينماي ايران چيده نشد، چرا که اين موضوع بحث مفصلي است که در اين نوشته نمي گنجد ، ولي آن چه مسلم است سينماگران بخصوص در يک سال گذشته که عمدتا از جوان هاي موفق عرصه سينما هستند دست به تجربه هاي تازه اي در اين زمينه زده اند که از آن جمله مي توان به فيلم هايي چون صندلي خالي ساخته سامان استرکي و حريم به کارگرداني رضا خطيبي اشاره کرد که هر يک در نمايش هاي جشنواره فيلم فجر حرفي براي گفتن داشتند والبته حريم در اکران عمومي با اقبال نسبي نيز مواجه شده واز سوي ديگر فيلم هاي ديگر چون کلبه به کارگرداني جواد افشار ، آل ساخته بهرام بهراميان و.. نيز در راهند . از همين رو بر آن شديم تا در گزارشي ، کم وکيف حضور اين ژانر در ميان انواع گونه هاي سينمايي وهمچنين ظرفيت تهيه وتوليد اين گونه فيلم ها در چرخه اقتصادي صنعت سينماي ايران را از نگاه سينما گران به عنوان کارشناسان والبته تازه واردان فعال در اين حوزه جويا شويم . روزمرگي مخاطب به عقيده آرش معيريان چگونگي پيدايش اين گونه سينمايي به دليل عرضه از سوي فيلمسازان وتقاضا از جانب تماشاگران يکي از دلايل بقاي اين ژانر در سينماي دنيا وبخصوص هاليوود است . اين فيلمساز در توضيح اين مطلب مي گويد : « سينما هم هر پديده اي بر اساس خواست وتقاضاي مخاطب پا گرفته وگسترش يافته است . با نگاهي به گذشته وچگونگي پديد آمدن سينما به درستي در مي يابيم که قبل از پديد آمدن صنعت سينما هنرهايي چون ادبيات ، موسيقي ، نقاشي وبعدها نمايش وتئاتر به وجود آمده بود وحالا اين سوال پيش مي آيد که چطور شد از دل کليتي از مجموع اين هنرها صنعتي به نام سينما به وجود آمد ؟ در پاسخ بايد عنوان کرد که ريشه اين هنر مستقيما به خواست دروني مردم بر مي گردد يعني وقتي سينما به وجود آمد رفته رفته مخاطبان سينما به مقطعي از تاريخ سينما رسيدند که ديگر خود سينما به تنهايي با آن نگاه اوليه - سينماي صامت - همخواني نداشت ومورد سليقه مردم نبود ، به همين دليل از اين مقطع به بعد پديده اي به نام ژانر در دل سينما شکل گرفت واز اين زمان به بعد انواع ژانرهاي مختلف چون ملودرام ، موزيکال ، فيلم هاي نوار ، گنگستري وغيره شکل گرفت که يکي از انواع اين ژانرها ، گونه سينماي وحشت است » . اين مدرس دانشگاه در ادامه به چرايي به وجود آمدن ژانر سينماي وحشت و همچنين استقبال مردم اشاره مي کند ومي گويد : « هيچکاک در يکي از نقل قول هاي خود چنين اشاره مي کند که در دهه چهل زماني که تمدن همه پديده ها را براي مردم به شکل ايده آل فراهم کرده بود به گونه اي که مردم احساس مي کردند که در زندگي روزمره هيچ نگراني ، دغدغه ؛ ناراحتي يا ناامني ندارند ، من ( هيچکاک ) به سمت آن چه مردم در زندگي روزمره با آن کمتر مواجه بودند يا آشنايي نداشتند رو آوردم . به همين دليل است که فيلمسازي چون هيچکاک به سمت سينماي دلهره در آن مقطع از زمان - قرن بيستم - ميل پيدا مي کند ، چرا که مردم اين پديده هاي جذاب ترس همراه با درام سينمايي را به شکل ملموس در زندگي خود نمي ديدند و طبيعتا وقتي مواجه مي شدند با دنيايي که در دنياي واقعي وجود ندارد يا ناشناخته است از گونه اي چون ژانر وحشت ودلهره استقبال مي کردند . بنابراين استقبال از اين گونه سينمايي مستقيما با شرايط روحي و رواني اجتماع در ارتباط است . » وحشت در سينماي ايران کجا ايستاده است ؟اين سوال پيش مي آيد که به راستي جايگاه اين ژانرسينمايي با وجود تجربه هاي ناموفق وبعضا موفق در سينماي ايران کجا است ؟ مهدي فخيم زاده که جزء نخستين کارگردان هاي سينماي ايران است که پس از انقلاب ، ژانر وحشت را با ميراث من جنون تجربه کرده ، ضمن بيان تاريخچه اي از کيفيت فيلم هاي سينمايي در قبل از انقلاب وتنوع ژانر در آن دوران مي گويد : «سينماي ايران در قبل از انقلاب فرمول خاص خودش را داشت به عقيده من در آن نوع سينما زمينه تجربه درژانر سينماي وحشت فراهم نبود واز سوي ديگر سينماي روشفکري يک سينماي بي رمق بود که به نوعي واکنش به سينماي فارسي والبته نوعي برج عاج نشيني به شمار مي رفت ، در نتيجه تنوع تجربه در انواع ژانرها وجود نداشت وفقط ملغمه اي از سينماي ملودرام ، وسترن ، کاراته وکمدي هاي متکي به ديالوگ بود که در بعد از انقلاب ارزش وعزت وجودي خود را از دست داد در نتيجه سينماي ايران عمدتا به سوي ژانري رفت که توان پاسخگويي از نظر اقتصادي را داشت وآن ژانر هم ژانر ملودرام بود . اما از سوي ديگر سينما در بعد از انقلاب بخش بزرگي از هنر پيشه هاي خود در قالب جاهل ورقاص را از دست داد وبازيگرهاي تئاتر به آن آمدند بازيگرهايي که به دليل کار در حرفه سينما قابليت شخصيت پردازي داشتند من ميراث من جنون را در سال 1358زماني که همه به سراغ ساخت فيلم هاي ساواکي وساواکي کشي مي رفتند ساختم که در سال 1361 اکران شد ، اما ازآن پس به رغم تمايل براي ساخت فيلم هايي از اين دست شرايط مناسب برايم فراهم نشد » .جواد افشارکارگرداني که با کلبه نخستين تجربه خود در ژانر سينمايي وحشت را کسب کرده ، معتقد است که امروزه سينماي ايران فرصت تجربه در انواع ژانرهاي سينمايي را به واسطه علاقه والبته ريسک کارگردان وتهيه کننده کسب کرده است وي در توضيح اين مطلب مي گويد : « فيلم سينمايي کلبه نخستين تجربه من در قالب سينماي 35 ميلمتري است . من پيش از اين 9 تله فيلم و 7 سريال تلويزيوني ساخته ام که در لابه لاي آن ها سکانس هايي از سينماي وحشت ودلهره وجود داشت وبا اين ژانرسينمايي ناآشنا نبودم . از سوي ديگر از آن جا که سينماي ملي ما در سال هاي اخير رشد چشمگيري داشته ، مي طلبد که ژانرهاي مختلف با موضوعات متعدد در سينماي ايران وسيع تر شود و دست به تجربيات متعدد بزنيم و ژانرها کمتر پرداخته شده وخوشبختانه به دليل وجود مخاطب اين گونه از سينما جا براي کار بسيار دارد .» وقتي پاي مخاطب وميزان پسند آن به ميان مي آيد دامنه صحبت در اين زمينه گسترده مي شود ونظرات مخالف وموافق تقريبا با هم برابري مي کنند . آرش معيريان معتقد است در سينماي ايران چندان نمي توان اين ژانر سينمايي را تجربه کرد او در توضيح دلايل خود مي گويد : « در حال حاضر شرايط روحي و رواني و ظرفيت عصبي مخاطب سينماي ايران اين اجازه را نمي دهد که به سينماي وحشت تمايل نشان دهند در واقع مردم ما به لحاظ آسايش فکري ؛ روحي ورواني شرايط خيلي ايده آلي ندارند وهريک بامشغله هايي روبه رو هستند . به همين دليل است که ژانر سينماي کمدي در شرايط فعلي بيشتر مورد استقبال قرار مي گيرد واين مسأله مصداق هاي بيروني نيز دارد . به اين معنا که در دهه چهل در آمريکا به دليل رفاه بيش از اندازه مردم سينماي تعليق ، وحشت ودلهره با استقبال مواجه شد اما در ايران شرايط بر عکس است وبه دليل شرايط زندگي مردم ونياز آن ها به فيلم هاي کمدي سينماگران هم به ساخت فيلم در اين ژانر تمايل نشان مي دهند وحالا اگر زماني فرا رسد که شرايط بهتر شود ومردم دغدغه فکري نداشته باشند ، ناخود آگاه به سمت سينماي وحشت رو مي آورند ؛ البته با اين اوصاف در چند سال اخير حرکت هايي براي ساخت فيلم در اين ژانر سينمايي صورت گرفته که به عقيده من اين گرايش بيش از هر عنواني به دغدغه فيلمساز وسينماگر بر مي گردد ، از همين رو خود من به عنوان يک فيلمساز که به سينما علاقه دارم وتدريس و پژوهش مي کنم دوست داشتم که سينمادر اين ژانر را نيز تجربه کنم که احضارشدگان هم از همين علاقه نشأت مي گيرد در واقع تلاش وعلاقه ام اين بودکه طيف متنوعي از ژانرهاي سينمايي را به دليل احترام وعلاقه به اين صنعت تجربه کنم .» اما کارگردان کلبه با دسته بندي مخاطب در خصوص ميزان پسند آن ها مي گويد: « تصورم اين است که مخاطب را مي توان به سه دسته تقسيم کرد ، يک عده هستند که سينما را تنها به صرف سرگرمي واوقات فراغت دنبال مي کنند ، يک عده ديگر هستند که به افکار وانديشه هاي فيلمساز توجه وهدف اواز ساخت چنين فيلمي مي گردند وعده ديگر هم هردوي اين دو مقوله را با هم در نظر مي گيرند خود من به شخصه همواره سعي کرده ام که هردو نگاه مخاطب را در نظر بگيرم واز سوي ديگر بايد لايه اي براي انتقال مفاهيم روشن تر و پايه هاي فرهنگي واخلاقي درون کار وجود داشته باشد واز طرفي هم نبايد از داشتن فضاهاي شاد ومهيج که باعث لذت دلهره در مخاطب مي شود غافل ماند . » محمد احمدي تهيه کننده حريم که نخستين تجربه توليد خود در حوزه ژانر سينماي وحشت را کسب کرده ، با صراحت معتقد است : « مخاطب جايگاه مشخصي در اين گونه سينمايي دارد وهرکس که اين ژانر را دوست داشته باشد مي تواند به ديدن فيلم هايي از اين دست بنشيند واز سوي ديگر هنوز کسي نمي داند که مخاطب ايراني به معناي واقعي اين دسته از فيلم ها را دوست دارد يا نه ولي آن چه براي من به عنوان تهيه کننده اهميت دارد اين است که لحظات ترسناک ودلهره آور فيلم در آن ها وجود داشته باشد .» رضا خطيبي کارگردان حريم معتقد است اگر فيلم در انواع ژانرهاي سينمايي ساخته شود هر ژانري مخاطب خود را پيدا مي کند واز آن جا که ايران درخاورميانه تنها کشوري است که صنعت سينماي پرقدرتي دارد حيف است که از اين ظرفيت استفاده نکند وبراي اين که به اين نقطه برسيم لازم است که سبک هايي مختلف ساخته شود وژانرسينماي وحشت هم يکي از همان گونه هاي سينمايي است که مخاطب خود را پيدا کرده . در واقع بايد تقاضا از سوي مخاطب باشد که عرضه هم صورت گيرد که اگر اين روند ادامه پيدا کند مي توان به تجربه هاي موفق نيز دست يافت . مهدي فخيم زاده در اين خصوص مي گويد : « با پيش داوري درباره مخاطب موافق نيستم ، چرا که معتقدم اگر فيلمي درست ساخته شود وتمام ساختار يک سينماي درست واصولي را در هر ژانري داشته باشد مخاطب خود را نير خواهد داشت . »موانع ومشکلات محدوديت هاي توليد دراين ژانر سينمايي يکي ازعواملي است که معمولاً سيستم تهيه وتوليد سينماي ايران با آن مواجه است . معيريان در مقايسه سينماي وحشت در ايران با اين ژانر سينمايي به دو عامل اشاره مي کند ومي گويد : « فقر،ضعف تکنيک وابزار از جمله عواملي است که با آن مواجه هستيم که اين عامل ، تأثير مستقيم در توليد اين ژانر در کشور ما دارد واين درحالي است که در سينماي هاليوود اين ژانر بسيار هزينه بر است ، به اين معنا که اين ژانر سينمايي بيش از آن که به سينماي ملودرام ، کمدي وهر ژانر ديگر متکي باشد به تکنو لوژي وتمهيدات ساختاري وتکنيکي متکي است . ولي متاسفانه سينماي ايران چنين امکاناتي را سينماي وحشت ندارد يکي ديگر از مهم ترين دلايل اين است که بخشي از سينماي وحشت را سينماي تخيلي وحشت تشکيل مي دهد وطبيعي است که وقتي بحث تخيل در سينماي وحشت پيش مي آيد علاوه بر تجهيزات وامکانات نياز به متخصص وتکنسين اين کار نيز هست که قاعدتا سينماي ايران به دليل بالا بودن اين هزينه ها وهمچنين محدوديت ها وعدم همکاري هاي مختلف وکمي بودجه اي که براي اين فيلم ها در نظر مي گيرند عملا دست و پاي فيلمساز بسته مي شود . » محمد احمدي تهيه کننده حريم ضمن تاييد گفته هاي معيريان با اشاره به تجربيات خود در اين زمينه مي گويد : « صدا وتصوير دو عامل مهم وحياتي در ساخت فيلم در سينماي وحشت است که معمولا با امکانات موجود نمي توان چنين فضاهايي را در آورد ؛بنابراين در ساخت اين فيلم سعي کرديم با توجه به امکانات موجود وآن چه در صنعت توليد ايران است فضاهاي دلهره آور را در آوريم ؛ به عنوان مثال فيلمبرداري در شب يکي از عوامل اصلي در سينماي وحشت است ، اما ما به دليل نداشتن امکانات کافي براي در آوردن فضاي ترسناک ودلهره به فضاي شب رو نياورديم واز مرموز بودن فضاي جنگل براي ايجاد ترس استفاده کرديم . در واقع ما يکي از عوامل ترس يعني تاريکي را به دليل نبود امکانات از خود گرفتيم . » مهدي فخيم زاده عامل اصلي در محدود بودن امکانات را عدم ريسک پذيري تهيه کننده ها عنوان مي کند ومي گويد : « متاسفانه بيشتر تهيه کننده ها در سينماي ما به سمت فيلم هاي ساده وکم هزينه وبا بازدهي بالا در اکران گرايش دارند ضمن اين که اين ژانر سينمايي به شدت به تخصص متکي است ژانر ملودرام به شدت به فيلمنامه وابسته است واگر ساختار ضعيف باشد اما فيلمنامه خوبي داشته باشد ، مخاطب با داستان ارتباط برقرار مي کند وبه شکل راديويي کار را دنبال مي کند . ولي ژانر وحشت اين گونه نيست ودر عين اين که فيلمنامه اي منسجم ، بازيگرهاي جذاب وصحنه هاي دلهره آور مي خواهد ،بايد از ساختماني تعريف شده برخوردار باشد وبه محض اين که اين عوامل وجود نداشته باشد فيلمساز شکست مي خورد وهم مخاطب عام را از دست مي دهد وهم نابلدي کارگردان رو مي شود به همين دليل است که تهيه کننده ها ميل ورغبتي براي توليد فيلم در اين ژانرسينمايي نشان نمي دهند . » خط قرمزهابه عقيده بسياري از کارشناسان ژانر وحشت يکي از انواع ژانرهايي است که بيش از سايرگونه هاي سينمايي دچار خط قرمزاست اما جواد افشار اين خط قرمزها را نوعي نوانديشي تلقي مي کند : «آن چه به عنوان خط قرمز در سينماي ايران به معناي کلي ياد مي شود به عقيده من محدوديت نيست ، بلکه پرهيز و دوري سينما گران براساس موازين اسلامي از دو مقوله سکس وخشونت است و چون از اين دو عامل سينماي غرب دوري وانديشمندانه از آن پرهيز مي کنيم ، طبيعي است که در عرصه رقابت سينمايي مغلوب باشيم ، ولي اين نمي تواند باعث کم رنگ شدن حضور سينما گران ايراني در عرصه ، خلاقيت وعقب نشيني آن ها در عرصه سينماي وحشت باشد . من فکر مي کنم که اتفاقا اين محدوديت ها به رشد فرهنگي واخلاقي سينماي کشور کمک مي کند ؛ بر همين اساس معتقدم اگر تجربيات متعدد در اين زمينه حاصل شود قطعا نتيجه بهتري خواهيم گرفت وبا آثارمان مخاطب هم ارتباط تنگاتنگي برقرار مي کند ، همان گونه که اين اتفاق در ژانرهاي ديگر چون دفاع مقدس ، سينماي اجتماعي وطنز افتاده است . » آرش معيريان وجود خط قرمزها در سينماي وحشت را عاملي براي خنده مخاطب تعبير مي کند ومي گويد : « يکي از عواملي که باعث مي شود فيلم هاي دلهره آور بيش از آن که مخاطب را بترساند تماشا گر را بخنداند اين است که سينماي وحشت در ايران با خط قرمزهاي بسياري به لحاظ تفکري واعتقادات مذهبي مواجه است واين درحالي است که موفق ترين فيلم هاي سينمايي در ژانر وحشت در دنيا فيلم هايي هستند که عمدتا موفقيت خودشان را مديون ورود به حيطه هايي از متافيزيک وماورا هستند که اين ماورا به فراخور جنس تفکر وعقيده هرکشوري متفاوت است . ما از اين جهت دچار محدوديت هستيم ؛ به اين معنا که در سينماي وحشت نمي توانيم به سمت مسائلي پيش برويم که به ماورا ودرون اعتقادات مردم مي پردازد ، چون مردم ما متاسفانه به لحاظ فرهنگي .مطالعاتي جزء فرهنگ متوسط در دنيا هستند وهرگونه اشاره به باورهاي متافيزيکي تاثير مخرب اعتقادي دارد وممکن است ماهيت تفکري واعتقادي بخشي از جامعه را دچار لطمه کند به همين دليل فيلمسازدر اين ژانر سينمايي نمي تواند بخش ها ولايه هايي از ترس را در سينما مطرح کند که تماشاگر را دچار سردرگمي وچالش يا احياناً اعتقاداتش را مخدوش کند .اين درحالي ست که فيلم موفق جن گير يا پروژه جادوگر بلر از طريق عنصرهاي بصري وعيني ترس را به تماشاگر منتقل نمي کنند ، بلکه موفقيت آن ها ورود به همان حيطه اي ست که گفتم .» چشم انداز آينده گونه سينماي وحشت در ايران از جمله دغدغه هاي سينما گران ومخاطبان علاقمند به اين ژانر است . مهدي فخيم زاده مي گويد : «اين گونه سينمايي ژانر وسيعي است که در سينماي ايران در مقايسه با همين ژانر در سينماي جهان با موانعي همراه است ، اما ساخت فيلم در اين حوزه امر نشدني نيست وسينماگران ما با وجود تمام اين موانع به خوبي مي توانند از پس اين کار برآيند .» آرش معيريان ،موفقيت اين ژانر را حرکت به سمت ناشناخته ها عنوان مي کند ومي گويد . يکي از عواملي که چشم انداز اين ژانر را با موفقيت همراه مي کند اين است که راوي به بهترين شکل ماهيتي از فضاي دلهره وترس را ايجاد کند که تماشاگر نتواند اعتبارآن فضا يا تفکر حاکم بر فيلم را زير سوال ببرد ،چرا که اين نوع سينماهر اندازه که به سمت ناشناخته ها حرکت کند به گونه اي که پيش بيني از آن سلب شود موفق تر است وطبيعتا آينده بهتري نيز پيش رو دارد . » جواد افشار نيز معتقد است ژانر سينماي وحشت از جايگاه رفيعي در سينماي ايران برخوردار است . وي در توضيح اين مطلب مي گويد : «متاسفانه نگاه عام و خاص به اين سينما صرف سرگرمي است وگمان مي کنند که نمي توانند به سوي سينماي وحشت نزديک شوند ، درحالي که اين گونه نيست . يبايد تجربه هاي زيادي در اين حوزه کسب شود تا در دراز مدت به نتايج مطلوب رسيد . » منبع:نشريه صنعت سينما،شماره 83/خ
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 401]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها