واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
آثار تاريخي و مذهبي کرمان کرمان: مجموعه ي گنجعليخان گنجعليخان از حکام مشهور زمان شاه عباس صفوي است که از 1005-1034 هجري قمري بر کرمان حکومت کرد و آثار و ابنيه ي زيادي از خود به يادگار گذاشت؛ از جمله ي اين آثار، مجموعه ي عام المنفعه اي است به نام مجموعه ي گنجعليخان که در مرکز شهر کرمان واقع شده است. اين مجموعه مشتمل بر ميدان، مدرسه (کاروانسرا)، حمام، مسجد، آب انبار و ضرابخانه است (نقشه ي 18-5).ميدان گنجعليخان: محوطه اي مستطيل شکل به طول صد و عرض پنجاه متر است که بازار، حمام، آب انبار، ضرابخانه، مدرسه و مسجد در اطراف آن قرار گرفته است. مدرسه گنجعليخان: اين مدرسه در شرق ميدان قرار گرفته و اکنون به کاروانسرا مشهور است. تاريخ بناي آن طبق کيتبه ي کاشي معرق به خط عليرضا عباسي متعلق به سال 1007 هجري است. اين مدرسه با ايوانها و حجره هايي در دو طبقه، مورد استفاده ي طلاب است. کاشيکاري نماي داخلي مدرسه که کاشي معقلي و معرق است، نمونه هاي زيبايي از کاشيهاي دوره ي صفويه به شمار مي رود. مسجد گنجعليخان: جنب مدرسه (کاروانسرا)، مسجد کوچکي به شکل مربع و بدون صحن واقع شده که داراي تزيينات زيباي کاشيکاري، گچبري و خطاطي است. محراب مسجد را با سنگ مرمر و کتيبه هاي گچي تزيين کرده و به آن جلوه خاص داده اند.حمام گنجعليخان: ورودي حمام در بازار (در ضلع جنوبي) ميدان قرار دارد و اثري بديع از کاشيکاري، نقاشي، مقرنس و کاربندي به شمار مي رود. سردر حمام داراي تزيينات نقاشي همراه با نام «استاد سلطان محمدمعمار يزدي» است. درب ورودي حمام از طريق يک راهروي خميده به يک هشتي کوچک و سپس به سربينه اي وسيع با غرفه هاي بزرگ و کوچک متصل مي شود. سقف گنبد سربينه داراي کاربنديهاي بسيار زيبا و ازاره کاشيکاري است. حوض سنگي و گرمخانه ي وسيع با کاشيکاري الوان، اين حمام را در رديف يکي از زيباترين حمامهاي تاريخي ايران قرار داده است. در سال 1355حمام گنجعليخان به موزه تبديل شد. مجسمه هاي جالب توجه آن در حالتهاي مختلف در سربينه و گرمخانه به نمايش گذاشته شده است. اين حمام در حقيقت به صورت نمايشگاهي از اشيا و لوازم حمامهاي سنتي درآمده است و وسايلي چون انواع زيراندازها، بقچه ها، قطيفه ها، لباسهاي اصيل، قليان، چپق، وسايل حجامت، جاي ليف و صابون، طشت و طاس و... در آن در معرض ديد عموم قرار دارد. ضرابخانه: اين بخش در ضلع شمالي ميدان و مقابل حمام قرار دارد. نقشه ي آن هشت ضلعي است با گنبد مرکزي و چهار غرفه در چهار زاويه آن. اين بنا پس از تعميرات مفصل به موزه ي سکه تبديل شده است. آب انبار گنجعليخان: از ديگر بناهاي مجموعه ي گنجعليخان آب انبار ي است که در تاريخ 1029 هجري قمري، توسط عليمردان خان، پسر گنجعليخان، ساخته شده است. کرمان: مجموعه ابراهيم خان در زمان فتحعليشاه قاجار، ابراهيم خان ظهيرالدوله از 1218 تا 1240 هجري قمري حاکم کرمان بود. وي در دوره ي حکومت خود بناهاي ارزنده اي در مرکز شهر و جنب مجموعه گنجعليخان بنا کرد. اين مجموعه عبارت است از: بازار، حمام، آب انبار، مدرسه و خانه مدرّس. بازار ابراهيم خان: اين بازار در انتهاي بازار گنجعليخان و بازار زرگرها قرار گرفته که به «قيصريه» نيز معروف است. از ويژگيهاي اين بازار فضاي باز و ارتفاع مناسب آن است. وسط بازار جلوخان مدرسه و سردر آن قرار دارد و در طرفين سردر ورودي مدرسه، حمام و آب انبار واقع شده است. مدرسه ابراهيم خان: سردر مدرسه با کاشيکاري خشتي مزين شده که در نوع خود بي نظير است. داخل و سردر مدرسه نيز داراي کتيبه هاي متعدد با تاريخهاي مختلف است که قديمترين آنها سال 1232 هجري قمري را نشان مي دهد. مدرسه به شکل مربع مستطيل است و ساختمان آن داراي ايوان، ايوانچه ها و غرفه هايي در اطراف حياط است. نماي داخل مدرسه تزييناتي باکاشي هفت رنگ با نقش گل و بوته و مقرنس و گچبري است. ساختمان خلوت يا خانه مدرّس: اين بنا که در 1298 هجري قمري اتمام يافت داراي دو طبقه با بادگيري رفيع است. از ويژگيهاي آن، سبک معماري، تزيينات کاشيکاري و درهاي ارسي است. حمام ابراهيم خان: اين حمام جنب مدرسه و بازار واقع شده و داراي سردري بلند با تزيينات کاشيکاري و سربينه اي وسيع با چهارستون سنگي است. ازاره کاشيکاري و سقف مزين به مقرنس و کاربنديهاي پرکار، اين بنا را در رديف يکي از زيباترين بناهاي کرمان قرار داده است. سربينه با يک راهرو و يک هشتي کوچک به گرمخانه وسيع و مستطيل شکل آن راه مي يابد. کرمان: مجموعه حاج آقا علي مجموعه ي حاج آقا علي نزديک مجموعه ابراهيم خان واقع شده و از آثار اواخر قرن سيزدهم هجري است که حاج آقا علي، مشهور به زعيم الله آن را ساخته است. اين مجموعه مشتمل بر مسجد، آب انبار، کاروانسرا و بازار است. مسجد حاج آقا علي: اين مسجد داراي سردر بلند کاشيکاري با طاق مقرنس است. دو مناره ي بلند استوانه اي شکل، مزين به کاشي، زينت بخش سردر مسجد است. مسجد حاج آقا علي با الهام از مسجد وکيل شيراز بنا شده و داراي رواق، صحن، شبستان و محراب است. شبستان آن داراي چهار ستون سنگي، به ارتفاع دو متر و قطر نود سانتيمتر است که طاقهاي گنبدي شبستان روي آنها استوار شده است. در بالاي محراب کتيبه اي از کاشي ديده مي شود و از داخل با مقرنس وگچبري تزيين شده است. کاروانسراي حاج آقاعلي: اين کاروانسرا در مجاورت مسجد قرار دارد و به شکل مربع مستطيل و داراي حجره هايي کوچک است. سردر و بدنه ضلعهاي جنوبي، شمالي وغربي کاروانسرا داراي پشت نعلهاي کاشيکاري است.آب انبار حاج آقاعلي: اين آب انبار، روبروي مسجد واقع شده و داراي سردري بلند و بسيار زيبا مزين به مقرنس و کاشيکاري است و ايجاد دو ستون مدور مناره مانند در کنار آن به زيبايي بنا افزوده است. در بالا سر پله ها و بر بدنه ي آب انبار کتيبه اي وجود دارد که تاريخ بنا را سال 1328 هجري قمري و نام باني آن را نشان مي دهد. منبع:کتاب تاريخ هنر معماري ايران در دوره ي اسلامي/س
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 530]