محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799146542
کتيبههاي تاريخي وقفنامهاي در آثار تاريخي - مذهبي نوشآباد کاشان
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
کتيبههاي تاريخي وقفنامهاي در آثار تاريخي - مذهبي نوشآباد کاشان نويسنده: محمد مشهدي نوشآبادي مقدمهنوشآباد از جمله مراکز باستاني منطقهي کاشان است. بنا بر قول مؤلف تاريخ قم، زمان آباداني و عمارت آن به دوران پيش از اسلام ميرسد (1) همچنين اشارهي ابنرسته (290ه) در الاعلاق النفيسه از اهميت اين منطقه در قرون اوليهي اسلامي حکايت ميکند (2).در اين شهر آثار قابل ملاحظهاي از دوران سلجقوي، مغول، صفوي و قاجار بر جاي مانده است هم اکنون در نوش آباد بيش از سي نقطهي مذهبي اعم از مسجد، حسينيه و زيارتگاه وجود دارد. به علاوه موقوفات ديگري نيز نظير آب انبارهاي عمومي در اين مکان وجود دارد. ما در اين مقال نه قصد پرداختن به آثار تاريخي - مذهبي اين منطقه را داريم و نه به شمار موقوفات آن ميپردازيم، بلکه به بررسي کتيبههاي تاريخي که اشاره به موقوفهاي دارد خواهيم پرداخت.مسجد جامع عتيق نوش آباد يکي از آثار دورهي سلجوقي به شمار ميرود که پس از مسجد جامع ميدان کهنهي کاشان قديميترين اثر تاريخي - مذهبي دوران اسلامي منطقهي کاشان است. علاوه بر آب انبار و زيارتگاه که از مضافات اين مجموعه ميباشد، اين مسجد شامل مناره، دو ايوان جنوبي و شمالي شبستان، جلوخان و سه درب تاريخي است (3) از جمله موقوفات اين مسجد دو درب در ضلع غربي و جنوب شرقي مسجد ميباشد.1. درب ضلع غربي: اين يک جفت درب از آثار بسيار ارزشمند دورهي صفوي است که به طرز ظريف و هنرمندانهاي در آن، طرحها و اشکال هندسي گرهکشي شده است. بر فواصل گرهکشيها کتيبههايي از آيات قرآن، اسماء الله، نام واقف و هنرمندان سازندهي آن بدين ترتيب کشيده شده است:(و ان المساجد لله و لا تدعوا مع الله احدا)، فقد وقف هذا الباب علي المسجد الجامع بقرية نوشآباد النجبا و السادات، امير نور الدين الحسيني سنه 1133 الهجريه النبويه».«يا قاضي الحاجات، يا منزل البرکات، يا فاتح البواب، يا مسبب الاسباب، يا کاشف الکربات، يا مجيب الدعوات».«عمل استاد محمد علي اصفهاني، کتبه العبدمحمد محسن النقاش».2. درب ضلع جنوبي شرقي: اين دو لنگه درب از چوب يک تکه ساخته شده است.در قسمت فوقاني يکي از آن دو، آيهي (و ان المساجد لله و لا تدعوا مع الله احدا) و بر درب ديگر نام واقف آن، امير نورالدين الحسيني، و نام خطاط، محمد المحسن و سنه 1132 منبت کاري شده است.مسجد عليمسجد علي عليه السلام که از يادگارهاي دورهي مغول ميباشد، مشتمل بر شبستان تحتاني، ايوان فوقاني، رواق، محراب تاريخي و مأذنهاي زيباست(4) در ضلع غربي طبقهي فوقاني، کتيبهي سنگي زيبايي با اضلاع 45 ضربدر 35 سانتيمتر وجود دارد که احتمالا از محل اصلي خود جابهجا شده است. اين کتيبه که به وقف محرابي در اين مسجد اشاره دارد، گرداگرد آن صلوات بر چهارده معصوم با خط ثلث مزين شده است.در قسمت مياني اين سنگ به نام مسجد، محراب موقوفه، و واقف آن خواجه کمالالدين بن خواجه فخرالدين کاشي اشاره شده است. در انتها، سنهي الف و ثلاث به چشم ميخورد.از محراب مورد اشارهي اين کتيبه اثري بر جاي نمانده است. توجه به تاريخ و مفاد آن اين احتمال را که کتيبهي مورد نظر به محراب گچبري دورهي مغول اشاره دارد، نفي ميکند.مسجد حاج سيد حسيناين مسجد از آثار دورهي صفويه، داراي مساحت کم، ستونهايي به قطر 5 / 1 الي 2 متر و طاق چشمههاي کوتاه ميباشد. بناي اين مسجد ساده و مصالح آن از خشت و گل است. اما درب اين مسجد به طرز هنرمندانهاي منبت کاري شده است. اين درب داراي کتيبههاي زيبا بر روي هر لنگه ميباشد. در کتيبهي بالايي دو لنگهي درب، آيهاي از قرآن با خط ثلث به اين ترتيب منبت کاري شده است:«قال الله تعالي و تبارک و تقدس (و ان المساجد لله و لا تدعوا مع الله احدا).در وسط هر لنگه، کتيبهي مدور زيبايي حول محور يک طرح شمسه، به خط طغراي چليپايي کندهکاري شده است که در يک کتيبه هشت بار عبارت «يا صادق» به صورت قرينه و در بين آنها عبارت «يا ستار» چهار مرتبه تکرار شده است. بر روي کتيبهي لنگه درب دوم، عبارت «يا فتاح» هشت بار تکرار شده است.در قسمت پاييني اين لنگهي درب، نام باني اين درب و مسجد بدين صورت آمده است: «قد عمر هذا المسجد الشريف المکان المنيف قطبالدين بن حاج حسامالدين في سنه 1042 «.بر لبهي پاييني لنگه درب سمت چپ نام کاتب اين خطوط دلنواز آمده است:«کاتبه ابوالحسن بن نورالوري عقي عنهما»از جمله آثار به جا مانده از دورهي صفوي در نوشآباد، بقعهي امامزادهي محمد ابنزيد يکي از نوادگان امام حسن مجتبي (ع) ميباشد، که داراي گنبد مخروطي شکل فيروزهاي با کاشيهاي معرق مزين به اسماء الله، محمد (ص) و علي (ع) است. ايوان جنوبي و شرقي و شمالي از ديگر قسمتهاي اين بناست که ايوان شمالي آن داراي درب نفيس و نقاشي همراه با طرحهاي اسليمي ميباشد. در اين ايوان کتيبهاي است از دورهي صفوي که به موقوفهاي مجهول اشاره دارد. اين کتيبه که 40 سانتيمتر طول و 30 سانتيمتر عرض دارد، با عبارت «الله ولي التوفيق» آغاز ميشود و سپس با دو بيت شعر که هرمصراع آن در يک رديف ميباشد، ادامه پيدا ميکند:«تا من به اسم کنم تولي به عليتا حشر کند خدا با آل نبي»«با چهار محمد دو حسن يک موسيبا جعفر و با حسين و با چهار علي»در پايان نام واقف چنين آمده است:«وقف نمود استاد کتاب الله عصار سنه الف ثلاث».اين کتيبه از محل اصلي خود برداشته شده و در محل ديگري نگهداري ميشود.در ورودي اين ايوان به امامزاده، درب منبت کاري شدهي نفيسي از دورهي قاجار به چشم ميخورد. بر بالاي لنگ دربها عبارت «يا قاضي الحاجات و يا رفيع الدرجات» به خط ثلث منبت کاري شده است. بر روي دماغهي لنگه سمت چپ آمده است:تمام شد سعي آميرزا جوني احمد السرکاري ميرزا ملا، عمل سفر (صفر) علي بيدگلي سنه 1370.حسينيه توي دهحسينيه توي ده، از آثار دورهي صفوي و مشتمل است بر سقاخانه، قرائت خانه، گنبدخانه، عزاخانه و غرفههاي فوقاني، به جز نقطههاي فوقاني و چند رواق به جا مانده از دورههاي پيشين، قسمتهاي ديگر حسينيه تخريب شده و يا نوسازي است.از جمله موقوفات اين حسينيه جام مسي نفيس و نسبتا بزرگي است که از دورهي صفوي به جا مانده است که بر لبههاي بيروني دورتادور آن صلوات بر چهارده معصوم به خط ثلث حک شده است و در بين اين کتيبه طرحهاي اسليمي به چشم ميخورد.در ميانهي قسمت بيروني جام نام واقف، محمد الامين، و سنه 1132 حک شده است.بدون اينکه هنرمند زبردست آن از خود نشاني به يادگار گذاشته باشد.موقوفهي ديگر اين حسينيه که از لحاظ هنري بسيار باارزش ميباشد، منبري چوبي است، از دورهي قاجار که در آن طرحهاي اسليمي و گره کشيهاي متنوع به طرز برجسته، منبتکاري شده است. در رأس دو تيرک عمودي جلو منبر، مقرنسهاي چوبي ظريفي به چشم ميخورد.در بدنهي اين منبر صلوات بر چهارده معصوم، و در آخرين پلهي آن اين بيت شعر کتيبه شده است:در فوق عرش مسند پرچيده جاي کيستصاحب عزا خداست خدايا عزاي کيستو بر دو تيرک انتهاي منبر، نام سازندهاش و احتمالا واقف يا خطاط آن چنين آمده است:هذا عمل حقير کار سفر (صفر) علي بيدگلي صورت اتمام يافت في سنه 1293... محمود الحسيني.متأسفانه يکي دو کلمه از اين قسمت، به دليل فرسودگي قابل خواندن نيست.حسينيهي بالادهقسمت اصلي اين حسينيه در سالهاي اخير به علت فرسودگي تخريب و حسينيه بزرگي به جاي آن در حال احداث است. از حسينيهي قديمي بنايي بر جاي مانده که سقف گنبد آن آجر چيني است که در آن آجرهاي لعابدار و بشقابهاي منقش به کار رفته است اين حسينيه در اواخر دورهي قاجار مرمت شده است. در ورودي اين قسمت کاشيهاي معرق به کار رفته و در بين نقوش آن عبارت «يا حسين (ع)» تکرار شده است.از موقوفات اين حسينيه منبر چوبي قديمي و نفيسي است که با هنرمندي تمام، قسمتهاي مختلف آن منبت کاري شده است و لبههاي بدنهي منبر در دو رديف آيةالکرسي و صلوات بر ائمهي معصوم، با خط ثلث به طور برجسته با هنرمندي و ظرافت خيره کنندهاي به چشم ميخورد. در تمام قسمتهاي بيروني اين منبر طرحهاي کثيرالاضلاع به شيوهاي قابل توجه گرهکشي شده است.بر بدنهي آخرين پلهي منبر، نام واقف آن چنين آمده است:«وقف نمود اين منبر را.... مرحوم محمد قاسم نوشآبادي به قريهي نوشآباد بالاي ده که در ايام عاشورا منبر مذکور را در چهار سوق محلهي مذکور...»يکي دو کلمه از آخرين قسمت کتيبه، در زير ميخ محو شده است. نام سازنده و تاريخ آن مشخص نيست. متأسفانه اين اثر نفيس و با ارزش به علت بيتوجهي اهالي محل در حال فرسودگي است.پي نوشت : 1- حسن بن محمد قمي (378 ه ق)، تاريخ قم، ترجمهي حسن بن علي قمي (806 ه ق)، تصحيح تهراني، ص 76.2- ابنرسته، الاعلاق النفيسه، ترجمه و تعليق دکتر حسين قره چانلو، تهران، اميرکبير، 1365 ه ش، ص 224 - 223.3- نک، مقالهي مسجد جامع عتيق نوشآباد، محمد مشهدي نوشآبادي، مجلهي مسجد، شمارهي 1376، 34 ه ش، ص 74.4- نک، مقالهي «مسجد علي (ع) نوش آباد»، محمد مشهدي نوشآبادي، مجلهي مسجد، شمارهي 1376، 32 ه ش، ص 58.منبع: ميراث جاويدان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 536]
-
گوناگون
پربازدیدترینها