واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روزگاري با يك فيلم و يك تجربه
براي كساني كه پيگير برنامههاي سينمايي تلويزيون هستند، برنامه «يك فيلم، يك تجربه» بخوبي آشناست. يك فيلم يك تجربه مدتهاست كه به آرامي و بدون حاشيه در حال پخش است. شايد به نظر بيايد كه اين مجموعه مشابهتهاي زيادي با مجموعههاي ديگري كه به ساخت فيلمها ميپردازند، دارد. اما تفاوتهاي «يك فيلم، يك تجربه» با مجموعههايي مانند «شما و سيما» از چند جنبه قابل بررسي است. تفاوت اين دو برنامه در دو نكته اساسي است. اول اين كه يك فيلم يك تجربه معمولا به سراغ فيلمها و سريالهاي قديمي ميرود در حالي كه «شما و سيما» به برنامههاي در دست ساخت ميپردازد. اين نگاه تخصصي به فيلمهايي كه معمولا چند سال از پخششان ميگذرد باعث شده كه جنبه نوستالژيك و خاطرهانگيز فيلمها كل مجموعه را دلانگيزتر و پربارتر كند. مسلما براي مردم جالب است بدانند سريالي كه قسمتهاي مختلف آن را تماشا كردهاند يا فيلمي كه روي پرده سينما ديدهاند، چطور ساخته شده است. دوم اين كه «شما و سيما» منحصر به بررسي مجموعههاي تلويزيوني است در حالي كه «يك فيلم، يك تجربه» علاوه بر تلويزيون، سينما را هم در بر ميگيرد. به همين علت است كه «يك فيلم، يك تجربه» يك مجموعه مهم براي اهالي سينما و تلويزيون است ولي برنامههايي مثل «شما و سيما» جنبه تبليغاتي، اطلاعرساني و آمادهسازي مخاطب براي برنامههاي آينده را دارد.هر قسمت از اين برنامه به مراحل ساخت يكي از سريالها يا فيلمهاي مهم تاريخ سينماي ايران ميپردازد. درست است كه اين برنامه به صورت يك مجموعه پخش ميشود ولي داراي اپيزودهاي مستقل است كه به صورت مستند ساخته ميشوند. شيوههاي مستندسازي هر قسمت با توجه به فيلمي كه مورد بحث است با ديگر برنامهها متفاوت است. در واقع اين مجموعه آلبومي از شيوههاي مستندسازي در تلويزيون است. چون تيم سازندگان هر كدام از اين مستندها متفاوت با بقيه است، هر قسمت جذابيت ويژه خودش را دارد. يعني ممكن است مستندي كه براي يك فيلم يا سريال ساخته ميشود خيلي جذاب باشد ولي مستند بعدي ممكن است بهخوبي قسمت قبلي نباشد. اين تنوع به خاطر اين است كه برنامه يك توالي مشخص را پيش رو نميگذارد و همه قسمتها با يك نگاه ساخته نشدهاند. هر كدام از اين مستندها به بررسي يك سريال يا فيلم ميپردازد. نقطه مشترك بيشتر اپيزودهاي اين برنامه، گفتگو محور بودن آنهاست. روند هر اپيزود به اين صورت است كه از عوامل برجسته يك فيلم يا سريال دعوت ميشود كه در مورد جزئيات فيلم، خاطراتي كه از آن دارند و اتفاقاتي كه در مورد فيلم جالب توجه است صحبت كند. در اين ميان صحنههايي از پشت صحنه و خود فيلم اصلي هم به نمايش در ميآيد. يك فيلم، يك تجربه» يك نوع تاريخـنگاري و نگاه تخصصي به روند شكلگيري فيلم و جريانهاي فيلمسازي در سينما و تلويزيون كشورمان است. بازيگران مهم و عوامل تاثيرگذار ساخت فيلم و سريال هم گاهي در كنار كارگردان به بررسي نكاتي از جهات مختلف ميپردازند. بعضي از اين قسمتها كه توسط مستندسازان برجسته و حرفهاي ساخته شده، بر اساس ايدههاي بكر و جذابي طراحي و اجرا شده است. يكي از اين ايدهها اين است كه اين برنامه به جاي اين كه مثل برنامههاي مشابه به ماجراهاي فيلمهاي در دست ساخت بپردازد، اغلب سراغ سريالها و فيلمهايي ميرود كه سالها پيش ساخته شدهاند. معمولا هم اين فيلمها، بزرگ و مهم بودند و همه تاثيرگذار بودن آنها را قبول دارند. مثلا از كارگردان فيلمي كه 10 يا 20 سال پيش ساخته شده دعوت ميكنند كه حالا بعد از گذشت يك يا 2 دهه جلوي دوربين يك فيلم مستند به لوكيشنها و محلهايي كه فيلم در آنجا ساخته شده برود و در مورد آن صحبت كند. در اين صحبتها ميتوان نكات جالبي را پيدا كرد از جمله اين كه لوكيشن الان نسبت به آن سالي كه فيلم در آن ساخته شده چه تغييراتي كرده يا اين كه دليل انتخاب آن لوكيشن چه بوده و غيره. به اين صورت است كه «يك فيلم، يك تجربه» يك نوع تاريخـنگاري و نگاه تخصصي به روند شكلگيري فيلم و جريانهاي فيلمسازي در سينما و تلويزيون كشورمان است. بازيگران مهم و عوامل تاثيرگذار ساخت فيلم و سريال هم گاهي در كنار كارگردان به بررسي نكاتي از جهات مختلف ميپردازند. البته بعضي از اپيزودها بدون حضور بازيگران و كارگردان و با صداي راوي اجرا شد كه گاهي خيلي تجربهگرا و مدرن به نظر ميرسيد. در هر صورت اين كه سازندگان مجموعه دست به امتحان شيوههاي مختلف براي تنوع بخشيدن به كار ميزنند قابل تحسين است و همين خصوصيت آنها هم باعث تفاوتشان با ساير مجموعههاست.يكي از قسمتهايي كه از مجموعه «يك فيلم، يك تجربه» در هفتهاي كه گذشت پخش شد، نگاهي به سريال «روزگار قريب» بود. «روزگار قريب» يكي از چند سريال برتر بعد از انقلاب است. با اين كه «روزگار قريب» در محدوده تلويزيون ساخته شد ولي آنقدر مولفههاي سينمايي داشت كه ميشود آن را يك فيلم سينمايي طولاني و چند اپيزودي در نظر گرفت. زيرا اين فيلم از نظر استانداردهاي فني، سطح كيفي و كيفيت ساختاري و محتوايي هيچ دست كمي از بهترين فيلمهاي سينمايي نداشت. «روزگار قريب» به خاطر پشتيباني كيانوش عياري از همكاري بسياري از عوامل پشت صحنه و بازيگران سينما برخوردار بود. مهمترين اين مجموعه بازيگران، مهدي هاشمي بود كه به خاطر مشغول بودن در اين سريال حدود 5 سال از سينما دور بود. بعد از اين شاهكار كيانوش عياري بود كه استانداردهاي سريالسازي در تلويزيون ارتقا پيدا كرد. «روزگار قريب» نشان داد كه تلويزيون ميتواند بستري باشد براي اين كه يك فيلمساز سينمايي حرفهايي كه در سينما به خاطر موجز بودن آن مديوم قادر به بيانش نيست را با خيال راحتتر، وقت بيشتر، بودجه بيشتر و امكانات گستردهتر بيان كند. در واقع كيانوش عياري نشان داد كه نه تنها شأن تلويزيون از سينما كمتر نيست بلكه ميتواند امكاناتي فراتر از امكانات سينما را در اختيار فيلمساز قرار دهد.اساس و محور اين قسمت از مستند «يك فيلم، يك تجربه» گفتگوي كيانوش عياري كه «روزگار قريب» چكيده افكار، ايدههاي سينمايي، تجربيات و ذهنيت و نگاهش به تلويزيون است، با اميد روحاني كه يك منتقد سرشناس ميباشد. لابهلاي صحبتهاي عياري با اميد روحاني، صحنههايي از فيلم و پشت صحنه نشان داده ميشود و با بازيگران و برخي از عوامل فني هم مصاحبه ميشود. صحبتهاي بازيگران شامل احساسي كه نسبت به سريال داشتند، تجربهاي كه سريال براي آنها داشته و مسائلي از اين دست است. اين برنامه به سادگي موفق شده اين مطلب را به بيننده منتقل كند كه كيانوش عياري چقدر در مورد جزئيات يك ديالوگ، يك شرح صحنه كوتاه و يك حالت دوربين حساسيت به خرج داده است. جزئياتي كه خيلي از كارگردانهاي ديگر به خصوص در تلويزيون ساده از كنار آنها ميگذرند. نكات ديگري هم بود كه در اين برنامه به آنها پرداخته شده بود. مثلا قدرت كيانوش عياري در كار با هنروران و حساسيت او در مورد چينش تعداد زياد هنروران در يك قاب را ديديم. همينطور از هنرمند محجوب و مهجور، حسين پناهي كه يكي از بهترين بازيهايش را در اين سريال به نمايش گذاشته بود به نيكي ياد شد. ساختار اين قسمت از مجموعه بسيار قاعدهمند است و هيچ گونه تجربهگرايي يا رفتار مدرن ويژهاي در آن ديده نميشود زيرا سازندگان «يك فيلم، يك تجربه» ميدانند كه وقتي با شخصيتي مانند عياري روبهرو هستند كه سرشار از حرفهاي شنيدني است و در مورد سريالي مانند «روزگار قريب» كه اهميتش واضح است مستند ميسازند، بهترين كار اين است كه قالبي ساده انتخاب كنند تا توجه و تمركز بيننده بر خود فيلم و حرفهايي كه زده ميشود تنظيم شود. لازم نيست كه در چنين موردي با ساختن كليپ و تدوين شلوغ كار ويژهاي انجام شود. در نتيجه اين ساختار ساده ميتوان نشاندهنده هوش و ذكاوت سازندگان اين برنامه باشد و در نتيجه براي آنها يك امتياز محسوب شود. به نظر ميرسد كه هدف «يك فيلم، يك تجربه» اين است كه يك تجربه موفق را به فيلمسازان جوان و علاقهمندان جديتر سينما منتقل كند كه در اين امر كاملا موفق عمل كرده است.نوشته : شروينه شجري كهن تنظيم براي تبيان : مسعودعجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 404]