واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
چرا دستهایم میلرزد؟ نويسنده: دکتر حسین برهانی چرا دستهایم میلرزد؟ این سؤالی است که اغلب بیماران مراجعه کننده به درمانگاه از ما میپرسند. آنها میگویند: مدتی است که دیگر نمیتوانم به راحتی یک استکان چای بنوشم، دیگر نمیتوانم به راحتی بنویسم، میگویند از آثار پیری است، خجالت میکشم! فکر میکنم همه دارند به من نگاه میکنند. چکار کنم؟ چرا دستهایم میلرزد؟ در پاسخ این بیماران باید بگوییم که لرزش انواع مختلفی دارد و به علل مختلف نیز به وجود میآید. لرزش یا Tremor به مجموعهای از حرکات ریتمیک کم و بیش منظم گفته میشود. این لرزش در اثر انقباض متناوب عضلات گروههای مخالف ایجاد میشود. این انقباضات در عضلات بازکننده و عضلات مخالف آنها یعنی عضلات جمعکننده به طور متناوب اتفاق میافتد و باعث لرزش میشود. این حرکات غیر ارادی در دستها به ویژه انگشتان دست و در پاها و یا در سر مشاهده میشوند. حال ببینیم لرزش چند نوع است؟ به طور کلی لرزش به دو گروه تقسیم میشود. اگر لرزش در موقع استراحت در دست و پا ایجاد شود یعنی وقتی که دست و پا در حال حرکت نیستند ایجاد شود آن را لرزش استراحت یا استاتیک میگویند. اما اگر لرزش در حال حرکت و یا انجام حرکات ارادی به وجود آید آن را لرزش ارادی یا کنینبک میگویند. این نوع لرزشها خوشخیم هستند. علت لرزش خوشخیم که به آن لرزش فامیلی هم گفته میشود به درستی روشن نیست اما گاهی اوقات به صورت یک صفت ارثی اتوزومال غالب منتقل میشود. این لرزش فامیلی در هر سنی ممکن است شروع شود لیکن در اثر استرس و فشارهای عصبی شدت پیدا میکند و در سنین بالاتر معمولاً بیشتر مشهود است. لرزش معمولاً یک یا هر دو دست و سر و یا دستها و سر را به صورت همزمان در بر میگیرد. در حالی که پاها معمولاً از لرزش معاف هستند و گرفتار لرزش نمیشوند. هرچند با گذشت زمان و افزایش سن، این لرزش آشکارتر میشود اما موضوعی که باید به شخص مبتلا و اطرافیانش بگوییم این است که این لرزش معلولیتی برایشان ایجاد نمیکند و نگران نباشند. شخصی که دچار این نوع لرزش است باید بداند که هر چقدر آرامش خود را حفظ کند و بر اعصاب خود مسلط باشد و از هیجانات زیاد بپرهیزد و از برابر فشارهای عصبی و زندگی، آسانتر بگذرد و هرچه بیشتر خودش را با شرایط سازگارتر نماید، مسلما با این اقدامات و همراه با دارو به احتمال زیاد از شدت لرزش کاسته خواهد شد. این گونه لرزشها به جز اینکه از نظر اجتماعی و ظاهری ممکن است برای بیمار ناراحتی و مشکلاتی ایجاد کند نگرانی و اشکال دیگری به وجود نمیآورد. بنابراین اگر شخص دچار لرزش، بتواند بر هیجاناتش مسلط شود و در مقابل شرایط سخت و استرسآور حداقل آسیب را متحمل شود؛ یعنی حالت آرامش و اطمینان خاطرش را به نوعی حفظ کند که با وجود مشکلات و دشواریها تمرین و عادت کند تا دائما در وضعیت انبساط خاطر به سر برد، در این صورت این نوع لرزش واقعا نیاز به درمان ندارد. اما مشکل این است که اکثر مردم نمیخواهند یا نمیتوانند انبساط خاطر خود را که در واقع یک انبساط عضلانی را هم شامل میشود حفظ نمایند. در این صورت شخص دچار لرزش اغلب در انجام کارهای روزانه و مهارتهای دستی مثل نوشتن و سایر کارهای دستی دچار مشکل میشود و یا اینکه عضلات حنجرهاش نیز گرفتار لرزش میشوند و تکلم بیمار نیز مختل میگردد. در چنین شرایطی باید دارو تجویز نمود. دارویی که بیش از همه مؤثر است «قرص پروپرانولول» میباشد که تا حد زیادی مؤثر است. قرص پروپرانولول باید به طور روزانه و مستمر به میزان 240 ـ 60 میلیگرم در روز مصرف شود و حتما باید فشار خون بیمار در کنترل باشد. گاهی پروپرانولول مؤثر نیست؛ در این صورت ممکن است تجویز «پریمیدون» مفید و مؤثر باشد. نوع دیگری از لرزش، لرزش پارکینسونی است. این لرزش اصولاً در بین بیماران مبتلا به بیمارای پارکینسون دیده میشود. این نوع لرزش در دستها بیشتر دیده میشود و در مراحل بعد که بیماری شدت میگیرد لرزش در پاها نیز ایجاد میشود و بالاخره در مراحل بعد، لرزش در سر و تنه پیدا میشود. لرزش پارکینسونی در دستها بیشتر در مفاصل کوچک که انگشتان را به کف دست متصل میکنند و در مچ دست اتفاق میافتد. لرزش پارکینسونی، سختی و عدم نرمش بدن، کندی حرکات از خصوصیات اصلی این بیماری هستند. لرزش پارکینسونی دارای تواتر 6 ـ 4 بار در ثانیه و گاهی تندتر است و در حالت استراحت واضحتر میباشد. این لرزش در اثر هیجانات شدت مییابد و در موقع انجام حرکات ارادی اغلب شدت کمتری دارد. لرزش پارکینسونی سرانجام همه اندامها را در بر میگیرد اما معمولاً به یک اندام یا اندامهای یک طرف بدن محدود میشود و ماهها یا سالها وقت لازم است تا همه بدن را بگیرد. در لرزش پارکینسونی مثل این است که بیمار مشغول شمردن دانههای تسبیح است. لرزش مخچه ای:این لرزش موقع استراحت وجود ندارد ولی وقتی میخواهد کاری را با دست انجام دهد دچار لرزش میشود. به همین دلیل به آن لرزش ارادی یا لرزش در حال حرکت میگویند. بیماری که دچار لرزش مخچهای است اگر از او بخواهیم که با دستش لیوان آبی را بردارد، در شروع حرکت برای برداشتن لیوان آب کمی لرزش مشاهده میشود ولی هرچه که بیمار دستش به لیوان نزدیکتر شود لرزشش بیشتر میشود به طوری که گاهی قادر به انجام این کار نخواهد شد. در لرزش فامیلیان که علت خاصی برای آن شناسایی نشده است گاهی به صورت تک نفر یا «اسپورادیک» و بیشتر به صورت خانوادگی و یا در سنین پیری دیده میشود. لرزش فامیلیان معمولاً در هنگام استراحت وجود نداشته و در موقع حرکت ارادی پیدا میشود و با استرس و هیجانات و تحریکات روانی تشدید میشود. لرزشی وجود دارد که مربوط به ضایعاتی است که در هسته قرمز در مغز به وجود میآید. البته این نوع لرزش به ندرت دیده میشود و با انجام حرکات ارادی شدت مییابد. در انسفالوپاتی کبدی که از نارسایی حاد یا مزمن کبد ناشی شده باشد نیز لرزش دیده میشود که بیشتر در دستها مشهود است. در نارسایی کلیه نیز بیماران مبتلا ممکن است در نهایت دچار نوعی لرزش شوند. تفاوت این لرزش با سایر لرزشها در این است که در این بیماری وقتی دست بیمار را گرفته و آن را از ناحیه مچ به طرف بالا خم نماییم و در همان وضعیت نگهداریم بعد از چند ثانیه حرکات خم و راست شدن انگشتان به صورت لرزش دیده میشود. نوع دیگری از لرزش وجود دارد که لرزش متابولیک یا سمی نامیده میشود. این نوع لرزش در حالاتی مثل هیپرتروئیدی یا پرکاری تیروئید، لرزش ریتمیک و سریعی در انگشتان دست، لبها و گاهی زبان پیدا میشود. در بیماران مبتلا به الکل نیز لرزش خشنتری مشاهده میگردد. در معتادین به کوکائین و باربیتوراتها و در مسمومیت با جیوه هم چنین لرزشی ایجاد میشود. یک لرزش نادر و کمیاب دیگری وجود دارد که لرزشی شبیه بال زدن است که به آن Wing _ beatingمیگویند. این لرزش در مبتلایان به بیماری ویلسون دیده میشود. گاهی اوقات هم در بیماران لرزشی دیده میشود که معمولاً واقعی نیست. این لرزش خشن است که مانند سایر پدیدههای هیستریک یا نمایشی کم و زیاد میشود و بیماران به طور غیر عمد اقدام به این حرکات میکنند و در مواقعی که بیمار دقتش به موضوع دیگری معطوف میشود کاهش یافته یا فراموش میشود. و بالاخره لرزش دیگری به نام لرزش فیزیولوژیک وجود دارد که به عنوان یک عکسالعمل طبیعی شناخته میشود. این لرزش در مواقع استرس و فشارهای روانی اجتماعی ـ ترس و اضطراب و مواجهه با صحنههای تکاندهنده و مصاحبه و امتحان دیده میشود. بنابراین لرزش میتواند علل طبیعی داشته باشد و یا اینکه به علت بیماری ایجاد شود و تشخیص علت و درمان به موقع و مناسب آن اهمیت ویژهای داردمنبع: ماهنامه پیام زن
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 702]