تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850030537
مقام حضرت مهدی(عج) در وادی السلام
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مقام حضرت مهدی(عج) در وادی السلام نويسنده:علی اكبر مهدیپورمنبع:مجله انتظار اشاره: مقام حضرت مهدی(عج) در وادی السلام نجف اشرف، یكی از قدیمیترین مقامات منتسب به حضرت بقیةاللّه ارواحنا فداه میباشد.در طول قرون و اعصار همه روزه هزاران تن از عاشقان و شیفتگان به این مكان مقدس روی آورده، با كعبه مقصود و قبله موعود راز دل گفته، كام دل جسته، در مواردی توفیق تشرف یافتهاند.امام صادق علیهالسلام مكرر به این نقطه تشریف آورده، در آنجا نماز گزارده، آنجا را به عنوان: «محل منبر حضرت قائم» علیهالسلام معرفی فرموده است.در روزهای آغازین دولت حقه، حضرت ولی عصر(عج) از این نقطه عبور فرموده به سوی پایتخت دولت كریمه ـ كوفه ـ رهسپار میشوند.پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله و امیرمؤمنان علیهالسلام به هنگام رجعت در این نقطه دیدار میفرمایند.احادیث فراوان در عظمت و قداست این مكان مقدس از پیشوایان معصوم رسیده، كه با شماری از آنها در این نوشتار آشنا میشویم.وادی السلام و پیشینه آنبزرگترین گورستان در جهان اسلام، قبرستان وادی اسلام در نجف اشرف میباشد. این گورستان علاوه بر وسعت، از لحاظ قدمت نیز كهنترین گورستان جهان میباشد. وجود مقام هود و صالح و گنبد و بارگاه بر فراز قبر آن دو پیامبر عظیم الشأن و تصریح معصومان بر دفن آنها در این مكان،(1) از قدمت بسیار زیاد این مكان حكایت میكند.دفن آدم ابوالبشر و نوح پیامبر در نجف اشرف و در داخل ضریح امیرمؤمنان علیهالسلام (2) دلیل روشنی است بر این كه قدیمیترین مقبره بر فراز كره خاكی در همین منطقه است.بر اساس روایتی كه از امام صادق علیهالسلام نقل شده، پیكر مقدس امیرمؤمنان در طرف قبله حضرت نوح و در محاذات سر و سینه او دفن شده است.(3) مقام هود و صالحاز مقابر معلوم و مقامهای مشهور در نجف اشرف مقام هود و صالح میباشد كه در اوایل وادی السلام قرار دارد.كسی كه از باب طوسی وارد وادی السلام میشود، چند قدمی كه پیش میرود گنبد سبز زیبایی را در سمت راست راه خود میبیند كه بر طاق آن نوشته شده: «مقام هود و صالح».اولین سایبانی كه بر فراز قبور مطهر هود و صالح ساخته شد، به فرمان سید بحرالعلوم (متوفای 1212 ه .ق) بود، چنانكه نخستین ضریح چوبی نیز وسط ایشان تهیه و نصب گردید.(4) آنگاه یكی از افراد خیّر گنبد آن را با كاشی تزیین نمود.به سال 1333 ه .ق هنگامی كه نیروهای انگلیسی به مدت 40 روز نجف اشرف را محاصره كردند، قبور مطهر هود و صالح را همانند بسیاری از اماكن مقدسه ویران كردند، و سنگ ارزشمندی را كه در آن با خط كوفی «مقام هود و صالح» حك شده بود، به غارت بردند و آنجا را به تلّی از سنگ و آجر مبدّل ساختند.گفته میشود كه مقام هود و صالح قبلاً در قسمت دیگری از وادی السلام اشتهار داشت، ولی سید بحرالعلوم اینجا را به عنوان «مقام هود و صالح» اعلام كرد و دستور داد گنبد و بارگاهی بر فراز آن ساخته شود(5) و تولیت آن را با «محمدعلی قسام» جد اعلای تیره «آل قسام» قرار داد و برخی از زمینهای زراعتی ناحیه «كفل» را به آنجا وقف نمود.(6)پس از رفع محاصره، بنای فعلی به سال 1337 ه .ق در همان نقطهای كه سید بحرالعلوم تعیین كرده بود، بنیاد گردید. در ضمن وصایای امیرمؤمنان علیهالسلام آمده است:«فَادْفِنُونی فی هذَا الظَّهْرِ فی قَبْرِ أَخَوَیَّ هُودٍ وَصالِحٍ؛ مرا در همین پشت ـ نجف ـ در قبر دو برادرم هود و صالح دفن كنید».(7)آنچه مسلّم است این است كه مولای متقیان در كنار قبر آدم و نوح علیهماالسلام دفن شده است. چنانكه امام صادق علیهالسلام به آن تصریح فرموده(8) و زیارتنامه مخصوصی برای آنها در حرم امیرمؤمنان علیهالسلام بیان فرموده(9) و برای هر یك از آنها دو ركعت نماز زیارت مقرر فرموده است.(10) در طول قرون و اعصار سه قبر در داخل ضریح مقدس امیرمؤمنان علیهالسلام جدا از یكدیگر ظاهر و مشخص بوده، چنانكه ابن بطوطه و برخی دیگر از جهانگردان آن را مشاهده نمودهاند.(11) روی این بیان، آنچه در وصیّت مولای متقیان «هود و صالح» به جای «آدم و نوح» آمده، احتمالاً از باب تقیه و به منظور اخفای محل قبر میباشد. در روایات مربوط به خروج سفیانی نیز از مقام هود علیهالسلام نامی به میان آمده است:سفیانی یك سپاه 000/130 نفری به سوی كوفه گسیل میدارد، در «رَوْحا» و «فارُق» فرود میآیند، سپس 000/60 نفر از آنها حركت كرده، در نخیله، در محل قبر هود علیهالسلام فرود میآیند و در روز عید تهاجم خود را آغاز میكنند.(12)و در نقلی دیگر تعداد آنها 000/80 نفر آمده است.(13) وادی السلام در عهد امیرمؤمنان علیهالسلام در احادیث فراوان آمده است كه امیرمؤمنان علیهالسلام در دوران اقامتش در كوفه به پشت كوفه تشریف میبرد در وادی السلام توقف میكرد و ساعتها به راز و نیاز میپرداخت(14) گاهی همراهان خسته میشدند، ولی حضرت همچنان سرِ پا میایستاد و مشغول مناجات بود، رخصت میطلبیدند كه جامهای پهن كنند تا مدتی استراحت فرماید، ولی قبول نمیكردند.(15)نخستین كسی كه در وادی السلام از اصحاب مدفون شد «خباب بن ارت» متوفای 37 ه . بود كه از سابقین دراسلام بود و ششمین فردی بود كه اسلام را پذیرفته بود.(16) در جنگ بدر شركت داشت، در جنگهای صفین و نهروان نیز در خدمت امیرمؤمنان بود. در دوران خلافت امیرمؤمنان علیهالسلام در كوفه در گذشت، مولای متقیان بر پیكرش نماز خواند، در كنار قبرش حضور یافت و برایش طلب مغفرت نمود.(17) هنگامی كه به حالت احتضار در آمد وصیت كرد كه او را در پشت كوفه دفن كنند، پس او را در «ثویّه» در نزدیكی مسجد حنانه دفن كردند، سپس افراد دیگری چون: سهل بن حنیف، رشید هجری، عبداللّه بن یقطر، جویریة بن مسهر عبدی، كمیل بن زیاد، عبدالملك لخمی و عبیداللّه بن اوفی در همان قطعه مدفون شدند، كه قبر هیچكدام به طور مشخص معلوم نیست، فقط اخیرا برای كمیل بن زیاد گنبد و بارگاهی ساخته شده است.(18) وادی السلام در شب معراجامام صادق علیهالسلام در یك حدیث طولانی از فضیلت مسجد كوفه سخن میگوید، راوی میپرسد: آیا مسجد كوفه خیلی قدیمی است؟امام علیهالسلام میفرماید:آری آنجا مصلاّی پیامبران بود، رسول اكرم صلیاللهعلیهوآله نیز در آن نماز خوانده است و آن هنگامی بود كه جبرئیل او را بر فراز براق به سوی بیتالمقدس میبرد، هنگامی كه به «دارالسلام» در پشت كوفه رسیدند، عرضه داشت:«ای محمد صلیاللهعلیهوآله اینجا مسجد پدرت آدم و مصلاّی پیامبران میباشد، در اینجا فرود آی و نماز بگذار».(19)به نظر میرسد كه در این حدیث شریف منظور از «دارالسلام» همان «وادیالسلام» میباشد، زیرا: اوّلاً: تعبیر و هو ظهر الكوفة؛ و آن همان پشت كوفه است، بر آن دلالت میكند.ثانیا: در برخی از نسخههای تفسیر عیّاشی، به جای «دارالسلام»، «وادی السلام» بوده، و لذا علامه مجلسی آن را «وادی السلام» ثبت كرده است.(20)و اگر منظور از آن نجف اشرف باشد، طبعا «وادی السلام» را در بر میگیرد. وادی السلام در عهد كهندفن شدن حضرت آدم علیهالسلام در سرزمین مقدس نجف اشرف گواه روشنی بر قدمت این سرزمین میباشد و در احادیث فراوانی به آن اشاره شده، از جمله حدیث بسیار طولانی امام باقر علیهالسلام در مورد تأسیس كعبه معظم میباشد كه از قداست خاص این سرزمین حكایت میكند.امام باقر علیهالسلام در این حدیث نورانی، از تأسیس كعبه در عهد حضرت آدم ابوالبشر توسط جبرئیل علیهالسلام به تفصیل سخن گفته، در پایان میفرماید:خداوند به جبرئیل امین امر فرمود كه چهار سنگ از چهار نقطه جهان برداشته، در چهار ركن كعبه قرار دهد: 1) سنگی از كوه صفا2) سنگی از كوه مروه3) سنگی از طور سینا4) سنگی از «جبل السلام» و آن ظهر كوفه است.(21) در اینجا منظور از «جبل السلام» همان وادی السلام است و یا نجف اشرف كه شامل وادی السلام است. از این حدیث رابطه خاص كعبه و مولود كعبه نیز استفاده میشود، اگر ولادت با سعادت امیرمؤمنان در داخل كعبه مایه شرف و قداست كعبه شده، چنانكه امام صادق علیهالسلام به آن تصریح كرده، در زیارت مأثور میفرماید: «اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا مَنْ شُرِّفَتْ بِهِ مَكَّةُ وَمِنی؛ سلام بر تو ای امیرمؤمنان، كه مكّه و منی از تو شرف و آبرو پیدا كرد»(22) خاك و گل آن نیز از سنگ حرم امیرالمؤمنین به عزت و آبرو رسیده است. وادی السلام در آستانه ظهورمولای متقیان، امیرمؤمنان، حضرت علی علیهالسلام به هنگام ترسیم خط سیر حضرت بقیةاللّه(ارواحنافداه) در روزهای آغازین ظهور به سوی پایتخت دولت كریمه میفرماید:«كَأنّی بِهِ قَدْ عَبَرَ مِنْ وادِی السَّلامِ اِلی مَسجِدِ السَّهْلِةِ، عَلی فَرَسٍ مُحَجَّلٍ(23)، لَهُ شِمْراخٌ(24) یَزْهُو، وَیَدْعُو، وَیَقُولُ فی دُعائِهِ: لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ حَقّا حَقّا...؛ گویی او را با چشم خود میبینم كه از «وادی السلام» عبور كرده، بر فراز اسبی كه سپیدی پاها و پیشانیاش میدرخشد و برق میزند، به سوی مسجد سهله در حركت است و زیر لب زمزمهای دارد و خدای را اینگونه میخواند: لااله الا الله حقا حقا...».(25) وادی السلام در یوم اللّه رجعتبازگشت گروهی از مؤمنان خالص و عدّهای از منافقون فاجر پیش از رستاخیز به این جهان «رجعت» نامیده میشود.اعتقاد به رجعت یكی از اعتقادات مسلّم و تردیدناپذیر شیعه است، همه شیعیان امامیه در مورد رجعت اجماع كردهاند(26) آیات فراوانی در احادیث پیشوایان به آن تفسیر شده(27) احادیث بیشماری از پیشوایان موصوم در این رابطه وارد شده(28) تعداد این احادیث خیلی بیش از تواتر است(29) و ثبوت آن از ضروریات مذهب شیعه است.(30)اول كسی كه از امامان نور در دوران رجعت بر میگردد حضرت سیدالشهدا علیهالسلام است، كه با 75000 نفر از شیعیانش رجعت میكند(31) در این رجعت هفتاد تن از شهدای كربلا نیز در محضر سالار شهیدان رجعت میكنند.(32) دوران فرمانروایی امام حسین علیهالسلام به قدری طولانی خواهد شد كه ابروهایش روی دیدگانش میریزد.(33) بعد از امام حسین علیهالسلام دوران فرمانروایی مولای متقیان امیرمؤمنان فرا میرسد، او نیز به مدت 44000 سال حكومت میكند.(34) بر اساس روایات فراوان، امیرمؤمنان علیهالسلام رجعتهای مختلف و متعدد دارد(35) یكی از این رجعتها در عهد امام حسین علیهالسلام (36) و یكی دیگر در عهد رسول خدا صلیاللهعلیهوآله خواهد بود.(37) امام صادق علیهالسلام میفرماید: هِیَ كَرَّةُ رَسوُلِ اللّهِ صلیاللهعلیهوآله فَیَكُونُ مُلكُهُ فی كَرَّتِهِ خَمْسینَ اَلْفَ سَنَةٍ، وَیَمْلِكُ اَمیرُالْمُؤمِنینَ علیهالسلام فی كَرَّتِهِ أَرْبَعا وَاَرْبَعینَ سَنَةٍ؛ منظور از آن (000/50 سال در آیه 4 از سوره معارج) رجعت رسول خدا میباشد كه مدت حكومت آن حضرت در رجعت 000/50 سال است، و امیرمؤمنان در دوران رجعتش 44000 سال فرمانروایی میكند.(38)در روایات فراوان آمده است كه به هنگام رجعت امیرمؤمنان علیهالسلام همه پیامبران رجعت میكنند و تحت فرماندهی آن حضرت قرار میگیرند.(39) در آن روز رسول اكرم صلیاللهعلیهوآله پرچم را به دست با كفایت امیرمؤمنان میدهد، همه مخلوقات تحت فرماندهی آن حضرت قرار میگیرند.(40) این دیدار شكوهمند رسول گرامی و مولای متقیان در سرزمین وادی اسلام در بخشی به نام «ثویّه» رخ خواهد داد، چنانكه رئیس مذهب شیعه امام جعفر صادق علیهالسلام در تفسیر آیه 85 از سوره قصص میفرماید: «لا تَنْقَضِی الدُّنیا وَلا تَذْهَبُ حَتّی یَجْتَمِعَ رَسُولُ اللّهِ صلیاللهعلیهوآله وَاَمیرُالمُؤْمِنینَ علیهالسلام بِالثَّوِیَّةِ، فَیَلْتَقِیانِ وَیَبنِیانِ بِالثَّوِیَّةِ مَسْجِدا لَهُ اِثنا عَشَرَ اَلْفَ بابٍ؛ دنیا سپری نمیشود و به پایان نمیرسد جز اینكه رسول خدا با امیرمؤمنان در سرزمین «ثویّه» گرد میآیند، پس مسجدی در آنجا بنیاد مینهند كه 12000 در دارد».(41)علاوه بر تصریح علمای تاریخ بر این كه «ثویه» بخشی از وادی السلام است، رسول گرامی اسلام با صراحت تمام از آن خبر داده، خطاب به امیرمؤمنان علیهالسلام فرمود: «أَنْتَ أَخی، وَمیعادُ ما بَیْنی وَبَیْنی وَبَیْنِكَ وادِی السَّلامِ؛ تو برادر من هستی، وعده دیدار من و شما در وادی السلام است».(42)در همین رابطه حدیث دیگری شیخ مفید در كتاب «الاختصاص» از امام صادق علیهالسلام روایت كرده كه در آخرین فراز آن آمده است: جبرئیل امین خطاب به رسول گرامی عرضه داشت:«مَوْعِدُكُمُ السَّلامُ؛ وعده شما و علی بن ابیطالب با منافقان امت در سرزمین «سلام» میباشد».ابان بن تغلب پرسید كه سرزمین سلام كجاست؟ امام علیهالسلام فرمود: «یا اَبانُ! اَلسَّلامُ مِنْ ظَهْرِ الكُوفَةِ؛ ای ابان سرزمین سلام بخشی از پشت كوفه است».(43)از دیگر جلوههای زیبای وادی السلام در یوم اللّه رجعت، بازگشت 27 تن از یاران خاص حضرت بقیّةاللّه(عج) در سرزمین وادی السلام است، چنانكه امام صادق علیهالسلام میفرماید: «یُخرِجُ القائِمُ علیهالسلام مِنْ ظَهْرِ الْكُوفَةِ سَبْعَةً وَعِشرینَ رَجُلاً...؛ حضرت قائم علیهالسلام تعداد 27 تن (از یاران خاص خود) را از پشت كوفه بیرون میآورد، كه 15 تن از آنها از امت حضرت موسی علیهالسلام است، 7 تن از آنها اصحاب كهف میباشند، 5 نفر دیگر عبارتند از: یوشع بن نون، سلمان، ابودجانه انصاری، مقداد و مالك اشتر. این 27 تن یاران حضرت قائم(عج) و فرماندهان امت به فرمان او میباشند».(44)مرحوم كلینی با سلسله اسناد خود در ضمن یك حدیث طولانی از امام صادق علیهالسلام روایت میكند كه شیعیان و دوستان امیرمؤمنان علیهالسلام چگونه مورد عنایت حق تعالی قرار میگیرند، با جامههای بهشتی پوشانیده میشوند، از نعمتهای بهشتی متنعّم میشوند، در مجالس اهلبیت شركت میكنند، به هنگام قیام حضرت مهدی علیهالسلام خداوند منان آنها را بر میانگیزاند، تا دسته دسته به یاری آن حضرت بشتابند و ندایش را لبیك گویند. آنگاه در مقام بیان اینكه از كجا بر انگیخته میشوند، امام صادق علیهالسلام میفرماید:و لذا رسول خدا خطاب به امیرمؤمنان فرمود:«تو برادر من هستی، وعده دیدار من و شما در وادی السلام میباشد».(45)وادی السلام از دیدگاه روایات در احادیث فراوانی از قداست، عظمت و ویژگیهای وادی السلام سخن رفته، كه به تعدادی از آنها اشاره میكنیم:1. مرحوم كلینی با سلسله اسناد خود از حَبَّةُ الْعُرَنی(46) روایت میكند كه گفت: در محضر امیرمؤمنان در «وادی السلام» ایستاد و شروع به راز دل گفتن كرد، گویی با كسی سخن میگفت.به احترام آن حضرت مدتی ایستادم تا خسته شدم، پس نشستم، تا حوصلهام سر رفت، باز هم ایستادم تا خسته شدم، باز هم آنقدر نشستم كه حوصلهام سر رفت. این بار ایستادم و عبایم را تا كردم و گفتم: ای امیرمؤمنان! از طول قیام شما من نگران شدم، ساعتی استراحت بفرمایید.پس عبای خود را روی زمین پهن كردم تا بر روی آن بنشینند. فرمود:«یا حَبَّةُ اِنْ هُوَ اِلاّ مُحادَثَةُ مُؤْمِنٍ مؤانستهُ؛ ای حبّه این چیزی جز گفت و گوی با مؤمن و انس با مؤمن نمیباشد».گفتم: آیا آنها نیز با یكدیگر چنین گفتگویی دارند؟ فرمود: «نِعَمْ، وَلَوْ كُشِفَ لَكَ لَرَأَیْتَهُمْ حَلَقا حَلَقا مُحْتَبّینَ یَتَحادَثُونَ؛ آری، اگر پرده از مقابل دیدگانت كنار برود، خواهی دید كه آنها نیز جامه به خود پیچیده، حلقه حلقه نشسته، با یكدیگر سخن میگویند».پرسیدم آیا ارواح مؤمنان در اینجا گرد آمدهاند یا پیكرهای آنها؟ فرمود:«اَرْواحٌ، وَما مِنْ مُؤمِنٍ یَمُوتُ فی بُقْعَةٍ مِنْ بِقاعِ الاَرْضِ اِلاّ قیلَ لِروحِهِ: اِلحَقی بِوادِی السَّلامِ وَاِنَّها لَبُقْعَةٌ مِنْ جَنَّةِ عَدْنٍ؛ بلكه ارواح مؤمنان در اینجا گرد آمده است، هیچ مؤمنی در هیچ بقعهای از بقعههای روی زمین از دنیا نمیرود جز این كه به روحش گفته میشود: به وادی السلام بپیوند، به راستی آنجا بقعهای از بهشت برین میباشد».(47)علامه مجلسی در مقام تبیین و تشریح این حدیث شریف میفرماید: به طوری كه پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله جبرئیل و دیگر فرشتهها را میدید ولی اصحاب آنها را نمیدیدند، و به طوری كه علی علیهالسلام ارواح را در وادیالسلام میدید ولی «حَبّه» راوی حدیث آنها را نمیدید، امكان این معنی هست كه در وادی السلام باغها، بوستانها، چشمهها و استخرهایی باشد كه مؤمنان با پیكرهای مثالی و برزخی خود از آنها برخوردار باشند، ولی ما از دیدن آنها ناتوان باشیم.(48) سید نعمةاللّه جزایری نیز در همین رابطه میفرماید: بهشت روی زمین سرزمین وادی السلام در نجف اشرف میباشد كه ارواح مؤمنان در پیكرهای مثالی از نعمتهای الهی در آنجا متنعّم هستند تا روزی كه به جایگاه اصلی خود در بهشت برین راه یابند.(49)مكاشفه مشهور و شگفتی كه برای مرحوم نراقی در وادی السلام رخ داده مؤید نظر علامه مجلسی و محدث جزایری میباشد. در این رابطه مكاشفه بسیار جالب و شنیدنی برای یكی از نوادههای محقق طباطبایی(50) روی داده كه به جهت اختصار از نقل آن صرف نظر میكنیم. بر اساس این مكاشفه ارواح همه مؤمنان شبها در وادی السلام گرد آمده، از محضر مقدس مولای متقیان كسب فیض میكنند.به همین دلیل از زیارت اهل قبور در شب نهی شده و تعلیل شده كه ارواح مؤمنین شبها در وادی السلام هستند و هرگز نمیخواهند كه لحظهای از آنجا محروم شوند و زیارت آنها در شب موجب محرومیّت آنها از حضور در وادی السلام میشود.2. فضل بن شاذان در كتاب «القائم» با سلسله اسناد خود از اصبغ بن نباته روایت كرده كه فرمود:مولای متقیان امیرمؤمنان علیهالسلام روزی از كوفه بیرون رفتند تا به سرزمین «غَرِیّ» (نجف فعلی) رسیدند و در آنجا روی خاكها دراز كشیدند.قنبر عرضه داشت: اجازه بفرمایید جامهام را پهن كنم تا روی آن استراحت فرمایید. امام علیهالسلام فرمود:«نه، این چیزی جز تربت مؤمن و یا مزاحمتِ مجلس او نمیباشد».اصبغ بن نباته گوید: عرض كردم: مولای من، تربت مؤمن را متوجه شدیم، ولی منظور شما را از مزاحمت مجلس مؤمن متوجه نشدیم.فرمود: «یَا ابْنَ نُباتَة، لَوْكُشِفَ لَكُمْ لَرَأَیْتُمْ أَرْواحَ الْمُؤمِنینَ فی هذَا الظَّهْرِ حَلَقا یَتَزاوَرُونَ وَیَتَحَدَّثُونَ، اِنَّ فی هذَا الظَّهْرِ رُوحُ كُلِّ مُؤمِنٍ وَبِوادی بَرَهُوتَ نَسَمَةُ كُلِّ كافِرٍ؛ ای پسر نباته، اگر پرده از برابر دیدگان شما كنار برود خواهید دید كه ارواح همه مؤمنان در این پشت گرد آمده، حلقه زده، با یكدیگر دیدار میكنند و از هر دری سخن میگویند، كه ارواح همه مؤمنان در این نقطه گرد آمده و ارواح كافران در وادی برهوت».(51)3. شیخ طوسی؛ سلسله اسناد خود از مروان بن مسلم روایت كرده كه به محضر امام صادق علیهالسلام عرضه داشت: برادرم در بغداد زندگی میكند، میترسم كه اجلش در آنجا فرا رسد. امام علیهالسلام فرمود:«ما تُبالی حَیْثُما ماتَ، اَما اِنَّهُ لا یَبقی مُؤمِنٌ فی شَرْقِ الأَرضِ وَغَربِها اِلاّ حَشَرَ اللّهُ روُحَهُ اِلی وادِی السَّلامِ؛ چرا در اندیشه هستی كه كجا بمیرد، بدون تردید هیچ مؤمنی در مشرق و یا مغرب نمیمیرد، جز این كه خداوند روحش را به وادی السلام میفرستد».راوی پرسید: وادی السلام كجاست؟ فرمود:ظَهْرُ الْكُوفَةِ، اَما اِنّی كَأَنّی بِهِمْ حَلَقٌ حَلَقٌ قُعُودٌ یَتَحَدَّثُونَ؛ وادی السلام پشت كوفه است، گویی من با چشم خود میبینم كه حلقه حلقه نشسته با یكدیگر سخن میگویند».(52)4. دیلمی از امام صادق علیهالسلام روایت كرده كه فرمود: ما مِنْ مُؤْمِنٍ یَمُوتُ فی شَرقِ الاْءَرْضِ وَغَرْبِها، اِلاّ حَشَرَ اللّهُ جَلَّ وَعَلا روحَهُ اِلی وادِی السَّلامِ؛ هیچ مؤمنی در شرق یا غرب دنیا نمیمیرد، جز این كه روحش را خداوند متعال به سوی وادی السلام گسیل میدارد».راوی پرسید: وادی السلام كجاست؟ فرمود:«بَیْنَ وادِی النَّجَفِ وَالْكُوفَةِ، كَأَنّی بِهِمْ خَلْقٌ كَبیرٌ قُعُودٌ، یَتَحَدَّثُونَ عَلی مَنابِرَ مِنْ نُورٍ؛ در میان صحرای كوفه و نجف میباشد، گویی با چشم خود میبینم كه مخلوقات بسیاری بر فراز منبرهایی از نور نشسته با یكدیگر سخن میگویند».(53)5. زید نرسی، از اصحاب امام صادق علیهالسلام از آن حضرت روایت میكند كه فرمود: چون روز جمعه و عیدین (فطر و قربان) فرا رسد، خداوند منّان به رضوان ـ خازن بهشت ـ فرمان میدهد كه در میان ارواح مؤمنان كه در عرصههای بهشت قرار دارند فریاد بر آورد كه خداوند به شما رخصت داده كه به خویشان و دوستان خود در دنیا سر بزنید...آنگاه امام علیهالسلام تشریح میكند كه با چه تشریفاتی آنها را به روی زمین میآورند. سپس میفرماید:«فَیَنْزِلُونَ بِوادِی السَّلامِ، وَهُوَ وادٍ بِظَهْرِ الكُوفَةِ، ثُمَّ یَتَفَرِّقُونَ فِی الْبُلدانِ وَالاَمْصارِ، حَتّی یَزُورُونَ أَهالیهِمُ الَّذینَ كانُوا مَعَهُمْ فی دارِ الدُّنیا؛ پس آنها در وادی السلام فرود میآیند، و آن منطقهای در پشت كوفه است، از آنجا به شهرها و كشورها پراكنده میشوند، سپس به خویشان و آشنایان خود كه در دنیا با آنها آمیزش داشتند سر میزنند... و شامگاهان به جایگاه خود در بهشت برین باز میگردند».(54) ملك نقّالاحادیث یاد شده به صراحت دلالت دارند بر این كه ارواح مؤمنان به وادی السلام نجف منتقل میشوند، در عالم برزخ در آن سرزمین پاك با یكدیگر انس میگیرند و به گفت و گو میپردازند و از نعمتهای بیكران الهی متنعم میباشند، ولی در احادیث دیگری به وجود «ملك نقّال» و نقل و انتقال اجساد برخی از مؤمنان به وادی السلام نجف و دیگر مشاهد مشرفه سخن رفته است.(55)این احادیث را محمدنبی تویسركانی (م. 1320 ه) در كتاب «لئالی الأخبار» گرد آورده(56) و سید محمدباقر قزوینی، از شاگردان شریف العلما (م. 1245 ه .) در این رابطه كتاب مستقلی تألیف كرده، آن را «رساله اثبات ملك نقّال» نام نهاده است.(57) در این رابطه مكاشفه بسیار جالبی برای مرحوم ملامهدی نراقی در وادی السلام رخ داده، كه سه تن از ملائكه نقال را مشاهده كرده كه پیكر مؤمنی را به وادی السلام نجف اشرف حمل میكنند. مشروح این داستان را شیخ محمود عراقی با سند بسیار معتبر و قابل استناد از مرحوم نراقی نقل كرده است.(58)داستان جالب دیگری در همین رابطه برای مرحوم شیخ فضل اللّه نیشابوری (م. 1357 ه .) رخ داده، كه مشروح آن را به صورت مستند در كتاب «اجساد جاویدان» آوردهایم.(59) از ویژگیهای وادی السلاممرحوم دیلمی در ارشاد میفرماید:از ویژگیهای تربت امیرالمؤمنین علیهالسلام این است كه از كسانی كه در آن سرزمین دفن شوند عذاب قبر و سؤال نكیر و منكر برداشته میشود، چنانكه در روایات صریحه به آن تصریح شده است.(60)برای همین جهت است كه بسیاری از بزرگان وصیت میكردند كه جنازهشان را به نجف اشرف منتقل كنند و در جوار حرم ملكوتی امیرمؤمنان، در بهشت روی زمین «وادی السلام» به خاك بسپارند. تعداد كسانی را كه در طول چهارده قرن در این سرزمین مقدس به خاك سپرده شدهاند، جز خداوند منان نمیداند.گذشته از سفرنامههای جهانگردان، در گزارشهای محرمانه بریتانیا نیز از رقم بالای جنازههایی كه به جهت قداست مكان از ممالك مختلف جهان با امكانات محدود آن زمان به وادی السلام آورده میشد، گفتگو شده است.(61)مرحوم دیلمی از برخی از صلحای نجف اشرف نقل كرده كه در عالم رؤیا دیده است از هر قبری كه در آن سرزمین وجود دارد، ریسمانی بیرون آمده به گنبد مولای متقیان گره خورده است.(62) سپس اضافه میكند كه از ویژگیهای این سرزمین مقدس این است كه ارواح همه مؤمنان به سوی آن گسیل میشوند.(63) مقام صاحب الزمان(عج)از درب طوسی صحن مقدس امیرمؤمنان علیهالسلام بیرون آمده، از مسجد شیخ طوسی میگذریم، از درب اصلی وادی السلام وارد شده، از مقام هود و صالح میگذریم، اولین مسیر ماشین رو كه در سمت چپ ما قرار دارد، مسیر مقام حضرت مهدی علیهالسلام میباشد.مسیر كوتاهی را پیموده با گنبد سبزی روبهرو میشویم كه در طول قرنها به مقام حضرت مهدی علیهالسلام شهرت داشته، در طول قرون و اعصار صدها نفر در این مكان مقدس به محضر كعبه مقصود و قبله موعود تشرف یافته، كرامات و معجزات بیشماری از آن بزرگوار در این مقام مشاهده شده، بیماران صعب العلاجی با نفس مسیحاییاش شفا یافته، عاشقان دلسوخته و شیعیان شیفتهای پس از یك عمر «یاابن الحسن» گفتن و اشك حسرت ریختن، در این مكان مقدس شاهد مقصود را مشاهده نموده، پیشانی ادب بر آستان ملك پاسبانش نهاده، خاك زیر پایش را توتیای چشم خود قرار دادهاند، كه به چند نمونه از آنها در پایان این نوشتار اشاره خواهیم نمود.كاشیكاری گنبد و بارگاه موجود، در سال 1310 ه . توسط شخصی به نام سید محمدخان پادشاه سند انجام شده است.ساختمان قبلی توسط سید بحرالعلوم (متوفای 1212 ه .) تجدید بنا شده بود.(64)در محراب مقام حضرت مهدی علیهالسلام سنگی موجود است كه زیارتنامه حضرت بقیةاللّه(ارواحنافداه) بر آن نقش شده است، تاریخ كنده كاری این سنگ نهم شعبان 1200 ه . میباشد.(65) محدث نوری در مورد تاریخچه مقام حضرت مهدی علیهالسلام مینویسد: در بیرون سور شهر نجف در سمت غربی قبرستان معروفِ وادی السلام مقام مقدس حضرت مهدی(عج) واقع است، كه از برای آن: صحن، گنبد، مقام و بارگاهی است و در آنجا محرابی است منتسب به حضرت مهدی(عج) كه علت این انتساب معلوم نیست، نمیدانیم كه آیا در آنجا كسی آن سرور را دیده، یا كرامتی از آن حضرت در آن مكان مقدس ظاهر گشته؟ جز این كه آن مقام شریف از قدیم الایام وجود داشته است.(66) مرحوم محدث قمی نیز در «هدیة الزائرین» همان بیان استادش محدث نوری را آورده است. در داستان تشرّف یك سعادتمند كاشانی كه در مقام حضرت مهدی(عج) در وادی السلام، رخ داده و مشروح داستانش در بحارالانوار آمده، به عنوان «مقام مهدی» تصریح شده(67) محدث نوری پس از نقل این داستان میفرماید: از امثال این داستان معلوم میشود كه این مقام شریف در آن زمان وجود داشته و انتسابش به حضرت مهدی علیهالسلام معروف و مشهور بوده است.(68)علامه بزرگوار مولا محمدتقی مجلسی (متوفای 1070 ه .) در كتاب گرانسنگ «لوامع صاحب قرانی» كه در سال 1066 ه . از تألیف آن پرداخته(69) گزارش سفر خود به عتبات عالیات را به طور مشروح آورده و در ضمن آن فرموده: 28 سال پیش از این(70) به زیارت حضرت امیرالمؤمنین مشرف شدم... مشغول ریاضت شاقه شدم، اكثر ایام در مقام حضرت صاحب الامر علیهالسلام میبودم كه در خارج نجف اشرف واقع است... شبها پروانهوار بر دور روضه مقدسه میگشتم... روزها در مقام حضرت صاحب الامر علیهالسلام ...(71) بیان مجلسی اول صریح است در این كه این مقام در عهد او نیز موجود بوده و به حضرت صاحبالامر علیهالسلام منتسب بوده است. در كتاب «لؤلؤ الصّدف فی تاریخ النجف» تألیف سید عبداللّه، مشهور به ثقةالاسلام، كه در تاریخ 1322 ه . به رشته تحریر در آمده(72) است كه در مقام حضرت مهدی علیهالسلام سنگ مرمری هست كه زیارتنامه آن حضرت بر آن حك شده، و تاریخ كندهكاری آن 912 هجری میباشد.از بررسی مطالب بالا به این نتیجه میرسیم كه این مقام در طول قرون و اعصار به عنوان مقام حضرت مهدی علیهالسلام اشتهار داشته و همه روزه پذیرای هزاران تن از شیفتگان دلسوخته و عاشقان پاكباخته كعبه موعود و قبله مقصود بوده است.نگارنده در سفرهای خود به عتبات عالیات، در سالهای 1357، 1377، 1379 و 1382 ش. به زیارت این مكان مقدس شرفیاب شده، و در هر نوبت شاهد اجتماع صدها نفر از مشتاقان و ارادتمندان ساحت مقدس حضرت بقیةاللّه(ارواحنافداه) در طول ساعات روز بوده است. ولی به طوری كه محدث نوری و محدث قمی بیان فرمودهاند از تاریخچه دقیق آن اطلاعی در دست نیست.در سمت راست مقام چاهی است كه راهیان نور و عاشقان كوی محبوب از آبِ آن تبرك میجویند و میگویند كه مكرر دیده شده كه حضرت صاحب علیهالسلام از آن وضو گرفتهاند.در سمت چپ مقام نیز اطاق و محرابی هست كه به مقام امام صادق علیهالسلام مشهور است.در طول قرون و اعصار مقام حضرت مهدی علیهالسلام خدمهای داشت كه متصدی تنظیف و اداره آن بودند و برای مقام موقوفاتی بوده كه برای روشن نگاه داشتن مقام هزینه میشد.در گذشته در اطراف مقام خانههایی بوده كه خدّامِ مقام در آنها سكونت داشتند، پس از هجوم وهابیان و ناامن شدن آنجا، آنها نیز خانههای خود را ترك گفته، به داخل شهر رفتند، این خانهها به تدریج متروكه و مخروبه شدند.اداره مقام اینك در دست تیرهای از اهالی نجف به نام «آل ابو اصیبع» میباشد.(73) جایگاه منبر حضرت قائم(عج)در احادیث فراوانی از منبر قائم آل محمد(عج) و جایگاه آن گفتوگو شده، كه به چند نمونه از آنها اشاره میكنیم:1. امام صادق علیهالسلام میفرماید:كَأَنّی اَنْظُرُ اِلَی الْقائِمِ عَلی مِنْبَرِ الْكُوفَةِ وَحَوْلَهُ اَصْحابُهُ ثَلاثُ مِائَةٍ وَثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً عِدَّةَ اَهْلِ بَدْرٍ، وَهُمْ اَصحابُ الاَلْوِیَةِ، وَهُمْ حُكّامُ اللّهِ فی اَرضِهِ عَلی خَلْقِهِ؛(74) گویی قائم علیهالسلام را بر فراز منبر كوفه میبینم كه 313 تن یارانش ـ به تعداد اصحاب بدر ـ در اطراف او حلقه زدهاند، كه آنها پرچمداران و فرمانروایان خداوند در روی زمین در میان بندگان خدایند.2. فرات بن احنف كوفی میگوید:در محضر امام صادق علیهالسلام عازم زیارت مولای متقیان امیرمؤمنان علیهالسلام بودیم، هنگامی كه به «ثویه»(75) رسیدیم، امام علیهالسلام پیاده شدند و دو ركعت نماز به جای آوردند، پرسیدم این چه نمازی بود؟ فرمودند:هذا مَوضِعُ مِنْبَرِ القائِمِ، اَحْبَبْتُ اَنْ اَشْكُرَ اللّهَ فی هذَا المَوضِعِ؛(76) اینجا محلّ منبر حضرت قائم علیهالسلام است، دوست داشتم كه در اینجا نماز شكر به جای آورم.3. ابان بن تغلب از اصحاب سرشناس امام باقر و امام صادق علیهالسلام (77) میگوید: در محضر امام صادق علیهالسلام بودم، كه از ظهر كوفه گذر كرد، در نقطهای پیاده شد و دو ركعت نماز خواند، كمی جلوتر رفته دو ركعت دیگر به جای آورد، اندكی جلوتر رفته دو ركعت دیگر خواند، آنگاه فرمود: اینجا محل قبر امیرمؤمنان علیهالسلام میباشد.پرسیدم: جانم به فدای شما باد، آن دو مورد دیگر كه نماز گزاردید كجا بود؟ فرمود: مَوْضِعُ رَأسِ الْحُسَینِ علیهالسلام وَمَوْضِعُ مِنبَرِ القائِمِ علیهالسلام ؛ یكی محل سرِ مقدس امام حسین علیهالسلام و دیگری محل منبر حضرت قائم علیهالسلام میباشد.(78)4. مبارك خباز گوید: هنگامی كه امام صادق علیهالسلام به حیره(79) تشریف فرما شدند به من امر فرمودند كه بر استر و دراز گوش زین بگذارم، چون زین نهادم سوار شدند من نیز سوار شدم، به محلی رسیدیم كه سیل آنجا را گود كرده بود، در آنجا فرود آمده دو ركعت نماز گزاردند، اندكی جلوتر رفته دو ركعت دیگر به جای آوردند، كمی جلوتر رفته دو ركعت دیگر نیز نماز خواندند. آنگاه سوار شده بازگشتند. عرض كردم: جانم به فدای شما، این سه مورد كه نماز گزاردید كجا بود، فرمودند: اولی محل قبر امیرمؤمنان علیهالسلام ، دوّمی محل سر مقدس امام حسین علیهالسلام ، سوّمی محل منبر حضرت قائم علیهالسلام .(80)سیدابن طاووس این حدیث را از طریق خواجه نصیر طوسی با سند معتبر از مبارك خباز روایت كرده است.(81) 5. سیدابن طاووس عین این حدیث را با سلسله اسناد خود از «ابوالفرج سندی»(82) روایت كرده است، در آنجا نیز تصریح شده كه سومی محل منبر حضرت قائم علیهالسلام است.(83) در این احادیث پنجگانه، به «محلّ منبر قائم» علیهالسلام به عنوان محلّی در ظهر كوفه كه امام صادق علیهالسلام در آنجا فرود آمده و دو ركعت نماز گزارده و فرموده: «اینجا محل منبر قائم علیهالسلام میباشد» تصریح شده است. علامه مامقانی در شمار آداب زیارت نجف اشرف، از زیارت پیامبران عظیمالشأن مدفون در نجف: حضرت آدم، حضرت نوح، حضرت هود و حضرت صالح سخن گفته، سپس میفرماید:شایسته است در نجف اشرف زیارت سرِ مقدس امام حسین و محل منبر حضرت قائم علیهالسلام .(84)در مورد سرِ مقدس توضیحاتی داده، در پایان میفرمایند: مستحب است زیارت امام حسین علیهالسلام در مسجد حنانه، زیرا بر اساس روایتی ساعتها سرِ مقدس امام حسین علیهالسلام در آنجا بر زمین نهاده شده بود.(85) امّا در مورد جایگاه منبر حضرت قائم علیهالسلام میفرماید: «تا كنون محل منبر حضرت قائم علیهالسلام (عج) به صورت مشخص معلوم نیست».ولی به عنوان یك احتمال میفرماید:«من احتمال میدهم ـ بدون دلیل استوار ـ كه محلّ منبر قائم(عج) همان مقام مشهور به مقام حضرت مهدی علیهالسلام در وادی السلام باشد».(86)علامه سید جعفر آل بحرالعلوم، این احتمال را به صورت قطعی و به طور ارسال مسلّم نقل كرده میفرماید: «محل منبر قائم علیهالسلام محلّی است در خارج نجف، كه گنبدی با كاشی سبز دارد و به عنوان: مقام مهدی علیهالسلام شناخته میشود كه پدر بزرگم سید بحرالعلوم آن را تعمیر كرد، سپس در سال 1310 ه سید محمدخان پادشاه سند آن را تعمیر و مرمّت نمود. و كراماتی به آنجا نسبت داده میشود».(87)سید بحرالعلوم در فصل دیگری پس از بر شمردن روایات وادی السلام مینویسد: «محل منبر حضرت قائم علیهالسلام در وادی السلام است كه از آنجا به عنوان مقام حضرت مهدی علیهالسلام یاد میشود، پس از آن قبر هود و صالح است، چنانكه در روایات به صراحت آمده است، و آنها زیارتگاههای مشهوری است كه همگان به زیارت آنها میروند».(88) نگارنده گوید: احتمال انطباق محل منبر حضرت قائم(عج) با مقام حضرت مهدی علیهالسلام در وادی السلام، احتمال بسیار معقولی است و یكی از شواهد این احتمال وجود «مقام امام صادق علیهالسلام » در كنار این مقام است .توضیح این كه: شهرت این مكان مقدّس به عنوان «مقام امام صادق علیهالسلام » طبعا به جهت نزول امام صادق علیهالسلام در این مكان و به جای آوردن دو ركعت نماز در این مكان میباشد، چنانكه در احادیث منقول از: ابان بن تغلب، ابوالفرج سندی، فرات بن احنف و مبارك خبّاز به آن تصریح شده است.در همه احادیث یاد شده، امام صادق علیهالسلام آنجا را به عنوان «محل منبر قائم»(عج) معرفی فرموده است.روی این بیان احتمال انطباق مقام حضرت با محل محراب آن حضرت كاملاً احتمال به جایی میباشد.تا جایی كه ما اطلاع داریم، نخستین كسی كه این احتمال را ابراز كرده، علامه بزرگوار آیةاللّه حاج شیخ عبداللّه مامقانی، متوفای 1351 ه . (صاحب تنقیح المقال) در كتاب ارزشمند «مرآة الكمال» میباشد(89) سپس علامه آل بحرالعلوم مرحوم سید جعفر آن را به صورت ارسال مسلّم بیان كرده است.(90)علامه مامقانی مرآةالكمال را به سال 1335 ه . تألیف فرموده،(91) سپس در سال 1342 ه . به چاپ رسیده است.(92) مرحوم بحرالعلوم نیز كتاب «تحفةالعالم» را به سال 1342 ه . به رشته تحریر در آورده(93) به سال 1355 ه . به چاپ رسانیده است.(94) با توجه به زمان تحریر مرآت و تحفه احتمال میرود كه مرحوم بحرالعلوم از آیةاللّه مامقانی استفاده كرده باشد و شاید برای هر دو بزرگوار تداعی شده باشد. چند نكته:در پایان شایسته است برای تكمیل مطلب به چند نكته اشاره شود:1. حدیث ابان بن تغلب را مرحوم كلینی با همان سند روایت كرده، جز این كه به جای «موضع منبرالقائم علیهالسلام »، «موضع منزل القائم علیهالسلام » آورده است.(95)ما این حدیث را از كامل الزیارات نقل كردیم و به پیروی از ابن قولویه آن را «موضع منبر القائم علیهالسلام »، آوردیم. علامه مجلسی در مرآت از كلینی پیروی كرده(96) ولی در بحار از ابن قولویه و سیدابن طاووس تبعیت نموده است.(97)2. وادی السلام بسیار وسیع و گسترده است، ولی مساحت آن را در دست نداریم، در یكی از سفرهای زیارتی از راننده تاكسی پرسیدم، گفت: 10 كیلومتر در 15 كیلومتر میباشد، ولی سند مكتوب ندارم. 3. در بسیاری از حكایات و منابع به هنگام بحث از وادی السلام تعبیر بیرون نجف به كار برده شده، در حالی كه وادی متصل به نجف اشرف میباشد و از صحن مقدس تا درِ وادی بیش از چند صد قدم نیست، علت این تعبیر این است كه در طول قرون و اعصای همواره برای حفاظت شهر و تأمین امنیت عمومی دیواری به دور شهر كشیده بودند كه آن را «سور» مینامیدند، این سور بین شهر و وادی السلام فاصله انداخته بود، و لذا بیرون از سور را بیرون نجف تعبیر میكردند.4. در طول قرون و اعصار وادی السلام مركز خلوت اهل دل بود، بسیاری از فقها، علما و صلحا ساعاتی از روز را در وادی السلام به تفكر، عبادت، اذكار و اوراد میپرداختند، چنانكه از مجلسی اول نقل كردیم كه در ایام تشرّف خود به نجف اشرف، شبها در حرم مطهر و روزها در مقام حضرت صاحب الامر علیهالسلام در وادی السلام به عبادت و ریاضت مشغول میشد.(98)5. در منابع فراوان از وادی اسلام گفتوگو شده و كتاب مستقل مبسوطی به نام: «وادی السلام أوسع مقابر العالم» توسط محسن بن عبدالصاحب بن جابر آل مظفر نجفی تألیف شده(99) كه در 248 صفحه با مقدمه مرحوم سید جواد شبّر، در 1384 ه . در نجف اشرف به منبع رسیده است.(100) ره یافتههادر میان افراد بیشماری كه همه روزه از اقطار و اكناف جهان به سرزمین مقدس نجف اشرف تشرف یافته، پس از آستان بوسی حرم مطهر مولای متقیان امیرمؤمنان علیهالسلام در وادی السلام حضور پیدا كرده، به سوی مقام حضرت مهدی(عج) رهسپار میشوند، در كوی یار گام نهاده، با محبوب دل و كعبه آمال و آرزوهایش به گفتوگو پرداخته، در حومه مغناطیسی معشوق قرار میگیرند؛ نیك بختانی یافت میشوند كه مشمول عنایات خاص حضرت حق قرار گرفته، به تماشای جمال عالم آرای یوسف زهرا مفتخر گشته، طلوع خورشید جهان افروز امامت را از افق وادی السلام و مقام حضرت صاحب الزّمان(عج) مشاهده میكنند. تعداد این افراد سعادتمند در طول قرون و اعصار بسیار فراوان میباشد، ما در اینجا با نقل چند نمونه از آنها تبرك میجوییم:1. باریافتهای از دارالمؤمنین كاشانعلامه مجلسی به نقل از گروهی از اهالی نجف اشرف نقل میكند كه مردی از اهل كاشان به قصد حج وارد نجف اشرف گردید، در آنجا به شدّت مریض شد، به طوری كه پاهایش فلج شد و از راه رفتن باز ماند.همراهانش او را در نزد مردی از صلحا كه در یكی از حجرههای صحن مقدس مسكن داشت گذاشتند و به سوی زیارت خانه خدا حركت نمودند.این مرد هر روز درِ حُجره را به روی او میبست و خود به دنبال كسب و زندگی میرفت.روزی مرد كاشی به صاحب حجره گفت: من از این حجره ملول و دلتنگ گشتهام، امروز مرا بیرون ببر و در جایی بینداز و هر كجا خواهی برو.او را به مقام حضرت مهدی علیهالسلام در بیرون نجف (وادی السلام) برد و در گوشهای نشاند. پیراهن خود را در حوض شست، بر بالای درختی آویخت، آنگاه به سوی صحرا حركت كرد.شخص مفلوج كاشانی میگوید: هنگامی كه او مرا غریب و تنها در مقام گذاشت و رفت، غمهای عالم بر دلم فرو ریخت، در عاقبت كار خود میاندیشیدم و راه به جایی نمیبردم. ناگهان جوانی خوب روی و گندمگون داخل صحن شده بر من سلام كرد و وارد مقام شد، چند ركعت نماز در مقام در نهایت خضوع و خشوع به جای آورد كه هرگز چنین خضوع و خشوعی از احدی ندیده بودم.چون از نماز فارغ شد، از مقام بیرون آمد و از حالم جویا شد، گفتم: به بلایی دچار شدهام كه به سبب آن دلم تنگ شده، خداوند منان نه شفایم میدهد كه سالم شوم، نه جانم را میگیرد كه راحت گردم.فرمود: اندوهگین مباش كه خداوند منّان این هر دو را به تو عنایت میكند [یعنی هم شفا میدهد كه تندرست شوی، هم قبض روحت میكند كه راحت شوی].هنگامی كه آن جوان نورانی بیرون رفت، آن پیراهن از درخت افتاد، من بیتوجه به وضع خودم، از جای برخاستم، آن را از روی زمین برداشتم، در حوض شستم و بر بالای درخت انداختم.یك مرتبه به خود آمدم و گفتم: من كه قدرت حركت نداشتم، پس چگونه برخاستم و حركت نمودم و پیراهن را شستم. چون در وضع خویش اندیشیدم، دیدم كه از آن بیماری مُزمن و مهلك هیچ اثری در بدنم نمانده است.پس متوجه شدم كه آن جوان كسی جز یوسف زهرا نبوده است، پس بیرون دویدم و اطراف را به دقت نگریستم و كسی را ندیدم. هنگامی كه صاحب حجره آمد، از وضع من دچار شگفت شد و از وضعم جویا شد، داستان را نقل كردم، از این كه از چنین فیضی دست من و ایشان كوتاه شده، بسیار متأثر شد، آنگاه با یكدیگر به سوی حجره رفتیم.سپس علامه مجلسی مینویسد:اهالی نجف برای من نقل كردند كه ایشان كاملاً بهبودی یافت، دوستانش از سفر حج بازگشتند، چند روزی با آنها مأنوس شد، سپس بیمار گشت و در گذشت و در صحن مطهر امیرمؤمنان علیهالسلام مدفون گردید.روی این بیان هر دو خواسته ایشان، همان طور كه حضرت ولی عصر(ارواحنافداه) اشاره فرموده بود تحقق یافت.(101)علامه مجلسی تأكید میكند كه این داستان در میان اهالی نجف بسیار مشهور بود و عدّهای از افراد صالح و مورد اعتماد برای من نقل كردند. شیخ حرّ عاملی نیز آن را به نقل از علامه مجلسی نقل كرده است.(102)محدّث نوری پس از نقل این داستان میفرماید: از امثال این قضایا معلوم میشود كه این مقام شریف در آن زمان وجود داشت و انتساب آن به حضرت مهدی علیهالسلام معروف و مشهور بوده است.(103) میرزا عبداللّه افندی تبریزی (صاحب ریاض العلما، شاگرد ممتاز علامه مجلسی و متوفای 1130 ه) نیز به این نكته توجه نموده، در جمع بندی خود از مجلدات مختلف بحار، در گزارشی كه به خدمت علامه مجلسی تقدیم میكند مینویسد: شما در جلد سیزدهم بحار معجزات و كراماتی را از حضرت حجت علیهالسلام نقل فرمودهاید كه در «وادی السلام» رخ داده است.(104) 2. حاج ملاعلی محمد بهبهانی (متوفای حدود 1300 ه)عراقی، صاحب دارالسلام، از مرحوم حاج ملاعلی محمد كتابفروش، معاصر شیخ انصاری و داماد ملاباقر بهبهانی(105) كه رفاقت كامل داشت و او را به عنوان اهل تقوی و فضیلت ستوده، نقل میكند كه مبتلا به سل میشود و بدنش به طور كلی به تحلیل میرود و پزشك معالجاش كاملاً از او مأیوس میشود، ولی برای این كه او از زندگی نومید نشود داروهایی برایش تجویز میكند.روزی یكی از دوستانش او را با اصرار به «وادی السلام» میبرد، در وادی السلام با شخصیّت بزرگواری در لباس عربها مواجه میشود كه با جلالت و متانت خاصی به سویش میآید و چیزی را به او میدهد و میفرماید: «بگیر».او هر دو دستش را به طرف آن مرد جلیل القدر دراز میكند و میبیند كه قطعه نانی به مقدار پشت ناخن میباشد.با توجه به شخصیت آن شخص، با ادب تمام آن نان را میگیرد، ولی در همان لحظه آن شخص در برابر دیدگانش ناپدید میشود.حاج علی محمد آن نان را میبوسد و میبوید، سپس در دهان نهاده میخورد.به مجرد این كه آن قطعه نان را میبلعد احساس میكند كه كاملاً بهبودی یافته، غم و اندوهش برطرف میشود، حالت خفگی و دلمردگی از او زایل میشود، انبساط خاطر و نشاط عجیبی به او دست میدهد.اطمینان پیدا میكند كه صاحب آن دم مسیحایی، كسی جز یوسف زهرا، محبوب دلها، كعبهی آرزوها، وجود اقدس امام عصر علیهالسلام نبوده است.حاج علی محمد بهبهانی میگوید: با سرور و شادی به منزل آمدم و هیچ اثری از آن بیماری خانمان سوز در خود احساس نكردم. روز بعد به خدمت پزشك معالج خود(106) رفتم، تا نبض مرا در دست گرفت تبسّمی كرد و فرمود: چه كار كردهای؟ گفتم: هیچ.فرمود: از من پوشیده مدار، راستش را بگوی. چون اصرار زیادی كرد داستان را گفتم، فرمود: آری نفس مسیحایی یوسف زهرا به تو رسیده، تو دیگر به هیچ طبیبی نیاز نداری.حاج علی محمد كتابفروش میگوید: آن شخص بزرگواری كه آن قطعه نان را در وادی السلام به من عنایت فرمود، دیگر او را ندیدم، جز یك بار در حرم مطهر مولای متقیان علیهالسلام كه بیتابانه به سویش دویدم، ولی پیش از آن كه پیشانی ادب بر آستانش بسایم از دیدگانم غایب گشت.(107)3. بار یافتهای از خاندان عثمانبانوی محترمی از خاندان سلاطین عثمانی به نام «ملكه» كه از هر دو چشم نابینا شده بود، روز سوم ربیعالمولود 1317 ه . در مقام حضرت مهدی علیهالسلام به پیشگاه آن حضرت شرفیاب شد و دیدگانش روشن گردید.محدّث نوری كه در آن ایام در نجف اشرف اقامت داشت، در این رابطه مینویسد:در این ایام معجزه ظاهره و كرامت باهرهای از سوی حضرت مهدی علیهالسلام در مورد بانویی وابسته به یكی از افراد برجسته دولت عثمانی به
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 557]
-
گوناگون
پربازدیدترینها