تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835981790
سفرنامه مسلمین 2
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سفر نامه مسلمین(2)
سفرنامهنویسی نزد مسلمانان. اندكی پس از ظهور اسلام ، مسلمانان سفرنامههای بسیاری چه بهصورت مستقل و چه بهصورت كتابهای جغرافیایی و تاریخی تألیف كردند. كتابهای «مسالك» كه در حقیقت وصف راه‌ها و فاصله شهرهاست، حاصل مشاهدات نویسندگان آنها بوده و غالبآ از نوع سیاحت‌نامه‌ها به‌شمار می‌روند . یعقوبی نخستین جغرافی‌نویس عرب است كه در قرن سوم هجری سرزمین‌ها را بر پایه مشاهدات خود تعریف كرده و اختصاصآ به همین منظور به سیاحت پرداخته است. به گفته خودش از آغاز جوانی و شكفتگی ذهن، به دانستن اوضاع شهرها و فاصله راه‌ها علاقه پیدا كرد، از این‌رو، ممالك اسلامی را گشت و حاصل جست‌وجوها و مسافرت‌های خود را در شرق و غرب در كتاب مختصر اخبار البلدان تألیف كرد.از دیگر جهانگردان مسلمان در این عصر ابن حوقل است. وی در 331ق. برای تجارت به بغداد، افریقای شمالی، اندلس، ناپل، عراق، ایران، و قسمتی از هند مسافرت كرد. ابن حوقل سفرنامه خود را المسالك و الممالك نامید ولی اثرش به نام صوره الارض نیز معروف است. وی از نخستین خبرگان جغرافیای سرزمین‌های غرب به‌شمار می‌رود. از دیگر سفرنامه‌نویسان در نیمه اول قرن چهارم یكی از دانشمندان عرب به نام ابودُلَف است. وی دو رساله پرارزش با نام‌های الرساله الاولی و الرساله الثانیه نوشته است. رساله نخست مربوط به مسافرت ابودلف میان قبایل ترك آسیای مركزی چین و هند است و رساله دوم مربوط به مسافرت‌های طولانی او در نقاط مختلف ایران است كه در آن با بیانی ساده و به اختصار، اطلاعات بسیار سودمندی درباره ایران آمده است. از دیگر مورخان و جهانگردان قرن چهارم هجری، مسعودی است. وی در سال‌های 309-333ق. به فارس، كرمان، استخر، هند، مولتان، منصوره، چمپا، سیمور، سراندیب (سریلانكا)، چین، آذربایجان، جزیره ماداگاسكار، گرگان، شام، فلسطین، و انطاكیه سفر كرد و حاصل دیده‌ها و شنیده‌های خود را در كتاب التنبیه و الاشراف به دقت بیان كرده است استخری در 303 ق. رو به سیاحت نهاد. وی نخستین جغرافی‌نویس ایرانی است كه كتابش را بر اساس مشاهدات شخصی نوشت اطلاعات او درباره صقالبه (اسلاوها) و قبایل خزر با آنكه مختصر و پراكنده است خالی از ارزش نیست .ابوعبدالله محمد بن ابی بكر البسار مشهور به مقدسی (-381ق.)، سرزمین‌های اسلامی، به جز سیستان و اسپانیا را درنوردید. هدف او گردآوری اطلاعات درباره تمام نقاط دنیای اسلام بر پایه مسافرت‌ها و مشاهدات شخصی بود .مقدسی به لباس هر گروهی داخل می‌شد تا حقیقت حال ایشان را دریابد، چندان كه در شهرها و ممالك مختلف بیش از سی نام و لقب به خود گرفت .ابوریحان بیرونی حكیم و دانشمند نامی ایران، در جریان حمله محمود غزنوی به هند، كتابی به نام تحقیق ماللهند درباره تمدن هندی نگاشت و به‌گونه‌ای محققانه اطلاعات بسیار دقیق و ارزشمندی درباره تمدن، فرهنگ، زبان، ادبیات، و مردم آن سرزمین به‌دست داده است. اثر او از زمان نگارش مورد توجه بسیار قرار گرفت .كهن‌ترین سفرنامه موجود فارسی ظاهرآ سفرنامه ناصر خسرو ست. سفر وی از 437 تا 444 طول كشید. وی در این سفر از شهرهای مرو، نیشابور، سمنان، ری، قزوین، آذربایجان، آسیای صغیر، شام، فلسطین، مكه، و قاهره گذشت .ناصر خسرو از آغاز سفر از دیده‌ها و گاه شنیده‌های خود، یادداشت روزانه برمی‌داشت. زمینه این یادداشت‌ها بسیار وسیع و موضوعات آنها متنوع و ارزنده است .
خاقانی ، شاعر بلند پایه، از شمار سیاحان قرن ششم هجری است كه بر سر راه خود به مكه، عراق عجم و عراق عرب را سیاحت كرد و حاصل مشاهدات خود را در مثنوی گرانبهای تحفه‌العراقین جاودانه ساخت .نزاری قهستانی شاعر قرن هفتم نیز در 678 سفری به شهرهای اصفهان، تبریز، ارّان، گرجستان، ارمنستان، باكو، اردبیل، و ابهر داشت و دربازگشت سفرنامه‌ای منظوم سرود .عبدالرزاق سمرقندی (816-887 ق.) در دوران پادشاهی شاهرخ، به سفارت و دربار سلطان بیجانگر از بنادر هند منصوب شد و سه سال از زندگی خود را در این سفر سپری كرد. شرح این سفر را با توصیف استادانه، هر جا و هر چه دیده بود، در كتاب مطلع‌السعدین به تفصیل آورده است. این كتاب از جمله جامع‌ترین و معتبرترین كتب تاریخ عهد تیموری است .سفرنامه اولیا چلبی (1020-1090ق.)، مستملكات عثمانی، در اروپا و آسیا و افریقا از بهترین سفرنامههای دوره امپراتوری عثمانی است و درباره تاریخ و جغرافیا و رسوم و فرهنگ عامیانه سرزمین‌هایی كه وی از آنها بازدید كرده است اطلاعات گرانبهایی به‌دست می‌دهد.عطاملك جوینی صاحب تاریخ جهانگشا از رجال و مورخان زمان خوارزمشاهیان و مغول است. او نیز چندبار به قراقروم، پایتخت مغولستان، سفر كرد و در ضمن همین سفرها درباره احوال مغول‌ها و یورت‌های اصلی ایشان اطلاع كافی به دست آورد و برای نوشتن تاریخ خود مواد لازم را فراهم كرد (:18 ج 5، ذیل "عطاملك"). ابن بطوطه (703-779) را معروف‌ترین و مهم‌ترین جهانگرد همه اعصار دانسته‌اند. عنوان سفرنامه او تحفه النظار فی غرائب الامصار و العجایب الاسفار نزد اهل دانش بیشتر با نام رحله یا سفرنامه ابن بطوطه شناخته شده است (:4 ج ،1 ص 1031-1032). كتاب او از دو جهت بر سایر سفرنامههای اسلامی برتری دارد: اول از جهت وسعت دامنه سفر كه در برداشتی داستان مسافرت او از طنجه مراكش شروع شده و به مصر، شامات، مكه، عراق، قسمت بزرگی از ایران، یمن، عمان، بلادالروم، قسطنطنیه، دشت قبچاق، ماوراءالنهر، افغانستان، سند، هند، جزایر جنوبی هندوستان، چین، اندلس، نیجریه، و مانند آنها بسط یافت؛ دوم از جهت صداقت او در بیان اوضاع و احوال ممالكی كه دیده است و ضبط و توصیف رسوم و آداب و عادات مللی كه در این خط سیر زندگی می‌كرده‌اند (:12 165-166). سفرنامه ابن بطوطه جهات و جوانب زندگی مردم را نشان می‌دهد. از این‌رو، نه تنها از لحاظ جغرافیای تاریخی، بلكه برای آشنایی با فرهنگ آن زمان نیز گرانبهاست (:3 ج 3، ص 126). با مطالعه سفرنامه ابن بطوطه كه در فاصله بین ایلغار مغول و یورش تیمور نوشته شده است، تصویر ممالك اسلامی در یكی از حساس‌ترین و بحرانی‌ترین اعصار تاریخ مجسم می‌شود (:20 95). الغ بیگ ، معروف به دون ژوان ایرانی (1013-1065ق.)، منشی ایلچی شاه عباس یكم به دربار شاهان اروپا بود. وی در اروپا به مسیحیت گروید و از طرف دربار اسپانیا به دون ژوان ایرانی ملقب شد. وی ظاهرآ سفرنامه مبسوطی از آنچه در راه دیده و شنیده بود به فارسی تدوین كرد. سپس یكی از دوستانش آن را به زبان اسپانیولی برگردانید كه در 1604 با نام «روایات دون ژوان» به چاپ رسیده است . در جریان جنگ‌های ایران و روسیه در عصر قاجار، میرزا ابوالحسن خان شیرازی معروف به ایلچی سفارت، از طرف دولت ایران به روسیه رفت و سرگذشت سفرش را در كتاب دلیل السفرا تدوین كرد. این كتاب را باید یكی از بهترین و جامع‌ترین كتب درباره اوضاع و آداب و رسوم مردم روسیه دانست .
در ایران، بسیاری از اهل قلم پس از سفر حج به نگارش سفرنامه مكه پرداخته‌اند. فتوح الحرمین از محی‌الدین لاری (932ق.)؛ سفرنامه مكه از مشتری خراسانی (1264-1305)، مهتاج السعادت از حكیم غلام محمد دهلوی ؛ سفرنامه حج میرزا علی خان امین الدوله (1260-1322ق.)؛ و در دوران معاصر خسی در میقات از جلال آل احمد از جمله این آثار است. از اوایل دوران مشروطه، برخی نویسندگان از سفرنامه برای بیان انتقادات خود از اوضاع سیاسی و اجتماعی بهره گرفتند كه از آن میان می‌توان به مسالك المحسنین از عبدالرحیم طالبوف (1250-1328) و سیاحت‌نامه ابراهیم بیگ از حاج زین‌العابدین مراغه‌ای اشاره كرداثر اخیر در واقع اطلاعات جامعی درباره اوضاع ایران در اواخر قرن سیزدهم هجری به‌دست می‌دهد. كتاب مراغه‌ای را می‌توان نخستین رمان اصیل اجتماعی از نوع اروپایی در زبان فارسی و هجویه‌ای استادانه دانست كه اصول قدیم ایران و اخلاق و عادات ناپسند ایرانیان را به صورت تابلوهای زنده و جاندار و بسیار دقیق مورد ایراد و انتقاد قرار داده است. شرایط كنونی: امروزه سفرنامهنویسی به عنوان شیوه مطلع ساختن مخاطبان از سرزمین‌ها و مردمان دیگر، جای خود را به گزارش‌های مصور و روزآمد تلویزیونی و اینترنتی داده است. به این ترتیب، اهمیت سفرنامه‌ها به‌واسطه آگاهی یافتن از تجربه شخصی مسافر است و از اثرگذاری اجتماعی آنها، آن‌گونه كه در مورد سفرنامههای قدیمی تصور می‌شود، نیز كاسته شده است. در واقع سفرنامهنویسی به معنای كهن، در جهانی كه از لحاظ ارتباطی دیری است به دهكده‌ای بدل شده است، كاری كم جاذبه می‌تواند باشد. پگاه خدیش تهیه و تنظیم : بخش ادبیات تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1220]
-
گوناگون
پربازدیدترینها